Απόφαση 3428/2016: Χαρακτηρισμός ως διατηρητέων μεμονωμένων κτηρίων εντός του ιστορικού τόπου της Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης περιοχής αυτού, συνόλων κτηρίων - καταστημάτων της Στοάς Σαούλ, της αγοράς Μπιτ Παζάρ, της περιοχής Αγίου Μηνά και της Παλαιάς Λαχαναγοράς και καθορισμός ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης αυτών, καθώς και ειδικών χρήσεων των κτηρίων - καταστημάτων της αγοράς Μπιτ Παζάρ

Παράρτημα

A/A

Οδός

Περιγραφή - Αιτιολόγηση

Παρατηρήσεις

1

Αγίου Δημητρίου 104

Αξιόλογο κτήριο (με ισόγειο και δύο ορόφους) με στοιχεία εκλεκτικισμού. Συμμετρία στην οργάνωση της όψης, με τη θύρα εισόδου να διατάσσεται στο αριστερό τμήμα, ψευδοπαραστάδες που οργανώνουν την όψη σε επιμέρους τμήματα και διαμόρφωση στέψης. Αξιόλογα επιμέρους στοιχεία όπως φουρούσια, κιγκλιδώματα εξωστών και ξύλινη θύρα εισόδου.

2

Αγίου Δημητρίου 110

Αξιόλογο κτήριο, λιτής μορφολογίας με συμμετρική διάταξη και επιμέρους στοιχεία Art Deco (κιγκλιδώματα εξωστών, θύρα εισόδου). Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τονισμός του κεντρικού άξονα σε εσοχή, με συμμετρική διάταξη ανοιγμάτων και εξωστών. Σχηματίζει αξιόλογο σύνολο με το κτήριο επί της οδού Αγίου Δημητρίου 112.

3

Αγίου Δημητρίου 112 & Πελοποννήσου 15

Αξιόλογο πολυώροφο κτήριο με στοιχεία μοντερνισμού και επιρροές Art Deco όπως έρκερ, καμπυλωμένοι εξώστες, διακοσμητική χρήση της γραμμής. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ογκοπλαστική διαμόρφωση των όψεων και η αξιοποίηση της καμπύλης γραμμής. Αποτελεί αξιόλογο σύνολο με το κτήριο επί της οδού Αγίου Δημητρίου 110. φέρει μεταγενέστερη προσθήκη δύο ορόφων.

Δεν χαρακτηρίζονται ως διατηρητέες οι προσθήκες πάνω από τον 3ο όροφο.

4

Αγίου Δημητρίου 55

Αξιόλογο κτήριο με χαρακτηριστικά εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής, όπου συνυπάρχουν στοιχεία μοντερνισμού και Art Deco. Οι όψεις διαμορφώνονται με τα υψίκορμα ανοίγματα (εξωστόθυρες) συμμετρικά διατεταγμένα σε κατακόρυφες και οριζόντιες ζώνες. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το καμπυλόμορφο κεντρικό τμήμα της κύριας όψης σε μικρή εσοχή με καμπύλο εξώστη και στην πλάγια όψη το ημικυκλικό Ercker (έρκερ) με μικρό εξώστη. Σχηματίζει αξιόλογο σύνολο με το κτήριο επί της οδού Αγίου Δημητρίου 58.

5

Αγίου Δημητρίου 58

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία του μοντέρνου κινήματος και επιρροές Art Deco. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν: η γωνία που ακολουθεί τη στροφή του οικοδομικού τετραγώνου, η πλαστικότητα του όγκου (συνδυασμός έρκερ, εξωστών και τμήματος του ημιώροφου), η διάταξη των ανοιγμάτων του ημιώροφου, τα κιγκλιδώματα των εξωστών με οριζόντια στοιχεία και η μεταλλική θύρα της εισόδου. Αποτελεί αξιόλογο σύνολο με τα κτήρια επί των οδών Αγίου Δημητρίου 55 και Τάσκου Παπαγεωργίου 11, 9, 7 και 5.

Το εσωτερικό του κτηρίου παρουσιάζει αξιόλογα στοιχεία. Το κτήριο διατηρεί τα στοιχεία της εσωτερικής σκάλας, τα παλιά χρωματιστά πλακίδια στους κοινόχρηστους χώρους της εισόδου και τα πλατύσκαλα, τις θύρες εισόδου των διαμερισμάτων με φεγγίτες και περίτεχνα κιγκλιδώματα και σε αρκετά σημεία τα παλιά ξύλινα κουφώματα/Έχουν γίνει σύγχρονες επεμβάσεις στην όψη του τελευταίου ορόφου που το αλλοιώνουν.

6

Αγίου Δημητρίου 71

Αξιόλογη πολυκατοικία της εποχής του μεσοπολέμου, με το έρκερ να κυριαρχεί στο κεντρικό τμήμα της όψης, σε συνδυασμό με τους εξώστες εκατέρωθεν. Αξιόλογα στοιχεία είναι τα υψίκορμα ανοίγματα, τα κιγκλιδώματα και τα φουρούσια των εξωστών, καθώς και επιμέρους διακοσμητικά στοιχεία. Αποτελεί αξιόλογο σύνολο κτηρίων με το διατηρητέο κτήριο επί της οδού Αγίου Δημητρίου 59.

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη πάνω από τον 3ο όροφο.

7

Αγίου Δημητρίου 72

Αξιόλογο πολυώροφο κτίσμα με επιρροές Art Deco, έργο του αρχιτέκτονα Γ. Μανούσου (1937) (Παπαδόπουλος, 1999). Ενδιαφέρον παρουσιάζει η γεωμετρική και ογκοπλαστική διαμόρφωση της όψης όπου οι εξώστες συνδυάζονται με το έρκερ σε μία ενιαία σύνθεση με τοξωτή διατομή και καμπύλη διαμόρφωση της γωνίας τους. Καθώς το έρκερ στο τελευταίο όροφο παρουσιάζει μικρότερη προεξοχή, δημιουργείται στη στάθμη αυτή ενιαίος εξώστης που ακολουθεί την ίδια τοξωτή διατομή. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στη διαμόρφωση του έρκερ του τελευταίου ορόφου, με ημικυκλική απόληξη του κεντρικού τμήματος του, ενώ η όλη σύνθεση τονίζεται με διακοσμητικό γραμμικό περίγραμμα. Οριζόντιες ζώνες με κιγκλιδώματα γεωμετρικής μορφής διασπούν τα κτιστά στηθαία των εξωστών. Χαρακτηριστική είναι η διακοσμητική χρήση της γραμμής στο έρκερ, στο άνω μέρος του στηθαίου των εξωστών και στη στέψη του κτηρίου που λειτουργεί ενοποιητικά για τα επιμέρους στοιχεία της όψης. Αντίστοιχα, ο σχεδιασμός του εσωτερικού χώρου ακολουθεί παρόμοιες αρχές νεωτεριστικής διάθεσης εκφράζοντας έτσι μία συνθετική συνέπεια ως προς την εξωτερική όψη. Η οργάνωση του κλιμακοστασίου, της εισόδου και της πρόσβασης στα διαμερίσματα διέπεται από βασικές αρετές του σχεδιασμού για κατασκευαστική και αισθητική ποιότητα. Ενδεικτικά, αναφέρεται ο εργονομικός σχεδιασμός του κλιμακοστασίου (κατάλληλα ύψη και πλάτη πατημάτων, ευρύ φανάρι κ.α.), ο φυσικός φωτισμός του με μεγάλα παράθυρα, τα διακοσμητικά πλακίδια με γεωμετρικά μοτίβα στα πλατύσκαλα, οι εξώθυρες με γεωμετρικές γραμμικές αναφορές, τα κιγκλιδώματα κ.ά. Τα παραπάνω καθιστούν το σύνολο του κτηρίου, τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό του, ένα ιδιαίτερα αξιόλογο παράδειγμα του μοντερνισμού με ευρηματικά χειρισμούς στοιχείων Art Deco.

8

Αγίου Δημητρίου 92 & Αριστοτέλους 38

Αξιόλογο τμήμα κτηρίου (ισόγειο και 1ος όροφος), με εκλεκτικιστικά χαρακτηριστικά και διακοσμητικά στοιχεία που παραπέμπουν σε επιρροές του πολυεθνικού και κοσμοπολίτικου χαρακτήρα της Θεσσαλονίκης. Χαρακτηριστικά είναι τα νεογοτθικά οξυκόρυφα ανοίγματα, ο περίτεχνος διάκοσμος, ο αισθητικός πλουραλισμός στα επιμέρους στοιχεία. Αξιόλογη είναι η περίτεχνη θύρα εισόδου επί της οδού Αριστοτέλους που διαμορφώνεται σε εσοχή με οξυκόρυφο φεγγίτη.

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη πάνω από τον 1o όροφο.

9

Αγίας Σοφίας 60 & φιλίππου 48

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία του μοντερνισμού και των σύγχρονων τάσεων της εποχής του μεσοπολέμου. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αποτελεί η διαμόρφωση της γωνίας με καμπύλο έρκερ και η τοποθέτηση των ανοιγμάτων επί της καμπύλης.

10

Άγιος Μηνάς (περιοχή)- Ίωνα Δραγούμη 10

Τμήμα του συνόλου της αγοράς γύρω από την εκκλησία του Αγίου Μηνά, με απλοποιημένα μορφολογικά χαρακτηριστικά. Αποτελείται από σειρά ισόγειων καταστημάτων με πατάρι, το οποίο συνεχίζεται και στη γωνία προς την οδό Β. Ηρακλείου και στη γωνία προς την οδό Αγίου Μηνά. Στο κυρίως τμήμα επί της οδού Ίωνα Δραγούμη, υπάρχουν δύο στοές, μια προς την αυλή της εκκλησίας του Αγίου Μηνά και μία προς το εσωτερικό του συνόλου. Αξιόλογο χαρακτηριστικό αποτελεί η κλίμακα του συνόλου και η επαναληπτικότητα, οι λιτές όψεις που οργανώνονται με τα μεγάλα ορθογώνια ανοίγματα των καταστημάτων του ισογείου και τις οριζόντιες ζώνες των επαναλαμβανόμενων φεγγιτών του παταριού και των στεγάστρων από οπλισμένο σκυρόδεμα.

Ως ενιαίο σύνολο για να διατηρηθεί η κλίμακα και ο χαρακτήρας του οικοδομικού τετραγώνου που περιβάλλει την εκκλησία του Αγίου Μηνά.

11

Άγιος Μηνάς (περιοχή)- Βασιλέως Ηρακλείου (2 ενότητες)

Αποτελείται από δύο ενότητες. Την πρώτη ενότητα αποτελούν μια σειρά μονώροφων καταστημάτων προς την οδό Βενιζέλου. Ενδιαφέροντα στοιχεία αποτελούν οι όψεις (με λιτά νεοκλασικά διακοσμητικά στοιχεία) που οργανώνονται με τα μεγάλα ορθογωνικά ανοίγματα των καταστημάτων του ισογείου και το στηθαίο του δώματος. Αξιόλογα χαρακτηριστικά των όψεων αποτελούν οι διακοσμήσεις των πεσσών μεταξύ των ανοιγμάτων (που συνεχίζονται και στο στηθαίο) με τη μορφή παραστάδων με κυφώσεις και στέψη με απλά επίκρανα των οποίων τα ανάγλυφα κυμάτια συνεχίζουν σε όλο το μήκος της όψης του τμήματος αυτού σαν διακοσμητική ταινία, καθώς και το μεταλλικό στέγαστρο πάνω από τα ανοίγματα του ισογείου. Τμήμα των ισόγειων καταστημάτων παρουσιάζει αλλοιώσεις, αλλά λειτουργεί ως ενιαίο σύνολο. Η δεύτερη ενότητα αποτελείται από ένα διώροφο τμήμα δίπλα από το πρόπυλο και το καμπαναριό του Αγίου Μηνά. Το ισόγειο διαμορφώνεται με τα μεγάλα ανοίγματα των καταστημάτων ενώ ο όροφος παρουσιάζει ενδιαφέρον λόγω των επαναλαμβανόμενων δίλοβων ανοιγμάτων και της στέψης με οδοντωτό γείσο.

Ως ενιαίο σύνολο για να διατηρηθεί η κλίμακα και ο χαρακτήρας του οικοδομικού τετραγώνου που περιβάλλει την εκκλησία του Αγίου Μηνά.

12

Αλεξάνδρου Σβώλου 11

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία μοντερνισμού. Αξιόλογα στοιχεία αποτελούν η εκλεκτικιστική ξύλινη δίφυλλη πόρτα εισόδου, το κεντρικό διπλό έρκερ σε συνδυασμό με τους εξώστες εκατέρωθεν αυτού, καθώς και ο τονισμός της κατακορυφότητας με κεντρικό γραμμικό στοιχείο επί του έρκερ. Αποτελεί κτήριο συνοδείας ως μέρος συνόλου αξιόλογων κτηρίων στο ίδιο μέτωπο επί της οδού Αλεξάνδρου Σβώλου.

13

Αλεξάνδρου Σβώλου 13

Αξιόλογο κτήριο με ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα οργάνωση δομικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών με στοιχεία του μοντερνισμού. Η κύρια όψη παρουσιάζει αισθητική πρωτοτυπία ως προς την τυπολογία και μορφολογία της, αναδεικνύοντας νέες γεωμετρικές κυβιστικές εκφράσεις Art Deco (τριγωνική σύγκλιση των δύο τμημάτων της όψης εκατέρωθεν του κεντρικού άξονα, όπου διαμορφώνεται το έρκερ και ο ενιαίος οριζόντιος εξώστης του κάθε ορόφου). Αποτελεί σύνολο με άλλα αξιόλογα κτήρια επί της οδού Αλεξάνδρου Σβώλου.

14

Αλεξάνδρου Σβώλου 15 & Κ. Παλαιολόγου 1

Αξιόλογο κτήριο με ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα οργάνωση δομικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών με στοιχεία του μοντερνισμού. Ορθογώνια Ercker, τα οποία σε συνδυασμό με τους ορθογώνιους και καμπυλόμορφους εξώστες και τα διακοσμητικά γραμμικά στοιχεία, δημιουργούν μία ιδιαίτερη ογκοπλασία οριζοντιότητας, κατακορυφότητας, συμμετρίας, αρμονικών αναλογιών και αισθητικής πρωτοτυπίας. Αποτελεί σύνολο με άλλα αξιόλογα κτήρια επί της οδού Αλεξάνδρου Σβώλου.

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη στο δώμα του κτηρίου.

15

Αλεξάνδρου Σβώλου 190

Αξιόλογο κτήριο με ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα οργάνωση δομικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών με στοιχεία του μοντερνισμού. Ογκοπλαστική διαμόρφωση της όψης και αισθητική πρωτοτυπία ως προς την τυπολογία και μορφολογία της, αναδεικνύοντας νέες γεωμετρικές κυβιστικές εκφράσεις της Art Deco (κεντρική κατακόρυφη στενομέτωπη εσοχή με ημικυκλικούς εξώστες στο εσωτερικό της σε συνδυασμό με έρκερ και συνεχείς εξώστες εκατέρωθεν). Πόρτα εισόδου με τοξωτό ημικυκλικό υπέρθυρο και διακοσμητικά μοτίβα με επιρροές Art Deco. Αποτελεί σύνολο με άλλα αξιόλογα κτήρια επί της οδού Αλεξάνδρου Σβώλου.

Πολυκατοικία Σ. Παπαδήμα-Δ. Παπαμανώλη, μελετητής Γ. Μανούσος (1937) (Κολώνας, 2012).

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη πάνω από τον 5ο όροφο.

16

Αλεξάνδρου Σβώλου 33 & Δ. Γούναρη 29

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία μοντερνισμού και επιρροές Art Deco (π.χ. γραμμικά διακοσμητικά στοιχεία, καμπύλες προεξοχές κ.λ.π.). Κτήριο χαμηλής κλίμακας πάνω σε σημαντικό άξονα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος της οδού Δημητρίου Γούναρη και στο ευρύτερο περιβάλλον άλλων αξιόλογων κτηρίων επί της οδού Αλεξάνδρου Σβώλου.

