ΝΣΚ 303/1988

Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 303/1988 (20-04-1988)

Αριθμός ερωτήματος: Υπ' αριθμόν 69205/13472/1987 έγγραφο της Διεύθυνσης Γ4 του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.

Επί του υπ' αριθμόν πρωτοκόλλου 69205/13472/1987 ερωτήματός σας σχετικά με τη δυνατότητα κρίσης από την Πολεοδομική Αρχή κατά την έκδοση οικοδομικής άδειας της νομιμότητας της γενομένης καταθέσεως στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για την συντέλεση απαλλοτριώσεως, παρατηρούμε τα ακόλουθα:

Ι. Κατά το δεδομένο ιστορικό σε τυφλό οικόπεδο που βρίσκεται στο οικοδομικό τετράγωνο 561 Χαλανδρίου πρώην ιδιοκτησίας Μιχάλη Σολιδάκη και σήμερα Χ. και Γ. Γρηγοροπούλου έγινε τακτοποίησή του διαδοχικά με δύο πράξεις προσκυρώσεως και αναλογισμού αποζημιώσεως την 201/1968 και την 141/1973 η οποία δεν έχει επικυρωθεί (εκκρεμούν ενστάσεις). Ειδικότερα με την 201/1968 πράξη προβλέπει ο Μιχάλης Σολιδάκης να αποζημιώσει:

α) τον Δήμο Χαλανδρίου λόγω προσκυρώσεως για το τμήμα (-4-9-7-6-4-) καταργούμενης ιδιωτικής οδού και

β) την Γαρ. Βρυσιώτου λόγω μεν προσκυρώσεως για το τμήμα (-23-11-9-4-23-) και λόγω ρυμοτομίας για το τμήμα (-1-12-11-23-1-).

Με το υπ' αριθμόν 1593/1986 συμβόλαιο της Συμβολαιογράφου Μαρέτας Πολίτη υλοποιήθηκε η προσκύρωση τμήματος καταργούμενης οδού. Περαιτέρω για την συντέλεση της προσκύρωσης τμήματος της ιδιοκτησίας της καταγγέλλουσας Μαγδαληνής Βρυσιώτη καθορίστηκε τιμή μονάδας αποζημιώσεως με την υπ' αριθμόν 2306/1980 απόφαση Εφετείου Αθηνών, η κατάθεση όμως της αποζημίωσης στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων έγινε από τον Χ. Γρηγορόπουλο πρόσφατα με το υπ' αριθμόν 834044/1986 που δημοσιεύτηκε στο (ΦΕΚ 1197/Δ/1986).

Ενόψει του ιστορικού αυτού της υποθέσεως τίθεται το ερώτημα της νομιμότητας της εκδοθείσης από την Διεύθυνση Πολεοδομίας Αγίας Παρασκευής υπ' αριθμόν 458/1987 οικοδομικής αδείας.

 
ΙΙ. Όπως έχει γίνει δεκτό κατά την ερμηνεία του άρθρου 17 του Συντάγματος και των σχετικών διατάξεων του νομοθετικού διατάγματος 797/1971 ότι η ένεκα αναγκαστικής απαλλοτριώσεως αποζημίωσης καταβάλλεται υποχρεωτικώς μέσα σε δεκαοκτώ μήνες από τη δημοσίευση της πρώτης απόφασης περί προσδιορισμού (προσωρινού ή οριστικού) της αποζημιώσεως διαφορετικά η απαλλοτρίωση αίρεται αυτοδίκαια και ότι η ρύθμιση αυτή εφαρμόζεται και στις αναγκαστικές απαλλοτριώσεις που κηρύχθηκαν πριν από την ισχύ του Συντάγματος, εφόσον η απόφαση που καθορίζει την αποζημίωση δημοσιεύθηκε μετά την ισχύ του.

 
Εξ άλλου κατά παγία νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας για να είναι οικοδομήσιμο ένα οικόπεδο πρέπει να έχει πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο ως οδός δε στην οποία πρέπει να έχει κατά τα εκτεθέντα πρόσωπο το οικόπεδο νοείται όχι η απλώς προβλεπόμενη από το σχέδιο πόλης αλλά αυτή που έγινε πραγματικά κοινόχρηστη είτε με την συντέλεση της επί των ρυμοτομούμενων ακινήτων επιβληθείσης αναγκαστικής απαλλοτριώσεως είτε με την παραίτηση από του δικαιώματος της αποζημιώσεως και την παραχώρηση του ακινήτου σε κοινή χρήση (ΣτΕ 27/1982, 1926/1979, 2494/1980 κ.α. Γνωμοδότηση Νομικής Διεύθυνσης Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων η υπ' αριθμόν 526/1984).

ΙΙΙ. Στην προκειμένη περίπτωση κατά το πιο πάνω ιστορικό ενόψει του ότι, η κατάθεση της προσδιορισθείσης το πρώτον αποζημιώσεως έγινε μετά παρέλευση δέκα οκτώ μηνών, θα πρέπει να δεχθούμε ότι έχει επέλθει αυτοδίκαια ανάκληση της αναγκαστικής απαλλοτριώσεως και συνεπώς το οικόπεδο για το οποίο εκδόθηκε η παραπάνω υπ' αριθμόν 458/1987 οικοδομική άδεια δεν είναι οικοδομήσιμο, δοθέντος ότι η οδός που προβλέπεται να έχει πρόσωπο αυτό δεν έχει γίνει πραγματικά κοινόχρηστη λόγω αυτοδίκαιης ανακλήσεως της αναγκαστικής απαλλοτριώσεως.

Με βάση τις σκέψεις αυτές φρονούμε, επί του τεθέντος ερωτήματος, ότι η Πολεοδομική Αρχή κατά την έκδοση της οικοδομικής αδείας για να κρίνει αν το οικόπεδο είναι οικοδομήσιμο θα πρέπει να ερευνά αν η προβλεπόμενη από το σχέδιο πόλης οδός έχει γίνει πραγματικά κοινόχρηστη κατά τον πιο πάνω εκτεθέντα τρόπο, διαφορετικά νόμιμα αρνείται την χορήγησή της.

Ο Πάρεδρος Διοίκησης