ΝΣΚ 106/1999
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 106/1999 (03-03-1999)
Αριθμός ερωτήματος: ΔΙΣΚΠΟ/Φ16/22671/1998 Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης & Αποκέντρωσης.
Περίληψη Ερωτήματος: Ερωτάται αν η Διοίκηση υποχρεούται να ικανοποιεί αιτήσεις πολιτών και να χορηγεί αντίγραφα σχεδίων από μελέτες ιδιωτών μηχανικών που αφορούν εργασίες επισκευής σε κηρυγμένα διατηρητέα μνημεία, σχεδίων οικοδομής, που συνοδεύουν οικοδομικές άδειες, καθώς και αιτήσεων πολιτών, αντιρρήσεων, προσφυγών, φωτοερμηνειών, τοπογραφικών διαγραμμάτων, τεχνικών εκθέσεων και μελετών, που έχουν συνταχθεί από (άλλους) ιδιώτες, δικηγόρους, μηχανικούς, μελετητές κ.λ.π. κατ' εντολή άλλων και έχουν κατατεθεί στην Υπηρεσία, ενόψει και της νομοθεσίας περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Σχετικά με το ερώτημα αυτό το Γ Τμήμα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους γνωμοδότησε ως ακολούθως:
Ι. Α. α. Στο άρθρο 10 του Συντάγματος ορίζονται τα εξής:
{1. Καθένας ή πολλοί μαζί έχουν το δικαίωμα, τηρώντας τους νόμους του Κράτους, να αναφέρονται εγγράφως στις αρχές, οι οποίες είναι υποχρεωμένες να ενεργούν σύντομα κατά τις κείμενες διατάξεις και να απαντούν αιτιολογημένα σε εκείνον που υπέβαλε την αναφορά, σύμφωνα με το νόμο.
2...
3. Η αρμόδια αρχή υποχρεούται να απαντά σε αίτηση πληροφοριών, εφόσον αυτό προβλέπεται από το νόμο.}
β. 1. Στο υπό τον τίτλο Δικαίωμα γνώσης των διοικητικών εγγράφων του άρθρου 16 του νόμου 1599/1986, με το οποίο ενεργοποιείται η παραπάνω διάταξη του άρθρου 10 του Συντάγματος, ορίζονται τα εξής:
{1. Κάθε πολίτης, με τις επιφυλάξεις των διατάξεων της παραγράφου 3, έχει δικαίωμα να λαμβάνει γνώση των διοικητικών εγγράφων, εκτός από εκείνα που αναφέρονται στην ιδιωτική ή οικογενειακή ζωή τρίτων. Ως διοικητικά έγγραφα, για την εφαρμογή του άρθρου αυτού, θεωρούνται όλα τα έγγραφα που συντάσσονται από όργανα του δημόσιου τομέα, ιδίως εκθέσεις, μελέτες, πρακτικά, στατιστικά στοιχεία, εγκύκλιοι οδηγίες, απαντήσεις της διοίκησης, γνωμοδοτήσεις και αποφάσεις.
2...
3...
4...
5...
6...
7. Η
άσκηση του δικαιώματος γνώσης των διοικητικών εγγράφων γίνεται με την επιφύλαξη των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και δεν περιλαμβάνει για τους δικαιούχους ή τρίτους τη δυνατότητα αναπαραγωγής, διάδοσης και χρησιμοποίησης για εμπορικούς λόγους των εγγράφων αυτών.
