ΣτΕ 3799/2011
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Αριθμός 3799/2011
Το Συμβούλιο της Επικρατείας
Τμήμα Ε
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 18-03-2009, με την εξής σύνθεση: Κ. Μενουδάκος, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Ε' Τμήματος, Α. Ράντος, Α. Ντέμσιας, Σύμβουλοι, Χ. Ντουχάνης, Ο. Παπαδοπούλου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Ε. Βαϊδάνη.
Για να δικάσει την από 30-12-2005 αίτηση:
του Χρήστου Ι. Τζαναβάρη, κατοίκου Αθηνών, οδός Πανεπιστημίου αριθμός 39, ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Δημήτρη Αντωνόπουλο (Αριθμός Μητρώου 4170), που τον διόρισε στο ακροατήριο,
κατά των 1) Δήμου Βούλας Αττικής, ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Δημήτρη Γιατρά (Α.Μ. 3940), που τον διόρισε με πληρεξούσιο και 2) Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ανατολικής Αττικής, η οποία δεν παρέστη,
και κατά της παρεμβαίνουσας __________, κατοίκου Βούλας Αττικής, οδός __________, η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Εμμανουήλ Στεφανάκη (Αριθμός Μητρώου 9439), που τον διόρισε με πληρεξούσιο.
Με την αίτηση αυτή ο αιτών επιδιώκει να ακυρωθεί η τεκμαιρόμενη απορριπτική απόφαση της Πολεοδομικής Υπηρεσίας του Δήμου Βούλας Αττικής, επί της από 20-09-2005 αιτήσεώς του προς αυτήν και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Παρέδρου Ο. Παπαδοπούλου.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο του αιτούντος, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση, τον πληρεξούσιο του Δήμου και τον πληρεξούσιο της παρεμβαίνουσας, οι οποίοι ζήτησαν την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφθηκε κατά το Νόμο
1. Επειδή, για την άσκηση της υπό κρίση αιτήσεως έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (738033/2006 και 1448531/2006 έντυπα γραμμάτια παραβόλου).
2. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η ακύρωση της τεκμαιρόμενης απορρίψεως από την πολεοδομική υπηρεσία του Δήμου Βούλας αιτήσεως, την οποία υπέβαλε ο αιτών στην υπηρεσία αυτή στις 20.9.2005, με αίτημα την μετατόπιση του περιπτέρου της ... από το πεζοδρόμιο της Πλατείας Ελευθερίας, στη συμβολή των οδών Παπάγου και Καραϊσκάκη, σε άλλη θέση.
3. Επειδή, η αίτηση φέρεται προς συζήτηση μετά την έκδοση της υπ' αριθμόν 2173/2008 προδικαστικής αποφάσεως του Δικαστηρίου, με την οποία επιβλήθηκε στον καθ' ου Δήμο η υποχρέωση να αποστείλει τον φάκελο της υποθέσεως και τις απόψεις του επί των λόγων ακυρώσεως.
4. Επειδή, με έννομο συμφέρον και εν γένει παραδεκτώς ασκεί παρέμβαση στην παρούσα δίκη η προαναφερθείσα ..., η οποία εκμεταλλεύεται το επίδικο περίπτερο.
5. Επειδή, στην παράγραφο 1 του άρθρου 3 του νομοθετικού διατάγματος [Ν] 1044/1971 (ΦΕΚ 245/Α/1971) ορίζονται τα εξής:
{Οι Ανάπηροι Πολέμου απολαύουν των εξής προνομιακών ευεργετημάτων, κατά τα ειδικότερα υπό του παρόντος και ετέρων διατάξεων της κειμένης νομοθεσίας οριζόμενα:
α) ...
γ) Παραχωρήσεως εκμεταλλεύσεως περιπτέρων, καφενείων, κυλικείων και κουρείων.
