ΝΣΚ 367/1993
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 367/1993 (14-06-1993)
Αριθμός ερωτήματος: Αριθμός πρωτοκόλλου 9786/1282/1991 και 56051/2268/1992 έγγραφα της Διεύθυνσης Νομοθετικού Έργου του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.
Περίληψη Ερωτήματος: Ερωτάται: Αν ο κύριος ακινήτου, που κείται μέσα σε παραλία οικισμού κάτω των 2.000 κατοίκων, δικαιούται να οικοδομήσει σε αυτό μετά της κήρυξη της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης για το σχηματισμό της παραγγελίας και πριν από τη συντέλεση αυτής.
Για το παραπάνω ερώτημα το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους γνωμοδότησε ως ακολούθως:
Ι. Κατά το άρθρο 5 του αναγκαστικού νόμου 2344/1940 Περί αιγιαλού και παραλίας όπως η παράγραφος 1 αυτού αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 5 του άρθρου 23 του νόμου 1337/1983, όπου ο αιγιαλός λόγω της φύσεως της συνεχόμενης ξηράς δεν δύναται να εξυπηρετήσει τον κατά το άρθρο 7 του νόμου αυτού σκοπό, επιτρέπεται η διαπλάτυνσή του, με την προσθήκη λωρίδας γης ανοικοδόμητου από την παρακείμενη ξηρά, μέχρι πλάτους 50 m, η οποία αρχίζει από το προς την ξηρά όριο του αιγιαλού. Η ως άνω λωρίδα γης καλείται παραλία. Περαιτέρω κατά το άρθρο 6 του ιδίου νόμου, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 13 του νόμου [Ν] 1078/1980:
{1. Η οριογραμμή της κατά το προηγούμενο άρθρον παραλίας, καθορίζεται υπό την κατά το άρθρο 2 επιτροπής και χαράσσεται επί του αυτού κατά το άρθρο 2 διαγράμματος δια κίτρινης γραμμής.
2. Η κατά το άρθρο 5 του παρόντος νόμου διαπλάτυνσης του αιγιαλού και η δημιουργία παραλίας γίνεται δι' αποφάσεως του Υπουργού Οικονομικών, επικυρούσης, κατόπιν συμφώνου γνωμοδοτήσεως του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, την έκθεση της Επιτροπής μετά του διαγράμματος. Από της δημοσιεύσεως δια της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως της ανωτέρω αποφάσεως, μετά της εκθέσεως και του διαγράμματος, θεωρείται οριστικώς καθορισθείσα η παραλία.
3. Τα επί των ακινήτων τούτων εμπράγματα δικαιώματα ιδιωτών ή νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου αποζημιώνονται υπό του Δημοσίου κατά τις εκάστοτε κείμενες διατάξεις περί αποζημιώσεως απαλλοτριούμενων ακινήτων λόγω δημοσίας ανάγκης ή κοινής ωφελείας...
4. Η ζώνη της παραλίας θεωρείται ως παραλιακή οδός ή πρασιά, αν η οδός ανοιχθεί εσώτερο, έστω και αν δεν κατασκευάσθηκε δια τεχνικών έργων ως τοιαύτη, αλλά παραμένει εν ή ευρίσκετο πρότερον φυσική κατάσταση, έχουν δ' επί ταύτης κατ' αναλογίαν εφαρμογής δια την απαλλοτρίωση των καταλαμβανόμενων υπ' αυτής ακινήτων οι διατάξεις των άρθρων 30, 31, 32, 33, 35 και του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος, ως τροποποιήθηκε δια του άρθρου 6 του νόμου 5269/1931, των κυριών των παραλιακών κτημάτων όντων υπόχρεων να συνεισφέρουν προς δημιουργίαν της παραλίας δια της υπ' αυτών αποζημιώσεως ζώνης μέχρι πλάτους δέκα μέτρων, ως ωφελούμενων εκ της δημιουργίας της παραλίας. Οσάκις το πλάτος της παραλίας υπερβαίνει τα 10 m, δια το επί πλέον των 10 m βαρύνεται το Δημόσιο.