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη πάνω από τον 1ο όροφο.

17

Αλεξάνδρου Σβώλου 39

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία μοντερνισμού και επιρροές Art Deco. Παρουσιάζει παρόμοια μορφολογική και δομική οργάνωση με το όμορο διατηρητέο κτήριο επί της Αλεξάνδρου Σβώλου 41 δημιουργώντας ένα συνεχές μέτωπο δύο όμοιων κτηρίων. Αξιόλογα στοιχεία αποτελούντα ορθογώνια έρκερ σε συνδυασμό με εξώστες, η συμμετρία, καθώς και οι λιτές προεξέχουσες ταινίες τόσο πάνω από τα ανοίγματα όσο και στα στηθαία του δώματος και των έρκερ.

18

Αλεξάνδρου Σβώλου 5 & Σκρα 1

Αξιόλογο κτήριο με ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα οργάνωση δομικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών με στοιχεία του μοντερνισμού, του μελετητή Γ. Μανού σου (1934)- Μέγαρο Κ. Ταλιαδούρη (Παπαδόπουλος, 1999, Κολώνας, 2012). Κυκλικά και ορθογώνια έρκερ, τα οποία σε συνδυασμό με τους καμπυλωμένους ή ορθογώνιους εξώστες και τα διακοσμητικά γραμμικά στοιχεία, δημιουργούν μία ιδιαίτερη ογκοπλασία οριζοντιότητας, κατακορυφότητας, αρμονικών αναλογιών και αισθητικής πρωτοτυπίας. Ενδιαφέρον χαρακτηριστικό στοιχείο αποτελεί η προεξέχουσα διπλή κατακόρυφη διακοσμητική ταινία στα κυκλικά έρκερ, η οποία στην απόληξή της τονίζεται με κυκλικό σχήμα. Αποτελεί σύνολο με άλλα αξιόλογα κτήρια επί της οδού Αλεξάνδρου Σβώλου.

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη στο δώμα του κτηρίου.

19

Αλεξάνδρου Σβώλου 7 & Σκρα 2

Αξιόλογο κτήριο με ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα οργάνωση δομικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών με στοιχεία του μοντερνισμού και της εποχής Art Deco. Παρουσιάζει καθαρότητα όγκων και γραμμών, συνθετικό σχεδιασμό δομικών και διακοσμητικών στοιχείων (έρκερ, εξώστες, πλαίσια ανοιγμάτων που δημιουργούν οριζόντιες και κατακόρυφες ζώνες) ογκοπλαστική διαμόρφωση των όψεων και συνθετική επεξεργασία κατακόρυφων και οριζόντιων αξόνων με επαναληπτικότητα του ορόφου. Χαρακτηριστικά στοιχεία τα γωνιακά ανοίγματα με φεγγίτες στα έρκερ. Αποτελεί σύνολο με άλλα αξιόλογα κτήρια επί της οδού Αλεξάνδρου Σβώλου, δημιουργώντας ενιαίο μέτωπο.

20

Αλεξάνδρου Σβώλου 9

Αξιόλογο κτήριο με δομικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά της εποχής του μοντερνισμού και επιρροές Art Deco. Παρουσιάζει καθαρότητα όγκων και γραμμών με γραμμικά οριζόντια στοιχεία, επαναληπτικότητα του ορόφου και ογκοπλαστική διαμόρφωση της όψης (κατακορυφότητα, κεντρική ανάπτυξη του έρκερ, συνδυασμός έρκερ και πλαϊνών εξωστών κ.λ.π.). Αποτελεί σύνολο με άλλα αξιόλογα κτήρια επί της οδού Αλεξάνδρου Σβώλου, δημιουργώντας ενιαίο μέτωπο. Πολυκατοικία Ν. Γκάλφα, μελετητής Γ. Μανούσος (1935) (Κολώνας, 2012). Το εσωτερικό του παρουσιάζει αξιόλογα στοιχεία, όπως οι δίφυλλες ταμπλαδωτές ξύλινες θύρες εισόδου των διαμερισμάτων με σκαλιστά διακοσμητικά στοιχεία, οι γύψινες λεπτομέρειες στο ταβάνι του χώρου εισόδου στο ισόγειο, καθώς και ο εργονομικός σχεδιασμός του κλιμακοστασίου (κατάλληλα ύψη και πλάτη πατημάτων), που φωτίζεται από τα παλιά ξύλινα παράθυρα που διατηρούνται στην πίσω όψη του. Διατηρείται επίσης το μεταλλικό κιγκλίδωμα του κλιμακοστασίου με τον ξύλινο χειρολισθήρα του. Τα παραπάνω καθιστούν το σύνολο του κτηρίου, τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό του, ένα ιδιαίτερα αξιόλογο παράδειγμα του μοντερνισμού.

21

Αμύντα 4

Αξιόλογο κτήριο, δείγμα της αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου με στοιχεία μοντερνισμού. Μαζί με το όμορο διατηρητέο επί της οδού Αμύντα 2 αποτελεί ένα αξιόλογο σύνολο ενώ στο άμεσο περιβάλλον του κτηρίου βρίσκονται και άλλα διατηρητέα κτήρια (Αμύντα 10,12,16, Αμύντα 1, 5, 11, Μητσαίων 10,12). Κτήριο με μια κύρια όψη επί της οδού Αμύντα με συμμετρική λιτή οργάνωση. Η οργάνωση της κύριας όψης επιτυγχάνεται με τον τονισμό του κεντρικού κατακόρυφου άξονα με έρκερ και τη συμμετρική οργάνωση εξωστοθυρών με τους αντίστοιχους εξώστες εκατέρωθεν αυτού.

Δεν χαρακτηρίζεται διατηρητέα η προσθήκη πάνω από τον 4ο όροφο.

22

Αρκαδιουπόλεως 1 & Αγίου Νέστορος 2

Αξιόλογο κτήριο σε περίοπτη θέση με εκλεκτικιστικά και νεώτερα μορφολογικά στοιχεία. Ιδιαίτερο στοιχείο αποτελεί το παλαιό καφενείο Καφαντάρη στο ισόγειο με τη διάταξη των συνεχόμενων ξύλινων ανοιγμάτων. Οι όψεις των ορόφων εμφανίζουν μία πλαστικότητα με τους εξώστες με στέγαστρα πάνω από αυτούς και τον τονισμό της γωνίας με γωνιακό εξώστη, καμπυλωμένο στέγαστρο και απόληξη στηθαίου στο σημείο αυτό. Αξιόλογα στοιχεία αποτελούν οι εξωστόθυρες με φεγγίτες, τα φουρούσια κάτω από τους εξώστες, τα κιγκλιδώματα νεωτεριστικής διάθεσης, η απομίμηση ισόδομου συστήματος στο επίχρισμα, η οποία στο ισόγειο γίνεται έντονη σχηματίζοντας ψευδοπεσσούς. Επιβλητική η είσοδος του κτηρίου στο ισόγειο με καμπυλωμένο στέγαστρο στο υπέρθυρο, διακοσμητικό ανάγλυφο πλαίσιο γύρω από αυτήν και μεταλλική θύρα.

23

Βαλαωρίτου 22

Αξιόλογο κτήριο με χαρακτηριστικά εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου και μία κύρια όψη επί της οδού Βαλαωρίτου που οργανώνεται συμμετρικά ως προς ένα κεντρικό κατακόρυφο άξονα που τονίζεται από την τοποθέτηση της εισόδου στο ισόγειο και με τα διπλά ανοίγματα παραθύρων στους ορόφους. Εκατέρωθεν αυτού τοποθετούνται συμμετρικά από δύο ανοίγματα στο ισόγειο και από δύο εξώστες στον 2ο όροφο. Η όψη διακοσμείται με λιτά διακοσμητικά στοιχεία, όπως τα απλά φουρούσια με φυτικά κοσμήματα που στηρίζουν τους εξώστες, γείσο με σταγόνες κ.α.

Στο εσωτερικό το κτήριο δεν παρουσιάζει ιδιαίτερα αξιόλογα στοιχεία αλλά διατηρεί τα αξιόλογα αρχικά εξωτερικά ξύλινα κουφώματα στους ορόφους στην όψη επί της οδού Βαλαωρίτου και τη μεταλλική θύρα εισόδου στο ισόγειο. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η εσωτερική σκάλα με συμπαγή μεταλλικά κιγκλιδώματα και εργονομικό σχεδιασμό.

24

Βαλαωρίτου 23

Αξιόλογο κτήριο με λιτή όψη, χωρίς περίτεχνα διακοσμητικά στοιχεία, με πολλά υψίκορμα ανοίγματα που οργανώνονται συμμετρικά σε κατακόρυφες και οριζόντιες ζώνες (στοιχεία εκλεκτικισμού). Ενδιαφέροντα στοιχεία της όψης αποτελούν: η εναλλαγή στενών και μεγαλύτερου πλάτους εξωστών, τα μεταλλικά κιγκλιδώματα των εξωστών και η μεταλλική θύρα εισόδου, η στήριξη των εξωστών με φουρούσια, οι ανάγλυφες ταινίες στο διαχωρισμό των ορόφων και μεταξύ των ανοιγμάτων του τελευταίου ορόφου.

Στο εσωτερικό το κτήριο δεν παρουσιάζει ιδιαίτερα αξιόλογα αρχιτεκτονικά στοιχεία. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η τυπολογία, τα μορφολογικά χαρακτηριστικά και τα υλικά κατασκευής της κεντρικής σκάλας (με καμπυλόμορφο ξύλινο χειρολισθήρα που ακολουθεί το σχεδιασμό της σκάλας και μεταλλικά κιγκλιδώματα), ενώ υπάρχουν και κάποιες απλής μορφής γύψινες διακοσμήσεις στις οροφές διαμερίσματος του 1ου ορόφου. Το κτήριο παρουσιάζει αρκετές αλλοιώσεις στο εσωτερικό λόγω της αλλαγής χρήσης τμήματος του κτηρίου από κατοικία σε χώρο βιοτεχνικής χρήσης (δημιουργία εσωτερικού ανελκυστήρα, αλλαγή κουφωμάτων και εσωτερικών διαρρυθμίσεων κ.α.) και λόγω της μακρόχρονης εγκατάλειψης σε άλλα τμήματα.

25

Βαλαωρίτου 35

Αξιόλογο διώροφο κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου. Λιτή οργάνωση της όψης σε δύο οριζόντιες ζώνες που σχηματίζονται με επανάληψη των ανοιγμάτων και οριζόντιες γλυφές στο επίχρισμα. Είναι όμορο του προτεινόμενου για διατήρηση κτηρίου που βρίσκεται επί της οδού Βαλαωρίτου 37 και Ίωνα Δραγούμη 37. Όσον αφορά στο εσωτερικό του κτηρίου, ενδιαφέρον παρουσιάζει ο σχεδιασμός του κεντρικού κλιμακοστασίου που οδηγεί στους ορόφους του κτηρίου, επιβλητικός με μεγάλο φανάρι και ξύλινο χειρολισθήρα με σιδηρά κιγκλιδώματα. Η χωροθέτηση του κεντρικού κλιμακοστασίου είναι απέναντι από την κύρια είσοδο, στο βάθος του κτηρίου έτσι ώστε ο μεταξύ τους ελεύθερος χώρος που δημιουργείται να λειτουργεί ως πέρασμα, τόσο για την πρόσβαση στους ορόφους, όσο και για να υπάρχει μια εσωτερική στοά στην οποία τα ισόγεια εμπορικά καταστήματα να μπορούν να έχουν άνοιγμα. Η συγκεκριμένη εσωτερική διάρθρωση και τυπολογία συναντάται σε κτήρια της εποχής του μεσοπολέμου τα οποία διαθέτουν καταστήματα εμπορικής χρήσης στο επίπεδο των ισογείων τους . Αποτελεί μια χαρακτηριστική χωρική οργάνωση σε συνδυασμό με τα κοινωνικά, πολεοδομικά και άλλα δεδομένα της εποχής κατασκευής του.

26

Βαλαωρίτου 8 & Ορφανίδου 7

Αξιόλογο κτήριο με χαρακτηριστικά εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής της περιόδου του μεσοπολέμου και δύο κύριες όψεις. Η όψη επί της οδού Βαλαωρίτου οργανώνεται συμμετρικά με κεντρικό έρκερ και ανοίγματα με εξώστες σε κατακόρυφες στήλες εκατέρωθεν. Η όψη επί της οδού Ορφανίδου οργανώνεται επίσης συμμετρικά, με δύο έρκερ που εναλλάσσονται με κατακόρυφες στήλες ανοιγμάτων και μικρών εξωστών. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η επεξεργασία των επιφανειών με διαφορετικές υφές στα επιχρίσματα και απλά γεωμετρικά διακοσμητικά στοιχεία. Ενδιαφέρον στοιχείο της κατασκευής αποτελεί το έντονα προεξέχον στέγαστρο από οπλισμένο σκυρόδεμα, το οποίο χωρίζει το ισόγειο από το πατάρι και τους ορόφους.

27

Βενιζέλου 52 & Κλεισούρας 1

Αξιόλογο κτήριο με δύο κύριες όψεις επί της οδού Βενιζέλου και επί της οδού Κλεισούρας. Αποτελείται από ισόγειο και δύο ορόφους. Οι όψεις του εμφανίζουν την ίδια συμμετρική λιτή οργάνωση, με τα ανοίγματά τους να αναπτύσσονται σε οριζόντιες και κατακόρυφες στήλες. Διατηρούνται αρκετά από τα αρχικά ξύλινα κουφώματα και τα γαλλικά παντζούρια, τα οποία χρήζουν επισκευής και αποκατάστασης. Η γειτνίαση του με τα διατηρητέα κτήρια της οδού Κλεισούρας 3, 5 και 7 δημιουργεί ένα ανάπτυγμα όψεων, μία οπτική συνέχεια και συνοχή, συμβάλλοντας στην ανάδειξη της εικόνας του οικιστικού τοπίου έστω και αποσπασματική. Το κτήριο παρουσιάζει αρκετές φθορές στο εσωτερικό λόγω της εγκατάλειψής του, όπως στο Φ.Ο., στα υλικά, τοιχοποιίες, κτλ

28

Βενιζέλου 6 & Καλαποθάκη 2

Πρόκειται για το Μέγαρο Stein, πολυώροφο κατάστημα του Ε. Loewy, κτισμένο το 1908 (Γιακουμακάτος, 2004) ή το 1906, σύμφωνα με τη χρονολογία που αναγράφεται πάνω από την κύρια είσοδο. Το αξιόλογο αυτό κτήριο βρίσκεται σε περίοπτη θέση επί της πλατείας Ελευθερίας με κύριο χαρακτηριστικό του την κατακόρυφη αυστηρή γραμμικότητα στις όψεις του και τον περίτεχνο τρούλο στο άνω μέρος του με στοιχεία ανατολίτικης αρχιτεκτονικής, κοσμημένο με σφαίρα πράσινου διάφανου χρώματος. Κτίστηκε για λογαριασμό της αυστριακής εταιρείας Stein και είναι το μοναδικό κτήριο της πλατείας Ελευθερίας που επέζησε από την πυρκαγιά του 1917. Ο τελευταίος όροφος είναι μεταπολεμική προσθήκη.

29

Βενιζέλου 60

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία του μοντερνισμού και των σύγχρονων τάσεων της εποχής του μεσοπολέμου. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αποτελεί το κεντρικό έρκερ, η συμμετρική οργάνωση των ανοιγμάτων στους ορόφους και ο τονισμός της ζώνης του έρκερ με απλές οριζόντιες ταινίες.