δ) ...}
Στην παράγραφο 1 δε του άρθρου 13 του νομοθετικού αυτού διατάγματος, όπως αντικαταστάθηκε τελικώς με το άρθρο 21 του νόμου [Ν] 3036/2002 (ΦΕΚ 38/Α/2002), ορίζεται ότι:
{Δικαίωμα εκμεταλλεύσεως περιπτέρων επί των πεζοδρομίων των δημοσίων, δημοτικών και κοινοτικών οδών και πλατειών των πόλεων, κωμοπόλεων και χωρίων, ως επίσης επί των δημοσίων, δημοτικών και κοινοτικών κήπων και αλσών, αποκτούν δια παραχωρήσεως υπό των κατά άρθρο 18 οργάνου οι ανάπηροι και τα θύματα πολέμου ...}
Σύμφωνα με το άρθρο 18 του ίδιου νομοθετικού διατάγματος, όπως αντικαταστάθηκε, τελικώς, με το άρθρο 86 του νόμου 3421/2005 (ΦΕΚ 302/Α/2005):
{Το κατά το άρθρο 13 ... δικαίωμα εκμετάλλευσης περιπτέρου ασκείται με άδεια που χορηγείται με απόφαση του αρμόδιου νομάρχη ... ύστερα από εισηγήσεις του αρμόδιου δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου και της οικείας οργάνωσης των αναπήρων και θυμάτων πολέμου ...}
το άρθρο 19 παράγραφος 3 του νομοθετικού διατάγματος αυτού ορίζει ότι:
{Δια τον καθορισμό των θέσεων προς τοποθέτηση ή μετατόπιση περιπτέρου, λαμβάνονται υπόψιν οι συνθήκες ασφαλείας κυκλοφορίας, αισθητικής εν γένει του περιβάλλοντος και η αποδοτικότης τούτου}
στο άρθρο 20 παράγραφος 1 του ίδιου ως άνω νομοθετικού διατάγματος, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 9 του νόμου [Ν] 1043/1980, ορίζεται ότι:
{Η μετατόπισις περιπτέρου γίνεται είτε δια λόγους ασφαλείας, κυκλοφορίας, εξωραϊσμού του περιβάλλοντος δια εκτελέσεως Δημοσίων, Δημοτικών, Κοινοτικών ή Οργανισμών Κοινής Ωφελείας έργων, είτε κατόπιν αιτήσεως του δικαιούχου αυτού, δι' αιτιολογημένης αποφάσεως των κατά το άρθρο 18 αρμοδίων οργάνων. Η τοιαύτη μετατόπισις γίνεται εγγύς της παλαιάς θέσεως λαμβανομένης υπόψιν και της αποδοτικότητας της νέας τοιαύτης, ως και των γειτνιαζόντων περιπτέρων}
κατά δε το άρθρο 22 του νομοθετικού διατάγματος αυτού:
{1. Ο τύπος και οι διαστάσεις των περιπτέρων καθορίζονται δια κοινής αποφάσεως των Υπουργών Εθνικής Αμύνης και Δημοσίων Έργων.
2. Κατ' εξαίρεση επιτρέπεται, δια της παραχωρητικής του δικαιώματος εκμεταλλεύσεως περιπτέρου αποφάσεως, η κατασκευή τοιούτου κατά τύπον και διαστάσεις διαφόρους των εν τη προηγουμένη παραγράφω οριζομένων, εφόσον επιβάλλουν τούτο λόγοι κυκλοφορίας ή αισθητικής.}
Με την Φ.443.531/24/300030/1969 κοινή απόφαση των υπουργών Εθνικής Αμύνης, Συντονισμού και Δημοσίων Έργων (ΦΕΚ 588/Β/1969), η οποία είχε εκδοθεί κατ' εξουσιοδότηση των άρθρων 22 και 99 του αναγκαστικού νόμου [Ν] 1324/1949 και διατηρήθηκε σε ισχύ δυνάμει του άρθρου 38 του ως άνω νομοθετικού διατάγματος [Ν] 1044/1971, προβλέπονται ο τύπος και οι διαστάσεις των αναπηρικών περιπτέρων, ειδικότερα δε ορίζεται, μεταξύ άλλων, το μέγιστο μήκος, το μέγιστο πλάτος και το μέγιστο ύψος τους. Περαιτέρω, η Α1Β/8577/1983 απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας Υγειονομικός έλεγχος των αδειών ιδρύσεως και λειτουργίας των εγκαταστάσεων επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος ... (ΦΕΚ 526/Β/1983) στο κεφάλαιο ΙΙ αναφέρεται γενικώς στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, στις άδειες ιδρύσεως και λειτουργίας αυτών, στη διαδικασία χορηγήσεως των αδειών καθώς και στα απαιτούμενα δικαιολογητικά, στο κεφάλαιο ΙΙΙ δε ορίζει τους γενικούς όρους ιδρύσεως και λειτουργίας των καταστημάτων και εργαστηρίων τροφίμων και ποτών που αφορούν το οίκημα και ειδικότερα, μεταξύ άλλων, το εμβαδόν του καταστήματος, το ύψος, την οροφή, το δάπεδο, τον αερισμό, τον φωτισμό, την ύδρευση, την αποχέτευση, τον εξοπλισμό του καταστήματος, τους χώρους υγιεινής (άρθρα 15 και επόμενα). Στο κεφάλαιο ΙV της ίδιας αποφάσεως προβλέπονται οι πρόσθετοι ειδικοί όροι ιδρύσεως και λειτουργίας για κάθε κατηγορία καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος, στο άρθρο 47 δε, το οποίο περιλαμβάνεται στο κεφάλαιο αυτό, προβλέπεται η χορήγηση άδειας για την πώληση τυποποιημένων παγωτών, αναψυκτικών ποτών και ορισμένων ζαχαρωδών προϊόντων στα αναπηρικά περίπτερα και τα καταστήματα ψιλικών. Ειδικότερα στο άρθρο αυτό, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο για την παρούσα υπόθεση χρόνο, ορίζονται τα ακόλουθα:
{1. Επιτρέπεται η πώληση στα αναπηρικά περίπτερα:
α. Τυποποιημένων προϊόντων καραμελλοποιίας, σοκολατοποιίας και μπισκοτοποιίας.
β. Τυποποιημένων παγωτών.
