Απόφαση ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/73046/51009/1994: Χαρακτηρισμός ως ιστορικού τόπου του ιστορικού κέντρου Θεσσαλονίκης
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Απόφαση ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/73046/51009/1994: Χαρακτηρισμός ως ιστορικού τόπου του ιστορικού κέντρου Θεσσαλονίκης, (ΦΕΚ 833/Β/1994), 09-11-1994.
Ο Υπουργός Πολιτισμού
Έχοντας υπόψη:
1. Τις διατάξεις:
α) του νόμου 1558/1985 Κυβέρνηση και Κυβερνητικών Οργάνων που δημοσιεύθηκε στο (ΦΕΚ 137/Α/1985).
β) του άρθρου 52 του κωδικοποιημένου νόμου [Ν] 5351/1932 περί Αρχαιοτήτων.
γ) Του νόμου [Ν] 1469/1950 περί προστασίας ειδικής κατηγορίας οικοδομημάτων και έργων τέχνης μεταγενεστέρων του 1830.
δ) Του νόμου 2039/1992 περί Κύρωσης της Σύμβασης για την προστασία της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της Ευρώπης (ΦΕΚ 61/Α/1992).
ε) του προεδρικού διατάγματος [ΠΔ] 941/1977 περί Οργανισμού του Υπουργείου Πολιτισμού.
2. Την κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Πολιτισμού με αριθμό 4637/1994 (ΦΕΚ 586/Β/1994) Καθορισμός αρμοδιοτήτων του Υφυπουργού Νικολάου Σηφουνάκη.
3. Την Διυπουργική απόφαση ΥΠΠΟ/ΓΝΟΣ/11536/1992 Παράλληλη άσκηση αρμοδιοτήτων από τον Υπουργό Πολιτισμού και τους Προϊσταμένους Υπηρεσιών του ιδίου Υπουργείου (ΦΕΚ 210/Β/1992).
4. Την ΥΠΠΟ/ΓΝΟΣ/49095/1991 (ΦΕΚ 987/Β/1991) Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων Υπουργού και δικαιώματος υπογραφής Με Εντολή Υπουργού στους Γενικούς Γραμματείς, Γενικούς Διευθυντές και Προϊσταμένους των Διευθύνσεων Τμημάτων και Γραφείων της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού.
5. Το προεδρικό διάταγμα 161/1984 (ΦΕΚ 54/Α/1984) περί ανακατανομής αρμοδιοτήτων των Υπουργείων Πολιτισμού - Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος.
6. Όλα τα στοιχεία του φακέλου.
7. Από τις διατάξεις αυτής της απόφασης δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού (νόμος 2081/1992 άρθρο 29Α).
8. Την ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων με αριθμό 5/17-02-1994.
9. Την υπουργική απόφαση ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/21565/992/1992, αποφασίζουμε:
Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό τόπο σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου [Ν] 1469/1950, το ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης σύμφωνα με το συνημμένο τοπογραφικό διάγραμμα με τα στοιχεία ΑΒΓΔΕΖΗΘΙΚΛΜΝΞΟΠΡΣΤΥΦΑ, διότι διασώζει σημαντικά στοιχεία από την πολεοδομία και την αρχιτεκτονική της πόλης, μαρτυρίες της έντονης διαχρονικής παρουσία της επί αιώνες, στο μυχό του Θερμαϊκού κόλπου.
Συγκεκριμένα η περιοχή ορίζεται από το λιμάνι (παλαιό τμήμα) την παλαιά παραλία (α προβλήτα έως Λευκό Πύργο), στην οδό Παύλου Μελά η οποία καταλήγει στο ιερό της Αγίας Σοφίας, την οδό Στ. Τάττη και Τμήμα της οδού Σωκράτους, Χριστοπούλου, Φιλίππου και οδό Αγία Σοφία μέχρι την οδό Κασσάνδρου και το Διοικητήριο (V. POSELΙ 1981) στα βόρεια και στη συνέχεια την οδό Καραολή Δημητρίου (πρώην Διοικητηρίου), την πλατεία Βαρδαρίου και τα δυτικά τείχη μέχρι το φρούριο του Βαρδαρίου (Τοπ-Χανέ, 15ος αιώνα) και το λιμάνι.