30

Βενιζέλου 63 & Μπαλταδώρου 11

Κτήριο με αξιόλογα μορφολογικά στοιχεία και. δύο κύριες όψεις σας οδούς Μπαλταδώρου και. Βενιζέλου. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του κτηρίου είναι η καμπύλη διαμόρφωση της όψης στη συμβολή των οδών Βενιζέλου και Μπαλταδώρου. Η οργάνωση των όψεων (με κατακόρυφες στήλες εξωστών και ανοιγμάτων) ανήκει στην αρχιτεκτονική του μεσοπολέμου με στοιχεία ενός απλοποιημένου εκλεκτικισμού και επιρροές Art Deco. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και επιμέρους στοιχεία του κτηρίου όπως η σιδηρά θύρα εισόδου, τα κιγκλιδώματα, τα ξύλινα κουφώματα στα καταστήματα επί της Μπαλταδώρου, το μεταλλικό στέγαστρο πάνω από τα καταστήματα.

31

Βενιζέλου 66 & Τοσίτσα 1 (κλινική Ανδρεάδη)

Αξιόλογο κτήριο του μεσοπολέμου σε περίοπτη θέση στη συμβολή των οδών Βενιζέλου και Τοσίτσα. Αποτελείται από ισόγειο (καταστήματα) με ημιώροφο και. πέντε ορόφους. Οι όψεις του είναι λιτές, χωρίς περίτεχνα διακοσμητικά στοιχεία και οργανώνονται σε κατακόρυφες και οριζόντιες στήλες από εξώστες ή ανοίγματα ή έρκερ (τα οποία εμπλουτίζουν το ογκομετρικό περίγραμμα του κτηρίου, διασπώντας τις μεγάλες επιφάνειες των μεγάλων όψεων σε επιμέρους τμήματα). Παρουσιάζουν συμμετρία που συνδυάζεται με την επανάληψη, την απλότητα και τη λειτουργική έκφραση. Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης το περιμετρικό στέγαστρο του ισογείου με απλοποιημένα στηρίγματα. Επίσης αξιόλογη είναι η διαμόρφωση της θύρας εισόδου (που διακόπτει το στέγαστρο) με έμφαση στον κατακόρυφο άξονα, περίτεχνη δίφυλλη ξύλινη θύρα με ανάγλυφα ξύλινα πλαίσια και φεγγίτες με νεωτεριστικά κιγκλιδώματα. Πάνω από τη θύρα, υπάρχει μεγάλος φεγγίτης με μικρή καμπυλότητα που τονίζει τον κατακόρυφο άξονα. Το εσωτερικό του κτηρίου δεν παρουσιάζει περίτεχνα διακοσμητικά στοιχεία, ενώ διατηρούνται σε καλή κατάσταση τα παλιά ξύλινα κουφώματα και το κεντρικό κλιμακοστάσιο.

32

Βενιζέλου 76 & Ολύμπου 64

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία μοντερνισμού. Κτισμένο τη δεκαετία του 1930 από τους μελετητές Γ. Μαλάκη- Γ. Ζωγράφο (Παπαδόπουλος, 1999). Βρίσκεται σε περίοπτη θέση, στη συμβολή των οδών Βενιζέλου και Ολύμπου, στα όρια της πλατείας Διοικητηρίου. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι η καμπυλόμορφη διαμόρφωση της γωνίας με δύο έρκερ συμμετρικά ως προς τη γωνία του κτηρίου. Οι όψεις οργανώνονται σε κατακόρυφες και οριζόντιες ζώνες που τονίζονται στα έρκερ και ανά όροφο με μικρή εσοχή στο επίχρισμα και με την εναλλαγή εξωστοθυρών και παραθύρων. Κυριαρχεί ο τονισμός της οριζόντιας γραμμής (στέγαστρο ισογείου, κιγκλιδώματα εξωστών, περβάζια παραθύρων) σε συνδυασμό με τα κατακόρυφα στοιχεία των έρκερ. Αποτελεί αξιόλογο σύνολο με τα κτήρια επί της οδού Ολύμπου 52-56 και Ολύμπου 60 (συμμετέχοντας στο ανάπτυγμα των όψεων επί της πλατείας Διοικητηρίου) καθώς και με το κτήριο επί της οδού της Ολύμπου 55.

33

Βύρωνος 2 & Ισαύρων 2 & Τσιμισκή

Αξιόλογο γωνιακό κτήριο με στοιχεία του μοντερνισμού και εκλεκτικιστικές διακοσμητικές αναφορές. Αρχικά διώροφο κτήριο με προσθήκη 3ου ορόφου στις αρχές του '60, η οποία διακρίνεται πάνω από το περιμετρικό προεξέχων γείσο, που διαχωρίζει τον 2ο από τον 3ο όροφο. Στην όψη επί της οδού Τσιμισκή ο άξονας συμμετρίας εντείνεται με τον τονισμό της εισόδου και την προσθήκη στο δώμα. Τριμερής διάταξη της κάθε όψης με ελαφριά προεξοχή των γωνιακών τμημάτων της. Συμμετρική διάταξη των υψίκορμων ανοιγμάτων σε κατακόρυφες στήλες, εξώστες με χτιστά διάτρητα στηθαία στον πρώτο όροφο, ενώ στο 2ο και 3ο όροφο εξώστες με μεταλλικά περίτεχνα κιγκλιδώματα. Στα υπέρθυρα των ανοιγμάτων του 2ου ορόφου, κάτω από το περιμετρικό γείσο, διακρίνονται σταγόνες και περίτεχνα φουρούσια. Βρίσκεται στο άμεσο περιβάλλον με άλλα διατηρητέα και αξιόλογα κτήρια της περιοχής.

34

Γ. Παλαμά 11 & Παύλου Μελά 25

Αξιόλογο κτήριο με δύο κύριες όψεις, στις οποίες επικρατεί πλούσιος διάκοσμος εκλεκτικιστικών στοιχείων και μορφολογικών στοιχείων Art Deco, όπως οι κατακόρυφες στήλες των έρκερ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι καμπύλες απολήξεις των έρκερ και του γωνιακού εξώστη, η διαμόρφωση της βάσης των έρκερ, τα περίτεχνα κιγκλιδώματα, τα φουρούσια, οι διακοσμήσεις στις ποδιές των παραθύρων στα έρκερ, η διακοσμητική οριζόντια ζώνη κάτω από το γείσο με τους γεισίποδες και τα διακοσμητικά κλειδιά στα ανοίγματα του 3ου ορόφου. Το κτήριο στο εσωτερικό του διασώζει τα ξύλινα κουφώματα, τις γύψινες διακοσμήσεις στις οροφές και τη διαρρύθμιση των χώρων με μικρές τροποποιήσεις.

Δεν χαρακτηρίζονται ως διατηρητέοι οι τρεις τελευταίοι όροφοι πάνω από το γείσο του αρχικού κτηρίου (μεταγενέστερη προσθήκη)

35

Γκαρπολά 3

Αξιόλογο κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου. Η οργάνωση της όψης γίνεται σε τρεις κατακόρυφες στήλες, με τον κεντρικό άξονα να τονίζεται με μεγαλύτερου μήκους εξώστη, μικρή προεξοχή του κεντρικού τμήματος και διαφοροποίηση και προεξοχή του στεγάστρου του τελευταίου ορόφου. Στο κεντρικό τμήμα, ενδιαφέρον παρουσιάζει το τριπλό άνοιγμα, η διαφοροποίηση των μεταλλικών κιγκλιδωμάτων που διακοσμούνται με ελικοειδή μοτίβα και τα ανάγλυφα διακοσμητικά στοιχεία στη στέψη. Το κτήριο στο εσωτερικό του διατηρεί τα ξύλινα κουφώματα στην είσοδο και στους κοινόχρηστους χώρους, τα κιγκλιδώματα του κλιμακοστασίου και σε ορισμένες περιπτώσεις γύψινες διακοσμήσεις στις οροφές και διακοσμητικά πλακίδια στα δάπεδα.

36

Γλάδστωνος 19 & Ολύμπου 12

Αξιόλογο κτήριο καπναποθήκης που αποτελεί σημείο αναφοράς λόγω της τυπολογίας, της κατασκευής και των διαστάσεων του, που μαρτυρά την οικονομική και κοινωνική εξέλιξη της περιοχής και αποτελεί δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής. Εντάσσεται στην ευρύτερη περιοχή από το Λιμάνι έως το Διοικητήριο, όπου συγκεντρώνονται παρόμοιου τύπου κτήρια ειδικών χρήσεων κατά την εποχή του μεσοπολέμου. Το κτήριο δημιουργεί οπτική συνέχεια με την καπναποθήκη επί των οδών Γλάδστωνος και Κ. Παλαμά 1, με την οποία παρουσιάζει παρόμοια αρχιτεκτονικά και μορφολογικά στοιχεία. Επαναληπτικότητα του ορόφου, με οριζόντιες ζώνες ανοιγμάτων, που περικλείονται από προεξέχουσες γραμμές στο επίχρισμα στο άνω και κάτω μέρος τους. Επί της οδού Γλάδστωνος υπάρχει κλιμακωτή ανάπτυξη του όγκου με έναν επιπλέον όροφο σε τμήμα του κτηρίου. Οριζόντιες χαράξεις στο σχεδιασμό ενοποιούν τις θέσεις των δύο εισόδων στο ισόγειο με τα άνωθεν στέγαστρα. Διαφοροποίηση των ανοιγμάτων 3ου και 4ου ορόφου, τα οποία τοποθετούνται σε δυάδες, από τα μονά ανοίγματα 1ου και 2ου ορόφου. Λιτότητα στην κατασκευή, παράθυρα με καΐτια, μεταλλικές πόρτες εισόδου.

Λόγω του μεγέθους και της τυπολογίας του, το κτήριο μπορεί να αποκτήσει νέες χρήσεις όπως π.χ. πολιτιστικού ή εμποροβιομηχανικού χαρακτήρα, έτσι ώστε να συμβάλλει στην αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος.

37

Γλάδστωνος 8 & Κ. Παλαμά 2.

Αξιόλογο κτήριο με εκλεκτικιστικά αρχιτεκτονικά στοιχεία που αναπτύσσεται στη γωνία των οδών Γλάδστωνος 8 και Κ. Παλαμά 2 με δύο εισόδους. Πιθανόν να αποτελεί διαφορετικές ιδιοκτησίες. Εμφανίζει ενιαία συνθετική οργάνωση των δύο όψεων με τη συνεχή επανάληψη κατακόρυφων αξόνων, όπου κυριαρχούν εξωστόθυρες με εξώστες στο 2ο και 3ο όροφο. Συμμετρία και αξιόλογα διακοσμητικά στοιχεία που διαμορφώνονται σε ζώνες στο επίχρισμα, όπως η οριζόντια ζώνη με γεωμετρικά μοτίβα στο άνω μέρος του 3ου ορόφου, οι ανάγλυφες κάθετες ταινίες κάτω από τα παράθυρα του 1ου ορόφου, τα ορθογωνικά φουρούσια στο προεξέχον γείσο και στους εξώστες, οι κυρτές ή καμπύλες ακμές γύρω από τα παράθυρα και τις εξωστόθυρες και τα περίτεχνα κιγκλιδώματα. Αξιόλογες είναι οι δύο ξύλινες δίφυλλες θύρες εισόδου και ο τονισμός τους με φαρδύ προεξέχον πλαίσιο, πάνω από το οποίο διακρίνονται ορθογωνικοί φεγγίτες.

38

Γρηγορίου Ζαλίκη 2

Αξιόλογο κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου, με ισόγειο, ημιώροφο και δύο ορόφους και δύο κύριες όψεις επί των οδών Ζαλίκη και Ιουστινιανού. Χαρακτηριστική είναι η διαμόρφωση της γωνίας με τρίπλευρο έρκερ, η διαμόρφωση του ημιώροφου με την εναλλαγή τοξωτών και ορθογωνικών ανοιγμάτων (με καμπυλωμένες γωνίες) σε αντιστοιχία με τα ανοίγματα των καταστημάτων. Οι όψεις οργανώνονται με την εναλλαγή έρκερ και στηλών ανοιγμάτων με τους αντίστοιχους εξώστες. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και επιμέρους στοιχεία όπως τα κιγκλιδώματα των εξωστών (με επιρροές Art Deco), η ξύλινη θύρα εισόδου (με επιρροές Art Nouveau). Αποτελεί μέρος συνόλου αξιόλογων κτηρίων με τα όμορα κτήρια επί της οδού Γρηγορίου Ζαλίκη 4 και Γρηγορίου Ζαλίκη 6 (διατηρητέο).

39

Γρηγορίου Ζαλίκη 4

Αξιόλογο κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου, δείγμα ενός απλοποιημένου εκλεκτικισμού με επιμέρους στοιχεία Art Deco (θύρα εισόδου, απλοποιημένα φουρούσια στους εξώστες, διακοσμητική ζώνη στη στέψη του αρχικού κτηρίου).Τριμερής οργάνωση της όψης με κεντρικό άνοιγμα (εξωστόθυρα διευρυμένου πλάτους) με εξώστη (με καμπύλη όψη και διάτρητο κτιστό στηθαίο) και στήλη ανοιγμάτων με τους αντίστοιχους εξώστες εκατέρωθεν. Το αρχικό κτήριο (ισόγειο με πατάρι και δύο όροφοι) έχει δεχθεί μεταγενέστερη προσθήκη. Αποτελεί σύνολο αξιόλογων κτηρίων με τα όμορα κτήρια επί της οδού Γρηγορίου Ζαλίκη 6 (διατηρητέο) και Γρηγορίου Ζαλίκη 2.

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη πάνω από το 2ο όροφο.

40

Δ. Γούναρη 19 & Ισαύρων 14

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία μοντερνισμού και Art Deco, τα οποία εκφράζονται στα δομικά στοιχεία (τονισμός της γωνίας με εξώστες που συνδυάζονται με έρκερ, προεξοχές, απολήξεις ). Κεντρικός κατακόρυφος άξονας, ο οποίος τονίζεται με υπερύψωση στο πάνω μέρος του.

Δεν χαρακτηρίζονται ως διατηρητέα τα μεταγενέστερα στοιχεία και τελειώματα (διακοσμήσεις με φυτικά μοτίβα, αετωματική υπερύψωση στο πάνω μέρος του κτηρίου)

41

Δέλλιου 3

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία μοντερνισμού. Διακρίνεται κεντρικό διευρυμένο έρκερ, κεντρικός άξονας συμμετρίας και εκατέρωθεν εξώστες. Αποτελεί κτήριο συνοδείας ενός συνόλου τεσσάρων αξιόλογων κτηρίων επί των οδών Δέλλιου και Αλεξάνδρου Σβώλου. Στο εσωτερικό του κτηρίου, ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ξύλινες εξώθυρες των διαμερισμάτων με γεωμετρικές και σχηματοποιημένες φυτικές μορφές, χαρακτηριστικές του κινήματος Art Deco (ξύλινος κυκλικός φεγγίτης με καμπύλα στοιχεία στα κιγκλιδώματα και έντονα ανάγλυφα γραμμικά κατακόρυφα ξύλινα στοιχεία στο κέντρο της θύρας που δίνουν έμφαση στον κατακόρυφο άξονα).

42

Δέλλιου 5 & Φιλικής Εταιρείας 32

Αξιόλογο κτήριο με ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα οργάνωση δομικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών με στοιχεία εκλεκτικισμού. Ορθογώνια και καμπύλα κυβιστικά στοιχεία, εσοχές και εξοχές, κενά και πλήρη, ορθογώνια και καμπύλα σχήματα δημιουργούν μία ιδιαίτερη ογκοπλασία οριζοντιότητας, κατακορυφότητας και αισθητικής πρωτοτυπίας. Αποτελεί σύνολο με άλλα αξιόλογα κτήρια επί της οδού Αλεξάνδρου Σβώλου, δημιουργώντας ενιαίο μέτωπο.