γ. Εμφιαλωμένων ή εγκυτιωμένων αναψυκτικών ποτών ... με εξαίρεση τους εμφιαλωμένους ή εγκυτιωμένους, σακχαρούχους ή μη, φυσικούς χυμούς ή συμπυκνωμένους χυμούς εσπεριδοειδών ή άλλους χυμούς φρούτων ή λαχανικών, καθώς και εμφιαλωμένων ή εγκυτιωμένων μπυρών και τυποποιημένου έτοιμου καφέ.
Τα ανωτέρω είδη θα προέρχονται από νομίμως λειτουργούντα εργοστάσια ή εργαστήρια, στα οποία γίνεται και η συσκευασία τους, και θα διατηρούνται στους χώρους διαθέσεώς τους υπό κατάλληλες συνθήκες, ώστε να προστατεύονται από κάθε είδους ρυπάνσεις και, προκειμένου για ευαλλοίωτα τρόφιμα, από τις δυσμενείς επιδράσεις των υψηλών θερμοκρασιών του περιβάλλοντος.
2. Κατά παρέκκλιση της προηγούμενης παραγράφου (σημείο γ), επιτρέπεται η πώληση στα αναπηρικά περίπτερα αναψυκτικών ποτών χύμα, εφόσον χρησιμοποιούνται για τον σκοπό αυτόν, ψυκτικά μηχανήματα στιγμιαίας αναμείξεως ... υπό τους όρους, που καθορίζονται κατωτέρω στην παράγραφο 7.
3. Τα αναφερόμενα στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου προϊόντα είναι δυνατό να πωλούνται και σε καταστήματα ψιλικών, εφόσον συντρέχουν οι περιγραφόμενες κατωτέρω προϋποθέσεις.
4. Για την πώληση τυποποιημένων παγωτών και εμφιαλωμένων ή εγκυτιωμένων αναψυκτικών ποτών στα αναπηρικά περίπτερα ή καταστήματα ψιλικών, καθώς και για την πώληση αναψυκτικών ποτών χύμα ... στα αναπηρικά περίπτερα, απαιτείται άδεια της Αστυνομικής Αρχής με σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας Υγειονομικής Επιτροπής η, εν ελλείψει της Υγειονομικής Υπηρεσίας, ότι πληρούνται οι όροι και προϋποθέσεις του παρόντος άρθρου ή άλλης Υγειονομικής Διατάξεως για τις κατάλληλες συνθήκες διατηρήσεως των ανωτέρω ειδών ...}
Στη συνέχεια ρυθμίζονται λεπτομερώς τα σχετικά με τη συντήρηση και προσφορά των παγωτών (παράγραφος 5), την ψύξη και προσφορά των αναψυκτικών ποτών (παράγραφος 6) και τη λειτουργία σε αναπηρικό περίπτερο ψυκτικού μηχανήματος στιγμιαίας αναμείξεως παγωμένων σακχαρούχων συμπυκνωμένων χυμών ή εκχυλίσματος καφέ κ.λ.π. με οξυανθρακούχο ή μη παγωμένο νερό (παράγραφοι 7, 8 και 9).
6. Επειδή, εξ άλλου, στην παράγραφο 5 του άρθρου 22 του νόμου 1650/1986 (ΦΕΚ 160/Α/1986) ορίζεται ότι:
{Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων, που εκδίδεται ύστερα από αιτιολογημένη έκθεση της αρμόδιας κεντρικής υπηρεσίας του Υπουργείου, μπορεί να ορίζονται, λόγω του ιδιαίτερου χαρακτήρα τους, περιοχές της Χώρας, οικισμού ή τμήματα οικισμών στα οποία, σε περίπτωση χρήσεων των ακινήτων διαφορετικών από εκείνες που προβλέπονται από τις ισχύουσες στην περιοχή πολεοδομικές διατάξεις, επιβάλλεται η σφράγιση τους μέχρι ένα χρόνο και σε περίπτωση υποτροπής οριστικά πέραν από την επιβολή άλλων κυρώσεων που προβλέπουν οι εκάστοτε ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις. Στις πιο πάνω περιοχές για κάθε χρήση ή αλλαγή χρήσεως ακινήτων απαιτείται η βεβαίωση της οικείας πολεοδομικής υπηρεσίας ότι η συγκεκριμένη χρήση είναι σύμφωνη με τις προβλεπόμενες από τις ισχύουσες για την περιοχή χρήσεις ... }
Κατά την παράγραφο 6 του ιδίου άρθρου:
{Η σφράγιση επιβάλλεται με απόφαση της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας και εκτελείται με μέριμνα της οικείας αστυνομικής αρχής.}
ενώ στην παράγραφο 8 αυτού ορίζεται ότι:
{Με απόφαση των Υπουργών Δημόσιας Τάξης και Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων, καθορίζονται ο τρόπος και η διαδικασία διαπίστωσης της παράβασης, ο τρόπος και η διαδικασία σφράγισης του κτίσματος, η τυχόν υποβολή ενστάσεων κατά της απόφασης σφράγισης, η εκδίκασή τους, τα όργανα κρίσεως και κάθε σχετική λεπτομέρεια.}
Δυνάμει της ανωτέρω παραγράφου 8 του άρθρου 22 του νόμου 1650/1986 εκδόθηκε η υπ' αριθμόν 44242/2361/1989 κοινή απόφαση των Υπουργών Δημοσίας Τάξεως και Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων (ΦΕΚ 380/Β/1989), στο άρθρο 1 της οποίας ορίζονται τα εξής:
{Στις περιοχές, οικισμούς ή τμήματα οικισμών της χώρας, που ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 22 του νόμου 1650/1986, επιβάλλεται ... η σφράγιση κάθε κτηρίου ή χώρου, εντός του οποίου εγκαθίσταται νέα χρήση ή συνεχίζεται η παλαιά με νέο χρήστη, διαφορετική από εκείνη που προβλέπουν κάθε φορά οι πολεοδομικές διατάξεις που ισχύουν στις πιο πάνω περιοχές, οικισμούς ή τμήματα οικισμών της χώρας.}
Στο δε άρθρο 2 της ως άνω κοινής υπουργικής απόφασης ορίζεται ότι:
{1. Η διαπίστωση της παράβασης γίνεται ύστερα από αυτοψία 2 υπαλλήλων της κατά τόπον αρμοδίας πολεοδομικής υπηρεσίας που συντάσσουν σχετική έκθεση ...