8...}
2. Οι διατάξεις του άρθρου 16 του νόμου 1599/1986 αναφέρονται στα διοικητικά έγγραφα, η έννοια των οποίων και προσδιορίζεται από τον ίδιο το νομοθέτη (ως διοικητικά έγγραφα... θεωρούνται όλα τα έγγραφα που συντάσσονται από όργανα του δημόσιου τομέα...). Τέτοιο, όμως χαρακτήρα πρέπει να θεωρηθεί ότι έχουν και τα ιδιωτικά έγγραφα που υποβάλλει ο ενδιαφερόμενος, εφόσον ενσωματώνονται στο διοικητικό έγγραφο, όπως συμβαίνει με την εκδιδόμενη από την πολεοδομική υπηρεσία οικοδομική άδεια, που ενσωματώνει τα υποβληθέντα από τον ενδιαφερόμενο σχέδια της τεχνικής μελέτης, δοθέντος ότι η άδεια αναφέρεται σ' αυτά (βλέπε γνωμοδότηση ΝΥΔ 277/1990), ή με τα αρχιτεκτονικά σχέδια ιδιωτικής κλινικής, γιατί, ναι μεν συντάσσονται από ιδιώτες, στη συνέχεια, όμως, ελέγχονται και θεωρούνται από τη Διοίκηση και με βάση τα θεωρημένα αυτά σχέδια χορηγείται η άδεια ιδρύσεως και λειτουργίας της ιδιωτικής κλινικής και, συνεπώς, αποτελούν ουσιώδες στοιχείο, τόσο του διοικητικού φακέλου, όσο και της ίδιας της άδειας (βλέπε γνωμοδότηση 542/1994).
3. Εξάλλου το καθιερούμενο με τις διατάξεις αυτές δικαίωμα πρόσβασης στα διοικητικά στοιχεία αποσυνδέεται από την προϋπόθεση του εννόμου προσωπικού συμφέροντος του αιτούντος, αφού ορίζεται ότι κάθε πολίτης... έχει δικαίωμα να λαμβάνει γνώση των διοικητικών εγγράφων... (παράβαλε εισηγητική έκθεση - παράγραφος 13 - όπου διαλαμβάνεται ότι κάθε πολίτης αποκτά το δικαίωμα... να λαμβάνει γνώση οποιουδήποτε διοικητικού εγγράφου, όχι μόνο αυτών για τα οποία θεμελιώνει έννομο συμφέρον, Γνωμοδότηση Συνεδρίας Προϊσταμένων Νομικών Διευθύνσεων 897/1986, γνωμοδότηση ΝΥΔ 277/1990, ΣτΕ 2376/1996). Η αναγνώριση, όμως, του δικαιώματος αυτού ως είδους απόλυτης διοικητικής λαϊκής αγωγής δεν έχει, ασφαλώς, την έννοια ότι πρέπει να γίνει ανεκτή και καταχρηστική άσκηση τούτου. Διότι σκοπός του νόμου είναι η παροχή της δυνατότητας στους διοικούμενους να υπερασπίσουν αποτελεσματικότερα τα γενικότερα συμφέροντά τους, είτε ατομικά, είτε συλλογικά (βλέπε εισηγητική έκθεση στο σχέδιο νόμου Σχέσεις κράτους - πολίτη, καθιέρωση νέου τύπου δελτίου ταυτότητας και άλλες διατάξεις, παράγραφος 13) και όχι οποιοσδήποτε άλλος (βλέπε και τη ρητή απαγορευτική διάταξη του άρθρου 16 παράγραφος 7). Υπό τα δεδομένα αυτά είναι απαραίτητη, για τη θεμελίωση του δικαιώματος γνώσεως των διοικητικών εγγράφων, η συνδρομή ευλόγου ενδιαφέροντος του αιτούντος (ΣτΕ 841/1997, 1397/1993).
γ. Οι διατάξεις του άρθρου 16 του νόμου 1599/1986 αποκλείουν, ως ειδικότερες διατάξεις, την εφαρμογή του άρθρου 902 του Αστικού Κώδικα επί των ρυθμιζόμενων από αυτές θεμάτων (ΣτΕ 1397/1993).
