ΝΣΚ 499/1992
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 499/1992 (29-06-1992)
Αριθμός ερωτήματος: Δ17Α/1/70/ΦΝ294/1992 της Διεύθυνσης Νομοθετικού Συντονισμού και Κωδικοποίησης της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων.
Περίληψη Ερωτήματος: Ερωτάται αν για τον υπολογισμό του ορίου της παραγράφου 2 του άρθρου 8 του νόμου 1418/1984 πέραν του οποίου ο Ανάδοχος της κατασκευής ενός δημοσίου έργου, μπορεί να αρνηθεί την εκτέλεση των επιπλέον ποσοτήτων, αν δεν επέλθει συμφωνία ως προς το ύψος των αιτουμένων τιμών μονάδας, συνυπολογίζεται και το αναφερόμενο στη σύμβαση και αναλογούν σε κάθε ομάδα ομοειδών εργασιών, το ποσό για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων δαπανών.
Επί του ερωτήματος αυτού το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους γνωμοδότησε ως κατωτέρω:
1. Στο άρθρο 8 παράγραφοι 1, 2 και 4 του νόμου 1418/1984 αναγράφεται κατά λέξη ότι:
{8.1. Αν η αρτιότητα ή η λειτουργικότητα του έργου επιβάλλει αύξηση στις ποσότητες των εργασιών η εκτέλεση εργασιών που δεν προβλέπονται απ' τη σύμβαση, ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να εκτελέσει τις πρόσθετες αυτές εργασίες με τις συμβατικές τιμές ή με νόμιμα κανονιζόμενες τιμές μονάδας νέων εργασιών αντίστοιχα, μέχρι δαπάνης 50% πλέον του συνολικού συμβατικού ποσού. Αύξηση του συνολικού συμβατικού ποσού πέραν του 50% απαγορεύεται.
2. Αν η αύξηση των απαραίτητων για την αρτιότητα ή λειτουργικότητα του έργου εργασιών συνεπάγεται αύξηση μεγαλύτερη του 50% της συμβατικής δαπάνης κάθε ομάδας ομοειδών εργασιών όπως οι ομάδες αυτές προσδιορίζονται με τη σύμβαση ο ανάδοχος μπορεί να αρνηθεί την εκτέλεση των επιπλέον ποσοτήτων. Στην περίπτωση αυτή οι επιπλέον εργασίες μπορεί να εκτελεσθούν ή με τον ίδιο ανάδοχο, αν γίνει ιδιαίτερη με αυτόν συμφωνία για τις τιμές τους πριν από την εκτέλεση των επιπλέον εργασιών ή με άλλο ανάδοχο ή απολογιστικά με αυτεπιστασία ή με υπεργολαβίες υποχρεωτικές για τον ανάδοχο.
4. Όλα τα όρια ή ποσοστά του άρθρου αυτού αναφέρονται στα αρχικά ποσά και τιμές της σύμβασης μαζί με τα απρόβλεπτα και δεν περιλαμβάνεται σ' αυτά αναθεώρηση τιμών μεταγενέστερη τροποποίησή τους ή οποιαδήποτε αποζημίωση.}
Ήδη το αναφερόμενο στην παράγραφο 2 ποσοστό αυξήθηκε σε 100% σύμφωνα με την παράγραφο 9 του άρθρου 5 του νόμου 1799/1988, για τις εργολαβίες στις οποίες οι οικονομικές προσφορές υποβλήθηκαν μετά τη 12-08-1988.
2. Η υπάρχουσα εμπειρία στο χώρο των δημοσίων έργων απέδειξε ότι παρά την ύπαρξη μελετών οι οποίες εκπονούνται από ειδικούς επιστήμονες εγγεγραμμένους στα σχετικά μητρώα και τον έλεγχο, διόρθωση και έγκρισή τους, από τις καθ' ύλη αρμόδιες υπηρεσίες του Δημοσίου ή των λοιπών φορέων του Δημοσίου τομέα, στη φάση της κατασκευής παρίσταται συχνά ανάγκη ποσοτικής ή και ποιοτικής διαφοροποιήσεως, των προβλεπομένων εργασιών.
Προς θεραπεία αυτής της ανάγκης λοιπόν δόθηκε η δυνατότητα αυξήσεως των συμβατικά προβλεπομένων και τιμολογούμενων εργασιών εντός των προαναφερομένων ορίων ή και εκτελέσεως εργασιών μη προβλεπομένων συμβατικά.