2. Με την έκθεση, η οποία υπέχει θέση και αποφάσεως σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 22 του νόμου 1650/1986, επιβάλλεται η διακοπή λειτουργίας και η σφράγιση του ακινήτου ...}
Όπως έχει κριθεί (ΣτΕ 3905/2008, 2122/2009, 4761/2009 κ.ά.), το ανωτέρω κυρωτικό σύστημα είναι, κατά τα άρθρα 4 και 24 του Συντάγματος, εφαρμοστέο σε κάθε οικισμό της χώρας και δεν παρέχεται στον αρμόδιο Υπουργό η ευχέρεια επιλεκτικής εφαρμογής της κυρώσεως της σφραγίσεως των παρανόμων χρήσεων, μετά από αξιολόγηση του χαρακτήρα του οικισμού και της ανάγκης προστασίας του. Συνεπώς, η εφαρμογή της κυρώσεως της σφραγίσεως δεν εξαρτάται από την προηγούμενη έκδοση υπουργικής αποφάσεως περί υπαγωγής συγκεκριμένου οικισμού, όπως εν προκειμένω του Δήμου Βούλας Αττικής, ή τμήματος αυτού στις διατάξεις του νόμου 1650/1986.
7. Επειδή, οι οικισμός της Βούλας δημιουργήθηκε ως εξοχικός οικισμός με το από [ΠΔ] 15-09-1926 προεδρικό διάταγμα Περί εγκρίσεως σχεδίου εξοχικού συνοικισμού Βούλας (ΦΕΚ 311/Α/1926) και, με την εξαίρεση του εμπορικού τμήματος το οποίο οριοθετήθηκε με ακρίβεια, απαγορεύθηκε ρητά στη λοιπή έκταση η χρήση των κτηρίων για πάσης φύσεως καταστήματα, επιτρεπομένης μόνον της χρήσεων αυτών για κατοικίες. Ειδικότερα, στο άρθρο 1 του διατάγματος αυτού ορίσθηκαν τα εξής:
{1. Τα ελάχιστα όρια εμβαδού και διαστάσεων εκάστου οικοπέδου ορίζονται σε κάθε τμήμα του Συνοικισμού ως ακολούθως:
α' Στο Εμπορικό Τμήμα ...
β' Στο εξοχικό Τμήμα ...
2. Εφόσον το εμπορικό Τμήμα δεν ορίζεται σαφώς στο σχετικό παρόν διάγραμμα, δύναται να καθορισθεί λεπτομερώς και μεταγενεστέρως τη εγκρίσει του Υπουργείου της Συγκοινωνίας, της εκτάσεως αυτού μη δυναμένης να υπερβεί εν πάση περιπτώσει το εικοστό της όλης επιφανείας του Συνοικισμού.
3. Εξαιρέσει του κατά τα ανωτέρω εμπορικού Τμήματος, εις την λοιπή έκταση του Συνοικισμού απαγορεύεται η χρήσις των κτηρίων δια πάσης φύσεως καταστήματα, επιτρεπομένης μόνον της χρήσεως αυτών δια κατοικίας. Εξαιρετικώς δύναται, με πρόταση των επισπευδόντων την έγκριση του σχεδίου του Συνοικισμού, να επιτραπεί υπό του Υπουργείου η ως καταστημάτων χρησιμοποίησις κτηρίων κειμένων και εκτός του εμπορικού τμήματος, εφόσον πρόκειται περί τοιούτων άτινα ως εκ της φύσεώς των επιβάλλεται να ευρίσκονται διεσπαρμένα καθ' άπαντα τον Συνοικισμό (οίον Πρατήρια άρτου και εδωδίμων κ.λ.π.). Απαγορεύεται εντελώς η εις την περιοχήν του Συνοικισμού ανέγερσις οιασδήποτε φύσεως Κλινικών και Νοσοκομείων.}
Στη συνέχεια, με τα επόμενα άρθρα του διατάγματος αυτού καθορίσθηκαν οι λοιποί όροι δομήσεως του συνοικισμού, οι οποίοι διαφοροποιούνται κατά βάση μεταξύ εξοχικού και εμπορικού τμήματος (βλέπε άρθρο 2 για τη θέση των οικοδομών στο οικόπεδο, άρθρο 3 για το επιτρεπόμενο ποσοστό καλύψεως, άρθρο 6 για το ύψος των οικοδομών).
