|
Οι όροι προστασίας και δόμησης των ακινήτων αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και των αδόμητων οικοπέδων που βρίσκονται στον παραπάνω οικισμό καθορίζονται όπως στις επόμενες παραγράφους Ι, ΙΙ, και ΙΙΙ.
Ι. Ακίνητα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς
Α. Ορισμός
1. Ακίνητο αρχιτεκτονικής κληρονομιάς θεωρείται οποιαδήποτε ιδιοκτησία μέσα στην οποία υπάρχει κτίριο ή συγκρότημα κτιρίων, που αντιπροσωπεύει το βασικό οικιστικό πρότυπο του οικισμού Ανατολής, όπως καθορίζεται στην επόμενη παράγραφο και που αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της αυτόχθονης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς του Νομού.
2. Βασικό οικιστικό πρότυπο του οικισμού Ανατολής, με αρχική χρήση κατοικία, κατάστημα ή κατοικία, κατάστημα, θεωρείται μονώροφο (και ενίοτε διώροφο) κλειστό συγκρότημα ή ερείπια αυτού, αποτελούμενο από κτίρια και αυλή. Τα κτίρια διατάσσονται σε σχήμα Γ στα όρια του οικοπέδου, τα υπόλοιπα δε όρια καθορίζονται με μαντρότοιχο και αυλόθυρα που περικλείουν την αυλή του συγκροτήματος.
3. Επίσης βασικό οικιστικό πρότυπο θεωρείται και διώροφο, αστικού τύπου κτίριο, που δύναται να αφίσταται των ορίων του οικοπέδου, περιβάλλεται δε από μαντρότοιχο και αυλόθυρα.
4. Βοηθητικό κτίσμα (με αρχική χρήση στάβλου ή αποθήκης) που δύναται να βρίσκεται υπό μορφή θολοσκεπούς δωματίου κάτω από τμήμα της αυλής, ή σε όμορη με το συγκρότημα θέση, θεωρείται παράρτημα της κατοικίας.
5. Τέσσερις από τις πολλαπλές παραλλαγές με τις οποίες εμφανίζεται το βασικό οικιστικό πρότυπο στον οικισμό, απεικονίζονται σε πρωτότυπα διαγράμματα αποτύπωσης 1:100 και αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του παρόντος διατάγματος, τα οποία θεωρήθηκαν από τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Τοπογραφικών Εφαρμογών με την πράξη του και πού αντίτυπά του σε φωτοσμίκρυνση δημοσιεύονται με το παρόν διάταγμα.
Β. Όροι αρχιτεκτονικής προστασίας:
1. To ανωτέρω βασικό οικιστικό πρότυπο, με όποιες παραλλαγές αυτού απαντάται, θεωρείται παραδοσιακό, αντιπροσωπευτικό δείγμα της αρχιτεκτονικής και πολεοδομικής φυσιογνωμίας του οικισμού και προστατεύεται στο σύνολό του (κτίρια, μάντρες, παραρτήματα, λειτουργικά στοιχεία και στοιχεία εξοπλισμού εσωτερικά και εξωτερικά του κτιρίου κ.λ.π.). Η αναγνώριση του αυθεντικού προτύπου και τυχόν μεταγενεστέρων επεμβάσεων ή αλλοιώσεων διενεργείται από την Επιτροπή Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου, κατόπιν αιτιολογημένης έκθεσης, με βάση τις καρτέλες τεκμηρίωσης οικιστικών προτύπων του οικισμού και της Εισηγητικής Έκθεσης που συνοδεύουν το παρόν διάταγμα.
2. Απαγορεύεται η κατεδάφιση, καταστροφή ή αλλοίωση από επεμβάσεις (προσθήκες, μετατροπές, επισκευές κ.λ.π.) των παραδοσιακών κτιρίων - οικιστικών προτύπων του οικισμού ή τμημάτων αυτών ή επιμέρους στοιχείων αυτών (αρχιτεκτονικών, στατικών, λειτουργικών ή στοιχείων εξοπλισμού, καμινάδες, τζάκια, ερμάρια, φούρνος κ.λ.π.).
