Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο Είσοδος στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.     Χρήστης Κωδικός   Υπενθύμιση στοιχείων λογαριασμού       Νέοι χρήστες Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. Δημιουργία νέου λογαριασμού

Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 542/2002 (09-10-2002)

 

Αριθμός ερωτήματος: 58531/27-07-2002 της Διεύθυνσης Οικοδομικού και Κτιριοδομικού Κανονισμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.

 

Περίληψη ερωτήματος: Εάν ισχύουν ή όχι οι παρεκκλίσεις του άρθρου 1 παράγραφος 2 του από 24-05-1985 προεδρικού διατάγματος στις περιοχές που εμπίπτουν στη ζώνη οικιστικού ελέγχου νομού Ηλείας, όπως αυτή καθορίστηκε με το από 03-09-1993 προεδρικό διάταγμα.

 

Σχετικά με το παραπάνω ερώτημα το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Τμήμα Α') γνωμοδότησε ως ακολούθως:

 

I. Η ερωτώσα Υπηρεσία, με αφορμή ζήτημα νομιμότητας εκδοθείσας οικοδομικής άδειας στην περιοχή της παραλίας Κουρούτας Αμαλιάδος, που ανέκυψε κατόπιν παρέμβασης τρίτου προσώπου, εξέφρασε την άποψη ότι στις περιοχές της ζώνης οικιστικού ελέγχου Ηλείας, στις οποίες ρητά δεν αναφέρεται διαφορετικά ισχύουν οι παρεκκλίσεις του από 24-05-1985 προεδρικού διατάγματος (ΦΕΚ 270/Δ/1985) εφαρμοζομένων επιπλέον των δεσμεύσεων ως προς τις χρήσεις γης, του ελέγχου τήρησης του κατωτάτου ορίου κατάτμησης και των λοιπών όρων και περιορισμών αυτού. Για το ίδιο θέμα η Διεύθυνση Νομοθετικού Έργου του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων εξέφρασε την άποψη, προς την οποία συντάχθηκε και η Διεύθυνση Χωροταξίας του Υπουργείου, ότι ισχύουν περαιτέρω παρεκκλίσεις όπου ορίζονται ρητά με το ίδιο το διάταγμα της ζώνης οικιστικού ελέγχου..., δηλαδή ... δεν ισχύουν σε όλες τις περιοχές που περιλαμβάνονται μέσα στα όρια της ζώνης οικιστικού ελέγχου, αλλά μόνο στις περιπτώσεις που αυτό προβλέπεται ρητά ..., Υπέρ καθεμιάς εκ των παραπάνω απόψεων υποβλήθηκαν υπομνήματα από τους εμπλεκόμενους ιδιώτες.

 

Ενόψει των ανωτέρω ερωτάται: εάν ισχύουν οι παρεκκλίσεις του άρθρου 1 παράγραφος 2 του από 24-05-1985 προεδρικού διατάγματος (ΦΕΚ 270/Δ/1985) στις περιοχές της ζώνης οικιστικού ελέγχου Ηλείας, στις οποίες το από 03-09-1993 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 1161/Δ/1993) Καθορισμός ζώνης οικιστικού ελέγχου, κατώτατου ορίου κατάτμησης και λοιπών όρων και περιορισμών δόμησης στην εκτός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών προϋφιστάμενων του έτους 1923 παραλιακή περιοχή Δήμου και Κοινοτήτων Νομού Ηλείας δεν προβλέπει ρητά την κατάργησή τους.

 

II. Το από 24-05-1985 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 270/Δ/1985) Τροποποίηση των όρων και περιορισμών δόμησης των γηπέδων των κειμένων εκτός ... σχεδίων πόλεων και εκτός ... οικισμών καθορίζει μεταξύ άλλων στην παράγραφο 1 του άρθρου 1 αυτού, το ελάχιστο εμβαδόν, πρόσωπο και βάθος των οικοδομήσιμων γηπέδων στη δε παράγραφο 2 του αυτού άρθρου τα γήπεδα που κατά παρέκκλιση από την προηγούμενη παράγραφο θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα, κατά περιπτώσεις και κατηγορίες.