43

Δημητρίου Μαργαρίτη 5 & Φιλικής Εταιρείας 24

Αξιόλογο κτήριο που ανήκει στην κατηγορία των κτηρίων ειδικών χρήσεων δημόσιου χαρακτήρα (κινηματογράφος), του μελετητή Γ. Μανούσου (1930) (Παπαδόπουλος, 1999). Αυστηρή γεωμετρία του κελύφους με εκλεκτικιστικές αναφορές και στοιχεία του μοντερνισμού. Διακοσμητικά στοιχεία ποικίλων επιρροών (Art Deco, στοιχεία αναζήτησης της ελληνικότητας, όπως μαίανδροι, καμάρες κ.λ.π.). Ο εσωστρεφής χαρακτήρας του κεντρικού χώρου εκφράζεται με τον σχεδιασμό επιβλητικών δομικών στοιχείων και συνθέσεων (γραμμικά ανοίγματα σε όλο το ύψος του κτηρίου πάνω από το ισόγειο, οριζόντιες ζώνες φεγγιτών, ογκώδεις πεσσοί με υπερυψωμένη απόληξη, που πλαισιώνουν το κεντρικό τμήμα κάθε όψης κ.λ.π.). Αποτελεί ενιαίο σύνολο με το διατηρητέο κτήριο επί της οδού φιλικής Εταιρείας 24.

44

Δωδεκανήσου 14 & Ναυμαχίας Λήμνου 13

Αξιόλογο κτήριο (με χρήση καπναποθήκης) με επιρροές μοντερνισμού και Art Deco που αποτελεί στοιχείο της βιομηχανικής κληρονομιάς. Πρόκειται για την καπναποθήκη Μ. Σακκά-Α. Μιχαηλίδη του μελετητή Α. Νικόπουλου (1937) (Κολώνας, 2012). Αξιόλογα χαρακτηριστικά αποτελούν η οργάνωση των όψεων σε κατακόρυφες και οριζόντιες ζώνες ανοιγμάτων που τονίζονται με απλές ανάγλυφες ταινίες. Η ζώνη πάνω από την είσοδο (επί της οδού Ναυμαχίας Λήμνου 13) τονίζεται με ανάγλυφες κατακόρυφες ταινίες, ομαδοποιημένες με τρόπο ανάλογο εκείνου του όμορου κτηρίου επί της οδού Ναυμαχίας Λήμνου 11 και Ολ. Διαμαντή 5. Η εναλλαγή των κατακόρυφων και οριζόντιων ζωνών και η επανάληψη των ορόφων δημιουργούν ένα ενδιαφέρον σύνολο με αξιόλογη ογκοπλαστική διαμόρφωση και συνθετική επεξεργασία. Αποτελεί ενιαίο σύνολο με το κτήριο επί των οδών Ολ. Διαμαντή 5 και Ν. Λήμνου 11.

45

Εγνατίας 102 & Αγίας Σοφίας 43

Το κτήριο βρίσκεται σε περίοπτη θέση, στη συμβολή των οδών Εγνατίας και Αγίας Σοφίας. Χαρακτηριστική η καμπυλόμορφη διαμόρφωση της γωνίας του κτηρίου με εξώστες που ακολουθούν την καμπυλότητα αυτή σε όλους τους ορόφους και η οργάνωση των έρκερ εκατέρωθεν στον 1ο και 2ο όροφο, που τονίζονται με κατακόρυφες γραμμικές διακοσμητικές ταινίες δίνοντας πλαστικότητα στις όψεις. Πέρα από τα ανάγλυφα διακοσμητικά στοιχεία των έρκερ, οι όψεις του κτηρίου είναι λιτές, με τα ανοίγματά τους να αναπτύσσονται συμμετρικά σε οριζόντιες και κατακόρυφες στήλες.

46

Εγνατίας 110 & Πρασακάκη 12

Το κτήριο βρίσκεται στη συμβολή των οδών Εγνατίας και Πρασακάκη, με δύο κύριες όψεις και έντονη πλαστικότητα στη σύνθεση αυτών. Χαρακτηριστικά στοιχεία των όψεων αποτελούν τα έρκερ που αναπτύσσονται σε όλο το ύψος των ορόφων σε συνδυασμό με τους μικρούς ημικυκλικούς εξώστες εκατέρωθεν αυτών. Οι όψεις του κτηρίου είναι λιτές με τα ανοίγματά τους να αναπτύσσονται συμμετρικά σε οριζόντιες και κατακόρυφες στήλες. Πολυκατοικία Σ. Κωνσταντάρα του μελετητή Τ. Παπαμιχαηλίδη (1933) (Κολώνας, 2012).

47

Εγνατίας 112 & Στ. Τάττη 7

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία μοντερνισμού και επιρροές των σύγχρονων αρχιτεκτονικών τάσεων της εποχής του μεσοπολέμου. Παρουσιάζει συνθετική ευκρίνεια και αρμονικές αναλογίες στα επιμέρους δομικά και διακοσμητικά στοιχεία (έρκερ, εξώστες, γραμμικά πλαίσια και ταινίες κ.λ.π.). Ογκοπλαστική διαμόρφωση των όψεων με ενδιαφέρουσες εναλλαγές έρκερ και καμπύλων ή ορθογωνικών εξωστών, καθώς και τμηματική διαφοροποίηση του ύψους του.

48

Εγνατίας 122

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία του μοντερνισμού και επιρροές Art Deco Στην κύρια όψη του αξιόλογα στοιχεία αποτελούν το κεντρικό κατακόρυφο έρκερ με γωνιακό άνοιγμα, η ενοποίηση του έρκερ με πλαϊνό εξώστη, τα οριζόντια γείσα στην απόληξη του κτηρίου κ.λ.π. Ιδιαίτερη ογκοπλασία με μορφολογικά και δομικά στοιχεία οριζοντιότητας, κατακορυφότητας και αρμονικών αναλογιών. Βρίσκεται στο ευρύτερο περιβάλλον με άλλα αξιόλογα κτήρια επί της οδού Εγνατίας 126 και Εγνατίας 128.

49

Εγνατίας 126

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία του μοντερνισμού με κεντρικό διπλό έρκερ και εκατέρωθεν εξώστες σε συμμετρία (γραμμικά διακοσμητικά οριζόντια στοιχεία και κατακορυφότητα της κεντρικής προεξοχής). Αποτελεί κτήριο συνοδείας με το όμορό του κτήριο επί της οδού Εγνατίας 128 δημιουργώντας με αυτό μία ενότητα αξιόλογων κτηρίων.

50

Εγνατίας 128 & Πατριάρχου Ιωακείμ 17

Αξιόλογο κτήριο με ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα οργάνωση δομικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών με στοιχεία του μοντερνισμού και επιρροές Art Deco. Αξιόλογα στοιχεία αποτελούν, η ογκοπλαστική διαμόρφωση των όψεων με γραμμικά στοιχεία που πλαισιώνουν και δημιουργούν κατακόρυφες και οριζόντιες συστοιχίες ανοιγμάτων, η κατακόρυφη προεξοχή (έρκερ), οι καμπύλοι εξώστες, το οριζόντιο ορθογωνικής μορφής προεξέχων γείσο στην απόληξη του κτηρίου,τα κιγκλιδώματα καθώς και επιμέρους διακοσμητικά γραμμικά στοιχεία (π.χ. στις ποδιές και στα υπέρθυρα των παραθύρων κ.λ.π.). Αποτελεί σύνολο με το όμορό του επί της οδού Εγνατίας 126, δημιουργώντας ενιαίο μέτωπο αξιόλογων κτηρίων. Στο εσωτερικό του κτηρίου ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι γύψινες Art Deco διακοσμήσεις στην οροφή του κοινόχρηστου χώρου της εισόδου, η διατήρηση των δίχρωμων διακοσμητικών πλακιδίων, τα κιγκλιδώματα της πόρτας εισόδου και της εσωτερικής κλίμακας ανόδου στον όροφο, η καμπύλη ξύλινη κουπαστή της σκάλας, οι παλιές ξύλινες θύρες εισόδου των διαμερισμάτων και τα ξύλινα κουφώματα που διατηρούνται ακόμα.

51

Εγνατίας 136

Αξιόλογο κτήριο με ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα οργάνωση δομικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών με στοιχεία μοντερνισμού. Ογκοπλαστική διαμόρφωση της όψης και αισθητική πρωτοτυπία ως προς την τυπολογία και μορφολογία της αναδεικνύοντας νέες γεωμετρικές κυβιστικές εκφράσεις με ιδιαίτερο σχεδιασμό (κεντρική κατακόρυφη εκτεταμένη προεξοχή με οριζόντια διάταξη ανοιγμάτων σε κάθε όροφο, εναλλαγή κενών και πλήρων, κατακορυφότητα της όψης με εσοχές στον κεντρικό άξονα του κτηρίου, πλαϊνοί εξώστες με καμπυλωμένες γωνίες, κιγκλιδώματα κ.λ.π.). Αξιόλογα στοιχεία συναντά κανείς και στο εσωτερικό του κτηρίου, όπως ο σχεδιασμός του κεντρικού κλιμακοστασίου που οδηγεί στους ορόφους του κτηρίου, με καμπυλόμορφο φανάρι, ξύλινο χειρολισθήρα και σιδηρά κιγκλιδώματα, καθώς και οι δίφυλλες ξύλινες εξώπορτες των διαμερισμάτων.

52

Εγνατίας 26 & Βαλαωρίτου 19 (στοά Κολόμβου)

Αξιόλογο κτίσμα με εκλεκτικιστικά στοιχεία που ενώνει μέσω στοάς την οδό Εγνατία με την οδό Βαλαωρίτου με όμοιες όψεις και στις δυο πλευρές. Οι όψεις οργανώνονται συμμετρικά με τρεις κατακόρυφους άξονες που διαχωρίζονται με κατακόρυφα στοιχεία (μίμηση πεσσών) στο ύψος των ορόφων και οριζόντια διακοσμητικά στοιχεία. Ο κεντρικός άξονας σχηματίζεται με μονό άνοιγμα και μικρό πολυγωνικό εξώστη και τονίζεται με διαφοροποίηση της στέψης ενώ οι δύο πλευρικοί με τριπλά ανοίγματα και μεγαλύτερους πολυγωνικούς εξώστες.

53

Εγνατίας 33

Κτήριο με αξιόλογα μορφολογικά στοιχεία, δείγμα της αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου με στοιχεία του μοντερνισμού. Αποτελεί αξιόλογο σύνολο με το όμορο διατηρητέο κτήριο της στοάς Κολόμβου σε σημαντικό οδικό άξονα της πόλης (Εγνατία), συμβάλλοντας στην ανάδειξη της εικόνας του οικιστικού τοπίου. Απόλυτη συμμετρία, γεωμετρικές καθαρές επιφάνειες με κεντρική προεξοχή τύπου έρκερ με λιτές διακοσμητικές λωρίδες, ανοίγματα που διατάσσονται σε τέσσερις κατακόρυφες στήλες και ομαδοποιούνται σε δύο ενότητες εκατέρωθεν του κεντρικού άξονα. Στο εσωτερικό παρουσιάζει την ίδια συμμετρική και λιτή οργάνωση, διατηρώντας τα ξύλινα κουφώματα στους κοινόχρηστους χώρους και το κλιμακοστάσιο.

54

Εγνατίας 43 & Συγγρού 14

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία του μοντερνισμού. Χαρακτηριστικό της οργάνωσης των όψεων είναι η απότμηση της γωνίας στη συμβολή των οδών Εγνατίας και Συγγρού και η συμμετρική οργάνωση εκατέρωθεν με τα έρκερ και τους εξώστες που διατρέχουν τις όψεις. Επαναληπτικότητα του ορόφου και ογκοπλαστική διαμόρφωση των όψεων με γεωμετρικά διακοσμητικά στοιχεία που ταυτίζονται με δομικά στοιχεία. Αποτελεί σύνολο αξιόλογων κτηρίων μαζί με το κτήριο επί της οδού Συγγρού 16 και με το κτήριο επί των οδών Εγνατίας 41 και Συγγρού 17 που είναι χαρακτηρισμένο διατηρητέο από το ΥΠ ΠΟΑ.

55

Εγνατίας 50 & Ίωνα Δραγούμη 30

Αξιόλογο κτήριο με χαρακτηριστικά εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής της περιόδου του μεσοπολέμου, με δύο ορόφους προσθήκη που διαφοροποιείται μορφολογικά από το υπόλοιπο. Οι δύο κύριες όψεις εμφανίζουν την ίδια συμμετρική λιτή οργάνωση και τα ανοίγματα διατάσσονται σε πέντε κατακόρυφες στήλες με τονισμό του κεντρικού άξονα και των άκρων (με διαφοροποίηση της στέψης). Εσωτερικά το κτήριο έχει ανακατασκευαστεί με διαφοροποιήσεις ως προς τις αρχικές στάθμες των ορόφων και έχει γίνει και προσθήκη δύο ορόφων, η οποία διαφοροποιείται μορφολογικά στην όψη από το αρχικό κτήριο.

Χαρακτηρίζονται μόνο οι όψεις του αρχικού κτηρίου (ισόγειο και δύο όροφοι).

56

Εγνατίας 66

Αξιόλογο κτήριο με χαρακτηριστικά εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής. Η κύρια όψη του επί της οδού Εγνατίας (όσον αφορά στο αρχικό κτήριο) παρουσιάζει συμμετρία με χρήση ψευδοκιόνων που διαμορφώνονται σε κατακόρυφους άξονες σε σχέση με τα ανοίγματα και τους εξώστες τους. Γενικά η οργάνωση είναι λιτή με τα ανοίγματα να αναπτύσσονται σε οριζόντιες και κατακόρυφες στήλες. Έχει επισκευαστεί, υπάρχει προσθήκη δύο ορόφων, παρατηρούνται έντονοι χρωματικοί τόνοι στα στοιχεία της όψης του και έχουν αντικατασταθεί τα αρχικά του κουφώματα.

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο το σύνολο του κτηρίου (μαζί με τις μεταγενέστερες προσθήκες καθ' ύψος 2 ορόφων).

57

Εγνατίας 99 & Εξαδάκτυλου 1

Αξιόλογη πολυκατοικία με έμφαση στα γεωμετρικά σχήματα και επιρροές της Art Deco που βρίσκεται πάνω στον κύριο οδικό άξονα της Εγνατίας όπου σώζονται και άλλα αξιόλογα κτήρια της εποχής του μεσοπολέμου. Χαρακτηριστική η διπλή καμπυλότητα της γωνίας στη συμβολή των οδών Εγνατίας & Εξαδάκτυλου, στην οποία συνθέτονται το ημικυκλικό γωνιακό έρκερ και ο οριζόντιος εξώστης με την καμπυλοειδή διαμόρφωση της γωνίας του. Ορθογώνιες και καμπύλες επιφάνειες δημιουργούν μία ιδιαίτερη ογκοπλασία.

Πολυκατοικία Ο. Βαφειάδη του μελετητή Γ. Μανούσου (1934) (Κολώνας, 2012, Παπαδόπουλος, 1999).

58

Εθνικής Αμύνης 29 & Αλεξάνδρου Σβώλου 49

Αξιόλογο κτήριο με ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα οργάνωση δομικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών με επιρροές Art Deco. Χαρακτηριστικά στοιχεία αποτελούν τα γραμμικά στοιχεία που ενοποιούν τα δομικά στοιχεία των όψεων, τα ανοίγματα στις γωνίες των έρκερ, η ογκοπλαστική διαμόρφωση της όψης με τα έρκερ, τους εξώστες και την αξιοποίηση της καμπύλης γραμμής (ημικυκλικοί εξώστες), συμμετρία ως προς τη γωνία κ.λ.π. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαμόρφωση της γωνίας με γωνιακό διπλό εξώστη, ο οποίος καταλήγει εκατέρωθεν στις δύο άκρες του σε ορθογωνικά έρκερ. Βρίσκεται στο ευρύτερο περιβάλλον με άλλα αξιόλογα κτήρια που βρίσκονται επί των οδών Αλεξάνδρου Σβώλου και Εθνικής Αμύνης (Δέλλιου 1-5, Αλεξάνδρου Σβώλου 5-15, 19, 33, 39).

