Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο Είσοδος στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.     Χρήστης Κωδικός   Υπενθύμιση στοιχείων λογαριασμού       Νέοι χρήστες Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. Δημιουργία νέου λογαριασμού

Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 110/2000 (22-02-2000)

 

Αριθμός ερωτήματος: 88424/10/10-01-2000 έγγραφο της Διεύθυνσης Επιθεώρησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.

 

Περίληψη ερωτήματος: α) Εάν στα πλαίσια του ασκουμένου από την Διεύθυνση Επιθεώρησης του Υπουργείου ελέγχου λειτουργίας Πολεοδομικής υπηρεσίας Δήμου, είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν, κατόπιν σχετικής εντολής της εν λόγω Διευθύνσεως και όργανα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης προς υλοποίηση του ελέγχου αυτού, ως επίσης και:

 

β) Ποία η έννοια της παράλληλης άσκησης της αρμοδιότητας των αυθαιρέτων κτισμάτων ή κατασκευών της Πολεοδομικής υπηρεσίας της Νομαρχιακής Υπηρεσίας με αυτή του Δήμου ή της Κοινότητας, εάν η δεύτερη παραλείψει την άσκηση της (άρθρο 7 παράγραφος 3 του προεδρικού διατάγματος 267/1998 (ΦΕΚ 195/Α/1998).

 

Επί του ως άνω θέματος το Β' τμήμα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους έχει την ακόλουθη γνώμη:

 

Α. Με τις διατάξεις του άρθρου 1 του από 23-11-1990 προεδρικού διατάγματος, που εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 61 του νόμου 947/1979, με το οποίο μεταβιβάστηκαν οι αρμοδιότητες πολεοδομικών εφαρμογών στο Δήμο Βούλας νομού Αττικής, ως και με τις διατάξεις του προεδρικού διατάγματος 267/1998, με το οποίο καθορίζεται η διαδικασία χαρακτηρισμού και κατεδάφισης νέων αυθαιρέτων κατασκευών, η αρμοδιότητα των αυθαιρέτων κτισμάτων ή κατασκευών ασκείται από τον Δήμο Βούλας για την περιφέρεια του, δια της πολεοδομικής του υπηρεσίας, δύναται όμως να ασκηθεί παραλλήλως και από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης, εάν η κατά τα ανωτέρω δημοτική υπηρεσία παραλείψει την άσκησή της. Ειδικότερα στην παράγραφο 1 του άρθρου 7 του προεδρικού διατάγματος 267/1998 ορίζεται ότι:

 

{Όπου η αρμοδιότητα των αυθαιρέτων κτισμάτων ή κατασκευών ασκείται από Δήμο ή Κοινότητα, η διαδικασία του παρόντος διατάγματος, τηρείται από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία του Δήμου ή της Κοινότητας}

 

και στην παράγραφο 3 του αυτού άρθρου ότι:

 

{Οι κατά τις παραγράφους 1 και 2 του παρόντος άρθρου αρμοδιότητες μπορεί να ασκηθούν παράλληλα και από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης εάν η κατά τα ανωτέρω δημοτική υπηρεσία παραλείψει την άσκησή τους. Σε περίπτωση που και οι δύο υπηρεσίες επιληφθούν υποθέσεως κατά την άσκηση της παραπάνω αρμοδιότητας την ίδια ημέρα, κατισχύει η πράξη της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Η παράλειψη της δημοτικής υπηρεσίας τεκμαίρεται αμάχητα, όταν η πολεοδομική υπηρεσία εξέδωσε τη σχετική πράξη πριν από τη δημοτική υπηρεσία. Η σχετική πράξη της πολεοδομικής υπηρεσίας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης κοινοποιείται πάντοτε στην κατά τα ανωτέρω αρμόδια δημοτική υπηρεσία, που υποχρεούται να απέχει κάθε περαιτέρω ενέργειας στην συγκεκριμένη υπόθεση.}

 

Η ανωτέρω παράλληλη αρμοδιότητα από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία, εάν η δημοτική υπηρεσία παραλείψει την άσκηση της αρμοδιότητας της για την εφαρμογή της διαδικασίας χαρακτηρισμού και κατεδάφισης αυθαιρέτου, προβλέπετο και στην διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 1 του από 23-11-1990 προεδρικού διατάγματος, μεταβιβασθείσα ήδη με την ανωτέρω μνημονευθείσα διάταξη στην Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση.

