ΣτΕ 2063/1998
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Αριθμός 2063/1998
Το Συμβούλιο της Επικρατείας
ΤΜΗΜΑ Α'
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 15-01-1996 με την εξής σύνθεση: Α. Φαρμάκης, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος και του αρχαιοτέρου του Συμβούλου, που είχαν κώλυμα, Λ. Οικονόμου, Π.Ζ. Φλώρος, Σύμβουλοι, Δ. Μπριόλας, Α. Καλογεροπούλου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Ε. Γκίκα.
Για να δικάσει την από 24-07-1989 αίτηση:
των Υπουργών: 1) Πολιτισμού και 2) Οικονομικών, οι οποίοι παράστηκαν με τον Κ. Χαραλαμπίδη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους,
κατά των: 1) __________ και 5) __________ , κατοίκων Αθηνών
(__________ ), οι οποίοι παράστηκαν με τον δικηγόρο Π. Ψοφάκη (Αριθμός Μητρώου 4608), που τον διόρισαν με πληρεξούσιο.
Με την αίτηση αυτή οι Υπουργοί επιδιώκουν να αναιρεθεί η υπ' αριθμό 2333/1989 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του Εισηγητή, Συμβούλου Π.Ζ. Φλώρου.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον αντιπρόσωπο των Υπουργών, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους αναιρέσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τον πληρεξούσιο των αναιρεσιβλήτων, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφθηκε κατά το Νόμο.
1. Επειδή με την κρινόμενη αίτηση που ασκείται κατά το νόμο ατελώς και χωρίς καταβολή παραβόλου, το Ελληνικό Δημόσιο, εκπροσωπούμενο από τους Υπουργούς Οικονομικών και Πολιτισμού και Επιστημών, ζητεί την αναίρεση της 2333/1989 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών κατά το μέρος κατά το οποίο έγινε δεκτή η προσφυγή των αναιρεσιβλήτων, που με τις από 14-03-1979 και 24-07-1987 συμβάσεις με το Δημόσιο είχαν αναλάβει την σύνταξη μελετών ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων του Βυζαντινού Μουσείου Θεσσαλονίκης, και κρίθηκε ότι δεν ήταν νόμιμες οι διορθώσεις (όσον αφορά τις εκπτώσεις στις αμοιβές τους), τις οποίες έκανε η διευθύνουσα υπηρεσία στο πινάκιο αμοιβής τους και ότι αντιθέτως έπρεπε να υπολογισθούν οι εκπτώσεις αυτές, όπως ζητούσαν οι αναιρεσίβλητοι, δηλαδή χωριστά για κάθε μελέτη, ανεξαρτήτως είδους εγκαταστάσεων. Το αίτημα αυτό των αναιρεσιβλήτων είχαν απορρίψει τόσον η Υπηρεσία Μελετών του Υπουργείου Πολιτισμού και Επιστημών, η οποία επελήφθη της σχετικής ενστάσεως (υπ' αριθμό ΥΠ.Π.Ο./ΔΜΜ/30307/670/26-08-1987 απόφασής της) όσον και ο Υπουργός Πολιτισμού και Επιστημών (σιωπηρώς λόγω παρόδου απράκτου της σχετικής προθεσμίας) κατόπιν της από 28-09-1987 αίτησης θεραπείας που ασκήθηκε κατά της αμέσως ανωτέρω απόφασης της Υπηρεσίας Μελετών του αυτού Υπουργείου.
2. Επειδή στο άρθρο 1 του προεδρικού διατάγματος 696/1974 (ΦΕΚ 301/Α/1974) ορίζεται ότι:
{1. Οι καθοριζόμενες αμοιβές από το παρόν αποτελούν τα υποχρεωτικά εφαρμοζόμενα κατώτατα όρια αποζημίωσης για την εκπόνηση μελετών και διενέργεια επιβλέψεων - παραλαβών και εκτιμήσεων Συγκοινωνιακών, Υδραυλικών και Κτιριακών Έργων όπως και Τοπογραφικών, Κτηματογραφικών και Χαρτογραφικών Εργασιών, κατά τις κατωτέρω κατηγορίες ή διακρίσεις αυτών.
2. Ειδικότερα οι καθοριζόμενες αμοιβές με τις διατάξεις του παρόντος αναφέρονται σε:
α. Στις Τοπογραφικές, Κτηματογραφικές και Χαρτογραφικές Εργασίες.
β. Στη μελέτη, επίβλεψη και παραλαβή Συγκοινωνιακών Έργων δηλαδή:
β)α) Οδών και τεχνικών έργων αυτών.
β)β) Λιμενικών έργων.