59

Εθνικής Αμύνης 31 & Δέλλιου 1

Αξιόλογο κτήριο με ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα οργάνωση δομικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών με στοιχεία μοντερνισμού. Οι όψεις του παρουσιάζουν ποικιλία γεωμετρικών δομικών στοιχείων και σχημάτων, με ορθογώνια και καμπύλα στοιχεία, διαπλατυσμένο έρκερ και ανοίγματα και στενούς κυκλικούς ή ορθογώνιους εξώστες, με ενδιαφέρουσα συνθετική επεξεργασία. Πλαστικότητα όγκων, αρμονικές αναλογίες και ενδιαφέρουσα διαμόρφωση της γωνίας του κτηρίου. Αποτελεί μέρος συνόλου τεσσάρων αξιόλογων κτηρίων επί της οδού Δέλλιου. Στο εσωτερικό διατηρεί κάποια από τα εσωτερικά ξύλινα κουφώματα με απλής μορφής γεωμετρικά πλαίσια και καμπύλα στοιχεία.

60

Εξαδάκτυλου 7

Αξιόλογα κτήρια με στοιχεία εκλεκτικισμού και μακεδονικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, που βρίσκονται στο προαύλιο του Ιερού Ναού του Αγίου Χαραλάμπους και αποτελούν με αυτό ένα αδιάσπαστο αρχιτεκτονικό και πολεοδομικό σύνολο.

51

Ερμού 12 (στοά Σαούλ)

Σειρά μονώροφων καταστημάτων με πατάρι που αναπτύσσεται κατά κύριο λόγο επί της οδού Ερμού και της στοάς Σαούλ, που έχουν δεχθεί νεότερες επεμβάσεις. Η όψη του ισογείου διαμορφώνεται κυρίως με τα μεγάλα ορθογωνικά ανοίγματα των καταστημάτων. Αποτελεί μέρος της κτιριακής ενότητας που αναπτύσσεται μεταξύ των οδών Ερμού, Βενιζέλου, Βασιλέως Ηρακλείου και της εσωτερικής στοάς, στην οποία περιλαμβάνονται και τα ήδη χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα τμήματα του οικοδομικού τετραγώνου. Ο χαρακτηρισμός τους ως διατηρητέων θα συμβάλλει στη διατήρηση της μικρής κλίμακας του συνόλου των καταστημάτων της στοάς Σαούλ και στην ενιαία αντιμετώπισή του.

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο το περίγραμμα του συγκροτήματος της στοάς Σαούλ επί της οδού Ερμού 12, με δυνατότητα προσθήκης καθ' ύψος που δεν θα υπερβαίνει το ύψος του όμορου διατηρητέου επί των οδών Βενιζέλου και Ερμού στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο και δυνατότητα αναμόρφωσης των όψεων μετά την υποβολή σχετικής μελέτης.

52

Ερμού 50Α

Αξιόλογο εκλεκτικιστικό κτήριο, χτισμένο το 1924 από τον μελετητή Γ. Μανούσο (Παπαδόπουλος, 1999). Αποτελείται από ισόγειο και τρεις ορόφους. Ψευδοπαραστάδες οργανώνουν τα μεσοδιαστήματα της όψης με τα ανοίγματα (εξωστόθυρες) σε τέσσερις κατακόρυφες στήλες. Οι δύο κεντρικές στήλες ξεχωρίζουν από τις υπόλοιπες λόγω του μεγαλύτερου εύρους τους. Αξιόλογα επιμέρους διακοσμητικά στοιχεία, όπως τα κιγκλιδώματα των εξωστών, τα γραμμικά ανάγλυφα στοιχεία, τα φουρούσια των εξωστών, η διακοσμητική μετώπη κάτω από το γείσο του στηθαίου, τα έγχρωμα ανάγλυφα στοιχεία κ.λ.π. Υψίκορμα ανοίγματα με φεγγίτες. Πρόκειται για δίδυμο κτήριο με δύο εισόδους και συμμετρικό ως προς άξονα που διέρχεται από το μέσο της όψης επί της οδού Ερμού. Πρόκειται για κτήριο με ένα διαμέρισμα κατ' όροφο (για το κάθε μισό), δύο εισόδους και δύο κλιμακοστάσια. Αξιόλογη είναι η κατασκευή του κτηρίου, σύμμικτη με τοίχους από φέρουσα τοιχοποιία, ξύλινα πατώματα και δάπεδα, οροφές από μπαγδατί επιχρισμένες και ξύλινη στέγη. Το κτήριο διατηρεί τα αρχιτεκτονικά και μορφολογικά του χαρακτηριστικά (κλιμακοστάσιο, δάπεδα, κουφώματα κ.α) αλλά είναι εγκαταλελειμμένο και κατά συνέπεια σε κακή κατάσταση εσωτερικά. Αποτελεί μία ενότητα ομοειδών κτηρίων με το όμορο διατηρητέο από το ΥΠΕΧΩΔΕ και το ΥΠΠΟΑ κτήριο επί της Αγίας Σοφίας 31 (Κόκκινο σπίτι).

53

Ζεύξιδος 1 & Ικτίνου 20

Αξιόλογη πολυκατοικία με λιτά μορφολογικά στοιχεία που διαφοροποιούνται από το διακοσμητικό πλουραλισμό του εκλεκτικισμού. Χαρακτηριστικά στοιχεία είναι η επαναληπτικότητα του ορόφου και η ογκοπλαστική διαμόρφωση της γωνίας με το έρκερ στη γωνία των οδών Ζεύξιδος και Ικτίνου, το οποίο έχει λοξές αποτμημένες τις πλαϊνές όψεις του. Ο τονισμός της γωνίας γίνεται πιο έντονος με το κατακόρυφο ενιαίο πρισματικό διακοσμητικό στοιχείο που διαχωρίζει τις δύο μπαλκονόπορτες. Αξιόλογα στοιχεία αποτελούντα κιγκλιδώματα και τα ξύλινα κουφώματα. Εσωτερικά ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ξυλόγλυπτες δίφυλλες πόρτες των διαμερισμάτων καθώς και τα χρωματιστά τσιμεντένια πλακίδια της εποχής στα δάπεδα του κοινόχρηστου χώρου του κλιμακοστασίου

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο το ημιυπόγειο, ο ημιώροφος και οι τρεις όροφοι.

54

Ζεύξιδος 7 & Παύλου Μελά 35

Αξιόλογο εκλεκτικιστικό κτήριο με αναφορές σε στοιχεία της Art Deco. Βρίσκεται στη συμβολή των οδών Ζεύξιδος και Π. Μελά δημιουργώντας στην απότμηση της γωνίας την κύρια όψη του κτηρίου. Στην κύρια όψη ο κεντρικός άξονας τονίζεται με την προεξοχή της κεντρικής στήλης στους τρεις τελευταίους ορόφους του αρχικού κτηρίου. Στον κεντρικό αυτό άξονα ενσωματώνεται στο ισόγειο η είσοδος του κτηρίου, η οποία πλαισιώνεται με διακοσμητικά παράλληλα γραμμικά πλαίσια ορθογωνικής μορφής. Αξιόλογα χαρακτηριστικά αποτελούν η μεγάλου ύψους κεντρική είσοδος του κτηρίου πάνω από την οποία διαμορφώνεται φεγγίτης με αψιδωτή απόληξη, ο συνεχής εξώστης με μπαλούστρες του 1ου ορόφου και οι διακοσμητικές ταινίες που διατρέχουν τις όψεις στον 1ο και 2ο όροφο, τα φουρούσια των εξωστών.

Δεν χαρακτηρίζονται ως διατηρητέοι οι δύο τελευταίοι όροφοι (μεταγενέστερη προσθήκη)

65

Ηλία Τανταλίδη 4

Η διαμόρφωση της όψης χαρακτηρίζεται από τις εκλεκτικιστικές τάσεις της εποχής του μεσοπολέμου και οργανώνεται σε δύο ζώνες που διαχωρίζονται με το μεταλλικό στέγαστρο: τη ζώνη των καταστημάτων του ισογείου με μεγάλα ορθογωνικά ανοίγματα και τη ζώνη των ορόφων. Η συμμετρία της όψης αναδεικνύεται με τον τονισμό του κεντρικού τμήματος, τα ανοίγματα οργανώνονται σε κατακόρυφες στήλες, ενώ οι εξώστες δίνουν πλαστικότητα στη σύνθεση. Η στέψη του κτηρίου γίνεται με ελαφριά προεξέχον γείσο ενώ σε αυτή συμμετέχει και η στέψη των ανοιγμάτων του 2ου ορόφου.

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη στο δώμα του κτηρίου.

66

Ίωνα Δραγούμη 18 & Παπαδοπούλου 2

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία εκλεκτικισμού, όμορο στο κτήριο επί των οδών Ίωνα Δραγούμη 16 και Ερμού, στο οποίο έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέες οι όψεις. Αξιόλογο χαρακτηριστικό αποτελεί η συμμετοχή των κατακόρυφων δομικών στοιχείων (πεσσών) στην οργάνωση των όψεων που τονίζουν τον όγκο του κτηρίου. Στο ισόγειο οι πεσσοί συνδυάζονται με φουρούσια που στηρίζουν τον ενιαίο περιμετρικό εξώστη του 1ου ορόφου ο οποίος έχει συμπαγές στηθαίο που φέρει γεωμετρικές επαναλαμβανόμενες διακοσμήσεις με εναλλαγή κενών και πλήρων στοιχείων. Ενδιαφέρον χαρακτηριστικό αποτελεί και η ρυθμική επανάληψη των μικρών φουρουσιών των εξωστών του 2ου ορόφου που επαναλαμβάνονται και στο περιμετρικό γείσο της στέψης του κτηρίου.

67

Ίωνα Δραγούμη 33, Καποδιστρίου 2 & Πάικου 6

Αξιόλογο κτήριο με χαρακτηριστικά εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής, πανταχόθεν ελεύθερο με ισόγειο και δύο ορόφους. Το ισόγειο οργανώνεται με μεγάλα ορθογωνικά ανοίγματα των καταστημάτων και διαχωρίζεται από τους ορόφους με αξιόλογο μεταλλικό στέγαστρο. Οι όψεις διαμορφώνονται σε στήλες με κατακόρυφους πεσσούς με κ υψώσεις και οργανώνονται συμμετρικά με την εναλλαγή μικρότερων και μεγαλύτερων ανοιγμάτων (εξωστόθυρες με μικρούς εξώστες), φυτικές ανάγλυφες διακοσμήσεις πάνω από τα ανοίγματα διαμορφώνουν ένα είδος στέψης ενώ το κτήριο στέφεται με ελαφριά προεξέχον γείσο.

68

Ίωνα Δραγούμη 36 και Ρέμπελου 5

Αξιόλογο κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου που προσεγγίζει τη μοντέρνα αισθητική (Art Deco) και ενδιαφέρουσα διακοσμητική διάθεση με επιμέρους εκλεκτικιστικά στοιχεία. Το κτήριο έχει δύο όψεις και δύο εισόδους, μία επί της οδού Ίωνα Δραγούμη 36 (ισόγειο και τρεις όροφοι) και μία επί της οδού Ρέμπελου 5 (ισόγειο και δύο όροφοι). Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά είναι τα μικρού πλάτους έρκερ που οργανώνουν συμμετρικά τις όψεις με τα ανοίγματα (εξωστόθυρες με τους αντίστοιχους εξώστες) εκατέρωθεν. Ενδιαφέρουσα είναι η διαμόρφωση της στέψης στην όψη επί της οδού Ίωνα Δραγούμη με το έρκερ να προεξέχει πάνω από το οριζόντιο γείσο και τη ζώνη με τις ανάγλυφες διακοσμητικές γραμμές. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και επιμέρους στοιχεία όπως τα κιγκλιδώματα των εξωστών, τα πλαίσια με γραμμικά στοιχεία στις ποδιές των παραθύρων, τα υψίκορμα ανοίγματα με τους φεγγίτες, οι γύψινες διακοσμήσεις στους κοινόχρηστους χώρους της οικοδομής κ.α.

69

Ίωνα Δραγούμη 37 & Βαλαωρίτου 37

Αξιόλογο κτήριο που λειτούργησε αρχικά ως ξενοδοχείο με διάδρομο και δωμάτια σε σχήμα Γ γύρω από το κλιμακοστάσιο και διατηρεί σε μεγάλο βαθμό τα αρχιτεκτονικά και μορφολογικά στοιχεία του. Το κτήριο οργανώνεται σε βάση, κορμό και στέψη και έχει ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά και εκλεκτικιστικά μορφολογικά στοιχεία. Στο ισόγειο (βάση) οργανώνονται τα ανοίγματα των καταστημάτων και πάνω από αυτά τα ανοίγματα του ημιορόφου με καμπυλωτές αποτμήσεις, ενώ στο άνω μέρος του κτηρίου (στέψη) προεξέχει διακοσμητικό γείσο με φουρούσια. Στον κορμό του κτηρίου διακρίνεται μία ενδιαφέρουσα εναλλαγή κατακόρυφων τμημάτων και επιπέδων σε εσοχή και εξοχή, στα οποία οργανώνονται οι υψίκορμες εξωστόθυρες με εξώστες. Ενδιαφέρον στοιχείο είναι η στοά που βρίσκεται στην άκρη του κτηρίου επί της οδού Βαλαωρίτου, η οποία δημιουργεί συνέχεια με την οδό Καποδιστρίου και συνδέει την οδό Βαλαωρίτου με την οδό Εγνατίας. Στην οργάνωση των όψεων ιδιαίτερα τονίζεται η κατακορυφότητα της γωνίας του κτηρίου επί των οδών Βενιζέλου και Ίωνα Δραγούμη, καθώς και οι κατακόρυφοι άξονες πάνω από την είσοδο του κτηρίου και της εισόδου της στοάς. Αξιόλογα είναι τα επιμέρους στοιχεία, όπως π.χ. η διαμόρφωση της εισόδου με τις γύψινες διακοσμήσεις, το κλιμακοστάσιο με επένδυση μαρμάρου και τις διακοσμήσεις που έχουν αποκαλυφθεί, τα κιγκλιδώματα των εξωστών, τα φυτικά κοσμήματα ως στέψη των ανοιγμάτων του ισογείου, τα αρχικά ξύλινα κουφώματα και παντζούρια, το μεταλλικό στέγαστρο πάνω από τα καταστήματα, τα διακοσμητικά ανάγλυφα μοτίβα στις όψεις κ.λ.π.

70

Ίωνα Δραγούμη 45

Αξιόλογο κτήριο του μεσοπολέμου με ευρωπαϊκές επιρροές και νεωτεριστικές μορφές της σύγχρονης πρωτοπορίας της εποχής. Το κτήριο (με ισόγειο και τέσσερις ορόφους) έχει δύο κύριες όψεις επί των οδών Ίωνα Δραγούμη και Πτολεμαίων που διαμορφώνονται ασύμμετρα εκατέρωθεν της καμπύλης γωνίας. Χαρακτηριστικό της σύνθεσης είναι η ευκρίνεια με έμφαση στα γεωμετρικά σχήματα, τα γραμμικά στοιχεία που διατρέχουν τις όψεις και η επεξεργασία των επιφανειών με παράλληλες χαράξεις στο επίχρισμα. Χαρακτηριστικό της διαμόρφωσης της όψης επί της οδού Ίωνα Δραγούμη είναι το έρκερ που συνδυάζεται με τον επιμήκη εξώστη με καμπύλο τελείωμα. Στην όψη επί της οδού Πτολεμαίων και στη γωνία του κτηρίου, τα ανοίγματα οργανώνονται σε κατακόρυφες ζώνες και ενοποιούνται με τα κάθετα γραμμικά στοιχεία. Αντίστοιχα στοιχεία ενοποιούν και τις εξωστόθυρες στο έρκερ.

