Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο Είσοδος στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.     Χρήστης Κωδικός   Υπενθύμιση στοιχείων λογαριασμού       Νέοι χρήστες Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. Δημιουργία νέου λογαριασμού

Αριθμός 776/2008

 

Το Συμβούλιο της Επικρατείας

 

Τμήμα Ε

 

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 07-06-2006, με την εξής σύνθεση: Π. Ν. Φλώρος, Αντιπρόεδρος, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος, που είχε κώλυμα, Ν. Ρόζος, Μ. Γκορτζολίδου, Σύμβουλοι, Θ. Αραβάνης, Μ. Τριπολιτσιώτη, Πάρεδροι. Γραμματέας η Α. Σγουρέλλη.

 

Για να δικάσει την από 23-11-2004 αίτηση:

 

των: 1) __________, κατοίκου Αθηνών (Κομνηνών 2), 2) __________, κατοίκου Πόρτο Ράφτη (__________), 3) __________, κατοίκου Βουνίου Κεφαλληνίας, οι οποίοι παρέστησαν με το δικηγόρο Γεώργιο Φώτιο Κώτσο (αριθμός μητρώου 1521), που το διόρισαν με πληρεξούσιο, κατά της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών Πειραιά, η οποία δεν παρέστη.

 

Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ' αριθμόν 7251/421/2004 (ΦΕΚ 574/Δ/2004) απόφαση του Νομάρχη Αθηνών περί τροποποίησης εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου Δήμου Χολαργού για επαναχαρακτηρισμό χώρου Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων στο οικοδομικό τετράγωνο 117B (άρση και επανεπιβολή απαλλοτριώσεως) και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

 

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της Εισηγήτριας, Παρέδρου Μ. Τριπολιτσιώτη.

 

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο των αιτούντων, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση.

 

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και

 

Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα

 

Σκέφθηκε κατά το Νόμο

 

1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αιτήσεως έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (1996750, 1517429/25-11-2004).

 

2. Επειδή, με την αίτηση ζητείται η ακύρωση της 7251/421/2004 απόφασης του Νομάρχη Αθηνών Τροποποίηση εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου Δήμου Χολαργού για επαναχαρακτηρισμό χώρου Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων στο οικοδομικό τετράγωνο 117Β (άρση και επανεπιβολή της απαλλοτρίωσης) (ΦΕΚ 574/Δ/2004). Με την πράξη αυτή αφ' ενός μεν ήρθη, σε συμμόρφωση προς την 2355/2001 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, το ρυμοτομικό βάρος που είχε επιβληθεί με το από 02-04-1985 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 202/Δ/1985), όπως τροποποιήθηκε με την 11539/222/1987 απόφαση του Νομάρχη Ανατολικής Αττικής (ΦΕΚ 651/Δ/1987), σε ακίνητο εμβαδού 1.025 m2, που βρίσκεται στο οικοδομικό τετράγωνο 117Β του Δήμου Χολαργού και φέρεται να ανήκει στους αιτούντες, με το χαρακτηρισμό του ως χώρου πολιτιστικών δραστηριοτήτων, αφ' ετέρου δε το ακίνητο αυτό επαναχαρακτηρίσθηκε ως χώρος πολιτιστικών δραστηριοτήτων.

 

3. Επειδή, η υπόθεση συζητήθηκε νομίμως παρότι δεν παρέστη η καθ' ης Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αθηνών - Πειραιώς, εφόσον αντίγραφα της αιτήσεως και της πράξης του Προέδρου του Ε' Τμήματος περί ορισμού εισηγητή και δικασίμου επιδόθηκαν σε αυτήν νομίμως, όπως προκύπτει από το σχετικό αποδεικτικό της επιμελήτριας Ελένης Κώη.

