ΝΣΚ 390/1994
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 390/1994 (10-08-1994)
Αριθμός ερωτήματος: Δ1/297/1/1994 της Διεύθυνσης Οδικών Έργων (Δ1) της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.
Περίληψη Ερωτήματος: Από τη Διεύθυνση Έργων (Δ1) της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων ερωτάται αν:
α) Σε δημόσιο έργο που δημοπρατήθηκε με το σύστημα μελέτη, κατασκευή, με κατ' αποκοπή εργολαβικό αντάλλαγμα, η Προϊσταμένη αρχή έχει αρμοδιότητα να διαφοροποιηθεί, κατόπιν υποβολής αντιρρήσεων, εκ μέρους ενδιαφερομένων εργοληπτικών επιχειρήσεων ή και αυτεπαγγέλτως και να βαθμολογήσει τις τεχνικές προσφορές με τον, κατά την γνώμη της, ορθό βαθμό, ή αν διαφωνεί με την άποψη της επιτροπής εισήγησης ανάθεσης (ΕΕΑ), υποχρεούται να επιτρέψει το σχετικό φάκελλο στην προαναφερθείσα Επιτροπή, αναφέροντας τους λόγους διαφωνίας της και το σωστό κατά την άποψή της βαθμό, με συνέπεια η περαιτέρω πρόοδος της διαδικασίας δημοπρατήσεως να αναστέλλεται μέχρις ότου συμπέσει η άποψη της επιτροπής εισήγησης ανάθεσης με αυτή της προϊσταμένης Αρχής, ή και να ματαιώνεται η δημοπρασία, αν δεν επιτευχθεί τελικά σύμπτωση απόψεων της επιτροπής εισήγησης ανάθεσης και της Προϊσταμένης Αρχής, ως προς το ύψος της βαθμολογίας.
β) Υπήρξε πλειοψηφία κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων στην οποία παρέστησαν έξη μέλη, εκ των οποίων δύο τάχθηκαν υπέρ της δυνατότητας αναβαθμολογήσεως των τεχνικών λύσεων από την Προϊσταμένη Αρχή, χωρίς να δεσμεύονται από την άποψη της επιτροπής εισήγησης ανάθεσης, ένα μέλος τάχθηκε υπέρ της αντίθετης άποψης και τρία μέλη αρνήθηκαν να πάρουν θέση ως προς το ύψος της βαθμολογίας και τις δυνατότητες της Προϊσταμένης Αρχής, μέχρις ότου επιλυθεί το ανακύψαν νομικό πρόβλημα με γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και
γ) Ποιος είναι ο νόμιμος τρόπος αντιμετωπίσεως της πλειοψηφίας των μελών της επιτροπής εισήγησης ανάθεσης, τα οποία αρνούνται να συμμετάσχουν στις περαιτέρω συνεδριάσεις της, επιφυλασσόμενοι να επανεξετάσουν τη στάση τους μετά την έκδοση γνωμοδοτήσεως από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, σχετικά με τις αρμοδιότητες της Προϊσταμένης Αρχής, ως προς το θέμα της αναβαθμολογήσεως των τεχνικών λύσεων των διαγωνιζομένων.
Επί των ερωτημάτων αυτών το Β τμήμα διακοπών του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους γνωμοδότησε ως κατωτέρω:
1. Επί του πρώτου ερωτήματος.
α) Σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 4 περίπτωση ε του νόμου 1418/1984 μεταξύ των συστημάτων δημοπρατήσεως των δημοσίων έργων, είναι και αυτό, που η προσφορά των διαγωνιζομένων, περιλαμβάνει, πέραν της προσδιορίζεται κατ' αποκοπή, για ολόκληρο το έργο ή κατά τμήματα.
