ΝΣΚ 205/1998
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 205/1998 (01-04-1998)
Αριθμός Ερωτήματος: Υπ' αριθμόν 2263/18-09-1997 έγγραφο της Διεύθυνσης Νομοθετικού Έργου του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.
Περίληψη ερωτήματος: Ερωτάται: Αν η προσφυγή κατά αποφάσεως Δημοτικού Συμβουλίου που αφορά άρνηση χορηγήσεως ή αναθεωρήσεως οικοδομικής άδειας, θα κριθεί από τον υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων η από κατ' άρθρο 18 του νόμου 2218/1994 Επιτροπή.
Επί του ανωτέρω ερωτήματος, το Γ' Τμήμα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους γνωμοδότησε ομοφώνως ως εξής:
Ι. α. Η μεν διάταξη του άρθρου 61 παράγραφος 3 του νόμου 947/1979 ορίζει ότι:
{Δια προεδρικών διαταγμάτων που εκδίδονται με πρόταση των υπουργών Εσωτερικών και Δημοσίων Έργων, δύναται να μεταβιβάζονται εις συγκεκριμένο Δήμο ή Κοινότητα... όλες ή μερικές των κατά τις κείμενες διατάξεις αρμοδιοτήτων πολεοδομικών εφαρμογών εν γένει...}
η δε διάταξη του άρθρου 8 παράγραφος 8 του νόμου 2052/1992, ότι:
{α. Οι διατάξεις του άρθρου 8 του νόμου 3200/1955, περί διοικητικής αποκεντρώσεως, εφαρμόζονται αναλόγως και κατά των εκτελεστών πράξεων των δημοτικών ή κοινοτικών συμβουλίων, των δημάρχων ή προέδρων κοινοτήτων ή ετέρων οργάνων, οι οποίες αφορούν αρμοδιότητες, που ασκούνται βάσει των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 61 του νόμου 947/1979.
β. Σε περίπτωση που δεν εκτελεσθεί η απόφαση που εκδίδεται σε εφαρμογή της προηγούμενης παραγράφου, οι απαραίτητες διοικητικές πράξεις για τη συγκεκριμένη και μόνο υπόθεση, εκδίδονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.
γ. Με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, ρυθμίζονται οι περιπτώσεις, ο τρόπος, η διαδικασία, οι προθεσμίες και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της προηγούμενης περιπτώσεως (β).}
ΙΙ. Η κατ' εξουσιοδότηση της προαναφερθείσης διατάξεως της παραγράφου 8)γ του άρθρου 8 του νόμου 2052/1992, εκδοθείσα υπ' αριθμόν 3772/639/1993 (ΦΕΚ 104/Β/1993) απόφαση Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων ορίζει ότι:
{1. Η απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων που εκδίδεται κατά τις διατάξεις του άρθρου 8 παράγραφος 8 του νόμου 2052/1992 και ακυρώνει πράξη δημοτικής ή κοινοτικής υπηρεσίας, η οποία αναφέρεται στη χορήγηση ή την άρνηση χορηγήσεως άδειας οικοδομής όπου από το νόμο απαιτείται, κοινοποιείται αμέσως στην εκδούσα την πράξη υπηρεσία, η οποία οφείλει να εκτελέσει την ακυρωτική απόφαση.
2. Αν η ανωτέρω υπηρεσία παραλείψει να εκτελέσει την απόφαση, τότε επιλαμβάνεται η αρμόδια κατά τόπον πολεοδομική υπηρεσία, οίκοθεν ή με αίτηση του ενδιαφερομένου, εκτός αν η παράλειψη οφείλεται σε υπαιτιότητα αυτού.
3 Η παράλειψη της ανωτέρω δημοτικής ή κοινοτικής υπηρεσίας τεκμαίρεται αν δεν εκδώσει τη σχετική πράξη εντός προθεσμίας 60 ημερών από τότε που περιήλθε σ' αυτήν η ακυρωτική απόφαση και εν πάση περιπτώσει εάν παρέλθει άπρακτη προθεσμία 80 ημερών από τότε εκδόθηκε η απόφαση αυτή.
4. Η σχετική πράξη της πολεοδομικής υπηρεσίας κοινοποιείται πάντοτε στην κατά τα ανωτέρω δημοτική ή κοινοτική υπηρεσία, η οποία υποχρεούνται να απέχει κάθε περαιτέρω ενέργειας, για τη συγκεκριμένη υπόθεση.