Γ. Πολεοδομικοί όροι προστασίας και δόμησης:
1. Τα ακίνητα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα με όποιο εμβαδόν υφίστανται κατά την ημέρα δημοσίευσης του παρόντος.
Κατάτμηση επιτρέπεται εφόσον δημιουργούνται οικόπεδα με επιφάνεια τουλάχιστον 300 m2 και δεν επηρεάζονται βασικά στοιχεία του οικιστικού προτύπου ή δεν αλλοιώνεται ο χαρακτήρας του.
2. Στα ακίνητα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς η δόμηση διέπεται από τους εξής όρους:
α. Εφόσον τα υπάρχοντα κτίρια ή ερείπια συγκροτούν το βασικό οικιστικό πρότυπο, αυτό αποτελεί την οικιστική χωρητικότητα του ακινήτου και δεν μεταβάλλεται. Επιτρέπεται μόνο η προσθήκη μικρού χώρου υγιεινής, εφόσον εντάσσεται μέσα στην ογκοπλαστική διαμόρφωση του συνόλου.
β. Σε περίπτωση ερειπίων ή τμημάτων κτιρίων, που δεν συγκροτούν ολοκληρωμένο οικιστικό πρότυπο, όπως ορίζεται στην παράγραφο 2Α του άρθρου 2 του παρόντος επιτρέπεται η αναστήλωση ή η συμπλήρωση του υφιστάμενου κατά τα πρότυπα του οικισμού, βάσει των στοιχείων τεκμηρίωσης που συνοδεύουν το παρόν διάταγμα, μετά από σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας Κεντρικής Υπηρεσίας.
Δ. Επεμβάσεις στα ακίνητα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς:
1. Επιτρέπονται οι εργασίες επισκευής και συντήρησης, που συντείνουν στην αποκατάσταση του αρχικού κτιρίου (στο τυπολογικό, μορφολογικό και κατασκευαστικό επίπεδο) και γίνονται κατά τρόπο συμβατό με την κατασκευαστική δομή και τεχνική των ακινήτων.
2. Στα ακίνητα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς δεν επιτρέπονται προσθήκες καθ' ύψος ή κατ' επέκταση. Κατ' εξαίρεση επιτρέπεται ελάχιστη προσθήκη, εφ' όσον κρίνεται απαραίτητη κατά την επανάχρηση του κτιρίου, σε θέση και σχήμα που να μην αλλοιώνει την έννοια της αυλής ως ζωτικού χώρου της κατοικίας. Μεγαλύτερη προσθήκη στον αύλειο ή τον ευρύτερο ιδιοκτησιακό χώρο του ακινήτου ή καθ' ύψος, εγκρίνεται με απόφαση Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων μετά από αιτιολογημένη έκθεση της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου, με την προϋπόθεση ότι λαμβάνεται υπόψη η διάταξη των κτιρίων στην ευρύτερη περιοχή και η εξασφάλιση θέας και οπτικών φυγών, των αύλειων τουλάχιστον χώρων των γειτονικών κτιρίων.
3. Σε περίπτωση ακινήτων αρχιτεκτονικής κληρονομιάς χαρακτηρισμένων ως παραδοσιακών, τα οποία είναι επικινδύνως ετοιμόρροπα, και επιβάλλεται η κατεδάφισή τους, εφόσον δεν υφίσταται η δυνατότητα άμεσης αποσόβησης του κινδύνου με ηπιότερα μέτρα (αντιστηρίξεις, υποστυλώσεις, επισκευές, μερικές κατεδαφίσεις κ.λ.π.) το ακίνητο ανακατασκευάζεται στην αρχική του μορφή. Η ανακατασκευή γίνεται βάσει λεπτομερούς μελέτης, αποτύπωσης και φωτογράφισης της υφιστάμενης κατάστασης, που απαιτείται πριν από τη σύνταξη πρωτοκόλλου επικινδύνου ετοιμορροπίας και κατεδάφισης του κτιρίου.
ΙΙ. Αδόμητα ακίνητα
1. α. Ελάχιστο πρόσωπο: 15 m.
Ελάχιστο εμβαδόν: 500 m2.
