ΝΣΚ 463/1987
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 463/1987 (09-06-1987)
Σχετικά με το υπ' αριθμόν 3701/904/1987 ερώτημά σας η γνώμη μας είναι η ακόλουθη.
Ι. Κατά το άρθρο 20 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος περί σχεδίων πόλεων κ.λ.π:
{1. Δεν επιτρέπεται οιαδήποτε μεταβίβασις της κυριότητος μέρους ή του όλου γηπέδου, εφ' ου ο ιδιοκτήτης σχημάτισε ή ανεγνώρισε σχηματισθέντες τυχόν άνευ της θελήσεώς του κοινοχρήστους χώρους (ιδιωτικές οδούς και πλατείες κ.λ.π.), ή δεν σχημάτισε ουδέ ανεγνώρισε μεν τοιούτους, αλλά επιδιώκει τον σχηματισμόν ή την αναγνώρισή των δια της τοιαύτης μεταβιβάσεως. Εν τη έννοια του σχηματισμού κοινοχρήστων χώρων περιλαμβάνεται ο καθ' οιονδήποτε τρόπον ιδιωτική πρωτοβουλία ή συμφωνία γινόμενος περιορισμός ή παραίτησις δικαιωμάτων επί των ειρημένων γηπέδων επί τω τέλει αμέσου ή εμμέσου σχηματισμού των εν λόγω χώρων. Πάσα μεταβίβασις της κυριότητος, γινομένη παρά τις ανωτέρω διατάξεις, είναι αυτοδικαίως άκυρος...
Κατά δε την παράγραφο 3 εδάφιο β του ίδιου άρθρου οι διατάξεις της παραγράφου 1 δεν ισχύουν και ως προς:
{τα εντός των εγκεκριμένων σχεδίων των πόλεων κ.λ.π. γήπεδα, εφ' ων σχηματίσθηκαν ιδιωτική πρωτοβουλία, προ της ισχύος του παρόντος άρθρου, κοινόχρηστοι χώροι (ιδιωτικοί οδοί κ.λ.π.), εφ' όσον η κυριότης τμημάτων των εν λόγω γηπέδων μεταβιβάσθηκε ήδη προ της ισχύος του άρθρου τούτου, μετά δε την ισχύ αυτού ουδεμίας αύξησις των αρχικώς σχηματισθέντων κοινοχρήστων χώρων έλαβε χώραν ...}
Εξάλλου κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 25 του νόμου 1337/1983:
{Οικόπεδα εντός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων που δεν καλύπτουν όλες τις προϋποθέσεις αρτιότητας και κατά τον κανόνα ή την παρέκκλιση της περιοχής και που έχουν δημιουργηθεί πριν από την ισχύ του νόμου 651/1977 περί καταργήσεως του νομοθετικού διατάγματος 349/1974, τροποποιήσεως των περί αυθαιρέτων οικοδομικών κατασκευών, διατάξεων κ.λ.π. μπορεί κατ' εξαίρεση να οικοδομηθούν αν έχουν μια πλευρά τους τουλάχιστον 4 m σε κοινόχρηστη οδό ή πλατεία και αν μέσα σ' αυτά, μετά την αφαίρεση των υποχρεωτικών ακάλυπτων χώρων, είναι δυνατή η ανέγερση κτιρίου εμβαδού τουλάχιστον 25 m2 και ελάχιστης πλευράς τουλάχιστον 4 m...}
ΙΙ. Από τον συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων του άρθρου 20 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος προκύπτει, κατά την πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας και Αρείου Πάγου, ότι οι κοινόχρηστοι χώροι (δρόμοι κ.λ.π.), που δημιουργήθηκαν με ιδιωτικοί βούληση προ της ισχύος του άρθρου αυτού, σε περιοχές που μεταγενεστέρως εφαρμόστηκε το σχέδιο πόλης και αν δεν περιλαμβάνονται στους κατά το σχέδιο αυτό κοινόχρηστους χώρους, διατηρούνται παραλλήλως προς αυτούς ως κοινόχρηστοι μέχρι την ρητή κατάργησή τους κατά την νόμιμη διαδικασία, ανεξάρτητα αν τα οικόπεδα που έχουν πρόσωπο σ' αυτούς μπορούν με τακτοποίηση να αποκτήσουν πρόσωπο σε εγκεκριμένη οδό. Επί των οικοπέδων που έχουν πρόσωπο σε τέτοιους δρόμους εφαρμόζονται όλες οι πολεοδομικές διατάξεις που διέπουν τα οικόπεδα που έχουν πρόσωπο στους εγκεκριμένους από το σχέδιο πόλης δρόμους. Για την ύπαρξη των ιδιωτικών αυτών δρόμων, που δημιουργήθηκαν πριν από το έως άνω άρθρο 20 αποφαίνεται εκάστοτε ο οικείος Νομάρχης (ΣτΕ 1906/1981, 3748/1983, 1991/1984, Άρειος Πάγος 592/1969, 347/1969 κ.α.).