71

Ίωνα Δραγούμη 52 & φιλίππου 9

Αξιόλογο κτήριο με δύο κύριες όψεις στις οδούς Ίωνα Δραγούμη και φιλίππου. Η οργάνωση των όψεων, λιτή και αυστηρά συμμετρική,με κατακόρυφες στήλες εξωστών και εξωστοθυρών, ανήκει στην αρχιτεκτονική του μεσοπολέμου. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και επιμέρους στοιχεία του κτηρίου όπως τα έρκερ με τα κατακόρυφα γραμμικά στοιχεία, η σιδηρά θύρα εισόδου με στοιχεία Art Deco. Ο κοινόχρηστος εσωτερικός χώρος του κτηρίου είναι ιδιαίτερα αξιόλογος με περίτεχνες δίφυλλες ξύλινες πόρτες των διαμερισμάτων, διακοσμητικά πλακίδια στα δάπεδα με μοτίβα γεωμετρικής διακόσμησης, γύψινες διακοσμήσεις, κλιμακοστάσιο με φυσικό φωτισμό και εργονομικό σχεδιασμό, ιδιαίτερα διακοσμημένο χώρο εισόδου (διακοσμήσεις με φυτικά μοτίβα που πλαισιώνονται με γύψινες ανάγλυφες κορνίζες, περίτεχνη οροφή με ανάγλυφα γύψινα στοιχεία κ.ά.).

72

Ίωνα Δραγούμη 53

Αξιόλογο κτήριο με μία κύρια όψη επί της οδού Ίωνα Δραγούμη με ενδιαφέρουσα διακοσμητική διάθεση με εκλεκτικιστικά στοιχεία. Τριμερής οργάνωση της όψης με βάση (ισόγειο και ημιώροφος), κορμό (τρεις όροφοι) και στέψη (γείσο) εκατέρωθεν κεντρικού άξονα που διαμορφώνεται με το έρκερ στους τρεις τελευταίους ορόφους του αρχικού κτηρίου. Τα ανοίγματα (εξωστόθυρες με τους αντίστοιχους εξώστες) διατάσσονται σε κατακόρυφες στήλες. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και επιμέρους στοιχεία όπως η μορφή του έρκερ με τις κυρτές πλευρές, τα κιγκλιδώματα των εξωστών, η διαμόρφωση του κορμού του κτηρίου με τη διακοσμητική ζώνη πάνω από τη βάση, η διαμόρφωση της στέψης με τη διακοσμητική ταινία και τους γεισίποδες, το περίτεχνο μεταλλικό στέγαστρο και η θύρα εισόδου. Αποτελεί σύνολο αξιόλογων κτηρίων με το όμορο κτήριο της οδού Ίωνα Δραγούμη 55. Το κτήριο φέρει μεταγενέστερη προσθήκη πάνω από το γείσο του 3ου ορόφου, που δεν αλλοιώνει το σύνολο.

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα και η προσθήκη πάνω από το γείσο του 3ου ορόφου.

73

Ίωνα Δραγούμη 55

Αξιόλογο κτήριο με μία κύρια όψη επί της οδού Ίωνα Δραγούμη, με ενδιαφέρουσα διακοσμητική διάθεση με εκλεκτικιστικά στοιχεία. Τριμερής διάταξη της όψης εκατέρωθεν του κεντρικού ανοίγματος (μεγαλύτερου σε πλάτος) με ελαφριά προεξέχοντα έρκερ εκατέρωθεν και διάκριση σε βάση (ανοίγματα των καταστημάτων), κορμό (τρεις όροφοι) και στέψη (προεξέχον γείσο). Ο 4ος όροφος έχει ενιαίο εξώστη και παρόμοια μορφολογικά στοιχεία με το υπόλοιπο κτήριο. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και επιμέρους στοιχεία όπως τα κιγκλιδώματα των εξωστών, η διακοσμητική ζώνη στο τελείωμα των ανοιγμάτων του 3ου ορόφου, οι κυρτές πλευρές των έρκερ, ο συνδυασμός έρκερ - εξωστοθυρών με τους αντίστοιχους εξώστες, το μεταλλικό στέγαστρο και η θύρα εισόδου. Αποτελεί σύνολο αξιόλογων κτηρίων με το όμορο κτήριο επί της οδού Ίωνα Δραγούμη 53.

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο όλο το κτήριο (ισόγειο και 4 όροφοι).

74

Ιουστινιανού 3

Αξιόλογο κτήριο με μία κύρια όψη στην οδό Ιουστινιανού με ενδιαφέρουσα οργάνωση και μορφολογικά χαρακτηριστικά. Διακρίνονται νεοκλασικές αναφορές (βάση, κορμό και στέψη που διαχωρίζονται με ανάγλυφες διακοσμημένες ζώνες), συμμετρία και τριμερής διάταξη της όψης εκατέρωθεν του κεντρικού άξονα (ανοίγματος μεγαλύτερου σε πλάτος με εξώστη). Αξιόλογα επιμέρους στοιχεία αποτελούν οι ψευδοπαραστάδες με επίκρανα που οριοθετούν την όψη και άλλες που πλαισιώνουν τα ανοίγματα του 2ου ορόφου, τα διακοσμητικά υπέρθυρα στα ανοίγματα του 1ου ορόφου που συνδέονται με τα κατώφλια των εξωστών του 2ου ορόφου, τα ψευδοφουρούσια και κιγκλιδώματα των εξωστών, η διακοσμητική ζώνη κάτω από το γείσο με ωοειδή μοτίβα, οι γύψινες διακοσμήσεις οροφών στο ισόγειο κατάστημα). Αποτελεί αξιόλογο σύνολο με το όμορο κτήριο επί της οδού Ιουστινιανού 1.

75

Ιπποδρομίου 20 & Αλεξάνδρου Σβώλου 44

Αξιόλογη πολυκατοικία με στοιχεία του μοντερνισμού και επιρροές Art Deco του μελετητή Μ. Ρούμπενς (1935) (Παπαδόπουλος, 1999). Χαρακτηριστική η καμπυλότητα της γωνίας στη συμβολή των οδών Ιπποδρομίου & Σβώλου, η οποία προεξέχει ως έρκερ. Το κτήριο παρουσιάζει μία ιδιαίτερη πλαστικότητα όγκων και συνθετική επεξεργασία με ορθογώνια και καμπύλα στοιχεία που πλαισιώνουν τα δομικά στοιχεία των όψεων. Ιδιαίτερη μορφολογική, γεωμετρική και διακοσμητική σύνθεση παρατηρείται και στην πόρτα εισόδου του κτηρίου.

76

Ιωακείμ Σγουρού 9

Αξιόλογη διώροφη μικροαστική κατοικία της εποχής του μεσοπολέμου με στοιχεία μοντερνισμού, με το έρκερ να κυριαρχεί στο κεντρικό τμήμα της όψης, σε συνδυασμό με τους εξώστες εκατέρωθεν. Ενδιαφέρον στοιχείο είναι τα γωνιακά ανοίγματα στο έρκερ (που τονίζονται με προεξέχοντα γραμμικά στοιχεία).

77

Κ. Ντηλ 38 & Καστριτσίου 2

Πολυώροφο κτήριο σε περίοπτη θέση πάνω στην πλατεία Άθωνος με στοιχεία του μοντερνισμού. Αξιόλογη συνθετική και ογκοπλαστική διαμόρφωση των όψεων με το συνδυασμό έρκερ και εξωστών και τονισμό των οριζόντιων αξόνων με ανάγλυφες απλές ταινίες που διατρέχουν τα έρκερ, τους εξώστες και τις όψεις σε όλους τους ορόφους.

78

Καθ. Κεραμοπούλου 5 & Πρασακάκη 1

Γωνιακό εκλεκτικιστικό κτήριο που προβάλλεται λόγω της θέσης του στην πλατεία της Αγίας Σοφίας. Οι δύο κύριες όψεις εμφανίζουν την ίδια συνθετική οργάνωση με την επανάληψη κατακόρυφων αξόνων, στις οποίες κυριαρχούν εξωστόθυρες με εξώστες. Λεπτομέρειες της διακοσμητικής απόληξης των ακραίων αξόνων, στο άνω μέρος τους που μαρτυρούν επιρροές του πολυεθνικού και κοσμοπολίτικου χαρακτήρα της Θεσσαλονίκης. Διακοσμητικά μοτίβα σε οριζόντια πλαίσια καθώς και διακοσμητικά κλειδιά πάνω από τις εξωστόθυρες του 3ου ορόφου και κιγκλιδώματα νεωτεριστικής διάθεσης στους εξώστες που παραπέμπουν στο κίνημα Art Deco.

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο το ισόγειο με πατάρι και τρεις όροφοι

79

Καθ. Κεραμοπούλου 7 & Πρασακάκη 2

Αξιόλογο κτήριο που κατασκευάστηκε ως κλινική με στοιχεία μοντερνισμού και Art Deco που παρουσιάζει καθαρότητα των όγκων και γραμμών, συμμετρική διάταξη, συνθετικό σχεδιασμό δομικών και διακοσμητικών στοιχείων (έρκερ, εξώστες, διακοσμητικές ταινίες κ.λ.π.), ογκοπλαστική διαμόρφωση των όψεων και συνθετική επεξεργασία κατακόρυφων και οριζόντιων αξόνων. Έμφαση στον κατακόρυφο άξονα της εισόδου και στη γεωμετρική αντιμετώπιση των θυρών (ιδιαίτερα στον τονισμό του κατακόρυφου άξονα της εισόδου επί της οδού Πρασακάκη). Αξιοποίηση της καμπύλης γραμμής (π.χ. καμπύλη απότμηση τμημάτων των έρκερ), καθώς και στηθαία με κιγκλιδώματα νεωτεριστικής διάθεσης. Τονισμός των γωνιακών ανοιγμάτων των έρκερ με πλαίσια που συνεχίζουν στην όψη και τα στηθαία των εξωστών.

Πολυκατοικία Π. Χριστοπούλου, μελετητής Δ. Βαρβέρης, 1935 (Κολώνας, 2012).

80

Κάλβου 4 & Ζέφυρων 11

Αξιόλογο κτήριο με απλοποιημένη μορφή και γεωμετρία, με επαναληπτικότητα του ορόφου και λιτή οργάνωση όψεων, χωρίς διάθεση διακοσμητικών στοιχείων. Οι δύο κύριες όψεις των ορόφων εμφανίζουν παρόμοια συνθετική οργάνωση με συνεχή επανάληψη κατακόρυφων αξόνων, στις οποίες κυριαρχούν εξωστόθυρες με εξώστες και κιγκλιδώματα νεωτεριστικής διάθεσης. Βρίσκεται σε περίοπτη θέση και σε άμεση επαφή με το οθωμανικό λουτρό με το οποίο διατηρεί την κλίμακα της γειτονιάς και τη σχέση του παραδοσιακού αστικού χώρου.

81

Καραολή Δημητρίου των Κυπρίων 36

Αξιόλογο κτήριο με μία κύρια όψη επί της οδού Καραολή & Δημητρίου των Κυπρίων. Συμμετρική τριμερής οργάνωση της όψης εκατέρωθεν κεντρικού άξονα (με διπλά ανοίγματα με τον αντίστοιχο ενιαίο εξώστη) που προεξέχει σε ύψος. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και επιμέρους στοιχεία του κτηρίου με επιρροές Art Deco όπως η διαμόρφωση της εισόδου με τα επάλληλα πλαίσια και τη σιδηρά θύρα, τα κιγκλιδώματα των εξωστών. Η προσθήκη εντάσσεται αρμονικά στο σύνολο του κτηρίου.

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο το κτήριο με την προσθήκη ως έχει.

82

Καραολή Δημητρίου των Κυπρίων 35 & πλατεία Αντιγονιδών

Αξιόλογο κτήριο σε περίοπτη θέση επί της οδού Καραολή και Δημητρίου των Κυπρίων 35Α και της πλατείας Αντιγονιδών, με προσθήκη ενός ορόφου σε τμήμα της πλευράς επί της οδού Καραολή και Δημητρίου. Παρουσιάζει στοιχεία μοντερνισμού της εποχής του μεσοπολέμου με επιρροές Art Deco, που εκφράζονται στη μορφή και τη γεωμετρία των δομικών στοιχείων (συνδυασμός έρκερ και εξωστών που καταλήγουν σε καμπυλωμένες γωνίες, ημικυκλικοί εξώστες, επαναληπτικότητα του ορόφου, τονισμός των κατακόρυφων ζωνών, κιγκλιδώματα νεωτεριστικής διάθεσης, διαμόρφωση εισόδου στο ισόγειο). Αξιόλογα χαρακτηριστικά αποτελούν επίσης τα γωνιακά ανοίγματα στο έρκερ επί της πλατείας Αντιγονιδών, τα υψίκορμα ανοίγματα, ο τονισμός των κατακόρυφων και οριζόντιων ζωνών με τα έρκερ και τους εξώστες και των ανοιγμάτων στα έρκερ με ανάγλυφα πλαίσια. Αποτελεί μέρος ενδιαφέροντος συνόλου αξιόλογων κτηρίων επί της πλατείας Αντιγονιδών.

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα και η προσθήκη και η διαμόρφωση της κορυφογραμμής του μετώπου των όψεων του συνόλου των κτηρίων επί της πλατείας Αντιγονιδών.

83

Καραολή Δημητρίου των Κυπρίων 35Α & πλατεία Αντιγονιδών

Αξιόλογο κτήριο με δύο εισόδους επί της πλατείας Αντιγονιδών με στοιχεία απλοποιημένου εκλεκτικισμού. Προσθήκη ενός ορόφου (4ος) σε τμήμα της όψης με συνεχόμενο εξώστη. Αξιόλογα χαρακτηριστικά αποτελούντα υψίκορμα ανοίγματα, τα φουρούσια των μικρού πλάτους εξωστών, η διακοσμητική οριζόντια ζώνη στην όψη του 3ου ορόφου με κυκλικά και ωοειδή μοτίβα, η διαμόρφωση των εισόδων του ισογείου με ξύλινες θύρες με ανάγλυφες διακοσμήσεις και τονισμένα πλαίσια που καταλήγουν σε ημικυκλική διαμόρφωση με φεγγίτες και διακοσμητικά κλειδιά. Αποτελεί μέρος ενδιαφέροντος συνόλου αξιόλογων κτηρίων επί της πλατείας Αντιγονιδών.

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα και η προσθήκη και η διαμόρφωση της κορυφογραμμής του μετώπου των όψεων του συνόλου των κτηρίων επί της πλατείας Αντιγονιδών.

84

Κασσάνδρου 44

Αξιόλογο κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου. Ενδιαφέροντα μορφολογικά στοιχεία είναι το έρκερ με τα γωνιακά ανοίγματα στο κεντρικό τμήμα του, σε συνδυασμό με τον εξώστη με τη χαρακτηριστική καμπυλόμορφη διαμόρφωση και οι ημικυκλικοί εξώστες. Σύνθεση που προσεγγίζει τη μοντέρνα αισθητική των νέων ευρωπαϊκών ρευμάτων. Σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Μ. Ρούμπενς (Παπαδόπουλος, 1999).

Το κτήριο στο εσωτερικό του διατηρεί τη θύρα εισόδου, τα ξύλινα κουφώματα, τα κιγκλιδώματα του κλιμακοστασίου, και τα πλακίδια στα δάπεδα.

85

Κασσάνδρου 47

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία μοντερνισμού. Λιτή συμμετρική οργάνωση της κύριας όψης χωρίς διάθεση διακοσμητικών στοιχείων, με επανάληψη κατακόρυφων αξόνων, στους οποίους κυριαρχούν εξωστόθυρες με εξώστες με καμπυλωμένες άκρες και το κεντρικό έρκερ πάνω από την κύρια είσοδο του κτηρίου. Επαναληπτικότητα του ορόφου, καθαρές γεωμετρικές φόρμες, ξύλινα κουφώματα με διαχωριστικά οριζόντια καΐτια και γαλλικά παντζούρια. Βρίσκεται στο ευρύτερο περιβάλλον άλλων αξιόλογων κτηρίων στην περιοχή.

86

Κασσάνδρου 53

Αξιόλογο κτήριο με ισόγειο, πατάρι και δύο ορόφους. Συμμετρική οργάνωση της κύριας όψης με στοιχεία απλοποιημένου εκλεκτικισμού, ενδιαφέρον παρουσιάζει ο ιδιαίτερος κεντρικός εξώστης, τύπου έρκερ, με καμπυλωμένες γωνίες και υποστυλώματα στην όψη. Εκατέρωθεν αυτού στενοί ορθογωνικοί εξώστες σε συμμετρία με απλοποιημένα κιγκλιδώματα και υψίκορμα ανοίγματα με φεγγίτη. Διακοσμητικό ανάγλυφο με ταινίες στη βάση του έρκερ - εξώστη, απλοποιημένα φουρούσια στους εξώστες, διακοσμητικές βάσεις και κιονόκρανα στα υποστυλώματα. Βρίσκεται στο ευρύτερο περιβάλλον άλλων αξιόλογων κτηρίων στην περιοχή.