β. Κατά παρέκκλιση θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα:
α)α) τα οικόπεδα τα οποία την ημέρα δημοσίευσης του παρόντος διατάγματος έχουν εμβαδόν 300 m2 και
β)β) τα οικόπεδα τα οποία την 25-07-1979 ημερομηνία δημοσίευσης του από 19-07-1979 προεδρικού διατάγματος (ΦΕΚ 401/Δ/1979) είχαν εμβαδόν 150 m2.
2. Ο συντελεστής δόμησης ορίζεται ως εξής:
| • | Για οικόπεδα ίσα ή μικρότερα των 150 m2 0,6. |
| • | Για το τμήμα του οικοπέδου από 150 m2 μέχρι 500 m2 0,4. |
| • | Για το τμήμα του οικοπέδου από 500 m2 και άνω: 0,2. |
3. Μέγιστη συνολική επιτρεπόμενη επιφάνεια ορόφων των κτιρίων για χρήση κατοικίας (κύρια και βοηθητικά κτίρια) 400 m2.
Για τις λοιπές χρήσεις 800 m2.
4. Μέγιστο ποσοστό κάλυψης των οικοπέδων 40% της επιφάνειάς τους.
5. Μέγιστος αριθμός ορόφων των κτιρίων 2 με μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος αυτών 7,5 m μετρούμενο από το χαμηλότερο σημείο της τομής του περιγράμματος του κτιρίου με την φυσική στάθμη του εδάφους, μη συμπεριλαμβανομένου του στηθαίου δώματος. Πάνω από το μέγιστο ύψος των κτιρίων επιτρέπεται μόνο η κατασκευή δώματος και καπνοδόχων κατά τα παραδοσιακά πρότυπα.
6. Απαγορεύεται οποιασδήποτε προσαύξηση του συντελεστή δόμησης και του ύψους που δύνανται να προκύπτουν από άλλες πολεοδομικές διατάξεις.
7. Απαγορεύεται η κατασκευή κτιρίων επί υποστηλωμάτων (pilotis).
8. Η τοποθέτηση του κτιρίου μέσα στο οικόπεδο γίνεται με τα παρακάτω κριτήρια:
α. Να μην κατακερματίζεται ο ακάλυπτος χώρος αλλά να συντάσσεται σε αυλή ή αυλές.
β. Να προστατεύεται και να αναδεικνύεται το φυσικό περιβάλλον του οικοπέδου και των όμορων ιδιοκτησιών, σύμφωνα με την παράγραφο ΙΙΙ 9 του παρόντος άρθρου όπως και του κοινόχρηστου χώρου έμπροσθεν αυτών.
γ. Να διατηρείται η ποικιλία και η ιδιαιτερότητα του πολεοδομικού ιστού ως προς τη γραμμή δόμησης.
δ. Να προστατεύονται και να αναδεικνύονται μνημεία ή αξιόλογα κτίρια που βρίσκονται σε άμεση γειτνίαση με το υπό ανέγερση κτίριο όπως και η οπτική θέα προς αξιόλογους κοινόχρηστους χώρους του οικισμού.
9. Η τήρηση των παραπάνω διατάξεων υπόκειται στην κρίση της Επιτροπής Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου, η οποία δύναται να μεταβάλλει τη θέση του κτιρίου μέσα στο οικόπεδο, να προτείνει την μεταβολή του όγκου του κτιρίου μέσα στα επιτρεπόμενα όρια των όρων δόμησης εφόσον οι ανωτέρω ρυθμίσεις συμβάλλουν στην εναρμόνιση του νέου κτιρίου με τα παραδοσιακά πολεοδομικά και αρχιτεκτονικά πρότυπα του οικισμού, στην ανάδειξη φυσικού στοιχείου ή περιβάλλοντα χώρου που αποτελούν την ιδιαίτερη πολεοδομική και αρχιτεκτονική ταυτότητα του οικισμού.