Στο σύστημα αυτό εξετάζεται πρώτα η ποιότητα της προσφοράς (μελέτη) και στη συνέχεια η οικονομική προσφορά, όπως ειδικότερα αναλύεται στο άρθρο 10 του προεδρικού διατάγματος 609/1985, στην παράγραφο 3 του οποίου αναφέρεται ότι η βέλτιστη προσφορά προκύπτει ως μαθηματική συνάρτηση της οικονομικής προσφοράς και της βαθμολογίας με παραμέτρους που ορίζονται στη διακήρυξη, η οποία μπορεί να προβλέπει την απόρριψη προσφορών που δεν συγκεντρώνουν ένα ελάχιστο όριο ανεκτής βαθμολογίας.
Στα δημοπρατούμενα με το σύστημα αυτό έργα οι προσφορές των διαγωνιζομένων διαβιβάζονται από την Επιτροπή διαγωνισμού, στην επιτροπή εισήγησης ανάθεσης, για να γίνει η αξιολόγηση, και βαθμολόγηση των τεχνικών προσφορών, (άρθρο 17 παράγραφος 8 του προεδρικού διατάγματος 609/1985).
β) Περαιτέρω στο άρθρο 20 του προ ολίγου αναφερθέντος προεδρικού διατάγματος 609/1985 ορίζεται, (μεταξύ των άλλων), ότι αντιρρήσεις κατά του κύρους των δημοπρασιών μπορεί να υποβληθούν από τους ενδιαφερόμενους και κατά το στάδιο αξιολόγησης (και βαθμολόγησης) των προσφορών, επ' αυτών δε αποφασίζει η Προϊσταμένη Αρχή.
Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 20 του ίδιου Προεδρικού Διατάγματος, η δημοπρασία δεν ολοκληρώνεται πριν να εγκριθεί το αποτέλεσμά της από την Προϊσταμένη Αρχή.
γ) Από τις διατάξεις που προαναφέρθηκαν ή κατά λέξη παρατέθηκαν, προκύπτει ότι η διαδικασία δημοπρατήσεως ενός δημοσίου έργου αποτελεί μία σύνθετη διοικητική ενέργεια, η οποία ολοκληρώνεται με την έκδοση της τελικής αποφάσεως από την Προϊσταμένη Αρχή για την ανάδειξη του μειοδότη, ενδιάμεσο στάδιο της οποίας, αποτελεί και η εξέταση των αντιρρήσεων των ενδιαφερομένων εργοληπτικών επιχειρήσεων, ως προς το ύψος της βαθμολογίας της προτεινόμενης τεχνικής λύσης για την κατασκευή του έργου.
Από τις ίδιες διατάξεις προκύπτει ότι, (ιδία άρθρο 20 του προεδρικού διατάγματος 609/1985), η Προϊσταμένη Αρχή, επιλαμβανόμενη της εξέτασης των υποβληθεισών αντιρρήσεων, δεν δεσμεύεται ως προς το ύψος της τεθείσας από την επιτροπή εισήγησης ανάθεσης βαθμολογίας, από την οποία και μπορεί να διαφοροποιηθεί, χωρίς να υποχρεούται σε επιστροφή του φακέλλου στην άνω επιτροπή, με παρατηρήσεις ως προς το ύψος της υπ' αυτής τεθείσας βαθμολογίας, σε μία προσπάθεια ταύτισης των απόψεών τους, χωρίς την οποία δεν μπορεί να προχωρήσουν οι περαιτέρω διαδικασίες για την ανάθεση κατασκευής του έργου (Ούτω ΣτΕ 4052/1990).
δ) Η προβλεπόμενη από το εδάφιο β της παραγράφου 6 του άρθρου 4 του νόμου 1418/1984 διάταξη σύμφωνα με την οποία η έγκριση του αποτελέσματος της δημοπρασίας υπόκειται στην κρίση του αρμόδιου οργάνου και γίνεται με σύμφωνη γνώμη της επιτροπής εισήγησης ανάθεσης αφορά στο τελικό στάδιο με το οποίο ολοκληρώνεται η σύνθετη διοικητική πράξη και αναδεικνύεται ο μειοδότης και όχι στο ενδιάμεσο στάδιο βαθμολογήσεως των τεχνικών προσφορών.
