Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο Είσοδος στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.     Χρήστης Κωδικός   Υπενθύμιση στοιχείων λογαριασμού       Νέοι χρήστες Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. Δημιουργία νέου λογαριασμού

Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 232/1986 (03-1986)

 

Σχετικά με τα ερωτήματα που τίθενται με το υπ' αριθμόν πρωτοκόλλου οίκοθεν 84.542/16692/1985 έγγραφο σας, που αφορούν την νομιμότητα οικοδομικής αδείας που εκδόθηκε κατά τις διατάζεις του από 08-02-1979 προεδρικού διατάγματος περί χορηγήσεως αδειών οικοδομών προς αποκατάσταση ζημιών γνωρίζουμε τα εξής:

 

Α. Σύμφωνα με το δεδομένο ιστορικό της προκειμένης υποθέσεως στους Σοφάδες Καρδίτσας γειτνιάζουν οι ιδιοκτησίες των Δημήτρη Παππά και κληρονόμων Μιλτιάδη Πώποτα. Με αίτηση της Παρασκευής Πώποτα χορηγήθηκε από την Πολεοδομία Καρδίτσας κατόπιν συνεννοήσεων με την Διεύθυνση Οικισμού Λάρισας η 73/1984 οικοδομική άδεια σύμφωνα με τις διατάξεις του από 08-02-1979 προεδρικού διατάγματος και της εγκυκλίου 62/1981 για ανέγερση νέας ισογείου οικοδομής στην θέση της παλαιάς Στην ιδιοκτησία των κληρονόμων Μιλτιάδη Πώποτα υπάρχει επίσης, όπως προκύπτει από το από 23-09-1985 πόρισμα της Ενόρκου Διοικητικής Εξετάσεως του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και άλλη παλαιότερη αντισεισμική οικία. Επίσης προσθήκη που έγινε βάσει της 204/1972 οικοδομικής αδείας και άλλη προσθήκη με βάση την 1138/1980 οικοδομική άδεια. Υπάρχει δε και σταυλαποθήκη που κτίσθηκε μετά το 1955 για την οποία δεν είχε εκδοθεί οικοδομική άδεια. Μετά την διαπίστωση αυτή διακόπηκαν οι οικοδομικές εργασίες που εκτελούντο με την πιο πάνω 73/1984 άδεια. Στην συνέχεια η Παρασκευή Πώποτα ζήτησε σύμφωνα με την 175/1983 εγκύκλιο να συνεχισθούν οι οικοδομικές εργασίες, γιατί η σταυλαποθήκη δεν ανήκει σ' αυτήν αλλά στον αδελφό της Αθανάσιο Πώποτα, με τον οποίο έχει γίνει σύσταση οριζοντίου και καθέτου ιδιοκτησίας. Με το 5082/1984 έγγραφό της η υπηρεσία επιτρέπει την συνέχιση οικοδομικών εργασιών. Μετά από διαμαρτυρίες του Δημήτριου Παππά, η Πολεοδομία Καρδίτσας απευθύνει ερώτημα στον δικηγόρο του Δημοσίου για να γνωμοδοτήσει αν η σταυλαποθήκη θεωρείται ιδιοκτησία του Αθανασίου Πώποτα ή ανήκει και στις αδελφές του. Με την από 19-10-1994 γνωμοδότηση του ο δικηγόρος του Δημοσίου κρίνει ότι με την σύσταση οριζοντίου ιδιοκτησίας που έγινε βάσει του 30715/06-10-1984 συμβολαίου του Συμβολαιογράφου Σοφάδων Αριστοτέλη Κόκκαλη θεραπεύεται κάθε τυχόν κατά νόμον έλλειψη προϋποθέσεων και έχει εφαρμογή η παράγραφος 5 της 175/1983 εγκυκλίου.

 

Β. Με βάση το ιστορικό αυτό της υποθέσεως τίθενται τα εξής ερωτήματα:

 

α) Η εγκύκλιος 62/1981 έχει εφαρμογή σε οικόπεδα στα οποία είναι δυνατή η τοποθέτηση της οικοδομής, σε χώρο που να μη παρεμποδίζεται η τακτοποίηση.