 

4. Επειδή, όπως έχει κριθεί, η έγκριση ή τροποποίηση των πολεοδομικών σχεδίων οποιασδήποτε κλίμακας και η θέσπιση, με ρυθμίσεις κανονιστικού χαρακτήρα, πάσης φύσεως όρων δομήσεως, δεν μπορεί να θεωρηθεί ούτε ειδικότερο θέμα, κατά την έννοια του άρθρου 43 παράγραφος 2 του Συντάγματος, αλλά ούτε και θέμα τοπικού ενδιαφέροντος ή τεχνικού ή λεπτομερειακού χαρακτήρα. Συνεπώς, οι ρυθμίσεις αυτές γίνονται μόνο με την έκδοση προεδρικού διατάγματος. Ο κανόνας, εξ άλλου, αυτός αφορά τόσο τις αμιγώς κανονιστικές πράξεις και τις πράξεις μικτού χαρακτήρα, όσο και τις ατομικές πράξεις, διότι, κατά το Σύνταγμα, ο πολεοδομικός σχεδιασμός συνδέει αρρήκτως αυτές τις κατηγορίες πράξεων. Οι αρμοδιότητες, όμως, εφαρμογής των πολεοδομικών σχεδίων και οι συναφείς εκτελεστικές αρμοδιότητες επιτρεπτώς ανατίθενται σε άλλα, πλην του Προέδρου της Δημοκρατίας, όργανα, προς την αρμοδιότητα δε εφαρμογής των πολεοδομικών σχεδίων εξομοιώνεται, από την άποψη αυτή, και η όλως εντετοπισμένη τροποποίησή τους, που μπορεί ομοίως να επιχειρείται με πράξη διάφορη του διατάγματος, δεδομένου ότι η τροποποίηση αυτή δεν εμπεριέχει γενικό πολεοδομικό σχεδιασμό, αλλά διενεργείται εντός του πλαισίου ευρύτερου σχεδιασμού, που έχει ήδη χωρήσει από τα προς τούτο αρμόδια, κατά το Σύνταγμα και το νόμο, όργανα (ΣτΕ 3661/2005 Ολομέλεια). Συνεπώς, η προσβαλλόμενη πράξη τροποποίησης του ρυμοτομικού σχεδίου αρμοδίως εκδόθηκε από τον Νομάρχη Αθηνών, εφόσον πρόκειται για εντελώς εντοπισμένη τροποποίηση σε ένα μόνο οικοδομικό τετράγωνο, η οποία, άλλωστε, δεν συνιστά πολεοδομική παρέμβαση με ευρύτερες επιπτώσεις στην πολεοδομική οργάνωση του Δήμου (παράβαλε ΣτΕ 963/2007).

 

5. Επειδή, όπως γίνεται δεκτό, ο καθορισμός, με την πράξη έγκρισης, αναθεώρησης, τροποποίησης ή επέκτασης ρυμοτομικού σχεδίου, ακινήτων ως χώρων προοριζόμενων για την ανέγερση δημόσιων, δημοτικών, θρησκευτικών και, γενικά, κοινής ωφέλειας κτιρίων και εγκαταστάσεων δεν συνεπάγεται και την κήρυξη των ακινήτων αυτών ως αναγκαστικώς απαλλοτριωτέων, όπως συμβαίνει με τους χώρους που χαρακτηρίζονται ως κοινόχρηστοι, αλλά ο καθορισμός αυτός παρέχει την δυνατότητα να κηρυχθεί η απαλλοτρίωση κατά την οικεία νομοθεσία με ιδιαίτερη πράξη. Ο εν λόγω καθορισμός, όμως, που επιφέρει ουσιώδη περιορισμό των δικαιωμάτων του ιδιοκτήτη, αποτελεί βάρος της ιδιοκτησίας και συνιστά επιτρεπτή, κατά το Σύνταγμα, δέσμευσή της, μόνον εφ' όσον δεν υπερβαίνει τα κατά περίπτωση εύλογα χρονικά όρια. Σε αντίθετη περίπτωση, εάν δηλαδή δεν προωθείται εγκαίρως η διαδικασία κήρυξης και συντέλεσης της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, ανακύπτει υποχρέωση της Διοίκησης να άρει την δέσμευση αυτή με τον αποχαρακτηρισμό του ακινήτου, ο οποίος, σε περίπτωση άρνησης της Διοίκησης, επιβάλλεται δικαστικώς, με την ακύρωση της άρνησης αυτής (ΣτΕ 2143/2003, 2887/2002, 4765/1995 κ.ά.). Εξάλλου, ο καθορισμός χώρου στο ρυμοτομικό σχέδιο ως κατάλληλου για την ανέγερση δημοσίου, δημοτικού ή κοινής γενικά ωφέλειας κτιρίου γίνεται με βάση πολεοδομικά κριτήρια και πρέπει κατ' αρχήν να αιτιολογείται από την άποψη της ανάγκης ανέγερσης του κτιρίου και της καταλληλότητας του χώρου. Περαιτέρω, και στην περίπτωση έκδοσης δικαστικής απόφασης με την οποία ακυρώνεται η άρνηση της Διοίκησης να άρει δέσμευση ακινήτου, με την ανωτέρω έννοια, δεν κωλύεται, κατ' αρχήν, η Διοίκηση να επιβάλει, με τροποποίηση του σχεδίου, νέα δέσμευση του ίδιου ακινήτου, με την προϋπόθεση αφ' ενός μεν να υπάρχει σοβαρή πολεοδομική ανάγκη χάριν της οποίας επιβάλλεται η εκ νέου δέσμευση του ίδιου ακινήτου, αφ' ετέρου δε να προκύπτει σοβαρή πρόθεση και δυνατότητα της Διοίκησης για άμεση κήρυξη της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης και, στη συνέχεια, άμεση κίνηση της διαδικασίας που απολήγει στην συντέλεσή της. (ΣτΕ 2142/2003, 2887/2002, 3731/2005, 3642/1998, 2297/2004, 5905/1995).

