ΝΣΚ 90/1990

Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 90/1990 (05-02-1990)

Επί του υπ' αριθμόν πρωτοκόλλου 53311/1468/1989 ερωτήματος σας σχετικά με τις ζώνες που προβλέπονται από το άρθρο 14 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος μετά το νόμο 1337/1983, παρατηρούμε τα ακόλουθα:

Ι. Το άρθρο 14 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος προβλέπει στην παράγραφο 1 πέραν των τελευταίων ορίων των εγκεκριμένων σχεδίων ζώνη και επιτρέπει επί των ακινήτων που περιλαμβάνονται σ' αυτή τις εργασίες δομήσεως υπό ορισμένους όρους και περιορισμούς ως προς το εμβαδόν και τις διαστάσεις τους και τον όγκον των ανεγειρομένων οικοδομών. Οι ανωτέρω όροι και περιορισμοί κανονίζονται με διατάγματα που εκδίδονται μετά γνώμη του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων.

Στην παράγραφο 3 του ίδιου άρθρου ορίζεται ότι τα όρια της ζώνης αυτής καθορίζονται για κάθε περίπτωση με διάταγμα που εκδίδεται μετά από γνώμη του οικείου δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου και του Συμβουλίου των Δημοσίων Έργων, εφόσον δε δεν ορίζονται τα όρια, η ζώνη θεωρείται αυτοδικαίως υφισταμένη και έχουσα πλάτος 500 m... στην δε παράγραφο 4 ότι οι διατάξεις του παρόντος περί ζωνών εφαρμόζονται ως προς υφιστάμενες βάσει των μέχρι τούδε ισχυουσών διατάξεων, δύνανται δε να εφαρμόζονται ανάλογα εν όλω ή εν μέρει και επί πόλεων, κωμών και συνοικισμών που δεν έχουν εγκεκριμένο σχέδιο.

Με τις διατάξεις του νόμου 1337/1983 εισήχθη ο θεσμός των εντάξεων σε πολεοδομικό σχέδιο και επεκτάσεων εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 1 αυτού. Για την πραγματοποίηση της ένταξης ή επέκτασης πόλης ή οικισμού προβλέπεται στα άρθρα 2, 3, 4 και 5 η κατάρτιση γενικού πολεοδομικού σχεδίου, η εκπόνηση και έγκριση του καθώς οι συνέπειες του. Περαιτέρω στα άρθρα 6, 7 του νόμου αυτού καθορίζεται η διαδικασία σύνταξης και έγκρισης της πολεοδομικής μελέτης που έχει τις συνέπειες έγκρισης σχεδίου πόλης. Με το άρθρο δε άρθρο 29 του νόμου θεσπίζονται οι Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου που ορίζονται με προεδρικά διατάγματα γύρω από τα όρια των πόλεων και οικισμών. Το πλάτος των Ζωνών Οικιστικού Ελέγχου υπολογίζεται από τα αντίστοιχα ακραία όρια του εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως ή του οικισμού προ του 1923. Με τα παραπάνω προεδρικά διατάγματα καθορίζονται κατά τη συγκεκριμένη περίπτωση οι όροι και περιορισμοί χρήσεως γης ή άλλοι όροι και περιορισμοί, που επιβάλλονται μέσα στη Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου και ιδιαίτερα το όριο εμβαδού κάτω από το οποίο δεν επιτρέπεται η κατάτμηση της γης. Ορίσθηκε δε ότι σε περίπτωση που επεκτείνεται το πολεοδομικό σχέδιο στη Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου ή και έξω από αυτή, η Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου θεωρείται αυτοδίκαια ότι επεκτείνεται σε κάθε θέση κατά πλάτος της αντίστοιχης επέκτασης του σχεδίου στην ίδια θέση.

Με βάση τις παραπάνω διατάξεις τίθεται το ερώτημα της εφαρμογής του άρθρου 14 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος ενόψει των νέων διατάξεων του νόμου 1337/1983. Γύρω από τα σχέδια πόλεων ή οικισμών προ του 1923 που έχουν εγκριθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος η διάταξη του άρθρου 14 φρονούμε ότι εξακολουθεί να εφαρμόζεται και συνεπώς γι' αυτούς ισχύει η ζώνη όπως ρυθμίζεται από την διάταξη αυτή, δοθέντος ότι οι νέες διατάξεις δεν απέκλεισαν την εφαρμογή της.