Επακολούθησαν η υπ' αριθμόν 50192/1927 απόφαση του Υπουργού Συγκοινωνίας (ΦΕΚ 94/Β/1927), με την οποία εγκρίθηκε λεπτομερέστερο διάγραμμα, που αποτέλεσε το σχέδιον εφαρμογής ρυμοτομίας του εξοχικού συνοικισμού Βούλας, το από [ΠΔ] 04-04-1932 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 114/Α/1932), με το οποίο τροποποιήθηκε η παράγραφος 2 του από [ΠΔ] 15-09-1926 προεδρικού διατάγματος και καθορίσθηκε συγκεκριμένος αριθμός οικοπέδων που μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως εμπορικό τμήμα του οικισμού και το από [ΠΔ] 05-06-1933 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 137/Α/1933), με το οποίο εγκρίθηκε διάγραμμα αναθεωρήσεως του ως άνω σχεδίου. Οι παραπάνω απαγορεύσεις, ως προς τη χρήση των οικοδομών, επαναλήφθηκαν και στο από [ΠΔ] 16-07-1934 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 254/Α/1934), με το οποίο ορίσθηκε ότι:
{α') ...
δ') Απαγορεύεται η ανέγερσις των οικοδομών και η χρησιμοποίησις αυτών ως βιομηχανικών και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων πάσης φύσεως ως και νοσοκομείων, ασύλων, κλινικών κ.λ.π. Ανέγερσις καταστημάτων επιτρέπεται εις θέσεις που θα οριστούν στο σχέδιο του συνοικισμού κατά την κρίσιν του Υπουργείου της Συγκοινωνίας.
ε') Ο συνοικισμός χαρακτηρίζεται ως πόλις, εφαρμοζομένων ως προς τούτο των περί πόλεων διατάξεων του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού.
στ') ...}
Το άρθρο 1 του από [ΠΔ] 15-09-1926 προεδρικού διατάγματος, όπως είχε τροποποιηθεί στο μεταξύ με τα διατάγματα της [ΠΔ] 04-04-1932 και [ΠΔ] 05-06-1933, αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 του από [ΒΔ] 03-13-1940 βασιλικού διατάγματος (ΦΕΚ 124/Α/1940), ως εξής:
{1 ...
2) Η χρησιμοποίησις των κτηρίων ως καταστημάτων επιτρέπεται μόνον επί δευτερευουσών οδών, οριζομένων με πρόταση της οικείας Κοινότητος. Απαγορεύεται η εις την περιοχήν του συνοικισμού ανέγερσις και λειτουργία οιασδήποτε φύσεως Κλινικών και Νοσοκομείων ... προς δε και εργοστασίων ή βιομηχανικών εν γένει εγκαταστάσεων ως και η χρησιμοποίησις των κτηρίων δια τοιούτους σκοπούς}
ενώ με το άρθρο 4 του ίδιου βασιλικού διατάγματος ορίστηκε ότι:
{εκ των λοιπών διατάξεων του αυτού από [ΠΔ] 15-09-1926 προεδρικού διατάγματος παραμένουν εν ισχύι οι διατάξεις του άρθρου 9, της πρώτης παραγράφου του άρθρου 14 και των άρθρων 15, 17, 18 και 19 καταργουμένων των λοιπών διατάξεων του αυτού Διατάγματος, εφαρμοζομένων δε στον συνοικισμό, ως προς τους λοιπούς περιορισμούς, των ισχυουσών γενικών διατάξεων.}
Το ως άνω εδάφιο 2 του άρθρου 1 του από [ΒΔ] 03-04-1940 βασιλικού διατάγματος αντικαταστάθηκε στη συνέχεια με το άρθρο μόνο του από [ΒΔ] 03-06-1952 βασιλικού διατάγματος (ΦΕΚ 158/Α/1952), με το οποίο ορίσθηκε ότι η χρήση των κτηρίων ως καταστημάτων γενικώς απαγορεύεται και επιτρέπεται μόνο στις περιοχές του ρυμοτομικού σχεδίου Βούλας που είχαν καθορισθεί με το από [ΠΔ] 05-06-1933 προεδρικό διάταγμα και την προαναφερόμενη υπ' αριθμόν 50192/1927 υπουργική απόφαση και ότι η χρήσις των κτηρίων για κλινικές ή νοσοκομεία γενικώς απαγορεύεται, επιτρεπόμενη μόνη στην περιμετρική ζώνη του οικισμού. Με το από 06-03-1962 βασιλικό διάταγμα (ΦΕΚ 31/Δ/1962) απαγορεύθηκε η χρησιμοποίηση των ανεγειρομένων οικοδομών επί της παραλιακής λεωφόρου, από του Νέου Φαλήρου μέχρι της Βουλιαγμένης, για κάθε άλλο σκοπό πλην κατοικιών, ξενοδοχείων, διδακτηρίων, κέντρων αναψυχής και πρατηρίων υγρών καυσίμων.