 

6. Επειδή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, με το από 02-04-1985 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 202/Δ/1985), όπως τροποποιήθηκε με την 11539/222/1997 απόφαση του Νομάρχη Ανατολικής Αττικής (ΦΕΚ 651/Δ/1987), χαρακτηρίσθηκε ως χώρος πολιτιστικών δραστηριοτήτων αδόμητο ακίνητο, εμβαδού 1.025 m2, το οποίο βρίσκεται στο οικοδομικό τετράγωνο 117Β του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου του Δήμου Χολαργού, στην περιοχή Λόφος Τσακού, και φέρεται να ανήκει στους αιτούντες. Με αίτησή τους, που κατατέθηκε στη Νομαρχία Αθηνών στις 04-05-1998, οι αιτούντες ζήτησαν την άρση του ρυμοτομικού αυτού βάρους, η Διοίκηση, όμως, αρνήθηκε να ικανοποιήσει το αίτημά τους, και η άρνηση αυτή εκδηλώθηκε με το 26866/01-09-1998 έγγραφο του Τμήματος Πολεοδομικού Σχεδιασμού της Νομαρχίας Αθηνών. Την άρνηση άρσης του ρυμοτομικού βάρους οι αιτούντες προσέβαλαν με αίτηση ακυρώσεως, η οποία έγινε δεκτή με την 2355/2001 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών. Με την απόφαση αυτή η άρνηση ακυρώθηκε και η υπόθεση αναπέμφθηκε στη Διοίκηση, προκειμένου να αρθεί το επίδικο ρυμοτομικό βάρος με τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου.

 

Το Δημοτικό Συμβούλιο Χολαργού, με την 276/23-12-2003 πράξη του, έκρινε ότι η πολεοδομική ανάγκη της διατήρησης του χαρακτηρισμού του ακινήτου των αιτούντων ως χώρου πολιτιστικών δραστηριοτήτων είναι αναμφισβήτητη, δεδομένου ότι για πολλές μόνιμες πολιτιστικές δραστηριότητες, όπως εκπαιδευτικά καλλιτεχνικά τμήματα κ.λ.π., υπάρχουν μόνιμα μισθωμένοι ιδιωτικοί χώροι με υψηλό τίμημα, καθώς και ότι η απαιτούμενη δαπάνη για την αποζημίωση του επίδικου ακινήτου, εμβαδού 1.000 m2, ανέρχεται στο ποσόν των 250.000 ευρώ, σύμφωνα με την αντικειμενική αξία των ακινήτων της περιοχής, ενόψει δε αυτού πρότεινε τη διατήρηση του επιδίκου ως χώρου πολιτιστικών δραστηριοτήτων και την εγγραφή στον προϋπολογισμό του Δήμου του έτους 2004 κονδυλίου 250.000 ευρώ για την αποζημίωση των ιδιοκτητών. Το κονδύλιο, ύψους 280.000 ευρώ, ενεγράφη πράγματι στον προϋπολογισμό του Δήμου του έτους 2004, όπως προκύπτει από σχετική βεβαίωση του Δήμου και από αντίγραφο του προϋπολογισμού του έτους αυτού.