β)γ) Έργων πολιτικών αερολιμένων.
β)δ) Κυκλοφοριακών κόμβων και αστικών οδών, σήμανσης και φωτεινής σηματοδότησης οδών.
γ. Στη μελέτη, επίβλεψη και παραλαβή Υδραυλικών Έργων δηλαδή:
γ)α) Εγγειοβελτιωτικών Έργων.
γ)β) Έργων Υδρεύσεων.
γ)γ) Έργων αποχετεύσεων.
δ. Στη μελέτη, επίβλεψη, παραλαβή και εκτίμηση Κτιριακών Έργων, οι μελέτες των οποίων διακρίνονται σε:
δ)α) Αρχιτεκτονική.
δ)β) Φέρουσας Κατασκευής.
δ)γ) Εγκαταστάσεων και
δ)δ) Υποδομής, διαμόρφωσης του οικοπέδου και γενικά του περιβάλλοντα χώρου.
3. Οι αμοιβές για τις μελέτες του παρόντος αντιστοιχούν σε εκπόνηση των μελετών σύμφωνα με τις σχετικές προδιαγραφές στο Δεύτερο Βιβλίο του παρόντος.}
Περαιτέρω στο άρθρο 80 του αυτού προεδρικού διατάγματος ορίζεται ότι:
{1. Κάθε μελέτη Κτιριακού έργου διακρίνεται σε:
α) Την αρχιτεκτονική μελέτη.
β) Τη μελέτη της φέρουσας κατασκευής.
γ) Τις μελέτες των εγκαταστάσεων.
δ) Τις μελέτες των έργων υποδομής και διαμόρφωσης του οικοπέδου και εν γένει του περιβάλλοντος χώρου, επί του οποίου ανεγείρεται το Κτιριακό Έργο.
2. Κάθε μελέτη των εγκαταστάσεων κτιριακού έργου περιλαμβάνει το σύνολο ή μέρος των παρακάτω ανεξάρτητων μελετών:
α) Εγκαταστάσεων ύδρευσης
β) Εγκαταστάσεων αποχέτευσης ακαθάρτων και ομβρίων.
γ) Ηλεκτρικών εγκαταστάσεων
δ) Εγκαταστάσεων Κεντρικής Θέρμανσης
ε) Εγκαταστάσεων Ανελκυστήρων
στ) Εγκαταστάσεων Ανελκυστήρων
ζ) Ειδικών ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων και κατασκευών μη περιλαμβανομένων στις ανωτέρω κατηγορίες.}
ενώ στο άρθρο 83 του ιδίου προεδρικού διατάγματος ορίζονται τα εξής:
{1. Τα ποσοστά αμοιβών μελετών κτιριακών έργων καθορίζονται συμφώνως προς τους κάτωθι πίνακες κατά κλιμάκια προϋπολογισμού αναλόγως της ολικής δαπάνης και της κατηγορίας του έργου. Η ολική αμοιβή υπολογίζεται με άθροιση των αμοιβών που αντιστοιχούν στους προϋπολογισμούς κάθε κλιμακίου. 2... . 3... . 4... . 5. Η αμοιβή των μελετών εγκαταστάσεων κτιριακού έργου υπολογίζεται χωριστά για κάθε ανεξάρτητο είδος εγκαταστάσεως και επί τη βάσει του προϋπολογισμού εκάστου είδους. 6... . 7... . 8... . 9... . 10. Σε περίπτωση ανάθεσης στον ίδιο Μελετητή περισσοτέρων της μιας επί μέρους μελετών, που αφορούν σε ένα το αυτό έργο, η αμοιβή για κάθε μελέτη υπολογίζεται ιδιαίτερα όπως εάν είχαν ανατεθεί σε διαφόρους Μελετητές. 11. Εάν το αυτό έργο υπάγεται, ως προς τις επιμέρους μελέτες αυτού, σε διάφορες κατηγορίες, η αμοιβή του Μελετητή υπολογίζεται ιδιαίτερα επί τη βάσει της καθοριζομένης, αναλόγως της κατηγορίας στην οποία ανήκει κάθε μια των επιμέρους μελετών. 12... .}