Εξ άλλου, κατά τις τροποποιήσεις και επεκτάσεις του ρυμοτομικού σχεδίου Βούλας θεσπίσθηκε, όταν το επέβαλε λειτουργική ανάγκη, εξαίρεση από την ως άνω γενικώς ισχύουσα απαγόρευση και χορηγήθηκε δυνατότητα λειτουργίας καταστημάτων, όπως συνέβη με το από [ΒΔ] 24-10-1970 βασιλικό διάταγμα (ΦΕΚ 266/Δ/1970) και το από [ΒΔ] 27-01-1973 βασιλικό διάταγμα (ΦΕΚ 44/Δ/1973).
Τέλος, με το άρθρο 1 του από 12-12-1985 προεδρικού διατάγματος Καθορισμός χρήσεων οικοδομών του ρυμοτομικού σχεδίου Βούλας (Αττικής) (ΦΕΚ 716/Δ/1985) επετράπη η ανέγερση καταστημάτων στα οικόπεδα του ρυμοτομικού σχεδίου Βούλας, που βρίσκονται σε συγκεκριμένα οικοδομικά τετράγωνα και οδούς. Στη συνέχεια, με την υπ' αριθμόν 6431461/258/1993 απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΦΕΚ 1276/Δ/1993) εγκρίθηκε το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου Βούλας και καθορίσθηκαν σε όλη την έκτασή του χρήσεις γης. Το ως άνω Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο ακυρώθηκε, ως προς τον καθορισμό χρήσεων γης ύστερα από αίτηση ακυρώσεως κατοίκων της περιοχής, με την υπ' αριθμόν 554/2000 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Με την απόφαση αυτή έγινε δεκτό ότι ο οικισμός της Βούλας διατηρεί τον χαρακτήρα του ως εξοχικού και τη σύμφωνη με τη λειτουργία του χρήση γης της κατοικίας, η οποία είναι διαφορετική από την κατά το άρθρο 2 του από 23-02-1987 προεδρικού διατάγματος (ΦΕΚ 166/Δ/1987) έννοια της αμιγούς κατοικίας, εφόσον επιτρέπει την ύπαρξη, εκτός των κατοικιών, μόνο ορισμένων κατηγοριών καταστημάτων που εξυπηρετούν τις καθημερινές ανάγκες των κατοίκων της περιοχής και μόνο σε ορισμένες θέσεις, ώστε ο οικισμός να δύναται να φέρει τα αντίστοιχα προς τη λειτουργία του ως εξοχικού βάρη. Κρίθηκε δε, περαιτέρω, ότι η ανωτέρω πράξη εγκρίσεως του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου με τον καθορισμό ως χρήσεων γης, σε τμήματα του οικισμού, αυτών της αμιγούς κατοικίας, της γενικής κατοικίας και του πολεοδομικού κέντρου, μετέβαλε εμμέσως τη λειτουργία του οικισμού ως εξοχικού, με συνέπεια την επιδείνωση των όρων διαβιώσεως σε αυτόν, κατά παραβίαση της συνταγματικής επιταγής για τη διαφύλαξη της λειτουργικότητας των οικισμών.
Εξ άλλου, με την υπ' αριθμόν 123/2007 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκε ότι το άρθρο 13 παράγραφος 24 του νόμου 3212/2003 (ΦΕΚ 308/Α/2003), με το οποίο επιχειρήθηκε η ρύθμιση των χρήσεων γης στα οικόπεδα που έχουν πρόσωπο στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης, αντίκειται στο άρθρο 24 παράγραφος 1 και 2 του Συντάγματος. Με την ίδια απόφαση του Δικαστηρίου έγιναν περαιτέρω δεκτά τα εξής: Από το συνδυασμό των διατάξεων που ρυθμίζουν το πολεοδομικό καθεστώς στην περιοχή του Δήμου Βούλας προκύπτει ότι, εξαιρουμένων των χώρων που έχουν ειδικά καθορισθεί ως χώροι καταστημάτων ή άλλων χρήσεων, στη λοιπή έκταση του Δήμου Βούλας δεν είναι επιτρεπτή η ανέγερση οικοδομών και η χρησιμοποίησή τους για κάθε άλλη χρήση, πλην της κατοικίας, δεδομένου ότι, ναι μεν η περιλαμβανόμενη αρχικώς στην παράγραφο 3 του άρθρου 1 του από [ΠΔ] 15-09-1926 προεδρικού διατάγματος ρητή πρόβλεψη ότι στον οικισμό, πλην της περιοχής του εμπορικού τμήματός του, επιτρέπεται η χρήση των κτηρίων μόνο για κατοικίες, δεν έχει επαναληφθεί στο από [ΒΔ] 03-04-1940 βασιλικό διάταγμα, με το οποίο αντικαταστάθηκε το προαναφερόμενο άρθρο 1, από το σύνολο όμως των διατάξεων των κανονιστικών πράξεων, με τις οποίες τροποποιήθηκε ή συμπληρώθηκε το πολεοδομικό καθεστώς του Δήμου Βούλας, προκύπτει ότι διατηρήθηκε ο χαρακτήρας του ως οικισμού με προορισμό αποκλειστικά την κατοικία, οι ανωτέρω δε ειδικές διατάξεις δεν καταργήθηκαν με το από 23-02-1987 προεδρικό διάταγμα, που ρυθμίζει γενικά τις χρήσεις γης.
