ΝΣΚ 628/1971

Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 628/1971 (22-04-1971)

Αριθμός ερωτήματος: Το υπ' αριθμό πρωτοκόλλου Α19266/2324/20-02-1971 του Υπουργείου Οικονομικών / Γενική Διεύθυνση Φορολογίας / Δ17 / Τμήμα Γ.

Περίληψη Ερωτήματος: Ερωτάται εις ποίον ανήκουν τα συνέπεια εκτέλεσης τεχνικών έργων υπό του Δήμου Αρναίας οικόπεδα που δημιουργήθηκαν επί της κοίτης χειμάρρων και ρεμάτων εντός της κατοικημένης περιοχής της κωμόπολης Αρναίας.

Απάντηση Ερωτήματος: Επί του πρόσθεν ερωτήματος το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους γνωμοδότησε ως ακολούθως:

Συμφώνως προς το τεθέν ερώτημα ο Δήμος Αρναίας προέβη στην εκτέλεση διαφόρων τεχνικών έργων επί της κοίτης των εντός της κατοικημένης περιοχής της κωμοπόλεως Αρναίας διερχομένων ρευμάτων ή χειμάρρων ομβρίων υδάτων, συνεπεία δε των έργων τούτων προέκυψαν οικόπεδα επί της κοίτης των εν λόγω χειμάρρων και ρευμάτων. Ερωτάται δε εις ποιον ανήκει η κυριότης των οικοπέδων τούτων.

Η κοίτη των χειμάρρων (συνεπώς και των ρευμάτων των ομβρίων υδάτων) ήτοι του ουχί αενάως ρέοντος ύδατος ήταν δεκτική κυριότητος ιδιωτικής υπό το ρ.δ. (Μπαλής, Μελέτες επί του ισχύοντος Αστικού Δικαίου, 1938, σελίδες 47, 53, REGELSBERGER - Μαριδάκης - Πράτσικας, Γενικές Αρχές, παράγραφος 117 ΙΙ), το αυτό δε συμβαίνει και υπό τον αστικό κώδικα (Μπαλής, Γενικές Αρχές, παράγραφος 205 του αυτού Εμπράγματου Δικαίου παράγραφος 84 αριθμός 6, Τούση, Εμπράγματο παράγραφος 13) και ανήκει εις τον κύριον του εδάφους, επί του οποίου σχηματίσθηκε αυτή (άρθρο 1074 του Αστικού Κώδικα). Ως εκ τούτου εάν παύσει εξ οιουδήποτε λόγου η δια του ύδατος κατάκλισις της κοίτης ταύτης, δηλαδή είτε εκ φυσικών αιτίων είτε εκ της εκτελέσεως τεχνικών έργων, ο κύριος του εδάφους δύναται να ασκήσει ακωλύτως τα επί της κοίτης δικαιώματά του (βλέπε γνωμοδότηση ΝΣΚ 396/1964, ως προς τα εν τη περιοχή πρωτευούσης καλυπτόμενα δια τεχνικών έργων ρεύματα βλέπε ειδική ρύθμιση δια του άρθρου 6 παράγραφος 1 του νομοθετικού διατάγματος [Ν] 2722/1954 ως τούτο ερμηνεύθηκε δια του άρθρου 10 παράγραφος 2 του αναγκαστικού νόμου [Ν] 489/1968). Όθεν και εις την περί ης το εξεταζόμενο ερώτημα περίπτωση τα δημιουργηθέντα επί της κοίτης των χειμάρρων ή ρευμάτων οικόπεδα συνεπεία της υπό του Δήμου Αρναίας εκτελέσεως τεχνικών έργων ανήκουν στον κύριον της κοίτης. Εάν η κοίτη αυτή δεν άνηκε σε κάποιον, τότε άνηκε στο Δημόσιον ως αδέσποτο πράγμα (γνωμοδότηση ΝΣΚ 396/1964). Είναι αυτονόητο ότι η διαπίστωση, εάν η κοίτη ενός εκάστου χειμάρρου ή ρεύματος ήταν αδέσποτη ή όχι είναι ζήτημα πραγματικό, εξαρτώμενη από τις ειδικές περιστάσεις, υπό τα οποίας τελεί εκάστη περίπτωσις.

Επ' αυτού θα ήταν δυνατόν στην προκειμένη περίπτωση να επικαλεσθεί ο Δήμος Αρναίας και την αμνημονεύτου χρόνου αρχαιότητα, εάν κατά κοινή και από μακρού χρόνου προ του 1946 (κατά τα ειδικότερα υπό του βυζαντινού και ρωμαϊκού δικαίου απαιτούμενα) πεποίθηση των κατοίκων Αρναίας η κοίτη των εν λόγω ρευμάτων εθεωρείτο ως ανήκουσα στον Δήμο Αρναίας (Οικονομίδου, Γενικές Αρχές, 1893, παράγραφος 68, REGELSBERGER - Πράτσικας Γενικές Αρχές, παράγραφος 127).

Ο Εισηγητής Πάρεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.