Εξ άλλου στην παράγραφο 3 του άρθρου 105 του ανωτέρω προεδρικού διατάγματος διαλαμβάνεται ότι:
{Προκειμένου περί έργων του Δημοσίου και Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου οι αμοιβές του παρόντος νοούνται ως αυτές που προκύπτουν κατ' εφαρμογήν των κατά την παράγραφο 3 του άρθρου μόνου του νομοθετικού διατάγματος 2726/1953 εκδιδομένων αποφάσεων.}
Το τελευταίο αυτό άρθρο του νομοθετικού διατάγματος 2726/1953 (ΦΕΚ 323/Α/1953) ορίζει στην παράγραφο 3 αυτού ότι:
{3. Ο κανονισμός των αμοιβών για μελέτες κ.λ.π. έργων του Δημοσίου και Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου γίνεται με αποφάσεις, εκδιδόμενες από τους Υπουργούς Δημοσίων Έργων και Οικονομικών, μετά τη γνώμη του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων, και μπορούν να ορίσουν αμοιβή κατώτερη, πάντως όμως όχι ανώτερη από αυτή που ισχύει για ιδιωτικά έργα.}
σε εκτέλεση δε της διατάξεως αυτής εκδόθηκε η υπ' αριθμόν [ΚΥΑ] Γ2/0/1/161/16-10-1975 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Δημοσίων Έργων (ΦΕΚ 1253/Β/1975) η οποία ορίζει ότι:
{1. Ορίζουμε τις αμοιβές για ανατιθέμενες εφεξής μελέτες κ.λ.π. έργων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατωτέρας των αντιστοίχων νομίμων αμοιβών για ιδιωτικά έργα κατά τα κάτωθι ποσοστά: α) Για μελέτες ύψους αμοιβής μέχρι δύο (2) εκατομμυρίων δραχμών, κατωτέρας κατά πέντε επί τοις εκατόν (5%). β) Για το τμήμα αμοιβής από δύο εκατομμυρίων και μιας δραχμής (2.000.001) μέχρι τεσσάρων εκατομμυρίων (4.000.000) δραχμών, κατωτέρας κατά δέκα επί τοις εκατόν (10%). γ) Για το υπόλοιπο τμήμα, ήτοι από τεσσάρων εκατομμυρίων και μιας (4.000.001) δραχμών και άνω, κατωτέρας κατά δέκα πέντε επί τοις εκατόν (15%). 2. Για κάθε άλλη περίπτωση μελετών κ.λ.π. έργων του Δημοσίου ή Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου ισχύει η έκπτωση η προβλεπομένη εν τη υπ' αριθμό [ΚΥΑ] Α3Ε/03/267 της Π/15-11-1974 (ΦΕΚ 1155/Β/1974) απόφασή μας.}
Εκ του συνδυασμού των διατάξεων που προπαρατέθηκαν προκύπτει, μεταξύ άλλων, ότι, προκειμένης μελέτης εγκαταστάσεων κτιριακού έργου, η οποία, όπως αναφέρθηκε, περιλαμβάνει σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 80 του προεδρικού διατάγματος 696/1974, ανεξάρτητες επί μέρους μελέτες (υδραυλικών και αποχετευτικών εγκαταστάσεων, ηλεκτρικών εγκαταστάσεων κ.λ.π.), οι μειώσεις που προβλέπονται στην αμέσως ανωτέρω κοινή υπουργική απόφαση δεν επιβάλλονται στο σύνολο των αμοιβών των επί μέρους αυτών μελετών αλλά χωριστά στην αμοιβή για κάθε είδος ανεξάρτητης μελέτης που προβλέπεται από την διάταξη αυτή (παράγραφος 2 άρθρο 80 του προεδρικού διατάγματος 696/1974).