 

Εξ άλλου, στα στοιχεία του φακέλου περιλαμβάνεται φύλλο υπολογισμού αξίας ακινήτου, από τις εγγραφές του οποίου φαίνεται να προκύπτει αντικειμενική αξία του επιδίκου ανερχόμενη σε 242.028 ευρώ. Περαιτέρω, με την 6542/360/04-05-2004 εισήγηση προς το Σ.Χ.Ο.Π. Τομέα Αν. Αθήνας, το Τμήμα Πολεοδομικού Σχεδιασμού της Νομαρχίας Αθηνών εισηγήθηκε την άρση και επανεπιβολή της δέσμευσης του ακινήτου των αιτούντων, λόγω της διαπίστωσης σοβαρής πολεοδομικής ανάγκης για τη διατήρηση του συγκεκριμένου χώρου ως χώρου πολιτιστικών δραστηριοτήτων και της εγγραφής του παραπάνω κονδυλίου στον προϋπολογισμό του Δήμου, το δε Συμβούλιο Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος του Τομέα Αν. Αθήνας, με την 9/27-05-2004 πράξη του, γνωμοδότησε ομοίως. Ακολούθησε η έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης, με την οποία αφ' ενός μεν ήρθη, σε συμμόρφωση προς την 2355/2001 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, το ρυμοτομικό βάρος που είχε επιβληθεί στο επίδικο ακίνητο, αφ' ετέρου δε το ακίνητο αυτό επαναχαρακτηρίσθηκε ως χώρος πολιτιστικών δραστηριοτήτων.

 

7. Επειδή, ενόψει των παραπάνω, η προσβαλλόμενη πράξη, η οποία εκδόθηκε μετά από ακυρωτική απόφαση, αιτιολογείται πλημμελώς ως προς την πολεοδομική ανάγκη διατήρησης της δέσμευσης του επιδίκου ακινήτου, εφόσον στα στοιχεία του φακέλου αναφέρεται μόνον ότι υπάρχει σοβαρή πολεοδομική ανάγκη για τη διατήρηση του χαρακτηρισμού του ακινήτου ως χώρου πολιτιστικών δραστηριοτήτων, χωρίς να γίνεται οποιαδήποτε μνεία της μορφολογίας του χώρου και αξιολόγηση της καταλληλότητας του επιδίκου ακινήτου για την προτεινόμενη χρήση, η οποία, μάλιστα, προσδιορίζεται γενικώς ως αναφερόμενη σε πολιτιστικές δραστηριότητες χωρίς να εξειδικεύονται οι επί μέρους πολιτιστικές δραστηριότητες τις οποίες δύναται να καλύψει τον εν λόγω ακίνητο (παράβαλε ΣτΕ 2887/2002, 2142/2003, 5905/1995). Για το λόγο αυτό, ο οποίος βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση, πρέπει η αίτηση να γίνει δεκτή και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση, αποβαίνει δε αλυσιτελής η εξέταση των υπόλοιπων λόγων ακυρώσεως.

 

Δια ταύτα

 

Δέχεται την κρινόμενη αίτηση.

 

Ακυρώνει την 7251/421/2004 απόφαση του Νομάρχη Αθηνών, κατά το σκεπτικό.

 

Διατάσσει την επιστροφή του παραβόλου.

 

Επιβάλλει εις βάρος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών - Πειραιώς τη δικαστική δαπάνη των αιτούντων, που ανέρχεται σε 920 €.

 

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 19-09-2006 και στις 24-09-2007 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στις 27-02-2008.