 

Εξάλλου το από 03-09-1993 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 1161/Δ/1993) Καθορισμός ζώνης οικιστικού ελέγχου, κατώτατου ορίου κατάτμησης και λοιπών όρων και περιορισμών δόμησης στην εκτός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών προϋφιστάμενων του έτους 1923 παραλιακή περιοχή Δήμου και Κοινοτήτων Νομού Ηλείας με το άρθρο 1 αυτού καθορίζει τις περιοχές που καλύπτει η ζώνη οικιστικού ελέγχου και τα όρια αυτής, με το άρθρο 2 χωρίζει αυτήν σε περιοχές Α, Β, Γ, Δ και Ε με παραπομπή στα οικεία διαγράμματα, προς καθορισμό χρήσεων γης, όρων και περιορισμών δόμησης, ενώ στο άρθρο 3 και σχετικά με την περιοχή Α ορίζει, ανάμεσα σε άλλα, ότι:

 

{Στις παραπάνω περιοχές Α1 επιτρέπονται χρήσεις γης ως εξής:

 

α) κατοικία.

β) τουριστικές εγκαταστάσεις ...

γ) αναψυκτήρια, εστιατόρια, ταβέρνες και εν γένει κέντρα διασκέδασης εκτός από Ντίσκο, Μπαρ και νυκτερινά κέντρα (μπουζούκια) τα οποία επιτρέπονται μόνο εφόσον είναι ενσωματωμένα στις τουριστικές εγκαταστάσεις.

δ) αθλητικές εγκαταστάσεις ...

 

Γ. Το κατώτατο όριο κατάτμησης και αρτιότητας καθώς και οι όροι και περιορισμοί δόμησης των παραπάνω περιοχών Α (Α1 και Α2) καθορίζονται ως εξής:

 

1. α) Το κατώτατο όριο κατάτμησης και αρτιότητας ορίζεται σε 4 στρέμματα.

 

β) Το κατώτατο όριο αρτιότητας για τις τουριστικές εγκαταστάσεις ορίζεται ως εξής ...}

 

6. Για τους λοιπούς όρους και περιορισμούς δόμησης εφαρμόζονται κατά χρήση οι διατάξεις των από 06-10-1978 (ΦΕΚ 538/Δ/1978) και 24-05-1985 (ΦΕΚ 270/Δ/1985) προεδρικών διαταγμάτων όπως ισχύουν.}

 

Τέλος το άρθρο 29 παράγραφος 1 του νόμου 1337/1983, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα ως άρθρο 183 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας, ορίζει τα εξής:

 

{1. Με προεδρικά διατάγματα που εκδίδονται με πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Δημοσίων Έργων ορίζονται οι πόλεις και οικισμοί γύρω από τα όρια των οποίων καθορίζεται Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου. Με τα προεδρικά διατάγματα αυτά καθορίζονται, κατά τη συγκεκριμένη περίπτωση, οι όροι και περιορισμοί χρήσεως γης ή άλλοι όροι και περιορισμοί, που επιβάλλονται μέσα στις Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου και ιδιαίτερα το όριο εμβαδού, κάτω από το οποίο δεν επιτρέπεται η κατάτμηση της γης. Τα προεδρικά διατάγματα αυτά εκδίδονται μετά από γνώμη του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου και του νομαρχιακού Συμβουλίου Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος ή του Κεντρικού Συμβουλίου Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος για το νομό Αττικής.

 

2. Η προηγούμενη παράγραφος εφαρμόζεται ανάλογα και για τον καθορισμό Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου κατά μήκος ακτών ή την όχθη δημόσιων λιμνών ή ποταμών ή και σε άλλες θέσεις ή περιοχές ειδικής προστασίας ...}

 

III. Από το συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων και με βάση τη διαμορφωμένη μέχρι σήμερα σχετική νομολογία, συνάγονται, τα ακόλουθα:

 

Οι όροι και περιορισμοί δόμησης που καθορίστηκαν για κάθε συγκεκριμένη περιοχή της ζώνης οικιστικού ελέγχου κατισχύουν, κατ' αρχήν, ως νεότερη και ειδική ρύθμιση, των γενικών όρων και περιορισμών περί της εκτός σχεδίου πόλεως και εκτός οικισμών προ του 1923 δόμησης.

