Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο Είσοδος στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.     Χρήστης Κωδικός   Υπενθύμιση στοιχείων λογαριασμού       Νέοι χρήστες Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. Δημιουργία νέου λογαριασμού

Αριθμός 974/2005

 

Το Συμβούλιο της Επικρατείας

 

Τμήμα Ε'

 

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 28-04-2004, με την εξής σύνθεση: Ιωάννα Μαρή, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύουσα, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος και του αναπληρωτή του Αντιπροέδρου, που είχαν κώλυμα, Σωτήριος Ρίζος, Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, Σύμβουλοι, Όλγα Παπαδοπούλου, Ρωξάνη Γιαννουλάτου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Ειρήνη Βαϊδάνη.

 

Για να δικάσει την από 19-06-2002 έφεση:

 

της __________, κατοίκου Νέας Φιλαδέλφειας Αττικής, η οποία δεν παρέστη, αλλά ο δικηγόρος που υπογράφει την έφεση νομιμοποιήθηκε με συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο,

 

κατά των: 1) Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, ο οποίος δεν παρέστη, 2) Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών - Πειραιώς, η οποία παρέστη με τον Κωνσταντίνο Χαραλαμπίδη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και 3) Δήμου Νέας Φιλαδέλφειας Αττικής, ο οποίος παρέστη με την δικηγόρο Ζαμπέτα Δρόσου (Αριθμός Μητρώου 7303), που την διόρισε με απόσπασμα πρακτικού η Δημαρχιακή του Επιτροπή,

 

και κατά της υπ' αριθμόν 1618/2001 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών.

 

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του Εισηγητή, Συμβούλου Σωτηρίου Ρίζου.

 

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε την πληρεξουσία του εφεσίβλητου Δήμου και τον αντιπρόσωπο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών - Πειραιώς, οι οποίοι ζήτησαν την απόρριψη της κρινόμενης έφεσης.

 

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και

 

Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα

 

Σκέφθηκε κατά το Νόμο

 

1. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης εφέσεως κατεβλήθη το νόμιμο παράβολο (αριθμοί γραμματίων 958413, 732734/2002).

 

2. Επειδή, με την ως άνω έφεση ζητείται η εξαφάνιση της υπ' αριθμόν 1618/2001 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, με την οποία απερρίφθη αίτηση ακυρώσεως της νυν εκκαλούσης κατά της υπ' αριθμόν 18/238/1995 αποφάσεως της Επιτροπής κρίσεως αυθαιρέτων της Διευθύνσεως Πολεοδομίας της Νομαρχίας Αθηνών. Με την προσβληθείσα διοικητική πράξη έγινε δεκτή ένσταση του Δήμου Νέας Φιλαδέλφειας κατά της από 20-03-1995 εκθέσεως αυτοψίας υπαλλήλων της ως άνω Υπηρεσίας, με την οποία είχε χαρακτηρισθεί ως αυθαίρετη και κατεδαφιστέα κατασκευή κτίσματος εντός του Άλσους Νέας Φιλαδέλφειας, η οποία φέρεται ότι έχει χρήση αναψυκτηρίου.

 

3. Επειδή, στο άρθρο 24 παράγραφος 1 του Συντάγματος ορίζεται ότι:

 

{1. Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του κράτους ... Νόμος ορίζει τα σχετικά με την προστασία των δασών και γενικά των δασικών εκτάσεων. Απαγορεύεται η μεταβολή του προορισμού των δημόσιων δασών και των δημόσιων δασικών εκτάσεων, εκτός αν προέχει για την Εθνική Οικονομία η αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη τους χρήση που την επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον.}

 

Εξάλλου στο άρθρο 3 του νόμου 998/1979 Περί προστασίας των δασών και των δασικών εν γένει εκτάσεων της Χώρας (ΦΕΚ 289/Α/1979) ορίζεται ότι:

 

{4. Εις τις διατάξεις του παρόντος νόμου υπάγονται και οι εντός των πόλεων και των οικιστικών περιοχών ευρισκόμενες εκτάσεις, οι οποίες καλύπτονται υπό δασικής βλαστήσεως φυσικώς ή τεχνητώς δημιουργούμενης (πάρκα και άλση) ως και οι οπουδήποτε δημιουργούμενες δενδροστοιχίες ή δασικές φυτείες.