Αυτονόητο είναι βέβαια, ότι, εφόσον η Προϊσταμένη Αρχή, διαφοροποιείται, από τη βαθμολόγηση της επιτροπής εισήγησης ανάθεσης, η σχετική απόφασή της πρέπει να είναι ιδιαίτερα αιτιολογημένη, στα σημεία διαφοροποιήσεως.
Συνεπώς, κατά την ομόφωνη γνώμη του τμήματος, η απάντηση που αρμόζει στο πρώτο ερώτημα είναι ότι, σε περίπτωση δημοπρατήσεως δημοσίου έργου, με το σύστημα μελέτη κατασκευή και κατ' αποκοπή εργολαβικό αντάλλαγμα, για ολόκληρο το έργο ή τμήματά του, η Προϊσταμένη Αρχή μπορεί να βαθμολογήσει τις προτεινόμενες από τους διαγωνιζόμενους τεχνικές, λύσεις κατά τρόπο διαφορετικό από αυτόν της επιτροπής εισήγησης ανάθεσης, επιβάλλοντας της άποψή της, κατά το σημείο αυτό, αλλά η απόφασή της πρέπει να είναι ιδιαίτερα αιτιολογημένη, στα σημεία που διαφοροποιείται από τη βαθμολογία της επιτροπής εισήγησης ανάθεσης.
2. Επί του δεύτερου ερωτήματος.
α) Με το άρθρο 1 παράγραφος 1 της υπ' αριθμόν ΕΔ2Α/01/35/Φ.2.2.1/1982 (ΦΕΚ 218/Β/1982) κοινής υπουργικής απόφασης των Υπουργών Προεδρίας κυβερνήσεως και Δημοσίων Έργων, η οποία εξεδόθη κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 4 παράγραφος 2 του νόμου [Ν] 1232/1982, διατηρήθηκαν σε ισχύ, τα υπό του άρθρου 149 του προεδρικού διατάγματος [ΠΔ] 910/1977 προβλεπόμενα τμήματα μελετών και κατασκευών του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων (ΣΔΕ), ενώ με την παράγραφο 3 της ίδιας αποφάσεως ορίσθηκε η σύνθεση του τμήματος κατασκευών, το οποίο αποτελείται από επτά τακτικά με ισάριθμα αναπληρωματικά μέλη, εκτός των περιπτώσεων που εξετάζονται θέματα παρατάσεως προθεσμιών δημοσίων έργων ή ενστάσεων κατά των αποφάσεων της επιτροπής Ελέγχου Διαπιστώσεως Τιμών Δημοσίων Έργων, οπότε προστίθεται ένα ακόμη μέλος, οριζόμενο από τις εργοληπτικές οργανώσεις.
β) Το τμήμα αυτό γνωμοδοτεί επί των αναφερομένων στο άρθρο 149 παράγραφος 3)β του προεδρικού διατάγματος [ΠΔ] 910/1977 θεμάτων και επιπλέον σε όσα θέματα δεν υπάγονται στις αρμοδιότητες του τμήματος μελετών, όπως επίσης και στα θέματα που παραπέμπονται για γνωμοδότηση από τον Υπουργό Δημοσίων Έργων (ήδη Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων) και κατόπιν σχετικής εξουσιοδοτήσεως, από το Γενικό Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων (άρθρο 1 παράγραφος 4 της προαναφερθείσας κοινής υπουργικής απόφασης).
γ) Όπως προκύπτει από την αναφερθείσα ήδη διάταξη του άρθρου 20 του προεδρικού διατάγματος 609/1985, επί των αντιρρήσεων που υποβάλλονται από τους ενδιαφερόμενους Εργολήπτες δημοσίων Έργων, και αφορούν στη διοικητική προδικασία για την ανάδειξη του Αναδόχου κατασκευή του έργου, αποφασίζει η Προϊσταμένη Αρχή, χωρίς να απαιτείται γνωμοδότηση του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων.
