ΝΣΚ 961/1986

Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 961/1986 (05-12-1986)

Επί του αριθμού πρωτοκόλλου 57352/10264/1986 ερωτήματος σας σχετικά με την δυνατότητα έκδοσης οικοδομικής αδείας με μερική μόνο συντέλεση της απαλλοτριώσεως της ρυμοτομούμενης ιδιοκτησίας, γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Ι. Και επί των κηρυσσόμενων για πολεοδομικούς λόγους απαλλοτριώσεων, η συντέλεση της απαλλοτριώσεως που επιφέρει μεταβίβαση της ιδιοκτησίας στον υπέρ ου κρίνεται κατά τις κοινές περί απαλλοτριώσεων διατάξεις. Η συντέλεση δε της αναγκαστικής απαλλοτριώσεως θεωρείται ότι έχει επέλθει από την καταβολή στον δικαιούχο της προσωρινώς ή οριστικής καθορισθείσης αποζημιώσεως ή από της δημοσιεύσεως στην Εφημερίδα Της Κυβερνήσεως της γενομένης καταθέσεως στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων της δικαστικώς προσδιορισθείσης αποζημιώσεως. Κατά την ερμηνεία των διατάξεων αυτών έχει γίνει δεκτό (Εφετείο Ιωαννίνων Νομικό Βήμα 31 σελίδα 249, Αναγκαστική Απαλλοτρίωση - Χορομίδης σελίδα 443) ότι ως καταβολή νοείται η καλύπτουσα ολόκληρο την αξία του απαλλοτριωθέντος ακινήτου, ανεξάρτητα αν υπόχρεοι, είναι περισσότεροι. Δεν επέρχεται δε συντέλεση της απαλλοτρίωσης και υπέρ του καταβάλλοντος ή παρακαταθέσαντος το ποσό που τον βαρύνει, εφόσον δεν κατεβλήθη ή δεν παρακατατέθηκε και το ποσό που βαρύνει και τους λοιπούς υπόχρεους. Αυτό εφαρμόζεται, και όταν επί ρυμοτομούμενου ακινήτου για ένα τμήμα του έχει καταβληθεί ή παρακατατεθεί αποζημίωση από τον υπόχρεο ενώ για τα λοιπά, τμήματα του ακινήτου αυτού δεν έχει γίνει καταβολή ή παρακατάθεση από τους λοιπούς υπόχρεους. Οπότε μόνο με την καταβολή ή παρακατάθεση τικ: προσδιορισθείσης αποζημιώσεως για όλα τα τμήματα του ρυμοτομηθέντος ακινήτου ο κύριος αυτού λαμβάνει πλήρη την αποζημίωση, σύμφωνα με την συνταγματική επιταγή και έτσι μόνο έχουμε συντέλεση της απαλλοτριώσεως. Στην αντίθετη περίπτωση ο σκοπός του νόμου για καταβολή πλήρους αποζημιώσεως θα ματαιωνόταν, δοθέντος ότι θα ήταν υποχρεωμένος να δεχθεί ο καθ' ου η απαλλοτρίωση καταβολή τμηματικώς της αποζημιώσεως για ρυμοτομούμενα ή προσκυρούμενα τμήματα του ακινήτου του.