δ. Όμοιες διατάξεις προς τις ανωτέρω του άρθρου 16 του νόμου 1599/1986 διαλαμβάνονται στο υπό τον τίτλο πρόσβαση σε έγγραφα άρθρο 5 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, που κυρώθηκε με νόμο, ο οποίος ψηφίστηκε ήδη από τη Βουλή, δεν έχει, όμως, ακόμη δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Ειδικότερα, στην παράγραφο 1 του ως άνω άρθρου ορίζεται ότι: Κάθε ενδιαφερόμενος έχει το δικαίωμα, ύστερα από γραπτή αίτησή του, να λαμβάνει γνώση των διοικητικών εγγράφων. Ως διοικητικά έγγραφα νοούνται όσα συντάσσονται από τις δημόσιες υπηρεσίες, όπως εκθέσεις, μελέτες, πρακτικά, στατιστικά στοιχεία, εγκύκλιες οδηγίες, απαντήσεις της Διοίκησης, γνωμοδοτήσεις και αποφάσεις. Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει σαφώς ότι ο νομοθέτης προβαίνει σε ρητή καθιέρωση του (ευλόγου) ενδιαφέροντος, ως προϋποθέσεως για την πρόσβαση στα διοικητικά έγγραφα. Εξάλλου κατά την παράγραφο 5 του ίδιου άρθρου η άσκηση του δικαιώματος γνώσεως των διοικητικών εγγράφων (που, κατά την παράγραφο 4 ασκείται με μελέτη του εγγράφου ή με χορήγηση αντιγράφου) γίνεται με την επιφύλαξη της ύπαρξης τυχόν δικαιωμάτων πνευματικής ή βιομηχανικής ιδιοκτησίας.
Β. 1. α. Στο άρθρο 902 του Αστικού Κώδικα ορίζεται ότι:
{όποιος έχει έννομο συμφέρον να πληροφορηθεί το περιεχόμενο ενός εγγράφου που βρίσκεται στην κατοχή άλλου έχει δικαίωμα να απαιτήσει την επίδειξη ή και αντίγραφό του, αν το έγγραφο συντάχθηκε για το συμφέρον αυτού που το ζητεί, ή πιστοποιεί έννομη σχέση που αφορά και αυτόν, ή σχετίζεται με διαπραγματεύσεις που έγιναν σχετικά με τέτοια έννομη σχέση είτε απευθείας από τον ίδιο είτε για το συμφέρον του, με τη μεσολάβηση τρίτου.}
Οι προϋποθέσεις της δημιουργίας αξιώσεως για την επίδειξη εγγράφου ή για τη χορήγηση αντιγράφου του, που αξιώνονται από τη διάταξη αυτή, είναι αφενός μεν η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος του ζητούντος την επίδειξη ή το αντίγραφο, που εξειδικεύεται στις τρεις περιπτώσεις του ίδιου άρθρου, αφετέρου δε η κατοχή του εγγράφου από τον καθ' ου στρέφεται η σχετική αξίωση (βλέπε Ράμμο σε Ερμηνεία Αστικού Κώδικα άρθρο 902 αριθμός 5 και επόμενα).
β. Για να κριθεί αν ένα έγγραφο συντάχθηκε για το συμφέρον αυτού που το ζητεί, ερευνάται η πρόθεση που επικράτησε κατά το χρόνο της συντάξεως του εγγράφου. Τέτοιο έννομο συμφέρον υπάρχει, όταν το έγγραφο συντάχθηκε προς σύσταση, απόδειξη ή γενικά διατήρηση των δικαιωμάτων του αιτούντος την επίδειξη, όπως π.χ. το έγγραφο δικαστικής ή εξώδικης πληρεξουσιότητας (Ράμμος, όπως αριθμός 8). Το έγγραφο δεν απαιτείται να αφορά αποκλειστικά το συμφέρον του ζητούντος την επίδειξη. Αν, όμως, δεν έχει συνταχθεί έστω και προς το συμφέρον του, δεν θεμελιώνεται αξίωση επιδείξεως, επειδή έχει απλώς αντικειμενική αξία γι' αυτόν λόγω του περιεχομένου του (Πρωτοδικείο Αθηνών 1046/1968 Νομικό Βήμα 16.652).
γ. Στην κατηγορία των εγγράφων, που πιστοποιούν έννομες σχέσεις, οι οποίες αφορούν και αυτόν που ζητεί την επίδειξη ή αντίγραφα, υπάγονται κυρίως τα συστατικά ή αποδεικτικά μιας δικαιοπραξίας, που έχει καταρτισθεί ή με τον κάτοχο του εγγράφου ή με κάποιο τρίτο, π.χ. πωλήσεως, μισθώσεως κ.λ.π. (Ράμμος, όπως αριθμός 9).