Ειδικότερα προκειμένου περί των παραπάνω κοινόχρηστων χώρων που βρίσκονται στην Δωδεκάνησο πρέπει να γίνει δεκτό ότι αυτοί διατηρούνται παράλληλα προς τους εγκεκριμένους από το σχέδιο πόλης κοινόχρηστους χώρους, εφόσον έχουν σχηματισθεί πριν από την ισχύ του νομοθετικού διατάγματος [Ν] 691/1948, με το οποίο επεκτάθηκε στη Δωδεκάνησο η ισχύς του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος γιατί πριν από το νομοθετικό διάταγμα [Ν] 691/1948 δεν ίσχυε για τη Δωδεκάνησο το άρθρο 20 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος που απαγορεύει τη δημιουργία με ιδιωτική πρωτοβουλία κοινοχρήστων χώρων.
ΙΙΙ. Στην συγκεκριμένη περίπτωση από το έγγραφο ερώτημά σας ως προκύπτει ότι το οικόπεδο για το οποίο πρόκειται, κείται στην περιοχή Τριάντα Ρόδου, στην οποία επεκτάθηκε το σχέδιο πόλης δυνάμει του από [ΒΔ] 10-07-1971 βασιλικού διατάγματος (ΦΕΚ 7/Δ/1971) σύμφωνα με το οποίο στα οικόπεδα του τομέα στον οποίο κείται το οικόπεδο, επιτρέπεται η ανέγερση μόνο τουριστικών, λουτρικών και αθλητικών εγκαταστάσεων, οι όροι δε αρτιότητας είναι: ελάχιστο πρόσωπο: 30 m, ελάχιστο βάθος: 40 m και ελάχιστο εμβαδόν 4.000 m2 και ότι το οικόπεδο τούτο δεν εκπληρώνει τους όρους αυτούς διότι έχει εμβαδόν 2.200 m2, έχει όμως πρόσωπο μεγαλύτερο των 4 m σε ιδιωτική οδό σχηματισθείσα προ του 1948.
IV. Με τα δεδομένα αυτά το οικόπεδο τούτο έχει πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο 4 m τουλάχιστον, όπως απαιτεί το άρθρο 25 του νόμου 1337/1983, αφού κατά το άρθρο τούτο σε συνδυασμό προς το άρθρο 20 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος πρέπει να γίνει δεκτό ότι σαν τέτοιος κοινόχρηστος χώρος νοείται η προϋφιστάμενη του 1948 (προκειμένου περί της Δωδεκανήσου) ιδιωτική οδός η οποία κατά τα εκτεθέντα, εξομοιώνεται από την άποψη αυτή προς τις εγκεκριμένες από το σχέδιο πόλης οδούς, ανεξάρτητα από το ότι δεν διαλαμβάνεται στο μετά τον σχηματισμό της εγκριθέν σχέδιο πόλης και από το ότι τα οικόπεδα που έχουν πρόσωπο στην οδό αυτή μπορούν με τακτοποίηση να αποκτήσουν πρόσωπο σε εγκεκριμένη από το σχέδιο οδό. Προϋποτίθεται βεβαίως ότι ο ως άνω σχηματισμός της ιδιωτικής αυτής οδού θα διαπιστωθεί με απόφαση του Νομάρχη, κατά τη διαδικασία της παραγράφου 4 του άρθρου 20 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος.
Συνεπώς, εφόσον το οικόπεδο αυτό έχει δημιουργηθεί πριν από το νόμο 651/1977 και είναι δυνατή η ανέγερση σ' αυτό κτιρίου, μετ' αφαίρεση των υποχρεωτικών ακάλυπτων χώρων, εμβαδού τουλάχιστον 25 m2 και ελάχιστης πλευράς τουλάχιστον 4 m, συντρέχουν κατά τη γνώμη μας οι προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 25 του νόμου 1337/1983, για την ανέγερση βεβαίως κτιρίου προβλεπόμενης από το παραπάνω βασιλικό διάταγμα χρήσης, ήτοι τουριστικών, λουτρικών και αθλητικών εγκαταστάσεων.
Ο Νομικός Σύμβουλος Διοίκησης