10. Σε περίπτωση που το οικόπεδο του υπό ανέγερση κτιρίου γειτνιάζει με πολεοδομικά ενδιαφέροντα και ευαίσθητα σημεία του οικισμού, που αποτελούν τοπόσημα (πλατείες, κρήνες, παλιές γέφυρες, εκκλησίες, διατηρητέα κτίρια, αρχαιολογικούς χώρους, κυρίαρχες οπτικές θέες, φυγές κ.λ.π.), ο δε όγκος που προκύπτει επηρεάζει αρνητικά ή υποβαθμίζει την αισθητική των πολεοδομικών αυτών σημείων, η Επιτροπή Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου δύναται να προτείνει στην αρμόδια Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων ειδικούς όρους και περιορισμούς δόμησης σύμφωνα με το άρθρο 4 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού 1985 προκειμένου να αρθούν οι αρνητικές επιπτώσεις στην περιοχή.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η παράγραφος 10 τίθεται όπως τροποποιήθηκε με το (ΦΕΚ 605/Δ/1999). |
ΙΙΙ. Μορφολογικοί όροι και περιορισμοί δόμησης
Α. 1. α) Η ογκοπλαστική διαμόρφωση του κτιρίου, η διάταξή του μέσα στο οικόπεδο και τα μορφολογικά του χαρακτηριστικά πρέπει να προσαρμόζονται στα παραδοσιακά πρότυπα της κρητικής αρχιτεκτονικής. Το κτίριο πρέπει να έχει καθαρούς ορθογωνικούς όγκους, η σύνθεσή τους δε να δημιουργεί διάφορα επίπεδα από μονώροφα και διώροφα τμήματα κτιρίου με κέντρο αναφοράς την αυλή ή αυλές.
β) Στις όψεις πρέπει να φέρει μικρά ανοίγματα που τονίζουν τον κατακόρυφο άξονα.
γ) Η επικάλυψη του κτιρίου γίνεται με δώμα.
δ) Ο ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου (αυλή) διαχωρίζεται από τον κοινόχρηστο χώρο με ψηλή μάντρα και αυλόθυρα.
ε) Σε περίπτωση κατασκευής κτιρίου με πρόσοψη, πέραν 8.00 m αυτή διασπάται σε επιμέρους μορφολογικές ενότητες, που να εκφράζουν τον κάναβο, τις διαστάσεις και την αρχιτεκτονική ποικιλία των παραδοσιακών προτύπων.
3. Τα ανοίγματα των όψεων (θύρες, παράθυρα) κατασκευάζονται κατά τα παραδοσιακά πρότυπα διατηρώντας τις αναλογίες ανοιγμάτων, όπως και τη σχέση πλήρους και κενού στις προσόψεις. Πάνω από κάθε άνοιγμα επιτρέπεται προστέγασμα (γείσο) από συμπαγές υλικό (μονολιθική σχιστόπλακα) μεγίστου πλάτους 10 cm.
4. α) Τα εξωτερικά κουφώματα κατασκευάζονται ξύλινα, ταμπλαδωτά ή καρφώματα και τα υαλοστάσια με υποδιαιρέσεις (καΐτια) κατά τα παραδοσιακά πρότυπα του οικισμού.
β) Τα κουφώματα επιτρέπεται να βάφονται σε έντονα χρώματα.
5. Οι εξώστες σε πρόβολο (μπαλκόνια) δεν αποτελούν τυπικό χαρακτηριστικό της αρχικής φυσιογνωμίας του οικισμού και δεν επιτρέπεται η συστηματική εφαρμογή τους στον ευρύτερο οικιστικό χώρο. Κατ' εξαίρεση επιτρέπεται ένας μόνο εξώστης σε κάθε νέα, σύμφωνα με τα παραδοσιακά πρότυπα, μορφολογική ενότητα όπως προσδιορίζεται στην ανωτέρω παράγραφο 1)ε του αυτού άρθρου και εφόσον η ενότητα αυτή διαμορφώνεται με τριπλό άξονα συμμετρίας, όπου ο εξώστης καταλαμβάνει την κεντρική θέση.
6. Σε περίπτωση κατασκευής δευτέρου ορόφου απαγορεύεται η κατασκευή εξωτερικής κλίμακας ανόδου προς αυτόν.
7. Η περίφραξη των οικοπέδων προς την πλευρά των κοινόχρηστων χώρων γίνεται από συμπαγή μαντρότοιχο με ελάχιστο ύψος 0,90 cm. Η αυλόθυρα κατασκευάζεται ξύλινη, ταμπλαδωτή ή καρφωτή, με υπέρθυρο κατά τα πρότυπα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.