87

Κασσάνδρου 73 & Π ρ. Ηλία 1

Κτήριο με δύο κύριες όψεις επί της οδού Κασσάνδρου και Πρ. Ηλία με στοιχεία μοντερνισμού. Διακρίνονται έρκερ, γραμμικά κιγκλιδώματα στους εξώστες, οριζόντιες ταινίες που διατρέχουν την όψη στο επίπεδο των ανοιγμάτων και των εξωστών. Το ισόγειο διαμορφώνεται με τα μεγάλα ανοίγματα των καταστημάτων και οι όροφοι με τις κατακόρυφες στήλες των ανοιγμάτων (εξωστοθυρών) και εξωστών. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αποτελεί η προβολή εξωστών μπροστά από το έρκερ.

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο το κέλυφος του κτηρίου.

88

Κομνηνών 30

Κτήριο μικρής κλίμακας με ισόγεια καταστήματα με πατάρι και εσωτερική στοά που συνδέεται με τις στοές της αγοράς Μοδιάνο. Αποτελεί σύνολο κτηρίων με το χαρακτηρισμένο ως μνημείο κτήριο επί της οδού Κομνηνών 32.

Επιβάλλεται η διατήρηση του εσωτερικού χώρου (εσωτερικές όψεις και γυάλινο διαφώτιστο οροφής).

89

Κωστή Παλαμά I & Γλάδστωνος 10

Αξιόλογο κτήριο καπναποθήκης που αποτελεί σημείο αναφοράς λόγω της τυπολογίας, της κατασκευής και των διαστάσεων του, που μαρτυρά την οικονομική και κοινωνική εξέλιξη της περιοχής και αποτελεί δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής. Εντάσσεται στην ευρύτερη περιοχή από το Λιμάνι έως το Διοικητήριο, όπου συγκεντρώνονται παρόμοιου τύπου κτήρια ειδικών χρήσεων κατά την εποχή του μεσοπολέμου. Το κτήριο βρίσκεται σε περίοπτη θέση και δημιουργεί οπτική συνέχεια με την καπναποθήκη επί της οδού Γλάδστωνος 19, με την οποία παρουσιάζει παρόμοια αρχιτεκτονικά και μορφολογικά στοιχεία. Χαρακτηριστικό του κτηρίου είναι ο μεγάλος του όγκος, που δεσπόζει και δημιουργεί τρεις όψεις στη συμβολή των οδών Γλάδστωνος και Κ. Παλαμά. Επαναληπτικότητα του ορόφου, με οριζόντιες ζώνες ανοιγμάτων, που περικλείονται από προεξέχουσες οριζόντιες γραμμές στο επίχρισμα στο άνω και κάτω μέρος τους. Αξιόλογη η ογκοπλασία και η μορφολογία στον άξονα της εισόδου επί της οδού Κ. Παλαμά με τη κάθετη διάταξη ορθογωνικών ανοιγμάτων που ενοποιούνται με περιμετρικό προεξέχον πλαίσιο και την τοξωτή απόληξη του πλαισίου που εσωκλείει στρογγυλό φεγγίτη στο άνω μέρος του. Λιτότητα στην κατασκευή, ορθογωνικά παράθυρα με καΐτια, μεταλλική πόρτα εισόδου. Λόγω του μεγέθους και της τυπολογίας του, το κτήριο μπορεί να αποκτήσει νέες χρήσεις όπως π.χ. πολιτιστικού ή εμποροβιομηχανικού χαρακτήρα, έτσι ώστε να συμβάλλει στην αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος.

90

Κωστή Παλαμά 11

Αξιόλογο κτήριο καπναποθήκης που αποτελεί σημείο αναφοράς λόγω της τυπολογίας, της κατασκευής και των διαστάσεων του, που μαρτυρά την οικονομική και κοινωνική εξέλιξη της περιοχής και αποτελεί δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής. Εντάσσεται στην ευρύτερη περιοχή από το Λιμάνι έως το Διοικητήριο, όπου συγκεντρώνονται παρόμοιου τύπου κτήρια ειδικών χρήσεων κατά την εποχή του μεσοπολέμου. Το κτήριο βρίσκεται πολύ κοντά με τις καπναποθήκες επί της οδού Γλάδστωνος και Κ. Παλαμά 1 και επί της οδού Γλάδστωνος 19, δημιουργώντας μαζί με αυτές μία ενδιαφέρουσα πολεοδομική νησίδα. Χαρακτηριστικό του κτηρίου είναι ο μεγάλος του όγκος και η επαναληπτικότητα του ορόφου, με τις συνεχείς ζώνες ανοιγμάτων σε συμμετρική διάταξη. Λιτότητα στην κατασκευή, οριζόντια πρέκια παραθύρων ή γραμμές, ορθογωνικά παράθυρα με καΐτια, μεταλλική πόρτα εισόδου. Η είσοδος του κτηρίου τονίζεται με κατακόρυφη στήλη ανοιγμάτων πάνω από αυτή με γραμμικό διπλό προεξέχον πλαίσιο στο επίχρισμα περικλείοντάς την. Το στοιχείο αυτό της κατακόρυφης ζώνης πάνω από την είσοδο, όπως και η μοναδική είσοδος στη μία πλευρά του κτηρίου αποτελούν αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά που παρατηρούνται γενικά σε καπναποθήκες. Στο εσωτερικό παρατηρείται κλιμακοστάσιο με εργονομικό σχεδιασμό, φυσικό φωτισμό και λιτό μεταλλικό κιγκλίδωμα. Λόγω του μεγέθους και της τυπολογίας του, το κτήριο μπορεί να αποκτήσει νέες χρήσεις όπως π.χ. πολιτιστικού ή εμποροβιομηχανικού χαρακτήρα, έτσι ώστε να συμβάλλει στην αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος.

91

Λ. Μαργαρίτη 1 & Μοργκεντάου 10

Αξιόλογο κτήριο με εκλεκτικιστικά στοιχεία της εποχής του μεσοπολέμου, με επαναληπτικότητα του ορόφου και ογκοπλαστική διαμόρφωση της όψης. Το κτήριο συνδυάζει στοιχεία Art Deco, όπως καθαρότητα όγκων και γραμμών, σχηματοποιημένες διακοσμήσεις και εκλεκτικιστικά στοιχεία, όπως τριμερής οργάνωση των όψεων (βάση, κορμός, στέψη), γραμμικές χαράξεις στο επίχρισμα και ανάγλυφες διακοσμήσεις. Αξιόλογα στοιχεία όπως: καμπυλόμορφα φουρούσια, διακοσμητικά πλαίσια στις ποδιές και στα υπέρθυρα των ανοιγμάτων, ορθογωνικού τύπου βάσεις και επίκρανα των ψευδοπαραστάδων που πλαισιώνουν το έρκερ, κιγκλιδώματα κ.λ.π. Το κτήριο αποτελεί δίδυμο κτήριο με το όμορό του επί της οδού Λ. Μαργαρίτη 3. Το εσωτερικό του κτηρίου παρουσιάζει ενδιαφέρον για τη λειτουργική χρήση του φυσικού φωτισμού στους κοινόχρηστους χώρους. Επίσης διατηρούνται οι απλής μορφής ταμπλαδωτές ξύλινες θύρες των διαμερισμάτων και τα μεταλλικά κιγκλιδώματα στο κλιμακοστάσιο. Το τελευταίο τμήμα της σκάλας είναι ξύλινο με σκέπαστρο που επιτρέπει τον φυσικό φωτισμό (φεγγίτης). Τα πλατύσκαλα και ο κοινόχρηστος χώρος της εισόδου διατηρούν την παλιά πλακόστρωση με διακοσμημένα πολύχρωμα πλακίδια. Δεν υπάρχουν γύψινες διακοσμήσεις στις οροφές των κοινόχρηστων χώρων ή των διαμερισμάτων.

92

Λ. Μαργαρίτη 3

Αξιόλογο κτήριο με εκλεκτικιστικά στοιχεία της εποχής του μεσοπολέμου, με επαναληπτικότητα του ορόφου και ογκοπλαστική διαμόρφωση της όψης. Το κτήριο συνδυάζει στοιχεία Art Deco, όπως καθαρότητα όγκων και γραμμών, σχηματοποιημένες διακοσμήσεις και εκλεκτικιστικά στοιχεία, όπως τριμερή οργάνωση των όψεων (βάση, κορμός, στέψη), γραμμικές χαράξεις στο επίχρισμα και ανάγλυφες διακοσμήσεις. Αξιόλογα στοιχεία όπως: καμπυλόμορφα φουρούσια, διακοσμητικά πλαίσια στις ποδιές και στα υπέρθυρα των ανοιγμάτων, ορθογωνικού τύπου βάσεις και επίκρανα των ψευδοπαραστάδων που πλαισιώνουν το έρκερ, κιγκλιδώματα κ.λ.π. Το κτήριο αποτελεί δίδυμο κτήριο με το όμορό του επί των οδών Λ. Μαργαρίτη 1 & Μοργκεντάου 10. Το εσωτερικό του κτηρίου, παρουσιάζει ενδιαφέρον ως προς την ύπαρξη γύψινων διακοσμήσεων στις οροφές των κύριων χώρων των διαμερισμάτων του 1ου, 2ου και 3ου ορόφου αλλά και του κοινόχρηστου χώρου της εισόδου. Γύψινες διακοσμήσεις ακολουθούν την κλίση της σκάλας στην πλευρά του τοίχου μέχρι τον 3ο όροφο. Η σκάλα διαθέτει στέγαστρο που επιτρέπει το φυσικό φωτισμό (φεγγίτης) και στο τελευταίο τμήμα της προς το δώμα είναι ξύλινη. Τα πλατύσκαλα διατηρούν την παλιά πλακόστρωση με διακοσμημένα πολύχρωμα πλακίδια. Πάνω από τις κύριες εισόδους των διαμερισμάτων (σε κάθε διαμέρισμα υπάρχει μια κύρια και μια δευτερεύουσα είσοδος) υπάρχουν γύψινες διακοσμήσεις που συνδυάζουν ανθρωπόμορφες διακοσμήσεις και φυτικά μοτίβα.

93

Λ. Νίκης 15 & Πλουτάρχου 2

Αξιόλογο πολυώροφο κτήριο στη συμβολή των οδών Πλουτάρχου και Λεωφόρου Νίκης που παλαιότερα στέγαζε το Ινστιτούτο Γκαίτε. Πρόκειται για το Μέγαρο Κονιόρδου, σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Μανούσο Γ. το 1934 (Παπαδόπουλος, 1999). Στις όψεις παρουσιάζει ενδιαφέρουσα πλαστικότητα όγκων και σχημάτων, όπως η σχέση του καμπύλου εξώστη με την ορθογώνια ακμή στην περιοχή της γωνίας του κτηρίου. Διακρίνονται ευρηματικά διάχυτα στοιχεία Art Deco, όπως γεωμετρικά μεταλλικά σχήματα στην εξωστόθυρα και στα στηθαία, έρκερ και εξώστες με διαμορφωμένη καμπύλη γωνία, οριζόντια και κατακόρυφα γραμμικά διακοσμητικά στοιχεία, ενδιαφέρουσα απόληξη στη γωνία του κτηρίου κ.λ.π.

94

Λ. Νίκης 33

Μέρος συνόλου τριών ομοειδών κτηρίων με νεωτερικές φόρμες του μοντέρνου κινήματος της εποχής του μεσοπολέμου. Επαναληπτικότητα του ορόφου και ογκοπλαστική διαμόρφωση της όψης σε δύο κατακόρυφες στήλες εκατέρωθεν του κεντρικού άξονα του κτηρίου με προεξέχοντες εξώστες, υποχωρήσεις και προβολή επιφανειών. Συνύπαρξη επίπεδων και καμπύλων επιφανειών, διάτρητων και συμπαγών, οριζόντιων και κάθετων δομικών στοιχείων. Η γραμμική κατακόρυφη διακοσμητική ζώνη στο κέντρο της όψης προσδίδει επιπλέον έμφαση στον τονισμό του κεντρικού άξονα του κτηρίου. Πολυκατοικία Λ. Κοσμά, μελετητής Λ. Ζωίδης (1932) (Κολώνας, 2012). Εσωτερικά το κτήριο έχει ανακαινιστεί και η όψη επί της Λεωφόρου Νίκης έχει δεχθεί επεμβάσεις όπως κατασκευή δοκών στο ύψος των δαπέδων των ορόφων, ενίσχυση των υποστυλωμάτων των εξωστών, δημιουργία καταστήματος με ενιαίο μεγάλο άνοιγμα στο δεξιό τμήμα της όψης, προσθήκη τριών ορόφων.

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο το κτήριο έως και τον 4ο όροφο. Επιβάλλεται η αποκατάσταση του ισογείου καταστήματος σύμφωνα με την αρχική μορφή της οικοδομικής άδειας.

95

Λ. Νίκης 35

Μέρος συνόλου τριών ομοειδών κτηρίων με νεωτερικές φόρμες του μοντέρνου κινήματος. Επαναληπτικότητα του ορόφου, ιδιαίτερη ογκοπλαστική διαμόρφωση της όψης και ανάγλυφο επιπέδων. Διακρίνονται δύο κατακόρυφες στήλες εκατέρωθεν του κεντρικού άξονα του κτηρίου, όπου σε κάθε όροφο προβάλλονται δομικά στοιχεία κυβιστικής σύνθεσης (συνδυασμός έρκερ με εξώστη). Το συμπαγές τμήμα της κάθε στήλης διασπάται σε δύο επίπεδα, δημιουργώντας ένα δεύτερο έρκερ πίσω από το πρώτο και καταλήγει στο άνω μέρος σε προεξέχον γείσο. Ο εξώστης συμπληρώνει την κυβιστική σύνθεση, ενώ επιπλέον γραμμικά διακοσμητικά στοιχεία (κιγκλιδώματα, κατακόρυφες γλυφές στο επίχρισμα) τονίζουν την αντίληψη αυτή. Πολυκατοικία Α. & Δ. Παπαμανώλη, μελετητής Γ. Μανούσος (1943) (Κολώνας, 2012).

96

Λ. Νίκης 370 & Βογάτσικου 1

Μέρος συνόλου τριών ομοειδών κτηρίων με νεωτερικές φόρμες του μοντέρνου κινήματος. Επαναληπτικότητα του ορόφου, ιδιαίτερη ογκοπλαστική διαμόρφωση των όψεων και ανάγλυφο επιπέδων. Διακρίνεται ο τονισμός της οριζόντιας διάστασης μέσα από δομικά και διακοσμητικά στοιχεία, τα κυβιστικά χαρακτηριστικά του μοντέρνου κινήματος, καθώς και η χρήση της καμπύλης γραμμής στη γωνία του κτηρίου στη συμβολή των οδών Λ. Νίκης και Βογάτσικου. Στην όψη επί της Λεωφόρου Νίκης διακρίνεται η κατακόρυφη διάταξη του έρκερ, το οποίο συνδυάζεται με διευρυμένο εξώστη που καλύπτει μεγάλο τμήμα της όψης και τονίζει την οριζόντια διάσταση καταλήγοντας με καμπυλωμένη απόληξη στην πλαϊνή όψη. Η συνύπαρξη έρκερ με εξώστη παρατηρείται και στην όψη επί της οδού Βογάτσικου, όπου εκεί όμως τα δύο στοιχεία συνυπάρχουν με παρόμοιες διαστάσεις. Πολυκατοικία Γ. Μαλάκη -Γ. Παπαμανώλη, μελετητής Γ. Μαλάκης (1930) (Κολώνας, 2012).