 

Κατά το άρθρο 1 του από 08-02-1979 προεδρικού διατάγματος:

 

{Σε οικόπεδα ευρισκόμενα σε πόλεις ή οικισμούς με ρυμοτομικό ή όχι σχέδιο καθώς και εκτός σχεδίου, στα οποία ευρίσκονται οικοδομές που βλάφτηκαν η καταστράφηκαν από σεισμούς, πολεμική αιτία κ.λ.π. επιτρέπεται σε περίπτωση βλάβης η χορήγηση αδείας ριζικής επισκευής ή σε περίπτωση ολικής καταστροφής η χορήγηση αδείας οικοδομής σύμφωνα με τα οριζόμενα στα επόμενα άρθρα.}

 

Εξάλλου στο άρθρο 73 παράγραφος 2 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού 1973 ορίζεται ότι:

 

{Δεν επιτρέπεται η δόμηση και σε άρτιο οικόπεδο όταν για οποιοδήποτε λόγο απαιτείται τακτοποίηση αυτού ή των γειτονικών του οικοπέδων, αν κατά την κρίση της Αρχής από την δόμηση πρόκειται να παρεμποδισθεί ή δυσχερανθεί η τακτοποίηση.}

 

Κατά την ερμηνεία των διατάξεων αυτών έγινε δεκτό με την 62/1981 εγκύκλιο του Υπουργείου ότι το πιο πάνω προεδρικό διάταγμα για αποκατάσταση ζημιών εφαρμόζεται κατά παρέκκλιση των πολεοδομικών διατάξεων, γιατί ισχύει και επί αρτίων και επί μη αρτίων οικοπέδων και αφ' ετέρου είναι διάταγμα κοινωνικού περιεχομένου που εκδόθηκε για την αντιμετώπιση αμέσων προβλημάτων που προκύπτουν από ζημιές. Έτσι οι δικαιούμενοι αδείας .οικοδομής σύμφωνα με το διάταγμα αυτό δεν θα παρεμποδίζονται από τις διατάζεις περί τακτοποιήσεων. Από το περιεχόμενο της εγκυκλίου, προκύπτει ότι δεν εφαρμόζονται οι διατάζεις περί τακτοποιήσεων στην περίπτωση που η οικοδομή δεν μπορεί να τοποθετηθεί σε άλλο σημείο του οικοπέδου. Δεν αντιμετωπίζει όμως την περίπτωση, που η οικοδομή μπορεί να τεθεί σε άλλο σημείο του οικοπέδου, χωρίς με τον τρόπο αυτό να παρεμποδίζεται η τακτοποίηση είτε αυτού είτε των γειτονικών του οικοπέδων. Στην περίπτωση δε αυτή φρονούμε ότι η εγκύκλιος 62/1981 δεν έχει εφαρμογή όταν δηλαδή είναι δυνατή η τοποθέτηση της οικοδομής σε σημείο του οικοπέδου που δεν παρεμποδίζει την εφαρμογή των διατάξεων περί τακτοποιήσεως.

 

Στην προκειμένη περίπτωση χορηγήθηκε η πιο πάνω 73/1984 οικοδομική άδεια σύμφωνα με την 62/1981 εγκύκλιο. Αν όμως διαπιστωθεί από την αρμόδια υπηρεσία ότι είναι δυνατή η ανέγερση της οικοδομής αυτής σε άλλο σημείο του οικοπέδου, τότε θα έπρεπε πριν από την έκδοση της οικοδομικής αδείας να ερευνηθεί κατ' εφαρμογή του άρθρου 78 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού 1973 και 42 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος η δυνατότητα τακτοποιήσεως του γειτονικού του οικοπέδου. Αναμφίβολα η αρμόδια Αρχή έχει την διακριτική ευχέρεια να κρίνει αν το όμορο οικόπεδο που εμφανίζεται ότι ανήκει στον Δημήτριο Παππά έχει ανάγκη τακτοποιήσεως λαμβανομένου υπόψη όπως προκύπτει από το υπ' αριθμόν πρωτοκόλλου οίκοθεν 23191/2941/10-03-1986 έγγραφο σας και του προβλεπομένου έστω και μη τεθέντος σε κοινή χρήση από το εγκεκριμένο σχέδιο δρόμου, στον οποίο έχουν πρόσωπο τα οικόπεδα αυτά.