5. Από της δημοσιεύσεως της κατά την παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου αποφάσεως περί δημιουργίας της παραλίας οι κύριοι των υπό ταύτης καταλαμβανόμενων κτημάτων θεωρούνται ότι έλαβαν γνώσιν τούτου και οφείλουν επί διετία να μη προβούν εις έργα ανοικοδομήσεως, δενδροφύτευσης και άλλα καθιστώντα επιζήμιο εις το Δημόσιον την απαλλοτρίωση. Η τυχόν παρά την απαγόρευση ανοικοδόμησις ή δενδροφύτευση ή δημιουργία επί της παραλίας άλλων έργων θεωρείται γενομένη επί σκοπώ παρεμποδίσεως της δημιουργίας της παραλίας και τα έργα ταύτα δεν αποζημιώνονται κατά την επακολουθούσαν διαδικασίαν της απαλλοτριώσεως.}
ΙΙ. Εξ ετέρου, κατά το άρθρο 6 παράγραφος 7 του από 24-04-1985 προεδρικού διατάγματος (ΦΕΚ 181/Δ/1985) Τρόπος καθορισμού ορίων οικισμών της χώρας μέχρι 2.000 κατοίκους κατηγορίες αυτών και καθορισμός όρων και περιορισμών δόμησής τους, εκδοθέντος σε εκτέλεση του άρθρου 42 παράγραφος 5 του νόμου 1337/1983:
{Σε περίπτωση παραλιακών οικισμών και εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά με ειδική διάταξη (ή τοπικό ρυμοτομικό σχέδιο), η οικοδομή τοποθετείται σε απόσταση τουλάχιστον 15 m από την καθορισμένη γραμμή αιγιαλού και οπωσδήποτε μετά την γραμμή παραλίας τουλάχιστον, 50 m από την εκτιμώμενη γραμμή αιγιαλού, αν δεν έχει καθορισθεί η γραμμή αιγιαλού ...}
ΙΙΙ. Με την υπ' αριθμόν 909/1986 γνωμοδότηση της Συνέλευσης των Νομικών Συμβούλων Διοίκησης έγινε δεκτό κατά πλειοψηφία, ότι μετά την κήρυξη της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης για τη δημιουργία παραλίας και πριν από την συντέλεση αυτής, κατά τις ισχύουσες περί της συντελέσεως των αναγκαστικών απαλλοτριώσεων γενικές διατάξεις, ο κύριος ακινήτου που εμπίπτει στην παραλία έχει δικαίωμα ανοικοδομήσεως και μόνο αν ανοικοδομήσει μέσα σε μία διετία από της κηρύξεως της απαλλοτριώσεως αυτής, διατρέχει τον κίνδυνο να μην αποζημιωθεί για την επερχόμενη ως άνω αύξηση της αξίας του ακινήτου. Αντίθετα, η μειοψηφία δέχτηκε ότι στην ως άνω περίπτωση ο κύριος του ακινήτου δεν δικαιούται να ανοικοδομήσει σε αυτό και να επενεργεί κατ' άλλον τρόπο, επαυξάνοντα την αξία του. Την γνώμη της πλειοψηφίας ενισχύει η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (υπ' αριθμούς 4520/1988, 4659/1988), οποία φαίνεται να διακρίνει μεταξύ απαλλοτριώσεως για την επέκταση της παραλίας, η οποία διέπεται από τις κοινές περί απαλλοτριώσεων διατάξεις, από την τροποποίηση του σχεδίου πόλης προς μετατροπή οικοδομήσιμου χώρου αυτού σε κοινόχρηστο χώρο. Εν όψει και της νομολογίας αυτής η ατομική υπ' αριθμόν 125/1990 γνωμοδότηση της Νομικής Διεύθυνσης του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων δέχτηκε ότι η ανάκληση απαλλοτρίωσης για το σχηματισμό παραλίας επέρχεται σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν τις κοινές απαλλοτριώσεις και όχι εκείνες των σχεδίων πόλης.
VI. Συνεπώς, πρέπει να γίνει δεκτό, εν όψει των εκτεθέντων στην παραπάνω γνωμοδότηση της Συνέλευσης των Νομικών Συμβούλων Διοίκησης (πλειοψηφία), στην οποία το Τμήμα τούτο αναφέρεται, ότι μετά την κήρυξη της αναγκαστικής απαλλοτριώσεως για το σχηματισμό της παραλίας, που κείται μέσα στα όρια παραλιακών οικισμών μέχρι 2.000 κατοίκους και πριν από τη συντέλεση αυτής, η Διοίκηση δεν μπορεί να αρνηθεί την χορήγηση αδείας για δόμηση ακινήτου που κείται στην παραλία, σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 7 του παραπάνω προεδρικού διατάγματος, διότι εν προκειμένω δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις περί αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, για την εφαρμογή του σχεδίου πόλης, αλλά οι ειδικές διατάξεις του άρθρου 6 του αναγκαστικού νόμου 2344/1940 σε συνδυασμό προς το άρθρο 7 του νομοθετικού διατάγματος 797/1971, κατά τις οποίες μέχρι τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης για σχηματισμό παραλίας ο κύριος οικοπέδου, που κείται μέσα στην παραλία, διατηρεί την κυριότητά του, δυνάμενος να το εκμεταλλεύεται βάσει του δικαιώματος της κυριότητας και φυσικά να οικοδομήσει μέσα σε αυτό, φέρει δε απλώς τον οικονομικό κίνδυνο να μην αποζημιωθεί για την επαύξηση της αξίας αυτού, που επέρχεται με την δόμηση, αν αυτή ενεργηθεί εντός διετίας από την κήρυξη της απαλλοτρίωσης.
Θεωρήθηκε
Αθήνα 22-06-1993
Ο Αντιπρόεδρος