 

5. ...

 

6. Δεν υπάγονται οπωσδήποτε εις τις διατάξεις του παρόντος νόμου:

 

α) ...

ε) Οι περιοχές δια τις οποίας υφίστανται εγκεκριμένα έγκυρα σχέδια πόλεως ή καταλαμβάνονται υπό οικισμών προϋφιστάμενων του έτους 1923 ή πρόκειται περί οικοδομήσιμων εκτάσεων οικιστικών περιοχών του νόμου 947/1979.

στ) ...}

 

Επίσης στο άρθρο 4 του παραπάνω νόμου ορίζεται ότι:

 

{1. ...

 

2. ... Από της απόψεως της θέσεως των δασών και δασικών εκτάσεων εν σχέσει προς τους χώρους ανθρώπινης εγκαταστάσεως και δραστηριότητος διακρίνονται: α) Πάρκα και άλση εντός των πόλεων ή των οικιστικών περιοχών, β) ...}

 

Τέλος στο άρθρο 49 του ίδιου νόμου ορίζεται ότι:

 

{1. Τα εντός εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως ή πολεοδομικής ζώνης ή εντός οικιστικής περιοχής υφιστάμενα πάρκα ή άλση και δενδροστοιχίες, υπό την επιφύλαξη των στα άρθρα 48 παράγραφος 1 και 52 παράγραφος 1 προβλεπομένων δεν δύνανται να μεταβάλουν προορισμό ή χρήσιν.

 

2. ...}

 

Από τις ανωτέρω διατάξεις που εξομοιώνουν με δάση και παρέχουν την ιδιαίτερη συνταγματική προστασία και στα άλση ή πάρκα που βρίσκονται σε κοινόχρηστο χώρο εντός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου (βλέπε ΣτΕ 281/1990, Ολομέλεια 55/1993), σε αρμονία με τις προστατευτικές του περιβάλλοντος διατάξεις του άρθρου 24 του Συντάγματος, προκύπτει ότι δεν επιτρέπεται η μεταβολή της χρήσεως ή του προορισμού των εντός σχεδίου πόλεων κοινόχρηστων εκτάσεων, οι οποίες καλύπτονται από βλάστηση που έχει δημιουργηθεί φυσικώς ή τεχνητώς (πάρκα ή άλση), ειμή μόνον κατ' εξαίρεση για τις περιπτώσεις που ο δασικός νόμος περιοριστικώς καθορίζει. Στο πλαίσιο των ως άνω ρυθμίσεων προστασίας των δασών και των αλσών πρέπει να ερμηνευθούν και οι διατάξεις του άρθρου 19 του νόμου 1577/1985 (Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός) οι οποίες επιτρέπουν ορισμένες κατασκευές εντός κοινοχρήστων χώρων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και τα περίπτερα. Ως τοιαύτα περίπτερα νοούνται μόνον μικρές κατασκευές, οι οποίες δεν οδηγούν σε καταστροφή της δασικής βλαστήσεως και σε σφράγιση του εδάφους, δεν αναιρούν δηλαδή τον προορισμό του άλσους ως υποκατάστατου του φυσικού περιβάλλοντος εντός της πόλεως. Σαφώς προκύπτει, επίσης, ότι ως περίπτερα δεν δύνανται να νοηθούν εστιατόρια και κέντρα διασκεδάσεως, τα οποία αυτά καθ' εαυτά ως εκ των διαστάσεών των, αλλά και ως εκ της λειτουργίας των οδηγούν σε ουσιώδεις βλάβες του δασικού οικοσυστήματος και σε αποκλεισμό της χρήσεώς του από το ευρύ κοινό (παράβαλε ΣτΕ 1118/1993, 1318/2001, 1972/2002 Ολομέλεια και ΠΕ 258/2001).