 

β) Περαιτέρω τίθεται το ερώτημα αν οι γνωμοδοτήσεις του δικηγόρου του Δημοσίου είναι σύννομες. Κατά το άρθρο 101 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού 1973 παράγραφος 1:

 

{Κτίριο θεωρείται νόμιμα υφιστάμενο αν έχει ανεγερθεί κατόπιν σύννομης αδείας και σύμφωνα με τους όρους της αδείας ή αν πρόκειται για κτίριο μέσα σε εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο που έχει εξαιρεθεί της κατεδαφίσεως ...}

 

Κατά δε την παράγραφο 5:

 

{Προσθήκη κατ' επέκταση υφισταμένου κτιρίου περί του οποίου οι διατάζεις των παραγράφων 1 και 2 γίνεται μόνο κατά τις διατάζεις του παρόντος νομοθετικού διατάγματος ως και τον ειδικών στην περιοχή ισχυουσών πολεοδομικών διατάξεων.}

 

Στην παράγραφο 5 του άρθρου 16 του νόμου 1337/1983 ορίσθηκε ότι:

 

{Σε περίπτωση που σύμφωνα με τις πιο πάνω διατάξεις κτίσμα δεν εξαιρείται της κατεδάφισης δεν εφαρμόζονται οι παράγραφοι 3, 4 και 7 του άρθρου 101 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού 1973. Σε περίπτωση που εξαιρείται της κατεδαφίσεως δεν εφαρμόζεται η παράγραφος 6 του άρθρου 101 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού 1973.}

 

Κατά δε την παράγραφο 6 εδάφιο β του άρθρου 8 του νόμου 1512/1985:

 

{Σε περίπτωση που κτίσμα εξαιρείται από την κατεδάφιση το μεν τμήμα που δεν αντιβαίνει στους περιορισμούς και όρους δόμησης της περιοχής θεωρείται νομίμως υφιστάμενο και έχουν εφαρμογή οι διατάξεις των παραγράφων 5 και 6 του άρθρου 101 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού 1973, ενώ για το τμήμα που αντιβαίνει έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 101 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού 1973.}

 

Απ' το συνδυασμό των διατάξεων αυτών συνάγεται ότι αν μέσα στο ακίνητο υπάρχει κτίσμα αυθαίρετο καταρχήν δεν μπορεί να δοθεί άδεια για προσθήκη κατ επέκταση αν δεν έχει δηλωθεί το αυθαίρετο σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 15 και επόμενα του νόμου 1337/1983. Πιο συγκεκριμένα περαιτέρω οι διατάξεις αυτές καθορίζουν μετά την υποβολή των δηλώσεων τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για να γίνει προσθήκη κατ' επέκταση. Σε εφαρμογή των διατάξεων αυτών εκδόθηκε η 175/1983 εγκύκλιος που στην παράγραφο 5 ορίζει άτι:

 

{Στα εξ αδιαιρέτου οικόπεδα είναι δυνατή η χορήγηση οικοδομικής αδείας με τις κατά τα άλλα προϋποθέσεις της παρούσης και της εγκυκλίου 89/1983 σε συνιδιοκτήτη του οικοπέδου έστω και αν άλλος συνιδιοκτήτης δεν έχει δηλώσει κατά τις διατάζεις του νόμου 1337/1983, αυθαίρετη κατασκευή του στο υπόψη οικόπεδο, εφ' όσον όμως η αυθαίρετη κατασκευή προσμετρηθεί α) στην κάλυψη του οικοπέδου, όπου αυτό είναι δυνατό β) στο συντελεστή δόμησης του οικοπέδου.}

 

 

Η παράγραφος αυτή της εγκυκλίου, φρονούμε εφαρμόζεται μόνο σε περίπτωση που έχει γίνει πριν από την εφαρμογή του νόμου 1337/1983 σύσταση οριζοντίου και καθέτου ιδιοκτησίας, οπότε αν ο συνιδιοκτήτης του οικοπέδου που του έχει μεταβιβασθεί το αυθαίρετο κτίσμα δεν έχει υποβάλλει την κατά νόμο δήλωση, τότε είναι δυνατή η χορήγηση οικοδομικής αδείας στον άλλο ή άλλους συνιδιοκτήτες, εφόσον βέβαια υπάρχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις που ορίζει η εγκύκλιος. Αν όμως πριν από την έναρξη ισχύος του νόμου 1337/1983 δεν είχε γίνει σύσταση οριζοντίου και καθέτου ιδιοκτησίας τότε υποχρέωση να υποβάλουν δήλωση για την αυθαίρετο κατασκευή έχουν όλοι οι συνιδιοκτήτες.