Σε περίπτωση όμως που εκδοθεί το προβλεπόμενο από τη διάταξη του άρθρου 29 προεδρικού διατάγματος που θα καθορίζει Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου γύρω από τα όρια του εγκεκριμένου κατά τα ανωτέρω σχεδίου πόλεως ή του οικισμού προ του 1923, τότε, δεν έχει πλέον πεδίον εφαρμογής η διάταξη του άρθρου 14 αλλά εφαρμόζεται η μεταγενέστερη διάταξη του άρθρου 29 του νόμου 1337/1983 δηλαδή η διάταξη του άρθρου 14 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος εφαρμόζεται για τα ήδη εγκεκριμένα σχέδια πόλεων ή οικισμών προ του 1923 κατά τις διατάξεις του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος μέχρι εκδόσεως του προεδρικού διατάγματος κατά το άρθρο 29 και συνεπώς στο σημείο αυτό θα μπορεί βάσιμα να υποστηριχθεί ότι με τη μεταγενέστερη διάταξη τροποποιήθηκε το επίμαχο άρθρο 14.

Περαιτέρω όμως, όπως προκύπτει από τις διατάξεις του νόμου 1337/1983 που διέπουν τις εντάξεις και επεκτάσεις που γίνονται με βάση το νόμο αυτό, ρυθμίζονται με λεπτομέρεια αυτές και δεν ήθελε κατά την άποψη μας στην προκειμένη περίπτωση ο νομοθέτης να αφήσει περιθώρια παραλλήλου εφαρμογής του άρθρου 14 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος, εκτός αν το είχε ρητώς ορίσει. Από την ερμηνεία αυτή συνάγεται ότι οι διατάξεις του άρθρου 14 δεν έχουν πλέον πεδίον εφαρμογής σε νέες εντάξεις περιοχών σε πολεοδομικό σχέδιο και σε επεκτάσεις εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων. Γι' αυτές αναμφίβολα εφαρμόζεται πλέον το άρθρο 29 του νόμου αυτού.

Εξάλλου οι οικισμοί μέχρι 2.000 κατοίκους ρυθμίζονται από τα κατ' εξουσιοδότηση της παραγράφου 5 του άρθρου 42 του νόμου 1337/1983 εκδοθέντα προεδρικά διατάγματα. Συγκεκριμένα το από 24-04-1985 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 181/Δ/1985) αφορά τον τρόπο καθορισμού ορίων οικισμών της χώρας μέχρι 2.000 κατοίκους, κατηγορίες αυτών αν ο καθορισμός όρων και περιορισμών δόμησης τους, όπως τροποποιήθηκε μεταγενεστέρως με το από 14-02-1987 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 133/Δ/1987) και το από 20-08-1985 προεδρικό διάταγμα που ορίζει την πολεοδόμηση και επέκταση των οικισμών αυτών. Για τους οικισμούς αυτούς που ο καθορισμός των ορίων τους, οι όροι και περιορισμοί δόμησής τους ως και η πολεοδόμησή τους γίνεται με βάση τις πιο πάνω κανονιστικές διατάξεις πρέπει να δεχθούμε, ότι δεν έχει παράλληλη εφαρμογή η επίμαχη διάταξη του άρθρου 14 αλλά εφαρμόζεται το άρθρο 29 του νόμου 1337/1983 δοθέντος ότι έχουν υπαχθεί σε νέο νομοθετικό καθεστώς.

Για το ίδιο λόγο θα πρέπει να δεχθούμε ότι αυτό ισχύει και σε περίπτωση που ο καθορισμός των ορίων γίνεται και σε οικισμούς που περιλαμβάνονται περιοχές με εγκεκριμένα σχέδια. Το πρόβλημα τίθεται για τους οικισμούς προ του 1923 που δεν είχαν εγκεκριμένο σχέδιο, ενόψει της προαναφερθείσης παραγράφου 4 του άρθρου 14 που ορίζει ότι οι διατάξεις αυτού μπορεί να εφαρμόζονται ανάλογα και επί πόλεων, κωμών και συνοικισμών που δεν έχουν εγκεκριμένο σχέδιο. Για τους τελευταίους έχουμε τη γνώμη, ότι αν είχε εκδοθεί το διάταγμα που προβλέπεται από το άρθρο 14 πριν από την θέσπιση των νεωτέρων διατάξεων του νόμου 1337/1983 και των κατ' εξουσιοδότηση τους εκδοθέντων ως άνω κανονισμών διαταγμάτων και είχε εφαρμοσθεί η παράγραφος 4 του άρθρου αυτού για τους οικισμούς αυτούς τότε εξακολουθεί να ισχύει η ζώνη αυτή, εκτός αν εκδοθεί το προβλεπόμενο από το άρθρο 29 του νόμου 1337/1983 διάταγμα περί Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου. Αν όμως δεν έχει εφαρμοσθεί η παράγραφος 4 του άρθρου 14 για τους οικισμούς αυτούς, ενόψει του ότι οι οικισμοί αυτοί υπάγονται όπως έχει εκτεθεί σε νέο νομοθετικό καθεστώς, φρονούμε ότι δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής και γι' αυτούς η επίμαχη αυτή διάταξη.

Συνεπώς επί του τεθέντος ερωτήματος φρονούμε ότι προσήκει επί των παρατεθεισών επίμαχων διατάξεων η παραπάνω ερμηνεία.

Ο Πάρεδρος Διοίκησης