 

4. Επειδή, εν προκειμένω από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Με την υπ' αριθμόν 12419/1041/1969 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας παραχωρήθηκε οριστικώς κατά κυριότητα στον Δήμο Νέας Φιλαδέλφειας έκτασις 122 στρεμμάτων, μέρος του δημοσίου δασυλλίου Νέας Φιλαδέλφειας, η οποία είχε κηρυχθεί ως αναδασωτέα. Σύμφωνα με την απόφαση αυτή ο προς ον η παραχώρηση Δήμος υποχρεούταν να επιμελείται δια την δαπάναις του συμπλήρωση, βελτίωση και πλήρη συντήρηση του δασυλλίου. Περαιτέρω, υποχρεούτο:

 

{να διευκολύνει την επιτέλεση του επιδιωκομένου δια της αναδασώσεως της παραχωρούμενης εκτάσεως σκοπού τ.έ. την υγιεινή και αισθητική εκ μέρους των πολιτών απόλαυσιν του δασυλλίου}

 

και τέλος

 

{να μεριμνά δια την διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητάς του.}

 

Στην ίδια απόφαση ορίσθηκαν οι περιπτώσεις ανακλήσεως της παραχωρήσεως, μεταξύ των οποίων είναι η άνευ εγκρίσεως του Υπουργείου Γεωργίας χρησιμοποίησις της εκτάσεως εν όλω ή εν μέρει δια σκοπούς διαφόρους εκείνων χάριν των οποίων αυτή κηρύχθηκε αναδασωτέα. Επακολούθησε η υπ' αριθμόν 192233/1463/1970 απόφαση του ίδιου Υπουργού με την οποία επαναπαραχωρήθηκε στον ίδιο Δήμο, προσωρινώς κατά χρήσιν, το υπόλοιπο της εκτάσεως του δασυλλίου της Νέας Φιλαδέλφειας προς συμπλήρωση, βελτίωση και συντήρηση της αναδασώσεως. Με την απόφαση αυτή υποχρεώθηκε ο Δήμος: α) να καταρτίσει πλήρη μελέτη βελτιώσεως και αξιοποιήσεως του δασυλλίου, η οποία θα περιλαμβάνει μόνιμη και καλαίσθητο περίφραξη, πλήρες δίκτυο αρδεύσεως - υδρεύσεως και οριστικό δίκτυο οδών και δρομίσκων για την άνετη κυκλοφορία του κοινού β) να καταρτίσει πλήρη μελέτη συμπληρώσεως, περιποιήσεως και συντηρήσεως της βλαστήσεως του δασυλλίου. Περαιτέρω, ορίσθηκε ότι ουδεμία μεταβολή της ιδιοκτησίας ή της χρήσεως, εν όλω ή εν μέρει του δασυλλίου επιτρέπεται προ της παροχής ειδικής εγγράφου αδείας από το Υπουργείο Γεωργίας. Τέλος, η απόφαση ορίζει ότι:

 

{πάσα παράβασις των διατάξεων του δασικού κώδικα και των ανωτέρω ειδικών όρων, βεβαιούμενη δι' εκθέσεως της δασικής υπηρεσίας, συνεπάγεται άμεση ανάκληση της παρούσης, απομάκρυνση του Δήμου εκ της εκτάσεως και ανάληψη της διοικήσεως, διαχειρίσεως κ.λ.π. υπό του Δασαρχείου Αθηνών.}

 

Εν συνεχεία με το υπ' αριθμόν [ΒΔ] 700/1971 Βασιλικό Διάταγμα (ΦΕΚ 233/Α/1971), ήρθη μερικώς η αναδάσωση του Άλσους ως προς 27.223 m2 προς τον σκοπό ιδρύσεως Εθνικού Γυμναστηρίου. Το διάταγμα, όμως αυτό ανεκλήθη με το υπ' αριθμόν [ΠΔ] 340/1975 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 99/Α/1975) επί τω σκοπώ όπως η ανωτέρω έκτασις ανακτήσει την ιδιότητά της ως αναδασωτέα και για τον λόγο ότι:

 

{η επιτραπείσα υπό της Γενικής Γραμματείας Νεότητος Αθλητισμού επέκτασις των γυμναστηριακών εγκαταστάσεων του Συλλόγου ΑΕΚ αντίκειται εις τους όρους της γενομένης παραχωρήσεως και τις κείμενες περί παραχωρήσεων δημοσίων δασικών εκτάσεων διατάξεις.}

 

Το διάταγμα αυτό όριζε ότι:

 

{δέον να αποκατασταθεί η στο δασύλλιο Νέας Φιλαδέλφειας διαταραχθείσα κατά χώρο τάξις, να κατασφαλισθεί η ακεραιότης του και η διατήρησή του ως χώρου πρασίνου εις την διάθεση του κοινού της μείζονος περιοχής Πρωτευούσης.}

 

Η όλη φυσική και νομική κατάσταση του Άλσους της Νέας Φιλαδέλφειας περιγράφεται συνοπτικά στο υπ' αριθμόν 85398/2836/10.11.1987 έγγραφο του Υφυπουργού Γεωργίας προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. Στο έγγραφο αυτό επαναβεβαιώνεται ότι το Άλσος, συνολικής εκτάσεως 470 περίπου στρεμμάτων, έχει παραχωρηθεί στον Δήμο Νέας Φιλαδέλφειας ως προς 122 στρέμματα κατά κυριότητα και ως προς τα υπόλοιπα κατά χρήση, για τους σκοπούς και υπό τους όρους, που καθόρισαν οι ανωτέρω αναφερθείσες πράξεις. Αναφέρεται περαιτέρω ότι η ως άνω έκταση είχε κηρυχθεί αναδασωτέα με το από [ΒΔ] 18-03-1915 βασιλικό διάταγμα (ΦΕΚ 101/Α/1915) και είχε συμπεριληφθεί εκ νέου στην υπ' αριθμόν 108426/1934 (ΦΕΚ 133/Β/1934) απόφαση του Υπουργού Γεωργίας περί κηρύξεως ορισμένων εκτάσεων της Αττικής ως αναδασωτέων. Τέλος, στο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Νέας Φιλαδέλφειας (υπ' αριθμόν 52894/3374/1999 απόφαση Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, (ΦΕΚ 527/Δ/1999)) ορίζεται ότι το Άλσος εντάσσεται στο σχέδιο ως ζώνη ειδικών χρήσεων και παραμένει άλσος. Παρά τον χαρακτήρα του δασυλλίου, όπως ανωτέρω περιγράφηκε, εξεδόθη το από [ΠΔ] 24-03-1976 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 127/Δ/1976), με το οποίο καθορίσθηκε χρήση αναψυκτηρίου σε ορισμένη έκταση του Άλσους με ανώτατο ύψος του κτιρίου 4.20 m. Στον χώρο αυτό ανεγέρθη κτίσμα μεγάλων διαστάσεων, ήτοι εμβαδού 249 m2 και με στεγασμένο χώρο βεράντας 193 m2. Το κτίριο αυτό λειτούργησε, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου (βλέπε αντί πολλών το υπ' αριθμόν 1446/1994 έγγραφο του Διευθυντού Δασών Νομαρχίας Αθηνών προς το Υπουργείο Γεωργίας) ως εστιατόριο και κέντρο διασκεδάσεως, αναπτύσσεται δε και σε μεγάλο περιβάλλοντα χώρο, ο οποίος έχει πλακοστρωθεί πράγμα που, έχει οδηγήσει σε κατάληψη και σφράγιση μεγάλου χώρου του Άλσους (βλέπε αντί άλλων το φωτογραφικό υλικό που έχει προσκομίσει ο ίδιος ο εφεσίβλητος Δήμος Νέος Φιλαδέλφειας).