Παρά ταύτα όμως κατ' εφαρμογή και σχετικής εγκυκλίου της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων επί σοβαρών θεμάτων, καλείται να γνωμοδοτήσει το Συμβούλιο Δημοσίων Έργων, κατόπιν παραπεμπτικού σημειώματος του Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων.
Άλλωστε, σύμφωνα και με τις γενικές αρχές του Διοικητικού Δικαίου, το αποφασίζον όργανο της Διοικήσεως, δεν κωλύεται να ζητήσει την άποψη ενός συλλογικού οργάνου, επί οιουδήποτε θέματος, πριν την λήψη της αποφάσεως.
δ) Περαιτέρω όπως ορίζεται στο άρθρο 6 του νόμου 1599/1986, το συλλογικό όργανο, εφόσον υπάρχει απαρτία, αποφασίζει με πλειοψηφία των παρόντων μελών, εκτός αν ο νόμος απαιτεί μεγαλύτερη πλειοψηφία, ενώ σε περίπτωση ισοψηφίας υπερισχύει η ψήφος του Προέδρου.
Ενόψει όμως του γεγονότος, ότι δεν είναι υποχρεωτική η γνωμοδότησή του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων για την έκδοση αποφάσεως από την Προϊσταμένη Αρχή, επί των υποβληθεισών αντιρρήσεων, στερείται εννόμων συνεπειών, η απάντηση στο ερώτημα περί του αν υπήρξε πλειοψηφία κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων. Για την πληρότητα όμως της γνωμοδοτήσεως επισημαίνεται, ότι μεταξύ των τριών που ζήτησαν την αναβολή της γνωμοδοτήσεως του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων, μέχρις ότου αποφανθεί το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, επί του ανακύψαντος νομικού προβλήματος, περιλαμβάνεται και Πρόεδρος του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων και κατά συνέπεια, κατά την ομόφωνη γνώμη του Τμήματος, η υποστηριχθείσα υπό των τριών άποψη, θεωρείται και ως πλειοψηφήσασα.
3. Επί του τρίτου ερωτήματος.
α) Αν μετά την έκδοση της γνωμοδοτήσεως από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους τα μέλη της επιτροπής εισήγησης ανάθεσης επανέλθουν κανονικά στην άσκηση των καθηκόντων τους, δεν τίθεται ζήτημα αντικαταστάσεώς τους.
Αν όμως, παραιτηθούν, όπως ενδέχεται σε περίπτωση που το περιεχόμενο της γνωμοδοτήσεως του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, δεν είναι σύμφωνο με τις απόψεις τους και δεν θεωρούν πειστικά τα επιχειρήματα της γνωμοδοτήσεως του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, τότε μπορεί και πρέπει να αντικατασταθούν, σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 9 περίπτωση β του νόμου 1599/1986.
Δοθέντος δε ότι, τα μέλη της επιτροπής εισήγησης ανάθεσης υπό την αρχική της μορφή, έχουν ήδη περαιώσει το στάδιο της βαθμολόγησης των τεχνικών προσφορών, της σύνθετης διοικητικής πράξης που σκοπεί στην ανάθεση κατασκευής του έργου, κατά την ομόφωνη γνώμη του Τμήματος, η ίδια Επιτροπή υπό τη νέα σύνθεσή της, θα εισηγηθεί στην Αρμόδια για τη λήψη της αποφάσεως Αρχή, αυτόν στον οποίο προτείνει να ανατεθεί η κατασκευή του έργου, σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 6 του νόμου 1418/1984. (Ούτω Παυλόπουλος, Νομικό Βήμα 34,1201 και επόμενα).
Αθήνα, 11-08-1994
Θεωρήθηκε
Ο Πρόεδρος
Ο Εισηγητής