δ. Ως έγγραφα που σχετίζονται με διαπραγματεύσεις νοούνται εκείνα, τα οποία δεν πιστοποιούν μεν μία έννομη σχέση, αφορούν όμως τις σχετικές με αυτή διαπραγματεύσεις. Είναι δε άσχετο αν οι διαπραγματεύσεις αυτές κατέληξαν ή όχι και σε κατάρτιση συμβάσεως (Ράμμος, όπως αριθμός 10).
2. Προκειμένου περί ιδιωτικών εγγράφων, τα οποία αποτελούν στήριγμα ή αιτιολογία εκδόσεως ορισμένης, διοικητικής πράξεως, που αφορά ορισμένο πρόσωπο, το πρόσωπο αυτό νομιμοποιείται να λάβει γνώση και των ιδιωτικών αυτών εγγράφων που επιστηρίζουν τη διοικητική πράξη (Γνωμοδότηση ΝΣΚ 436/1992 Ολομέλεια, 92/1994, 93/1994, 591/1994, 482/1995 Ολομέλεια, 338/1996, 606/1997).
3. Στην παράγραφο 2 του άρθρο 5 του ως άνω Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας ορίζεται ότι:
{όποιος έχει ειδικό έννομο συμφέρον δικαιούται, ύστερα από γραπτή αίτησή του, να λαμβάνει γνώση των ιδιωτικών εγγράφων που φυλάσσονται στις δημόσιες υπηρεσίες και είναι σχετικά με υπόθεση του η οποία εκκρεμεί σ' αυτές ή έχει διεκπεραιωθεί από αυτές.}
Και η άσκηση του δικαιώματος αυτού γίνεται με την επιφύλαξη της ύπαρξης τυχόν δικαιωμάτων πνευματικής ή βιομηχανικής ιδιοκτησίας (παράγραφος 5 του ίδιου άρθρου).
Γ. Στο άρθρο 450 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ορίζονται τα εξής:
{1. Κάθε διάδικος οφείλει να επιδείξει τα έγγραφα που χρησιμοποίησε ή επικαλέστηκε στη δίκη.
2. Κάθε διάδικος ή τρίτος έχει υποχρέωση να επιδείξει τα έγγραφα που κατέχει και που μπορούν να χρησιμεύσουν για απόδειξη, εκτός αν συντρέχει σπουδαίος λόγος που να δικαιολογεί τη μη επίδειξή τους. Σπουδαίος λόγος συντρέχει ιδίως στις περιπτώσεις που επιτρέπεται να αρνηθεί κανείς να μαρτυρήσει.}
Από τη διάταξη του άρθρου 450 παράγραφος 2 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας πηγάζει αξίωση και αντίστοιχη υποχρέωση επιδείξεως εγγράφου, προκειμένου αυτό να χρησιμοποιηθεί από το ζητούντα την επίδειξη ως αποδεικτικό μέσο σε εκκρεμή δίκη (Άρειος Πάγος 392/1977 Νομικό Βήμα 25.1364). Εξάλλου η κατά τη διάταξη αυτή επίδειξη δεν υπόκειται στους περιορισμούς του άρθρου 902 του Αστικού Κώδικα, το οποίο ισχύει εφόσον δεν υπάρχει εκκρεμής δίκη (Άρειος Πάγος 1059/1977 Νομικό Βήμα 26.930, Άρειος Πάγος 1264/1983 Δ.15400). Επίδειξη εγγράφων δύναται να ζητηθεί και όταν αντίδικο είναι το Δημόσιο (Επιτροπή Αναστολών 3150/1969 Νομικό Βήμα 18445).
Δ. Στο υπό τον τίτλο Πνευματική ιδιοκτησία άρθρο 1 του νόμου [Ν] 2121/1993 (Πνευματική ιδιοκτησία, συγγενικά δικαιώματα και πολιτιστικά θέματα) ορίζονται τα εξής:
{1. Οι πνευματικοί δημιουργοί, με τη δημιουργία του έργου, αποκτούν πάνω σ' αυτό πνευματική ιδιοκτησία, που περιλαμβάνει, ως αποκλειστικά και απόλυτα δικαιώματα, το δικαίωμα της εκμετάλλευσης του έργου (περιουσιακό δικαίωμα) και το δικαίωμα της προστασίας του προσωπικού τους δεσμού προς αυτό (ηθικό δικαίωμα).