8. Επειδή, εν προκειμένω, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής:
Με την Φ.443.531/127/655751/1966 απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας παραχωρήθηκε στον ανάπηρο πολέμου Ιωάννη Στεφανάκη άδεια εκμεταλλεύσεως περιπτέρου επί του πεζοδρομίου της οδού Οδυσσέως, έμπροσθεν της υπ' αριθμόν 17 ιδιοκτησίας στην Βούλα. Η παρεμβαίνουσα Ευγενία Στεφανάκη, στην οποία μεταβιβάσθηκε το σχετικό δικαίωμα μετά το θάνατο του συζύγου της (βλέπε το 10218/2008 έγγραφο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ανατολικής Αττικής), με την από 18-06-2003 αίτησή της προς τον Δήμο Βούλας ζήτησε την μετατόπιση του περιπτέρου από την οδό Οδυσσέως 17 στο πεζοδρόμιο της Πλατείας Ελευθερίας, στη συμβολή των οδών Παπάγου και Καραϊσκάκη.
Το οικείο δημοτικό συμβούλιο με την 198/2003 απόφασή του γνωμοδότησε υπέρ της αποδοχής του υποβληθέντος αιτήματος, αφού δε ελήφθησαν υπόψη, μεταξύ άλλων, η ανωτέρω απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, το σχετικό από 27-01-2004 έγγραφο του Τμήματος Τροχαίας Γλυφάδας, στο οποίο αναφέρεται ότι η εν λόγω υπηρεσία δεν έχει αντίρρηση για τη μετατόπιση του περιπτέρου στην προαναφερθείσα θέση, εφόσον δεν καταλαμβάνεται το οδόστρωμα και διασφαλίζεται η ομαλή διέλευση των πεζών από το πεζοδρόμιο, καθώς και η 246/2004 θετική εισήγηση της Εθνικής Γενικής Συνομοσπονδίας Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου, εκδόθηκε η 1589/2004 απόφαση του Νομάρχη Ανατολικής Αττικής, με την οποία εγκρίθηκε η μετατόπιση του περιπτέρου της παρεμβαίνουσας στην αιτηθείσα θέση, ήτοι στο πεζοδρόμιο της Πλατείας Ελευθερίας, στη συμβολή των οδών Παπάγου και Καραϊσκάκη.
Με την 9208/2008 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών ακυρώθηκε η ανωτέρω νομαρχιακή απόφαση, κατ' αποδοχή αιτήσεως ακυρώσεως ασκηθείσης από τον αιτούντα και άλλους περιοίκους. Ειδικότερα, το Διοικητικό Πρωτοδικείο, ερμηνεύοντας το προαναφερθέν άρθρο 19 παράγραφος 3 του νομοθετικού διατάγματος [Ν] 1044/1971, δέχθηκε ότι:
{κατά την εκτίμηση των συνθηκών αισθητικής εν γένει του περιβάλλοντος πρέπει, υπό τη σύγχρονη διαμόρφωση των συνθηκών διαβίωσης, να λαμβάνεται ειδικώς υπόψη η επιβάρυνση που επιφέρει η τοποθέτηση ή η μετατόπιση περιπτέρου στους ενοίκους των κατοικιών που γειτνιάζουν άμεσα με αυτό, καθώς και η δυνατότητα τοποθέτησης ή μετατόπισης του περιπτέρου σε σημείο όπου δεν προκαλείται τέτοια επιβάρυνση}
περαιτέρω δε έκρινε ότι η προαναφερθείσα απόφαση του Νομάρχη Ανατολικής Αττικής είναι πλημμελώς αιτιολογημένη, καθόσον δεν προκύπτει εάν συνεκτιμήθηκαν και οι προβλεπόμενες στο ως άνω άρθρο 19 παράγραφος 3 του νομοθετικού διατάγματος [Ν] 1044/1971 προϋποθέσεις. Κατά της ακυρωτικής αυτής αποφάσεως η παρεμβαίνουσα άσκησε τριτανακοπή, η οποία ήταν εκκρεμής ενώπιον του αρμοδίου δικαστηρίου κατά το χρόνο συζητήσεως της παρούσης υποθέσεως.
Εξ άλλου, ο αιτών με την από 20-09-2005 καταγγελία - αίτησή του, απευθυνόμενη στον Διευθυντή του Γραφείο Πολεοδομίας του Δήμου Βούλας, ζήτησε την απομάκρυνση του επίδικου περιπτέρου από το πεζοδρόμιο της Πλατείας Ελευθερίας, ισχυριζόμενος ότι η λειτουργία του περιπτέρου στη συγκεκριμένη θέση παραβιάζει το ισχύον στην περιοχή καθεστώς χρήσεων γης. Κατά της σιωπηρής απορρίψεως δε του αιτήματός του ασκεί την κρινόμενη αίτηση ακυρώσεως.