Η περιοχή αυτή συνιστά ένα χώρο που διασώζει διάσπαρτα μεν αλλά με διαδοχική διάταξη αξιόλογα ιστορικά κτίσματα, πυρήνες και χώρους, μνημεία, συγκροτήματα και ενότητες όλων των εποχών και όλων των ρυθμών, άρρηκτα συνδεδεμένο μεταξύ τους, καθώς και με την ιστορία της πόλης.
Η μορφολογία του κέντρου της Θεσσαλονίκης όπως αυτή διαμορφώθηκε μέχρι σήμερα και η αρχιτεκτονική των κτισμάτων που προέρχονται από όλη τη σειρά των ιστορικών γεγονότων που μεσολάβησαν, όπως και των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτισμικών δεδομένων που διαμορφώθηκαν.
Η όψη της πόλης μετασχηματίζεται ριζικά από το β μισό του 19 αιώνα. Η αύξηση του πληθυσμού της, η άνθιση του εμπορίου και η εγκατάσταση των πρώτων βιομηχανιών, η κατεδάφιση των παραθαλασσίων Τειχών και οι γενικές πολεοδομικές ρυθμίσεις δημιούργησαν τις ανάλογες συνθήκες. Επίσης η βιομηχανική επανάσταση στην Ευρώπη και η χρήση νέων υλικών στις κατασκευές, είχε επιπτώσεις στην αστική αρχιτεκτονική των μεγάλων μεταπρωτικών κέντρων όπως ήταν η Θεσσαλονίκη.
Ειδικότερα στο ιστορικό κέντρο Θεσσαλονίκης περιλαμβάνονται:
| • | Ένα μεγάλο Τμήμα της περιοχής του κέντρου, προς τα νοτιοδυτικά, καταλαμβάνουν οι αγορές, από τις οποίες έχουν ήδη χαρακτηρισθεί ως ιστορικοί τόποι. Τα Λαδάδικα βόρεια από το λιμάνι - περιοχή του χονδρεμπορίου και παλιάς Αιγυπτιακής αγοράς. |
| • | και οι νεώτερες αγορές τροφίμων και ενδυμάτων Βλάβη - Βατικιώτη - Μπεζεστενίου. Στην ίδια περιοχή εντάσσεται το Μπεζεστένι (η παλιά κλειστή αγορά της πόλης), το Λουτρό της Αγοράς PAZAR ΗΑΜΑΜΙ 16ος αιώνας) τα γνωστά Λουλουδάδικα, ο ναός του Αγίου Μηνά, που διασώζει Τμήμα από την παλαιοχριστιανική του φάση, η Αγορά Μοδιάνο κ.λ.π. |
| • | Βορειοανατολικά της προαναφερθείσας πολεοδομικής Ενότητας, διασώζονται τμήματα από το συγκρότημα της ρωμαϊκής αγοράς - εκτεταμένο αρχαιολογικό χώρο - στον οποίο οδηγεί η οδός Αριστοτέλους με τις χαρακτηριστικές στοές, ενώ αμέσως βορειότερα, συναντάμε το ναό του Αγίου Δημητρίου. |
| • | Ο Άξονας αυτός ξεκινά από τη θάλασσα και καταλήγει στην περιοχή των τειχών και αποτελεί ένα από τους αρχαιολογικούς περιπάτους της πόλης. Στον ίδιο χώρο εντάσσονται ο ναός της Παναγίας Χαλκέων (14ος αιώνας) και τα Λουτρά Παράδεισος (BEY HAMAMI, 15ος αιώνας). |
| • | Η περιοχή της πλατείας Αγίας Σοφίας αποτελεί ένα άλλο χαρακτηριστικό πυρήνα του ιστορικού κέντρου της πόλης με το ναό στα ανατολικά και τις νεώτερες οικοδομές περιόδου μεσοπολέμου να σηματοδοτούν την περιοχή. |
| • | Τέλος η αντίστοιχη παραλιακή ζώνη από το Λευκό Πύργο μέχρι το λιμάνι με το κτίριο του Τελωνείου (αρχιτεκτονική Ελί Μοδιάνο) γνωστή ως παλιά παραλία αποτελεί μία παραδοσιακή ζώνη αναψυχής και περιπάτου διατηρώντας μνήμες και μαρτυρίες από παλαιότερες λειτουργίες και δραστηριότητες. |
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Αθήνα, 14-10-1994
Με εντολή Υπουργού
Ο Προϊστάμενος του Τμήματος