2. Τα δικαιώματα αυτά περιλαμβάνουν τις εξουσίες, που προβλέπονται στα άρθρα 3 και 4 του παρόντος νόμου.}
Τα αρχιτεκτονικά σχέδια αποτελούν αντικείμενα πνευματικής ιδιοκτησίας (βλέπε Γ. Κουμάντου Πνευματική Ιδιοκτησία, 1985, σελίδα 118, σημείωση 318, όπου και παραπομπές στη θεωρία και τη νομολογία. Εξάλλου κατά το άρθρο 24 του ίδιου ως άνω νόμου [Ν] 2121/1993:
{επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, η αναπαραγωγή έργου για να χρησιμοποιηθεί σε δικαστική ή διοικητική διαδικασία, στο μέτρο που δικαιολογείται από τον επιδιωκόμενο σκοπό.}
ΙΙ. Στο υπ' αριθμόν ΔΙΣΚΠΟ/Φ16/22671/1998 ερώτημα της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Διοίκησης διαλαμβάνονται τα εξής:
{Μετά από υποβολή σχετικών ερωτημάτων από την 7η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων και το Δήμο Βούλας, παρακαλούμε να έχουμε τη γνωμοδότησή σας, εάν έχουν υποχρέωση για χορήγηση σε πολίτες που τα ζητούν, αντιγράφων σχεδίων από μελέτες ιδιωτών μηχανικών που αφορούν εργασίες επισκευής σε κηρυγμένα διατηρητέα μνημεία και αντιγράφων οικοδομικών αδειών μαζί με τα σχέδια οικοδομής, αντίστοιχα.
Όσον αφορά τα αιτούμενα στοιχεία της πρώτης περίπτωσης για τα οποία η υπηρεσία θέτει και θέμα πνευματικής ιδιοκτησίας, όπως μας πληροφόρησε υπάλληλος της υπηρεσίας αυτής σε τηλεφωνική μας επικοινωνία το θέμα έχει ως εξής:
Ο ιδιώτης ιδιοκτήτης κηρυγμένου διατηρητέου κτιρίου αναθέτει τη σχετική μελέτη σε ιδιώτη μηχανικό και μετά από την εκπόνησή της την υποβάλλει στην 7η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων η οποία την ελέγχει και εφόσον διαπιστώσει την ορθότητά της ως προς την αρχιτεκτονική μορφή του κτιρίου, την τυπολογία του και τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν, εκδίδει σχετική απόφαση η οποία υποβάλλεται στην Πολεοδομία προκειμένου να εκδοθεί η οικοδομική άδεια. Αντίγραφο της απόφασης αυτής χορηγείται, αλλά υποβάλλεται ερώτημα για τη χορήγηση των σχεδίων του μηχανικού.
Στη δεύτερη περίπτωση, του ερωτήματος του Δήμου Βούλας, στους ενδιαφερόμενους έχουν δοθεί αντίγραφα των στελεχών των οικοδομικών αδειών αλλά όχι των σχεδίων.
Επίσης παρακαλούμε για τη γνωμοδότησή σας στο ερώτημα της Διεύθυνσης Δασών Αργολίδας, σχετικά με την υποχρέωση χορήγησης σε πολίτη αντιγράφων εγγράφων που αφορούν υπόθεσή του και σχετίζονται με δημόσια δασική έκταση από την οποία έχει αποβληθεί και συγκεκριμένα αντιγράφων απλών αιτήσεων πολιτών, αντιρρήσεων - προσφυγών, φωτοερμηνειών, τοπογραφικών διαγραμμάτων, τεχνικών εκθέσεων, μελετών κ.τ.λ. που έχουν συνταχθεί από ιδιώτες, δικηγόρους, μηχανικούς, μελετητές, κ.τ.λ. κατ' εντολή άλλων έναντι (μάλλον) αμοιβής και τα οποία έχουν κατατεθεί στην Υπηρεσία από διάφορους ιδιώτες.