5. Μετά την πάροδο της κατά την παράγραφο 3 προθεσμίας, οποιαδήποτε σχετική ενέργεια των ανωτέρω δημοτικών ή κοινοτικών υπηρεσιών θεωρείται άκυρη.}
Τέλος, κατά μεν τη διάταξη του άρθρου 178 παράγραφος 2 του προεδρικού διατάγματος 410/1995 (ΦΕΚ 231/Α/1995) Κωδικοποίηση σε ενιαίο κείμενο νόμου, με τίτλο Δημοτικός και Κοινοτικός Κώδικας των ισχυουσών διατάξεων του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, όπως τροποποιήθηκαν και συμπληρώθηκαν (άρθρο 47 παράγραφος 2 του νόμου 2218/1994 (ΦΕΚ 90/Α/1994) Ίδρυση Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης,τροποποίηση διατάξεων για την πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση και την περιφέρεια και άλλες διατάξεις ορίζεται ότι:
{2. Κάθε δημότης και ο οποιοδήποτε έχει έννομο συμφέρον μπορεί να προσφύγει στην επιτροπή του άρθρου 177 παράγραφος 2 και να προσβάλει τις πράξεις των δημοτικών και κοινοτικών συμβουλίων και λοιπών συλλογικών οργάνων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των νομικών τους προσώπων δημοσίου δικαίου, για παράβαση νόμου, μέσα σε 10 ημέρες, αφότου οι πράξεις αυτές δημοσιεύθηκαν. Στην ίδια επιτροπή και με τις ίδιες προϋποθέσεις προσβάλλονται και οι πράξεις των δημάρχων, προέδρων κοινοτήτων και μονομελών οργάνων των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης.
3. Η επιτροπή με αιτιολογημένη απόφαση της ακυρώνει για παράβαση νόμου πράξη του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 2 μέσα σε αποκλειστική προθεσμία 20 ημερών από τη λήψη της πράξης μαζί με τα έγγραφα που προβλέπει η νομοθεσία για την έκδοση της. Αν περάσει η προθεσμία, χωρίς να εκδοθεί ακυρωτική απόφαση, θεωρείται ότι η σχετική πράξη έχει νόμιμα εκδοθεί...}
κατά δε τη διάταξη της παραγράφου 4 του φέροντος τον τίτλο Εποπτεία των πράξεων των συλλογικών οργάνων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης άρθρου 177 του ίδιου προεδρικού διατάγματος ορίζεται ότι:
{Κατά των αποφάσεων της επιτροπής μπορεί να ασκηθεί προσφυγή στον αρμόδιο υπουργό, για παράβαση του νόμου, μέσα σε αποκλειστική προθεσμία 30 ημερών. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 8 του νόμου 3200/1955 Περί διοικητικής αποκεντρώσεως όπως ισχύει κάθε φορά.}
Από το συνδυασμό των προαναφερθεισών διατάξεων, προκύπτει ότι ο νομοθέτης του νόμου 2052/1992, αφιστάμενος των κατά το χρόνο εκδόσεως του ισχυουσών διατάξεων των άρθρων 163 και 166 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (προεδρικό διάταγμα 323/1989) δια των οποίων προβλέπετο προσφυγή κατά πράξεων Δημοτικών και Κοινοτικών Συμβουλίων, για παράβαση νόμου ενώπιον του Νομάρχη και κατά της αποφάσεως του τελευταίου προσφυγή στον υπουργό Εσωτερικών καθιέρωσε κατ' αναλογική εφαρμογή της διατάξεως του άρθρου 8 του νόμου 3200/1955, ειδικά και μόνο για τις πράξεις των Δημοτικών και Κοινοτικών Συμβουλίων, οι οποίες αναφέρονται σε αρμοδιότητες πολεοδομικών εφαρμογών μεταβιβασθείσες στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης με το νόμο 947/1979, δικαίωμα ασκήσεως προσφυγής ενώπιον του υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων θεσπίσας προς τούτο ειδική διαδικασία σ' ότι αφορά την εκτέλεση της αποφάσεως του υπουργού σε περίπτωση ακυρώσεως της αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου.