3. Επειδή στην προκειμένη υπόθεση, η προσβαλλόμενη απόφαση δέχεται τα εξής: Οι αναιρεσίβλητοι συμφώνησαν με τις προαναφερθείσες συμβάσεις να συντάξουν μελέτες για τις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις του Βυζαντινού Μουσείου Θεσσαλονίκης, έργο που έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Ειδικότερα συμφωνήθηκε ότι η όλη μελέτη αποτελείται από τις εξής μερικότερες μελέτες: 1) ύδρευσης, 2) αποχέτευσης, 3) πυρόσβεσης, 4) απορροής και αποχέτευσης ομβρίων, 5) κλιματισμού, 6) ηλεκτροφωτισμού, 7) ηλεκτρικής κίνησης, 8) εφεδρικού ηλεκτροπαραγωγικού ζεύγους, 9) φωτισμού και άρδευσης του περιβάλλοντος χώρου, 10) τηλεφώνου, 11) μεγαφωνικών εγκαταστάσεων, 12) σήμανσης, 13) κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης, 14) συστήματος ασφαλείας, 15) αλεξικέραυνου, 16) ανυψωτικών συστημάτων, 17) αυτοματισμού του κτιρίου, 18) πυρανίχνευσης και λοιπών ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων και 19) θερμομόνωσης. Με το άρθρο 11 παράγραφος 5 της σύμβασης της 14-03-1979 (αρχικής) συμφωνήθηκε ότι οι αμοιβές των μελετητών υπόκεινται στις μειώσεις που καθορίζονται από τις ισχύουσες υπουργικές αποφάσεις, και, συνεπώς, οι αμοιβές των αναιρεσιβλήτων υπόκεινται στις εκπτώσεις που ορίζει η ανωτέρω υπουργική απόφαση, οι μειώσεις δε αυτές, δέχεται το Διοικητικό Εφετείο, πρέπει, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, να υπολογίζονται, ξεχωριστά για κάθε μια από τις μελέτες των ως άνω εγκαταστάσεων, ανεξαρτήτως είδους. Όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση, κατά τον έλεγχο του πινακίου αμοιβής που προαναφέρθηκε, η μείωση της αμοιβής των μελετητών έγινε επί της συνολικής αμοιβής όλων των επί μέρους μελετών και όχι χωριστά για κάθε μια επί μέρους μελέτη, για τον λόγο δε αυτό το δικάσαν Δικαστήριο δέχθηκε την προσφυγή των αναιρεσιβλήτων ως προς το κεφάλαιο αυτό και απεφάνθη ότι οι επίμαχες μειώσεις πρέπει να υπολογισθούν με τον προαναφερθέντα τρόπο. Η αιτιολογία αυτή της προσβαλλόμενης απόφασης, κατά το μέρος κατά το οποίο το Διοικητικό Εφετείο δέχεται ότι οι επίμαχες μειώσεις δεν πρέπει να υπολογίζονται επί της συνολικής αμοιβής των επί μέρους μελετών αλλά χωριστά σε κάθε μια αμοιβή των μελετών αυτών είναι, εν όψει των γενομένων δεκτών στην δεύτερη σκέψη της απόφασης αυτής, νόμιμη, πλην το Διοικητικό Εφετείο δεν εφήρμοσε ορθά τις προπαρατεθείσες διατάξεις, διότι, ενώ δέχεται ότι συντάχθηκαν οι ανωτέρω 19 μελέτες υπολαμβάνει ότι κάθε μια από αυτές είναι, χωρίς άλλο, ανεξάρτητη επί μέρους μελέτη και ότι, συνεπώς στην αμοιβή κάθε μιας από αυτές πρέπει να υπολογισθεί ξεχωριστά η επίμαχη μείωση. Η κρίση όμως αυτή του Διοικητικού Εφετείου δεν είναι σύννομη, καθόσον θα έπρεπε προηγουμένως να εντάξει τις 19 αυτές μελέτες στις επί μέρους πέντε κατηγορίες μελετών που προβλέπονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 80 του προεδρικού διατάγματος 696/1974 που προπαρατέθηκε έτσι ώστε επί των αμοιβών των μελετών των πέντε αυτών κατηγοριών να υπολογισθούν χωριστά οι ως άνω μειώσεις. Για τον λόγο συνεπώς αυτόν, βασίμως προβαλλόμενο η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αναιρετέα. Κατά τη γνώμη όμως του Συμβούλου της Επικρατείας Π.Ζ. Φλώρου η προσβαλλόμενη απόφαση δεν είναι αναιρετέα διότι με την κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως το Ελληνικό Δημόσιο δεν προβάλλει σχετικό συγκεκριμένο λόγο αναιρέσεως αλλά γενικά και αόριστα παραπονείται για εσφαλμένη ερμηνεία του νόμου και για παράβαση όρου των ανωτέρω συμβάσεων.
4. Επειδή, συνεπώς, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και η υπόθεση, που χρήζει διευκρινήσεως κατά το πραγματικό, πρέπει να παραπεμφθεί στο Διοικητικό Εφετείο που εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση για νέα νόμιμη, κατά τα ανωτέρω κρίση.
Δια ταύτα
Δέχεται την κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως.
Αναιρεί την [Α] 2333/1989 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών.
Παραπέμπει την υπόθεση στο ανωτέρω Δικαστήριο για νέα νόμιμη κρίση και Επιβάλλει στους αναιρεσίβλητους την δικαστική δαπάνη του Δημοσίου που ανέρχεται σε είκοσι οκτώ χιλιάδες (28.000) δραχμές.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 18-01-1996
Ο Προεδρεύων Σύμβουλος Η Γραμματέας
Α. Φαρμάκης Ε. Γκίκα
και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στις 18-05-1998.
Ο Προεδρεύων Σύμβουλος Η Γραμματέας του Α' Τμήματος
Γ. Παναγιωτόπουλος Ε. Κουμεντέρη