 

Εξ άλλου ο θεσμός των ζωνών οικιστικού ελέγχου, στην διαδικασία των οποίων παραπέμπει η τελευταία διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 21 του νόμου 1650/1986 αποτελεί υποκατάστατο της ορθολογικής χωροταξίας μεγάλης κλίμακας, εθνικής και περιφερειακής, που αξιώνεται από το άρθρο 24 παράγραφος 2 του Συντάγματος. Με τις ζώνες αυτές σκοπείται ο άμεσος έλεγχος των χρήσεων γης στις περιοχές εκτός σχεδίων πόλεων, που διαφορετικά θα χωρούσαν με άναρχο τρόπο, συνεπαγόμενο την δέσμευση των επιλογών της ορθολογικής χωροταξίας, την υποβάθμιση και την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος από την ανεξέλεγκτη ένσταση των χρήσεων και τις συγκρούσεις μεταξύ αυτών. Με τον θεσμό αυτό διασφαλίζεται η πρόληψη των προβλημάτων που συνδέονται με την οικιστική ανάπτυξη των πόλεων, ο ορθολογικός έλεγχος των χρήσεων γης και των λοιπών όρων και περιορισμών δόμησης, όπως είναι ιδίως η θέσπιση κατώτατου ορίου κατάτμησης των οικοπέδων στις πιο πάνω περιοχές και εν γένει η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, (ΣτΕ 1182/1996, 1169/1994 κ.α.).

 

Επειδή, λοιπόν, εν προκειμένω η θέσπιση Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου στις παραπάνω περιοχές του νομού Ηλείας και ο καθορισμός ορίων και ζωνών προστασίας αποσκοπεί στην αποτελεσματικότερη και αυστηρότερη προστασία αυτών ως παραλιακών και, συνεπώς κατ' εξοχήν ευαίσθητων περιοχών, η επιβολή όλων των συγκεκριμένων όρων - περιορισμών δόμησης και χρήσης της γης είναι σύμφυτη με τον καθορισμό αυτό που υπαγορεύεται από την ανάγκη ειδικής προστασίας των ως άνω περιοχών.

 

Θα πρέπει, συνεπώς, να θεωρηθεί ότι για ειδικούς Λόγους που άπτονται της ανάγκης αυξημένης προστασίας των περιοχών της Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου, οι γενικές διατάξεις περί της εκτός σχεδίου δόμησης του από 24-05-1985 προεδρικού διατάγματος μπορεί, αν δεν είναι αντίθετου περιεχομένου, να εφαρμοσθούν μόνο συμπληρωματικά οι προβλεπόμενες, όμως, από αυτές παρεκκλίσεις δεν ισχύουν και δεν είναι δυνατόν να τύχουν εφαρμογής στις περιοχές αυτές παρά μόνο αν και όσες τυχόν προβλέπονται από τις διατάξεις του σχετικού από 03-09-1993 προεδρικού διατάγματος. Τούτο δε ανεξαρτήτως του θέματος της νομιμότητος ή μη οικοδομικής άδειας που χορηγήθηκε σε περιοχή της Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου αυτής, υπό συγκεκριμένες, όμως, συνθήκες και περιστατικά, ζήτημα το οποίο εκφεύγει των πλαισίων του παρόντος ερωτήματος.

 

IV. Ενόψει των προεκτεθέντων το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Α' τμήμα) γνωμοδοτεί ομόφωνα ότι οι παρεκκλίσεις του άρθρου 1 παράγραφος 2 του από 24-05-1985 προεδρικού διατάγματος δεν ισχύουν στις περιοχές που υπήχθησαν στη Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου νομού Ηλείας με το από 03-09-1993 προεδρικό διάταγμα και ότι οι μόνες παρεκκλίσεις που ισχύουν, σχετικά με τους καθοριζόμενους από το τελευταίο τούτο προεδρικού διατάγματος όρους δόμησης, χρήσεις γης κ.λ.π. είναι όσες τυχόν προβλέπονται ρητά από τις διατάξεις αυτού.

 

Αθήνα, 21-10-2002

 

Ο Εισηγητής