 

Από την ερμηνεία των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται, ότι η αρμοδιότητα της πολεοδομικής υπηρεσίας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης μπορεί ν' ασκηθεί παράλληλα μόνο επί παραλείψεως της δημοτικής υπηρεσίας να επιληφθεί της διαδικασίας χαρακτηρισμού και κατεδάφισης νέων αυθαιρέτων και δεν ασκεί συμπληρωματικά, αν υπάρχουν πλημμέλειες των επί μέρους πράξεων της αρξάμενης ήδη από την δημοτική υπηρεσία διαδικασίας.

 

Επί μέρους παραλείψεις και πλημμελείς πράξεις της δημοτικής υπηρεσίας μπορούν να ελεγχθούν στα πλαίσια επιθεωρήσεως από τη Διοίκηση ή ακυρωτικά από τα αρμόδια Δικαστήρια κατόπιν προσβολής των σχετικών πράξεων, αλλά πάντως δεν συνιστούν την απαιτουμένη από τον νόμο παράλειψη η οποία και μόνο αποτελεί προϋπόθεση για να κινηθεί η διαδικασία από την πολεοδομική υπηρεσία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης.

 

Β. Σύμφωνα με το άρθρο 6 του ανωτέρω από 23-11-1990 προεδρικού διατάγματος ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και ο αρμόδιος νομάρχης μπορούν πάντοτε με τα όργανα που ορίζονται από αυτούς, να ασκήσουν επιθεώρηση στην τεχνική υπηρεσία του Δήμου για τις μεταβιβασθείσες με το εν λόγω διάταγμα αρμοδιότητες.

 

Η αρμοδιότητα του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων ασκείται αυτοτελώς με τα όργανα, που ορίζονται απ' αυτόν, παράλληλη δε είναι και η δυνατότητα ασκήσεως επιθεώρησης από τον νομάρχη στην πολεοδομική υπηρεσία του οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης α' βαθμού (εδώ του Δήμου Βούλας). Η αρμοδιότητα του Νομάρχη δεν περιήλθε στην Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση σύμφωνα με την παράγραφο 1)β του άρθρου 3 του νόμου 2218/1994, αλλά στον Περιφερειακό Διευθυντή (άρθρο 4 του νόμου 2240/1994). Στη συνέχεια με το άρθρο 14 του νόμου [Ν] 2393/1996 καταργήθηκαν οι Περιφερειακοί Διευθυντές και οι αρμοδιότητες τους περιήλθαν στον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας. Τέλος η εν λόγω αρμοδιότητα ανατίθεται δυνάμει του άρθρου 7 του νόμου 2503/1997 στη Διεύθυνση Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Διοίκησης, που αποτελεί οργανική μονάδα της Περιφέρειας με χωρική αρμοδιότητα το νομό ή την επαρχία. (Σχετικές και οι υπ' αριθμόν 37/1997 και 39/1997 εγκύκλιοι του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων).

 

Γ. Η προαναφερθείσα επιθεώρηση αφορά στη διαπίστωση εφαρμογής των κείμενων διατάξεων κατά την άσκηση από τις πολεοδομικές υπηρεσίες του Δήμου, των σχετικών με τα αυθαίρετα κτίσματα ή κατασκευές αρμοδιοτήτων που τους έχουν ανατεθεί. Ούτω, οι πράξεις των υπηρεσιών του Δήμου υπόκεινται σε έλεγχο νομιμότητας, ο οποίος γίνεται είτε αυτεπαγγέλτως είτε κατόπιν αιτήσεως παντός ενδιαφερομένου. (Σχετική η υπ' αριθμόν 332/1995 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους). Όργανα τα οποία ορίζονται από τον Υπουργό, για να διενεργήσουν την επιθεώρηση είναι και τα όργανα της αρμοδίας Διεύθυνσης Επιθεώρησης του Υπουργείου, που συστάθηκε με το προεδρικό διάταγμα [ΠΔ] 207/1991 (ΦΕΚ 78/Α/1991). Στο άρθρο 4 αυτού ορίζεται:

 

{Αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Επιθεώρησης είναι: Η άσκηση επιθεώρησης και ελέγχου των κεντρικών και περιφερειακών υπηρεσιών του Υπουργείου και των εποπτευομένων από αυτό νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου για τη διαπίστωση της κανονικής και εύρυθμης λειτουργίας τους και της ορθής εφαρμογής των κειμένων διατάξεων και των σχετικών οδηγιών.}

 

Η αρμοδιότητα αυτή κατανέμεται περαιτέρω στο Τμήμα Γενικής Επιθεώρησης.

 

Δ. Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1, 3 και 8 του προεδρικού διατάγματος 30/1996, με το οποίο κωδικοποιήθηκαν σε ενιαίο κείμενο νόμου οι διατάξεις για την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις είναι αυτοδιοικούμενα κατά τόπο νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, δεν ασκούν εποπτεία στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτης βαθμίδων Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν υφίσταται ιεραρχική σχέση. Με τις διατάξεις των άρθρων 104 και επόμενα του προεδρικού διατάγματος 30/1996 ρυθμίζεται το καθεστώς των υπαλλήλων της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, οι οποίοι τελούν σε άμεση υπηρεσιακή σχέση με το νομικό αυτής πρόσωπο και όχι με το Κράτος εν στενή έννοια.

 

Ε. Τέλος, η αρμοδιότητα για την ενέργεια ορισμένων πράξεων κατανέμεται σε συγκεκριμένα όργανα και έχει το περιεχόμενο που της δίνει ο νόμος. Επίσης η αρμοδιότητα δεν μπορεί να διευρυνθεί ή περιοριστεί χωρίς σχετική νομοθετική ρύθμιση. Συναφώς και η άσκηση της αρμοδιότητας κατ' εντολή και επ' ονόματι του αρμόδιου οργάνου, εξέρχεται από τα πλαίσια της νόμιμης κατανομής αρμοδιότητας και προϋποθέτει νομοθετική πρόβλεψη.

 

Κατόπιν αυτών εφόσον από το νόμο δεν προβλέπεται διαφορετικά, η επιθεώρηση, που ενεργείται από όργανα, που ορίζονται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, επί πράξεων των Δήμων και στη συγκεκριμένη περίπτωση του Δήμου Βούλας, δεν δύναται να υλοποιείται μέσω υπηρεσιών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, οι υπάλληλοι της οποίας ενεργούν στα πλαίσια της αρμοδιότητας, που κατανέμεται με τους νόμους, που αφορούν στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, αλλά από υπαλλήλους του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και καταρχήν της Διεύθυνσης Επιθεώρησης του.

 

ΣΤ. Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, στο τιθέμενο ερώτημα προσήκει κατά την γνώμη του Β' τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους η απάντηση, ότι:

 

α) Επί διενεργουμένου ελέγχου λειτουργίας πολεοδομικής υπηρεσίας Δήμου από την Διεύθυνση Επιθεώρησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, δεν δύνανται να χρησιμοποιούνται κατόπιν σχετικής εντολής της εν λόγω Διεύθυνσης όργανα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης προς υλοποίηση του ελέγχου αυτού.

 

β) Η αρμοδιότητα των αυθαιρέτων κτισμάτων ή κατασκευών της Πολεοδομικής Υπηρεσίας της Νομαρχιακής Υπηρεσίας δύναται να ασκηθεί σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 3 του προεδρικού διατάγματος 267/1998 μόνο στην περίπτωση παραλείψεως κινήσεως της σχετικής διαδικασίας από την Πολεοδομική Υπηρεσία του Δήμου ή της Κοινότητας.

 

Θεωρήθηκε

 

Αθήνα, 02-03-2000