8. Για τους χρωματισμούς των εξωτερικών όψεων των κτιρίων χρησιμοποιούνται όλα τα γαιώδη χρώματα κατά τα παραδοσιακά πρότυπα του οικισμού.
9. Η διαμόρφωση των ακαλύπτων χώρων των οικοπέδων πρέπει να συντείνει:
α) στην προστασία του υπάρχοντος φυσικού περιβάλλοντος του ιδίου οικοπέδου όπως και των όμορων αυτού με την ελαχιστοποίηση των εκσκαφών και την διατήρηση φυσικών στοιχείων (δένδρα, βράχια κ.λ.π.).
β) στην δημιουργία ενιαίου αισθητικού συνόλου μεταξύ του οικοπέδου και των όμορων ιδιοκτησιών.
10. Επιτρέπεται η τοποθέτηση πετασμάτων (τέντες) μονόχρωμο ύφασμα σε τόνους άσπρου ή μπεζ τόσο σε ιδιωτικούς όσο και σε δημόσιους χώρους.
11. Απαγορεύονται οι αλουμινοκατασκευές κάθε είδους. Ειδικά για καταστήματα είναι δυνατή η κατασκευή των κουφωμάτων από σίδηρο (στραντζαριστή λαμαρίνα).
12. Δεν επιτρέπεται η τοποθέτηση ηλιακού θερμοσίφωνα στα δώματα των κτιρίων.
Β. 1. Ο οικισμός του άρθρου 1 ελέγχεται από την Επιτροπή Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου. Η πολεοδομική υπηρεσία αποστέλλει υποχρεωτικά στην Επιτροπή Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου τον φάκελλο οποιουδήποτε θέματος που αφορά ανέγερση, κατεδάφιση μερική ή ολική ετοιμόρροπων ή μη, επισκευή, προσθήκη, αποκατάσταση, αναστήλωση και ανακατασκευή κτιρίων, καθώς και θεμάτων που αφορούν σε διαμορφώσεις κοινοχρήστων ή κοινωφελών χώρων, σε έργα υποδομής κ.λ.π. για να γνωματεύσει σχετικά.
2. Οι μελέτες δύναται να υποβάλλονται στο στάδιο της προμελέτης, προκειμένου να γίνει προέγκριση των αρχών της επισκευής και αποκατάστασης των οικιστικών προτύπων του οικισμού των αρχών της πολεοδομικής και αρχιτεκτονικής σύνθεσης, τυχόν ανακατασκευής, κατεδάφισης τμημάτων, προσθηκών κ.λ.π.
3. Με την οριστική μελέτη επιπλέον των απαιτουμένων δικαιολογητικών υποβάλλονται και τα ακόλουθα:
α. Πλήρες τοπογραφικό διάγραμμα του οικοπέδου, όπου εμφαίνονται οι υψομετρικές καμπύλες της υφιστάμενης κατάστασης και τυχόν πρόταση διαμόρφωσης αυτού σύμφωνα με την παράγραφο ΙΙΙ9 του παρόντος άρθρου.
β. Έγχρωμες φωτογραφίες με άποψη του δρόμου και από τις δύο πλευρές του κτιρίου, ώστε να φαίνονται τουλάχιστον 2 κτίρια εκατέρωθεν, ή οικόπεδα καθώς και οι φωτογραφίες των απέναντι κτιρίων.
γ. Τεχνική περιγραφή με αναλυτική αναφορά στο είδος των χρησιμοποιούμενων υλικών και στους χρωματισμούς.
δ. Σε περίπτωση επισκευής ή προσθήκης υφισταμένου κτιρίου υποβάλλονται έγχρωμες φωτογραφίες του κτιρίου όλων των όψεων και του εσωτερικού χώρου αυτού, ώστε να φαίνονται όλα τα μορφολογικά και καλλιτεχνικά στοιχεία του. Σε περίπτωση κατεδάφισης παραδοσιακού κτιρίου το οποίο χαρακτηρίζεται ως επικινδύνως ετοιμόρροπο επιβάλλεται για την ανακατασκευή του πριν την έκδοση της άδειας κατεδάφισης ή προσκόμιση αποτύπωσης του κτιρίου.