Σκοπός της ρυθμίσεως αυτής ήταν, προφανώς, η εντός των πλαισίων του άρθρου 102 παράγραφος 5 του Συντάγματος άσκηση εποπτείας του Κράτους στους Δήμους και Κοινότητες επί πράξεων αναγομένων σε μεταβιβασθείσες σε αυτούς κρατικές αρμοδιότητες Πολεοδομικών Εφαρμογών, καθώς και η παροχή αυξημένης προστασίας των πολιτών, έναντι τυχόν αρνήσεως των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης προς εφαρμογήν των εκάστοτε αποφάσεων του υπουργού που ακυρώνουν τις αποφάσεις τους και, τέλος, όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση, η αποφυγή ταλαιπωρίας και εξόδων των πολιτών από τη διεξαγωγή δικαστικών αγωγών, τους οποίους αυτοί θα ήταν υποχρεωμένοι να διεξάγουν, σε περίπτωση αρνήσεως των Δήμων και Κοινοτήτων να εφαρμόσουν τις αποφάσεις του υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.
Η ειδική αυτή διάταξη εξακολουθεί να ισχύει και μετά το νόμο 2218/1994, ως μη καταργηθείσα ούτε δια του καταργήσαντος ρητώς άλλες διατάξεις, άρθρου 64 του νεωτέρου αυτού νόμου, ούτε σιωπηρώς δια της προαναφερθείσης γενικής διατάξεως του άρθρου 47 του ιδίου νόμου, καθόσον εκ της έννοιας του περιεχομένου του νεωτέρου νόμου δεν συνάγεται βούληση του νομοθέτη για κατάργηση της και για ενιαία ρύθμιση του σχετικού με τις προσφυγές ζητήματος, αδιακρίτως για όλες τις πράξεις του Δημοτικού Συμβουλίου .
Άλλωστε, η νεωτέρα ρύθμιση, καίτοι και αυτή αποσκοπεί στην κρατική εποπτεία των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης εντός, βεβαίως, των πλαισίων του άρθρου 102 παράγραφος 5 του Συντάγματος, δεν καλύπτει πλήρως τους επιδιωκομένους από την παλαιότερη διάταξη σκοπούς και κυρίως αυτόν, δια του οποίου επιδιώκεται η χωρίς δικαστικά έξοδα προστασία των πολιτών που επιτυγχάνεται με την προβλεπόμενη - επιβαλλομένη εκτέλεση της αποφάσεως του υπουργού, σε περίπτωση που ο Δήμος αρνηθεί την εφαρμογή της και συνεπώς δεν δύναται, κατά τη γνώμη του τμήματος, να θεωρηθεί ότι ο νομοθέτης της νεωτέρας διατάξεως (άρθρο 47 του νόμου 2218/1994) ενώ αποβλέπει και αυτός, κατά τα αναφερόμενα στην εισηγητική του έκθεση, στην προστασία των συμφερόντων των πολιτών, χωρίς την υποβολή τους σε δικαστικά έξοδα, να θεωρηθεί ότι θέλησε να αφαιρέσει την παρασχεθείσα από τον παλαιότερο νόμο (νόμος 2052/1992) ειδική προστασία των πολιτών, σε περίπτωση μη συμμορφώσεως των Δήμων προς την ακυρώσασα την απόφαση τους, απόφαση του υπουργού.
Η άποψη, κατά την οποία ο νομοθέτης της νεωτέρας διάταξης (άρθρο 47 του νόμου 2218/1994) χωρίς να καταργήσει την αναφερομένη στην εκτέλεση της αποφάσεως του υπουργού, ειδική προστασία της παλαιότερη ρυθμίσεως, θέλησε, πριν καταλήξει η υπόθεση στον υπουργό, να παρεμβληθεί η κρίση της Επιτροπής του άρθρου 18 και να παρασχεθεί στον πολίτη ένα ενδιάμεσο στάδιο επίλυσης της διαφοράς, πριν εκδοθεί η απόφαση του υπουργού, είναι αποκρουστέα, καθόσον δεχόμενοι την άποψη αυτή, αναγκαίως, αγνοούμε τον κυριότερο σκοπό της νεωτέρας διατάξεως, που είναι, κατά την εισηγητική της έκθεση, η σε λιγότερο χρόνο και χωρίς δικαστικά έξοδα προστασία των συμφερόντων των πολιτών.
Συνεπώς, επί του υποβληθέντος ερωτήματος προσήκει, κατά την ομόφωνη γνώμη του τμήματος, η απάντηση ότι αρμόδιος για την κρίση των αναφερομένων στο ερώτημα προσφυγών, είναι ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.
Θεωρήθηκε
Αθήνα 06-04-1998
Ο Προεδρεύων
Ο Εισηγητής