ΣτΕ 2688/1987
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Αριθμός 2688/1987
Το Συμβούλιο της Επικρατείας
Επειδή με την κρινόμενη αίτηση, ζητείται παραδεκτώς να ακυρωθεί η πράξη 752857/26-02-1985 του Προϊσταμένου του Πολεοδομικού Γραφείου Αργυρούπολης, με την οποία απορρίφθηκε αίτημα της αιτούσης να της χορηγηθεί οικοδομική άδεια για την ανέγερση διώροφης οικοδομής σε οικόπεδο που βρίσκεται στην οδό Ευρυτανίας, στον Άγιο Δημήτριο.
Επειδή, κατά τις διατάξεις του άρθρου 20 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος περί σχεδίων πόλεων, κωμών και συνοικισμών του Κράτους και οικοδομής αυτών (ΦΕΚ 228/Α/1923), οι οποίες αποσκοπούν στην παρεμπόδιση της δημιουργίας ιδιωτικών σχεδίων ρυμοτομίας, απαγορεύεται να σχηματίζονται κοινόχρηστοι χώροι από ιδιωτική βούληση. Κατ' εξαίρεση, όμως, από τον κανόνα αυτό, προβλέπεται στην παράγραφο 3 του ίδιου άρθρου ότι οι κοινόχρηστοι χώροι που δημιουργήθηκαν με ιδιωτική πρωτοβουλία πριν από την έναρξη ισχύος του άρθρου αυτού, δηλαδή πριν από τις 16-01-1924 (βλέπε από 04-01-1924 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 8/Α/1924)), διατηρούνται και αναγνωρίζονται παραλλήλως προς εκείνους που έχουν εγκριθεί με το οικείο σχέδιο ρυμοτομίας, θεωρούμενοι ως κοινόχρηστοι για την εφαρμογή γενικώς της πολεοδομικής νομοθεσίας, έως ότου τυχόν καταργηθούν από το ρυμοτομικό σχέδιο. Για τα οικόπεδα λοιπόν, που έχουν πρόσοψη σε τέτοιους χώρους, εφαρμόζονται οι πολεοδομικές διατάξεις, οι οποίες διέπουν εκείνα που έχουν πρόσοψη σε κοινόχρηστους χώρους προβλεπόμενους από το ρυμοτομικό σχέδιο (βλέπε ΣτΕ 3710/1982, 3245/1984 κ.α.). Εξάλλου, τα αρμόδια για την έκδοση οικοδομικών αδειών διοικητικά όργανα έχουν την εξουσία να κρίνουν το ζήτημα αν ορισμένη οδός, μη προβλεπόμενη από το ρυμοτομικό σχέδιο, διατηρείται με βάση τις προαναφερόμενες, διοικητικού χαρακτήρα, διατάξεις, από το οποίο εξαρτάται η δυνατότητα να χορηγηθεί άδεια για οικόπεδο που έχει πρόσοψη στην οδό αυτή. (βλέπε ΣτΕ. 3724/1977 επίσης, παράβαλε ΣτΕ 1498/1980, 3391/1981 κ.α.).