Για τον ίδιο λόγο, κατά κανόνα, στα συμβατικά τεύχη, μετά την παράθεση των ομάδων των ομοειδών εργασιών, όπως αυτές συμβατικά προσδιορίζονται και την άθροιση των επί μέρους προϋπολογισμών των ομάδων αυτών για την εξεύρεση του συνολικού προϋπολογισμού του έργου, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία κατά τη δημοπράτησή του, ακολουθεί ειδική στήλη στην οποία αναφέρεται ένα ποσό για την κάλυψη των δαπανών οι οποίες δεν έχουν εντοπισθεί κατά το χρόνο εγκρίσεως των συμβατικών τευχών και δημοπρατήσεως του έργου, αλλά πιθανολογείται ότι θα εμφανισθούν κατά την κατασκευή του.
3. Οι εξωσυμβατικές εργασίες δηλαδή διακρίνονται σε υπερσυμβατικές οι οποίες προβλέπονται και τιμολογούνται συμβατικά, αλλά εκτελούνται σε αυξημένες σε σχέση με τη σύμβαση ποσότητες και σε νέες εργασίες για τις οποίες δεν υπάρχει συμβατική πρόβλεψη (Εφετείο Κρήτης 193/1987, Εφετείο Αθηνών 3203/1983 κ.λ.π.).
Στην περίπτωση των υπερσυμβατικών εργασιών ο Ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να τις εκτελεί με τις συμβατικά προβλεπόμενες τιμές ενώ στην περίπτωση των νέων εργασιών είναι και πάλι υποχρεωμένος να τις εκτελέσει, αφού συνταχθούν νέες τιμές μονάδος σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 43 παράγραφος 3 του προεδρικού διατάγματος 609/1985, δικαιούμενος να διαφωνήσει με τον τρόπο συντάξεως των τιμών αυτών.
Μετά την συμπλήρωση όμως των αναφερομένων στην παράγραφο 2 του άρθρου 8 του νόμου 1418/1984 ποσοτήτων ο Ανάδοχος μπορεί να αρνηθεί την εκτέλεση των επιπλέον εργασιών εκτός αν, πριν την εκτέλεσή τους υπάρξει ιδιαίτερη συμφωνία με τον κύριο του έργου ως προς το ύψος των τιμών μονάδας (τιμές συμφωνίας).
Εξαιτίας λοιπόν του διαφορετικού τρόπου ρυθμίσεως των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του Αναδόχου και του κυρίου του έργου κατά την εκτέλεση των εξωσυμβατικών εργασιών πριν ή μετά την υπέρβαση των οριακών ποσοτήτων κάθε ομάδας, ανακύπτει το σχετικό πρόβλημα αφού τα υποχρεωτικά για τον Ανάδοχο όρια της κάθε ομάδας εξαρτώνται και από το συνυπολογισμό των απρόβλεπτων.
4. Όπως ρητά αναφέρεται στην παράγραφο 4 του άρθρου 8 του νόμου 1418/1984 όλα τα όρια ή ποσοστά του άρθρου αυτού, αναφέρονται στα αρχικά ποσά, με τιμές της σύμβασης μαζί με τα απρόβλεπτα ενώ δεν περιλαμβάνεται η αναθεώρηση τιμών, μεταγενέστερη τροποποίησή τους ή οποιαδήποτε αναθεώρηση.
Η παραπομπή δηλαδή της παραγράφου 4 του άρθρου 8 γίνεται τόσο στην παράγραφο 1 όσο και στην παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου, στις οποίες αναφέρονται αντιστοίχως τα όρια, πέραν των οποίων απαγορεύεται εντελώς η συνέχιση της κατασκευής του έργου (παράγραφος 1) ή δικαιούται ο ανάδοχος να αρνηθεί την εκτέλεση επιπλέον εργασιών της ομάδας στην οποία εμφανίζεται η υπέρβαση, εκτός αν γίνει ιδιαίτερη συμφωνία με τον κύριο του έργου, ως προς το ύψος των τιμών μονάδας (παράγραφος 2).
Κατά συνέπεια κατά την ομόφωνη γνώμη του τμήματος για τον υπολογισμό του ορίου της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του νόμου 1418/1984 πέραν του οποίου ο Ανάδοχος της κατασκευής ενός δημοσίου έργου μπορεί να αρνηθεί την εκτέλεση των επιπλέον ποσοτήτων, αν δεν επέλθει συμφωνία ως προς το ύψος των αιτουμένων τιμών μονάδος, συνυπολογίζεται και το αναφερόμενο στη σύμβαση και αναλογούν σε κάθε ομάδα, ομοειδών εργασιών, ποσό για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων δαπανών.
Αθήνα 30-06-1992
Θεωρήθηκε
Ο Αντιπρόεδρος
Ο Εισηγητής