Ενόψει των ανωτέρω παρακαλούμε να έχουμε τη γνωμοδότησή σας, για τη χορήγηση σύμφωνα με το άρθρο 16 του νόμου 1599/1986 των προαναφερομένων αντιγράφων.}
ΙΙ. Α. α. Σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, προκειμένου περί σχεδίων μηχανικών ή αρχιτεκτόνων, τα οποία ενσωματώνονται σε διοικητικά έγγραφα (άδειες οικοδομής κ.λ.π.), υφίσταται υποχρέωση χορηγήσεως αντιγράφων (και) τούτων σε κάθε πολίτη που τα ζητεί, σύμφωνα με το άρθρο 16 του νόμου 1599/1986, εφόσον έχει εύλογο ενδιαφέρον προς τούτο και συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 24 του νόμου [Ν] 2121/1993, δηλαδή πρόκειται να τα χρησιμοποιήσει σε δικαστική ή διοικητική διαδικασία, για την οποία κρίνονται απαραίτητα. (Ο λαμβάνων, όμως, δεν έχει τη δυνατότητα αναπαραγωγής, διάδοσης και χρησιμοποίησης των εγγράφων αυτών για εμπορικούς λόγους - παράγραφος 7 του ως άνω άρθρου).
β. Σε περιπτώσεις που τέτοια σχέδια ή άλλα ιδιωτικά έγγραφα, όπως αιτήσεις, αντιρρήσεις, προσφυγές, φωτοερμηνείες, τοπογραφικά διαγράμματα, τεχνικές εκθέσεις, μελέτες, έχουν υποβληθεί στην Υπηρεσία από ιδιώτες, υπάρχει υποχρέωση αυτής προς χορήγηση αντιγράφων σε τρίτους, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 902 του Αστικού Κώδικα και, ειδικότερα, έννομο συμφέρον του αιτούντος υπό την έννοια της διατάξεως αυτής (παράβαλε γνωμοδότηση ΝΥΔ 256/1988, 352/1988, 177/1989, 203/1990, 277/1990, 338/1996). Τέτοιο έννομο συμφέρον συντρέχει και όταν το περί ου πρόκειται έγγραφο αποτελεί στήριγμα ή αιτιολογία ορισμένης, διοικητικής πράξεως που αφορά τον αιτούντα (βλέπε τα ανωτέρω υπό ΙΒ2). Εφόσον, όμως, πρόκειται για έργα, κατά την έννοια του άρθρου 2 του νόμου [Ν] 2121/1993, όπως είναι και τα αρχιτεκτονικά σχέδια, για τη χορήγηση αντιγράφων από τη Διοίκηση απαιτείται, πέραν του εννόμου συμφέροντος του αιτούντος κατ' άρθρο 902 του Αστικού Κώδικα, και η συνδρομή των προϋποθέσεων του άρθρου 24 του νόμου [Ν] 2121/1993, δηλαδή να προτίθεται να τα χρησιμοποιήσει σε δικαστική ή διοικητική διαδικασία, για την οποία να κρίνονται απαραίτητα.
γ. Προκειμένης εκκρεμούς δίκης μπορεί να ζητηθεί η επίδειξη εγγράφου, που κατέχεται από το Δημόσιο, κατά το άρθρο 450 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (παράβαλε τις αυτές ως άνω γνωμοδοτήσεις ΝΥΔ 256/1988, 352/1988, 177/1989, 203/1990, 277/1990, 338/1996).
Β. Από της ενάρξεως ισχύος του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας για τη χορήγηση αντιγράφων διοικητικών εγγράφων ή ιδιωτικών που φυλάσσονται στις δημόσιες υπηρεσίες θα έχουν εφαρμογή οι ως άνω διατάξεις αυτού (από τις οποίες δεν προκύπτει διαφοροποίηση, ως προς τις προϋποθέσεις ασκήσεως του δικαιώματος, που θέτουν και οι ισχύουσες διατάξεις).
Αθήνα, 02-03-1999
Ο Εισηγητής
Ο Προεδρεύων
Θεωρήθηκε
Αθήνα, 12-03-1999