Εξάλλου από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1, 30 και επόμενα του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος των διατάξεων του νόμου 5269/1931 συνάγεται ότι για να είναι οικοδομήσιμο ένα οικόπεδο πρέπει καταρχήν να έχει πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο, όπως οδό ή πλατεία (ΣτΕ 27/1982, 1926/1979). Κατά παγία δε νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας το οικόπεδο για να είναι οικοδομήσιμο δεν αρκεί να έχει πρόσωπο σε κοινόχρηστο οδό, προβλεπόμενη από το σχέδιο πόλεως, αλλά και να έχει γίνει πραγματικά, κοινόχρηστη με την συντέλεση της επιβληθείσης επί των ρυμοτομούμενων ακινήτων αναγκαστικής απαλλοτριώσεως. Επομένως για να θεωρηθεί ότι το οικόπεδο απέκτησε πρόσωπο σε οδό και να μπορεί να του χορηγηθεί οικοδομική άδεια πρέπει να συντελεσθεί η απαλλοτρίωση, κατά τα εκτεθέντα, καθ' όλο το από το σχέδιο πόλης προβλεπόμενο πλάτος της οδού που έχει πρόσωπο το οικόπεδο και μέχρι του σημείου που να υπάρχει χώρος τεθείς σε κοινή χρήση, ώστε να εξασφαλίζεται η προσπέλαση στο οικόπεδο αυτό (ΣτΕ 1926/1979). Αν υπάρχουν περισσότεροι υπόχρεοι αποζημιώσεως για ρυμοτομούμενα η προσκυρούμενα τμήματα του ίδιου ακινήτου για την συντέλεση της απαλλοτριώσεως και συνεπώς για να καταστεί κοινόχρηστο το ρυμοτομούμενο τμήμα θα πρέπει ο ιδιοκτήτης του ακινήτου να λάβει ολόκληρο την οφειλόμενη αποζημίωση από όλα τα ρυμοτομούμενα ή προσκυρούμενα τμήματα. Αν δε οι λοιποί, υπόχρεοι κατά την οικεία πράξη αναλογισμού αποζημιώσεως αδρανούν ή αδιαφορούν για την συντέλεση της απαλλοτριώσεως στο παραπάνω ακίνητο, η συντέλεση μπορεί να επισπευσθεί κατά τις διατάξεις του άρθρου 34 παράγραφος 3 σε συνδυασμό προς το άρθρο 75 παράγραφος 1 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος από το Δημόσιο ή τον οικείο Δήμο ή Κοινότητα ή κατόπιν εγκρίσεως του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων από τον ιδιοκτήτη του οικοπέδου προκειμένου να λάβει αυτός οικοδομική άδεια (Χορομίδης Αναγκαστική Απαλλοτρίωση, παράγραφος 151, Γνωμοδότηση ΝΣΚ 666/1970).

II. Στην προκειμένη περίπτωση, κατά. το δεδομένο ιστορικό, ο Ν. Μπακιρτζής ζητάει, την χορήγηση αδείας τετραωρόφου οικοδομής στις Σέρρες στο οικοδομικό τετράγωνο 104 επί της οδού Ιερολοχιτών. Για την οδό Ιερολοχιτών έχει συνταχθεί και τελεσιδικήσει η υπ' αριθμόν 14/1978 πράξη τακτοποιήσεως και αναλογισμού αποζημιώσεως. Η οδός Ιερολοχιτών έχει διανοιχτεί με παρακατάθεση της αποζημιώσεως μέχρι το ύψος της αρχής του προσώπου της ιδιοκτησίας του κ. Μπακιρτζή. Σε όλο το μήκος του προσώπου της ιδιοκτησίας Μπακιρτζή μέχρι της διασταυρώσεως των οδών Ιερολοχιτών και Εμμανουήλ Παπά υπάρχει η ρυμοτομούμενη ιδιοκτησία κ. Π. Κάγια που περιλαμβάνεται στην 14/1978 πράξη. Στο μήκος του προσώπου του οικοπέδου του κ. Μπακιρτζή καθώς για το απέναντι τμήμα του προσώπου του έχει γίνει παρακατάθεση της οφειλομένης νομίμου αποζημιώσεως στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και έτσι κατ' αυτόν τον τρόπο δεν έχει επέλθει συντέλεση της απαλλοτριώσεως ολόκληρης της ιδιοκτησίας Π. Κάγια.

Σύμφωνα με τα πιο πάνω εκτεθέντα και με βάση το ιστορικό αυτό της προκειμένης περιπτώσεως έχουμε την γνώμη σχετικά με το τιθέμενο ερώτημα ότι ο κ. Μπακιρτζής με μόνη την κατάθεση της αποζημιώσεως στο ρυμοτομούμενο τμήμα που τον βαρύνει του ακινήτου του κ. Κάγια δεν έχει επιφέρει συντέλεση της απαλλοτριώσεως ούτε στο τμήμα αυτό και συνεπώς αφού δεν έχει καταστεί, κοινόχρηστο δεν μπορεί να του χορηγηθεί οικοδομική άδεια. Μετά την συντέλεση όμως της απαλλοτριώσεως και ως προς τα λοιπά ρυμοτομούμενα ή προσκυρούμενα τμήματα του ακίνητου του κ. Κάγια, φρονούμε άτι είναι δυνατή η χορήγηση οικοδομικής άδειας στον Κ. Μπακιρτζή και μάλιστα ανεξάρτητα αν το τμήμα που εκτείνεται στο πρόσωπο του οικοπέδου του δεν έχει περιέλθει σε κοινή χρήση για το λόγο ότι υπάρχουν δένδρα, περιτοίχιση κ.λ.π.

Ο Πάρεδρος Διοίκησης