 

5. Επειδή, από τα εκτεθέντα συνάγεται ότι το Άλσος Νέας Φιλαδέλφειας αποτελεί δάσος παραχωρηθέν στον Δήμο Νέας Φιλαδέλφειας, κατά το μεγαλύτερο μέρος κατά χρήση και κατά το μικρότερο και ως προς την κυριότητα. Η συνολική του έκταση τελεί όχι μόνον υπό την προστασία των αλσών, όπως καθορίζεται στην σκέψη υπ' αριθμόν 3, αλλά και υπό το ειδικό καθεστώς που διαμόρφωσαν οι αλλεπάλληλες πράξεις του Υπουργείου Γεωργίας. Με τα δεδομένα αυτά το διάταγμα του έτους 1976 με το οποίο επετράπη εντός του Άλσους η χρήση κτιρίου, φερομένου ως αναψυκτηρίου και έχοντος τις διαστάσεις που αναφέρθηκαν, είναι παράνομο και συνεπώς δεν μπορούσε να αποτελέσει βάση για την ανέγερση του κτιρίου για την οποία απαραίτητη τυγχάνει η άδεια του Υπουργείου Γεωργίας. Η παρανομία δε αυτή του διατάγματος, έχοντος κανονιστικό χαρακτήρα (παράβαλε ΣτΕ 533/2003, 535/2003), δύναται να ελεγχθεί παρεμπιπτόντως, επ' ευκαιρία προσβολής διοικητικής πράξεως που το επικαλείται. Την νομιμοποίηση του κτιρίου δεν δύνανται, εξ άλλου να θεμελιώσουν, ούτε τα υπ' αριθμούς 37851/13503/1983 και 2669/1055/1983 έγγραφα της Διευθύνσεως Πολεοδομίας, Διαμερίσματος Αθηνών της Νομαρχίας Αττικής, τα οποία επικαλείται η προσβληθείσα ενώπιον του Εφετείου πράξη, διότι με αυτά απλώς βεβαιώνεται ότι το τουριστικό περίπτερο ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ δεν αντίκειται στις πολεοδομικές διατάξεις εν όψει του από [ΠΔ] 24-03-1976 προεδρικού διατάγματος (εσφαλμένως αναφερομένου ως από [Ν] 05-03-1976 νομοθετικού διατάγματος). Συνεπώς, η τ' αντίθετα δεχθείσα εκκαλούμενη απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών δεν είναι νομίμως αιτιολογημένη και ως εκ τούτου πρέπει να γίνει δεκτή η έφεση και να εξαφανισθεί η απόφαση αυτή. Περαιτέρω δε, το δικαστήριο χωρούν στην εξέταση της αιτήσεως ακυρώσεως, την δέχεται και ακυρώνει την υπ' αριθμόν 18/238/1995 απόφαση της Επιτροπής της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του από 05-07-1983 προεδρικού διατάγματος (Επιτροπής Κρίσεως αυθαιρέτων Διευθύνσεως Πολεοδομίας Νομαρχίας Αθηνών).

 

Δια Ταύτα

 

Δέχεται την έφεση και εξαφανίζει την υπ' αριθμόν 1618/2001 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών.

 

Δικάζον επί της αιτήσεως ακυρώσεως, την δέχεται και ακυρώνει την υπ' αριθμόν 18/238/1995 απόφαση της Επιτροπής της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του από 05-07-1983 προεδρικού διατάγματος (Επιτροπής Κρίσεως αυθαιρέτων Διευθύνσεως Πολεοδομίας Νομαρχίας Αθηνών).

 

Απορρίπτει την παρέμβαση του Δήμου Νέας Φιλαδέλφειας.

 

Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου.

 

Επιβάλλει στο Δημόσιο και στον Δήμο Νέας Φιλαδέλφειας κατ' ισομοιρία την δικαστική δαπάνη της εκκαλούσης - αιτούσης ανερχόμενη στο ποσόν των 760 €.

 

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 16-06-2004 και στις 28-02-2005

 

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στις 30-03-2005.