 

Στην προκειμένη περίπτωση το 21-09-1979 πέθανε ο Μιλτιάδης Πώποτας. Με την 29.176/1983 πράξη αποδοχής κληρονομιάς του Συμβολαιογράφου Αριστοτέλη Κόκκαλη οι κληρονόμοι του αποδέχθηκαν την κληρονομιά στην οποία περιλαμβάνεται και το παραπάνω οικόπεδο που περιήλθε σ' αυτούς κοινώς, αδιαιρέτως και κατ' ίσα μέρη. Μεταγενέστερα με την 30715/03-10-1984 πράξη του ίδιου Συμβολαιογράφου και την 31047/19-12-1984 διορθωτική της έγινε σύσταση οριζοντίου και καθέτου ιδιοκτησίας επί του ακινήτου αυτού.

 

Με βάση το ιστορικό αυτό της υποθέσεως, έχουμε τη γνώμη ότι δεν εφαρμόζεται η παράγραφος 5 της 175/1983, δοθέντος ότι όταν δημοσιεύθηκε ο νόμος 1337/1983 οι κληρονόμοι του Μιλτιάδη Πώποτα σαν συνιδιοκτήτες εξ αδιαιρέτου και επί των κτισμάτων έπρεπε να υποβάλουν την κατά νόμο δήλωση για το αυθαίρετο κτίσμα.

 

Συνεπώς φρονούμε ότι οι γνωμοδοτήσεις του δικηγόρου ως προς το σημείο που αναφέρουν ότι εφαρμόζεται η παράγραφος 5 της εγκυκλίου 175/1983 είναι μη σύννομες.

 

γ) Στο τρίτο ερώτημα σας για το αν μπορεί να χρησιμοποιηθούν για δεύτερη φορά ή και περισσότερες οι ευεργετικές διατάξεις του από 08-02-1979 προεδρικού διατάγματος σε ένα και μόνο οικόπεδο ενός ή περισσοτέρων συνιδιοκτητών γνωρίζουμε τα εξής:

 

Οι διατάξεις του προαναφερθέντος από 08-02-1979 προεδρικού διατάγματος ρυθμίζουν την χορήγηση οικοδομικών αδειών σε οικόπεδα στα οποία υπάρχουν κτίσματα που έχουν υποστεί ζημιά από βίαιο συμβάν ή θεομηνία. Περαιτέρω καθορίζουν για τα οικόπεδα αυτά ειδικούς όρους δομήσεως ανάλογα αν είναι άρτια ή όχι και οικοδομήσιμα και αν έχουν υποστεί βλάβη ή ολική καταστροφή. Οι ειδικοί δε όροι δομήσεως αναφέρονται πάντοτε σε ορισμένο κτίσμα που έχει υποστεί για τους παραπάνω λόγους βλάβη ή καταστροφή. Επομένως για ορισμένο κτίσμα που έχει υποστεί τέτοια ζημία ανεξάρτητα αν ανήκει σε ένα ή περισσότερους συνιδιοκτήτες οι διατάζεις του προεδρικού διατάγματος φρονούμε δεν μπορούν να εφαρμοσθούν για δεύτερη φορά έστω και αν η βλάβη ή καταστροφή του οφείλεται και από δεύτερο βίαιο συμβάν ή θεομηνία.

 

δ) Μετά τα παραπάνω εκτεθέντα και δοθέντος ότι στην προκειμένη περίπτωση η πιο πάνω σύσταση οριζοντίου και καθέτου ιδιοκτησίας δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη για την εφαρμογή της παραγράφου ζ της εγκυκλίου 175/1983, η περαιτέρω έρευνα της νομιμότητάς της έχουμε τη γνώμη ότι είναι αλυσιτελής.

 

Ο Πάρεδρος Διοίκησης