9. Επειδή, όπως προκύπτει από το δικόγραφο της αιτήσεως ακυρώσεως και τα σχετικά υπομνήματα, με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η ακύρωση της παραλείψεως του Δήμου Βούλας να διατάξει τη σφράγιση του επίδικου περιπτέρου δυνάμει των ανωτέρω διατάξεων του άρθρου 22 παράγραφος 5 του νόμου 1650/1986. Αρμόδιο, συνεπώς, προς εκδίκαση της αιτήσεως ακυρώσεως, υπό το περιεχόμενο αυτό, είναι το Ε' Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας.
10. Επειδή, ο αιτών, επικαλούμενος τις διατάξεις που παρατίθενται ανωτέρω, στη σκέψη 7, για το ειδικό καθεστώς χρήσεων γης του Δήμου Βούλας, καθώς και το από 29-01-2003 έγγραφο του Τμήματος Πολεοδομίας του Δήμου Βούλας, στο οποίο βεβαιώνεται ότι στην επίδικη περιοχή ουδεμία άλλη χρήση επιτρέπεται εκτός από κατοικία, προβάλλει ότι η εγκατάσταση του περιπτέρου της παρεμβαίνουσας στο πεζοδρόμιο της Πλατείας Ελευθερίας παραβιάζει τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης, καθόσον τα περίπτερα, ενόψει και των ειδών που επιτρέπεται να πωλούν δυνάμει της προαναφερθείσης Α1Β/8577/1983 υπουργικής αποφάσεως, αποτελούν καταστήματα.
11. Επειδή, ναι μεν, όπως προαναφέρθηκε, από τις διατάξεις που ρυθμίζουν το πολεοδομικό καθεστώς στην περιοχή του Δήμου Βούλας προκύπτει ότι, εξαιρουμένων των χώρων οι οποίοι έχουν ειδικά καθορισθεί ως χώροι καταστημάτων ή άλλων χρήσεων, στη λοιπή έκταση του Δήμου Βούλας δεν είναι επιτρεπτή η ανέγερση οικοδομών και η χρησιμοποίησή τους για κάθε άλλη χρήση, πλην της κατοικίας, η απαγόρευση όμως αυτή δεν ισχύει για τα παραχωρούμενα στους αναπήρους και τα θύματα πολέμου περίπτερα, που κατά τη ρητή πρόβλεψη της ειδικής νομοθεσίας που διέπει την παραχώρηση αυτή τοποθετούνται στα πεζοδρόμια των οδών και πλατειών των πόλεων και οικισμών, καθώς και σε κοινόχρηστους κήπους και άλση. Κατά συνέπεια, η παράλειψη του καθ' ου Δήμου να διατάξει την σφράγιση του επίδικου περιπτέρου δυνάμει του άρθρου 22 παράγραφος 5 του νόμου 1650/1986, δεν συνιστά παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας, κατά την έννοια του άρθρου 45 παράγραφος 4 του προεδρικού διατάγματος 18/1989 (ΦΕΚ 8/Α/1989), η κρινόμενη αίτηση δε, υπό το προεκτεθέν περιεχόμενο, είναι απορριπτέα, ως απαράδεκτη. Το ζήτημα, εξ άλλου, εάν η απόφαση για τη μετατόπιση του περιπτέρου της παρεμβαίνουσας αιτιολογείται νομίμως ενόψει των κριτηρίων του ως άνω άρθρου 19 παράγραφος 3 του νομοθετικού διατάγματος [Ν] 1044/1971, της υποχρεώσεως δηλαδή να λαμβάνεται ειδικώς υπόψη, μεταξύ άλλων, η επιβάρυνση των οικιστικών συνθηκών από την τοποθέτηση ή τη μετατόπιση περιπτέρου για τους ενοίκους των γειτονικών κατοικιών (βλέπε ΣτΕ 6252/1995, 3570/1990), δεν είναι εξεταστέο στο πλαίσιο της παρούσας δίκης, η οποία έχει ως αντικείμενο παράλειψη της Διοικήσεως σχετιζόμενη με την εφαρμογή των ισχυουσών στην περιοχή χρήσεων γης, αλλά αφορά τη νομιμότητα της 1589/2004 νομαρχιακής αποφάσεως, της οποίας ο έλεγχος ανήκει στο αρμόδιο διοικητικό δικαστήριο, στο οποίο, άλλωστε, όπως προαναφέρθηκε, έχει ήδη προσφύγει ο αιτών.
12. Επειδή, συνεπώς, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί και να γίνει δεκτή η ασκηθείσα παρέμβαση.
Δια ταύτα
Απορρίπτει την αίτηση ακυρώσεως.
Διατάσσει την κατάπτωση του παραβόλου.
Δέχεται την παρέμβαση.
Επιβάλλει στον αιτούντα τη δικαστική δαπάνη του Δήμου Βούλας, που ανέρχεται σε 460 €, και τη δικαστική δαπάνη της παρεμβαίνουσας, που ανέρχεται σε 640 €.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 09-04-2010 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στις 30-11-2011.