Επειδή, στο άρθρο 25 παράγραφος 1 νόμου 1337/1983 επέκταση των πολεοδομικών σχεδίων, οικιστική ανάπτυξη και σχετικές ρυθμίσεις (ΦΕΚ 33/Α/1983) ορίζεται ότι:
{οικόπεδα εντός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων που δεν καλύπτουν όλες τις προϋποθέσεις αρτιότητας κατά τον κανόνα ή την παρέκκλιση της περιοχής που έχουν δημιουργηθεί πριν από την ισχύ του νόμου 651/1977 ... μπορεί κατ' εξαίρεση να οικοδομηθούν αν έχουν μία πλευρά τους τουλάχιστον 4.00 m σε κοινόχρηστη οδό ή πλατεία και αν μέσα σ' αυτά, μετά την αφαίρεση των υποχρεωτικώς ακάλυπτων χώρων, είναι δυνατή η ανέγερση κτιρίου εμβαδού τουλάχιστον 25 m2 και ελάχιστης πλευράς τουλάχιστον 4.00 m. Το ίδιο ισχύει και για οικόπεδα που έχουν γίνει μη άρτια λόγω ρυμοτόμησης, άσχετα με το χρόνο αυτής και άσχετα αν αυτά προέρχονται από παραχώρηση ή από άλλη μεταβιβαστική αιτία...}
Η διάταξη αυτή, ορθώς ερμηνευόμενη, έχει εφαρμογή στα οικόπεδα, τα οποία, εκτός των άλλων προϋποθέσεων, έχουν πρόσοψη, μήκους τουλάχιστον τεσσάρων μέτρων, σε κοινόχρηστη οδό ή πλατεία, είτε αυτές έχουν εγκριθεί με το οικείο ρυμοτομικό σχέδιο, είτε έχουν δημιουργηθεί με ιδιωτική πρωτοβουλία πριν από την έναρξη ισχύος του άρθρου 20 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος, αφού, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη, και στην τελευταία αυτή περίπτωση η οδός ή η πλατεία διατηρείται και θεωρείται ως κοινόχρηστος χώρος για την εφαρμογή της πολεοδομικής νομοθεσίας γενικώς και, από τις παραπάνω διατάξεις του άρθρου 25 του νόμου 1337/1983, δεν προκύπτει ότι ο νομοθέτης θέλησε να παρεκκλίνει από τη γενική αυτή ρύθμιση, αποκλείοντας από την παρεχόμενη με τις διατάξεις αυτές δυνατότητα δόμησης τα οικόπεδα με πρόσοψη σε οδό ή πλατεία, η οποία ανήκει στη δεύτερη από τις προαναφερόμενες κατηγορίες κοινόχρηστων χώρων.
Επειδή εξάλλου, στο άρθρο 28 του παραπάνω νόμου 1337/1983 προβλέπεται ότι:
{ιδιωτικοί δρόμοι, πλατείες και λοιποί χώροι κοινής χρήσεως που έχουν σχηματισθεί με οποιοδήποτε τρόπο, έτσι ώστε και κατά παράβαση των κείμενων πολεοδομικών διατάξεων, και που βρίσκονται μέσα σε εγκεκριμένα σχέδια πόλεων, θεωρούνται ως κοινόχρηστοι χώροι που ανήκουν στον οικείο Δήμο ή Κοινότητα. Για τους χώρους αυτούς δεν οφείλεται καμιά αποζημίωση λόγω ρυμοτομίας. Σε περίπτωση όμως που οι χώροι αυτοί καταργούνται με το σχέδιο πόλεως προσκυρώνονται κατά τις κείμενες διατάξεις.}
Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, ιδιωτικά ακίνητα αποκτούν την ιδιότητα του κοινοχρήστου χωρίς την καταβολή αποζημίωσης, εφόσον προβλέπονται από το ρυμοτομικό σχέδιο ως κοινόχρηστοι χώροι και η κοινοχρησία είναι αποτέλεσμα της βούλησης του ιδιοκτήτη, ρητώς ή εμμέσως συναγόμενης από ενέργειές του, ή προκύπτει από πραγματική κατάσταση που διατηρήθηκε επί μακρό χρόνο κατ' ανοχή του ιδιοκτήτη (ΣτΕ 744/1987 Ολομέλεια).
Επειδή, στην παρούσα υπόθεση, με την προσβαλλόμενη πράξη, ορθώς ερμηνευόμενη, κρίθηκε ότι δεν είναι, κατά νόμο, δυνατή η έκδοση αδείας για την ανέγερση οικοδομής σε οικόπεδο που βρίσκεται στην οδό Ευρυτανίας, στον Άγιο Δημήτριο, η οποία στην πράξη φέρεται ως ιδιωτική οδός, για το λόγο ότι το οικόπεδο αυτό, αφενός δεν έχει το απαιτούμενο εμβαδόν αρτιότητας και αφετέρου δεν μπορεί να θεωρηθεί δομήσιμο με βάση το προαναφερόμενο άρθρο 25 του νόμου 1337/1983 διότι οι διατάξεις του άρθρου αυτού δεν έχουν εφαρμογή στα οικόπεδα με πρόσωπο σε μη νομοθετημένες οδούς, με την έννοια, προδήλως, των οδών που δεν έχουν εγκριθεί με το ρυμοτομικό σχέδιο.
Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης, κατά το μέρος που δέχεται ότι το οικόπεδο δεν έχει το απαιτούμενο εμβαδόν αρτιότητας, είναι ελλιπής διότι δεν μνημονεύει τις διαστάσεις του οικοπέδου σε σχέση και με τις προβλεπόμενες από το ρυμοτομικό σχέδιο της περιοχής, ελάχιστες διαστάσεις για την αρτιότητα των οικοπέδων. Αλλά η μη αναφορά των διαστάσεων στην προσβαλλόμενη πράξη δεν συνεπάγεται πλημμέλεια της αιτιολογίας της, αφού αυτές προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλλου, μεταξύ των οποίων και το τοπογραφικό διάγραμμα που υπέβαλε στη Διοίκηση η ίδια η αιτούσα με την αίτησή της για τη χορήγηση της οικοδομικής αδείας. Επομένως, ο παραπάνω λόγος ακυρώσεως με τον οποίο, άλλωστε, δεν υποστηρίζεται ότι το οικόπεδο είναι άρτιο, σύμφωνα με τους όρους δόμησης που ισχύουν στην περιοχή, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.
Επειδή εξάλλου, εφόσον, όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη πράξη και δεν αμφισβητείται από την αιτούσα, η οδός, στην οποία έχει πρόσοψη το επίμαχο οικόπεδο, δεν έχει εγκριθεί από το ρυμοτομικό σχέδιο, το παραπάνω άρθρο 28 νόμου 1337/1983 δεν έχει στάδιο εφαρμογής στην παρούσα υπόθεση, δεδομένου ότι, σύμφωνα με τα αναφερόμενα σε προηγούμενη σκέψη, το άρθρο αυτό αφορά χώρους, οι οποίοι, όχι μόνο έχουν αφεθεί σε κοινή χρήση, αλλά προβλέπονται ως κοινόχρηστοι και από το οικείο ρυμοτομικό σχέδιο. Επομένως, ο λόγος ακυρώσεως, με τον οποίο προβάλλεται παράβαση του άρθρου αυτού είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.
Επειδή, τέλος, η προσβαλλόμενη πράξη, κατά το μέρος που δέχεται ότι το άρθρο 25 του νόμου 1337/1983 έχει εφαρμογή μόνο στα οικόπεδα με πρόσωπο σε κοινόχρηστους χώρους νομοθετημένο, δηλαδή προβλεπόμενο από το ρυμοτομικό σχέδιο και ότι, συνεπώς, το επίμαχο οικόπεδο, που έχει πρόσωπο σε οδό, η οποία δεν έχει εγκριθεί με το ρυμοτομικό σχέδιο, δεν μπορεί να θεωρηθεί δομήσιμο με βάση το παραπάνω άρθρο, χωρίς να εξετάζεται αν η οδός αυτή έχει δημιουργηθεί ως κοινόχρηστη πριν από την έναρξη ισχύος του άρθρου 20 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος και, στην καταφατική περίπτωση, αν συντρέχουν οι ειδικότερες προϋποθέσεις που τάσσει το προαναφερόμενο άρθρο 25 δεν αιτιολογείται νομίμως, διότι, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα σε προηγούμενη σκέψη, το τελευταίο αυτό άρθρο έχει εφαρμογή και στα οικόπεδα, τα οποία έχουν πρόσοψη σε κοινόχρηστο χώρο που έχει δημιουργηθεί με ιδιωτική πρωτοβουλία πριν αρχίσει η ισχύς του άρθρου 20 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος. Για το λόγο, λοιπόν, αυτό, τον οποίο βασίμως προβάλλει η αιτούσα, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη πράξη.
Δια ταύτα
Δέχεται την κρινόμενη αίτηση.
Ακυρώνει την πράξη 752857/1985 του Προϊσταμένου του Πολεοδομικού Γραφείου Αργυρούπολης, σύμφωνα με το σκεπτικό.