97

Λιμεναρχείο (κτήριο λιμανιού)

Αξιόλογο υπερυψωμένο ισόγειο κτίσμα με υπόγειο και δώμα, στο οποίο στεγάζεται το Κεντρικό Λιμεναρχείο Θεσσαλονίκης. Η οργάνωση των κύριων όψεων γίνεται σε οριζόντιες ζώνες (βάση, κορμό, στέψη). Η δημιουργία εσοχών εκατέρωθεν της εισόδου και η χρήση έντονης ψευδοισόδομης χάραξης στο επίχρισμα στο τμήμα της εισόδου, προσδίδει πλαστικότητα στον όγκο και τονίζει τον κεντρικό άξονα του κτηρίου στο σημείο αυτό. Ψευδοπεσσοί με έντονη ισόδομη χάραξη στο επίχρισμα διαφοροποιούν τις γωνίες του κτηρίου και διαιρούν σε τρία τμήματα στην πλαϊνή όψη. Στο εσωτερικό, ενδιαφέρον παρουσιάζει ο χώρος της εισόδου.

98

Μακεδονικής Αμύνης 12 & Αγίου Δημητρίου 75

Αξιόλογο κτήριο, με ενδιαφέρουσα ογκοπλαστική οργάνωση των όψεων και μορφολογικά χαρακτηριστικά. Κυρίαρχα στοιχεία τα έρκερ στις κύριες όψεις, τα οποία σε συνδυασμό με τους καμπυλωμένους εξώστες, δημιουργούν μια ιδιαίτερη ογκοπλασία, παραπέμποντας στην αρχιτεκτονική του μοντερνισμού. Αξιόλογη είναι η σιδερένια θύρα εισόδου επί της οδού Αγίου Δημητρίου.

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο το ισόγειο πρόσκτισμα επί της οδού Μακεδονικής Αμύνης.

99

Μακεδονικής Αμύνης 25

Κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου με αξιόλογα μορφολογικά στοιχεία. Η οργάνωση της όψης είναι λιτή και αυστηρά συμμετρική με στοιχεία του μοντερνισμού. Χαρακτηριστική είναι η οργάνωση των ανοιγμάτων της όψης σε οριζόντιες και κατακόρυφες ζώνες με προεξέχουσες ταινίες στο επίχρισμα. Αποτελεί αξιόλογο σύνολο με το όμορο κτήριο επί της οδού Μακεδονικής Αμύνης 27.

100

Μακεδονικής Αμύνης 27

Κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου με αξιόλογα μορφολογικά στοιχεία . Η κύρια όψη του είναι λιτή και συμμετρική με στοιχεία του μοντερνισμού (έρκερ στο κεντρικό τμήμα σε συνδυασμό με εξώστες με καμπυλωμένες γωνίες εκατέρωθεν). Αποτελεί σύνολο αξιόλογων κτηρίων με το όμορο κτήριο της οδού Μακεδονικής Αμύνης 25 .

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη επί της πρόσοψης (πάνω από τον 5ο όροφο).

101

Μακένζυ King 14 (μέγαρο Γκίνη) & Ικτίνου 9

Πρόκειται για το αξιόλογο κτήριο Μέγαρο Γκίνη (1935) των μελετητών Α. Τζώνη, και Λ. Παλαιολόγου (Κολώνας, 2012). Πολυκατοικία Art Deco με έμφαση στα γεωμετρικά σχήματα. Χαρακτηριστική η καμπυλωμένη διαμόρφωση της γωνίας της όψης στη συμβολή των οδών Μακένζυ King και Ικτίνου, καθώς και η απόληξη του κτηρίου στο σημείο αυτό. Οι καμπύλες γραμμές επικρατούν στην διάκοσμο του κτηρίου προσδίδοντάς του ένα ιδιαίτερο ανάγλυφο στις όψεις, με επίπεδες και καμπύλες επιφάνειες.

102

Μανουσογιαννάκη 11Α & Διαλέττη 15

Αξιόλογο κτήριο με χαρακτηριστικά εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής με τριμερή διάταξη σε βάση, κορμό και στέψη. Χαρακτηριστικά στοιχεία αποτελούντα υψίκορμα ανοίγματα με εξώστες, οι ισοϋψείς γραμμές στο επίχρισμα τύπου ισόδομου συστήματος, ψευδοπεσσοί στον κορμό του κτηρίου που πλαισιώνουν τις όψεις και τις διαχωρίζουν σε μεσοδιαστήματα καθώς και επιμέρους διακοσμητικά στοιχεία όπως φουρούσια εξωστών και ψευδοπεσών, κιγκλιδώματα, εσοχές με ανάγλυφα στοιχεία και κλειδιά στο κέντρο των ανοιγμάτων. Η τριώροφη προσθήκη που βρίσκεται κατ' επέκταση του κτηρίου στην όψη επί της οδού Διαλέττη διατηρεί τα βασικά εξωτερικά μορφολογικά χαρακτηριστικά του υπόλοιπου κτηρίου (π.χ. υψίκορμα ανοίγματα σε κατακόρυφη διάταξη, ισοϋψείς γραμμές στο επίχρισμα, ύψος ορόφων, όμοιος χρωματισμός κ.λ.π.). Στο εσωτερικό του κτηρίου, πάνω από το ισόγειο, παρατηρούνται αξιόλογα χαρακτηριστικά, όπως διακοσμητικά πλακίδια, αρχικές εξωτερικές πόρτες διαμερισμάτων, εσωτερικά ξύλινα κουφώματα με ταμπλαδωτές πόρτες, περίτεχνες γύψινες οροφές κ.λ.π.).

Ο χαρακτηρισμός αφορά όλο το κτήριο μαζί με την προσθήκη κατ' επέκταση.

103

Μητροπόλεως 44

Αξιόλογο κτήριο με χαρακτηριστικά απλοποιημένου εκλεκτικισμού, συμμετρική οργάνωση της όψης με τρεις κατακόρυφες ζώνες ανοιγμάτων - εξωστοθυρών (η μεσαία μεγαλύτερου πλάτους) που τονίζονται με κατακόρυφα πλαίσια στις γωνίες του κτηρίου και στα μεσοδιαστήματα των ανοιγμάτων. Καμπύλοι εξώστες με ενδιαφέροντα περίτεχνα κιγκλιδώματα. Το κτήριο στέφεται με προεξέχον γείσο και κτιστό στηθαίο.

104

Μητροπόλεως 62 & Λασσάνη 9

Αξιόλογο εκλεκτικιστικό κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου με βάση, κορμό και στέψη. Οι δύο κύριες όψεις εμφανίζουν γενικά παρόμοια συνθετική οργάνωση με τη συνεχή επανάληψη κατακόρυφων αξόνων, στις οποίες κυριαρχούν εξωστόθυρες με εξώστες. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το κεντρικό τμήμα της κάθε όψης, το οποίο διαφοροποιείται από τα πλαϊνά διαμορφώνοντας βαθύτερες εσοχές εξωστών (οδός Λασσάνη) είτε με συστοιχία ανοιγμάτων σε δυάδες ή τριάδες, με εξώστη ή χωρίς (οδός Μητροπόλεως). Το επίχρισμα φέρει απομίμηση ισόδομου συστήματος. Αξιόλογα στοιχεία αποτελούν τα κιγκλιδώματα νεωτεριστικής διάθεσης στους εξώστες (Art Deco), τα ενδιαφέροντα ανάγλυφα διακοσμητικά γραμμικά στοιχεία που περιμετρικά πλαισιώνουν τα ανοίγματα, τα υψίκορμα ανοίγματα με φεγγίτες και η ξύλινη πόρτα εισόδου, με καμπυλοειδές στο άνω μέρος του υψίκορμο φεγγίτη. Στο εσωτερικό, το κτήριο δεν παρουσιάζει ιδιαίτερα αξιόλογα στοιχεία, εκτός από την κεντρική σκάλα ανόδου στους ορόφους με περίτεχνα μεταλλικά κιγκλιδώματα. Επίσης διατηρεί τα παλιά εσωτερικά και εξωτερικά ξύλινα κουφώματα.

105

Μπακατσέλου 13

Αξιόλογο κτήριο ως αυτοτελής κατασκευή και ως μέρος συνόλου. Αποτελεί σύνολο με το όμορο κτήριο επί της οδού Μπακατσέλου 15. Αξιόλογα στοιχεία είναι η τριμερής οργάνωση της όψης με κεντρικό έρκερ σε συνδυασμό με εξώστες εκατέρωθεν, ο τονισμός των κατακόρυφων και οριζόντιων ζωνών και της βάσης του κτηρίου.

106

Μπακατσέλου 15

Αξιόλογο κτήριο ως αυτοτελής κατασκευή και ως μέρος συνόλου. Αποτελεί σύνολο με το όμορο κτήριο επί της οδού Μπακατσέλου 13. Αξιόλογα στοιχεία είναι η τριμερής συμμετρική οργάνωση της όψης με κεντρικό έρκερ στον 1ο και 2ο όροφο, με απλά διακοσμητικά στοιχεία στην ποδιά των παραθύρων του.

Δεν χαρακτηρίζονται ως διατηρητέες οι προσθήκες πάνω από τον 3ο όροφο.

107

Μπακατσέλου 16

Αξιόλογο κτήριο ως αυτοτελής κατασκευή και ως μέρος συνόλου με τα απέναντι κτήρια επί της οδού Μπακατσέλου 13 και 15. Αξιόλογα στοιχεία αποτελούν η επιγραφή με την ημερομηνία κατασκευής σε διακοσμητικό πλαίσιο πάνω από την είσοδο, το κεντρικό έρκερ (μόνο στο 2ο όροφο) με ανοίγματα με ημικυκλικές απολήξεις και τα περίτεχνα κιγκλιδώματα.

108

Μπιτ-Παζάρ

Πρόκειται για συγκρότημα κτηρίων που καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του τριγωνικού οικοδομικού τετραγώνου που βρίσκεται μεταξύ των οδών Ολύμπου, Βενιζέλου και Τοσίτσα (οικοδομικό τετράγωνο 91), στο οποίο συγκεντρώνονται χρήσεις παλαιοπωλείων. Η ανέγερση της αγοράς παλαιών αντικειμένων (Μπιτ- Παζάρ) δημιουργήθηκε από τον Οικοδομικό Συνεταιρισμό Προσφύγων Παλαιοπωλών (Μπιτ Παζάρ) Θεσσαλονίκης, ο οποίος συστάθηκε το 1928, με πρωτοβουλία ορισμένων επαγγελματιών προσφύγων του 1922-1923. 0 σχεδιασμός της μελέτης ανατέθηκε στους μηχανικούς Δ. Φυλλίζη και Μ. Ρούμπενς και το 1930 ολοκληρώθηκε το ισόγειο τμήμα της αγοράς (Χαστάογλου, 1999). Πρόκειται για ισόγεια κτίσματα με πατάρι, με χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου, τα οποία σχηματίζουν συνεχές μέτωπο στην εξωτερική και εσωτερική πλευρά του οικοδομικού τετραγώνου από επαναλαμβανόμενες μονάδες καταστημάτων. Χαρακτηριστικό της τυπολογίας της αγοράς είναι η κατάτμηση σε μεγάλο αριθμό επιμέρους καταστημάτων περιορισμένου εμβαδού. Έξι σκεπαστά περάσματα (στοές - τρεις στην οδό Τοσίτσα, δύο στην οδό Ολύμπου και μία επί της οδού Βενιζέλου) οδηγούν από τους τρεις περιμετρικούς δρόμους στο εσωτερικό του οικοδομικού τετραγώνου σε μία εσωτερική πλατεία, όπου συνεχίζονται και υπαίθρια οι λειτουργίες της αγοράς. Η κεντρική στοά στην οδό Τοσίτσα τονίζεται περισσότερο καθώς βρίσκεται σε εσοχή ως προς το μέτωπο της οδού.

Το Μπιτ Παζάρ ή στοά των Παλαιοπωλών, εκτός από το ιδιαίτερο είδος εμπορίου που στεγάζει, ξεχωρίζει για το μέγεθος, τη διάταξη και τη θέση της και συγκρίνεται σε μέγεθος με τις μεγαλύτερες αγορές, τις στοές Σαούλ και Μοδιάνο, καθώς επίσης συνιστά ένα μοναδικό τύπο αγοράς τόσο στη Θεσσαλονίκη όσο και στις άλλες ελληνικές πόλεις (Χαστάογλου, 1999).

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο το σύνολο των αρχικών κτηρίων-καταστημάτων και η τυπολογία της αγοράς (διάταξη και τυπολογία καταστημάτων, εσωτερική πλατεία, άξονες πρόσβασης στον εσωτερικό υπαίθριο χώρο), με δυνατότητα προσθήκης καθ' ύψος κατά περίπτωση. Απαγορεύεται η τοποθέτηση μηχανολογικού εξοπλισμού στις όψεις του κτηριακού συνόλου. Για την προστασία της χρήσης παλαιοπωλείων, επιβάλλεται ποσόστωση χρήσεων ως εξής: παλαιοπωλεία: ελάχιστος αριθμός 30, εμπορικά καταστήματα και εργαστήρια μικροτεχνίας: μέγιστος αριθμός 20, καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος: μέγιστος αριθμός 31.

109

Ν. Κουντουριώτου 10 & Ν. Βότση (Κτήριο Ερυθρού Σταυρού)

Διώροφο κτήριο (με δώμα) με αντιπροσωπευτικά χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής του μοντέρνου κινήματος. Η μορφή του κτηρίου αποφεύγει οποιαδήποτε αναφορά σε ιστορικούς ρυθμούς και διακοσμητικά στοιχεία. Γίνεται χρήση του οπλισμένου σκυροδέματος με κατασκευαστική ειλικρίνεια που εκφράζεται στη λιτή οργάνωση των όψεων, στις καθαρές φόρμες και τις ομαδοποιήσεις των ανοιγμάτων. Κτήριο Ερυθρού Σταυρού του Αλ. Θεοδοσιάδη, 1929. (Γιακουμακάτος, 2000).

110

Ν. Φωκά 11

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία εισαγωγής του μοντερνισμού με Art Deco στιλιστικά στοιχεία της εποχής, όπως π.χ. τα δύο ακριανά έρκερ που συνδυάζονται με εξώστες, η συμμετρική οργάνωση της όψης, τα γραμμικά πλαίσια, τα γραμμικά κιγκλιδώματα, η πλαστικότητα σε διάλογο με το όμορό του κτήριο κ.λ.π. Πρωτοτυπία σχεδιασμού στο παράθυρο της όψης του έρκερ που καλύπτει όλο το διευρυμένο πλάτος του, ενδιάμεσα των δύο γωνιαίων υποστυλωμάτων και στη συνεχή ύπαρξη ανοιγμάτων και στις τρεις πλευρές του. Αποτελεί σύνολο δύο ομοειδών κτηρίων με το κτήριο επί της οδού Ν. Φωκά 9. Στο εσωτερικό του κτηρίου, στο χώρο του κλιμακοστασίου, διακρίνονται παρόμοιες αρχές γεωμετρίας και νεωτερικότητας με την εξωτερική πρόσοψη και ενδιαφέροντα στοιχεία συνθετικής και κατασκευαστικής ικανότητας (π.χ. εργονομικό σχεδιασμό κλιμακοστασίου, μεταλλικά γραμμικά κιγκλιδώματα, πλακάκια με γεωμετρικά μοτίβα, φυσικό φωτισμό του κλιμακοστασίου, πολύ αξιόλογες εξώθυρες των διαμερισμάτων με γραμμική διακόσμηση κ.ά.).

111

Ν. Φωκά 3

Αξιόλογο κτήριο με επαναληπτικότητα του ορόφου και ιδιαίτερη ογκοπλαστική διαμόρφωση της όψης, με κυρίαρχο στοιχείο τις δύο κατακόρυφες προεξέχουσες τριγωνικής διατομής στήλες εκατέρωθεν των κεντρικών εξωστών του κτηρίου, που προσδίδουν στο κτήριο μια ιδιαίτερη κυβιστική συνθετική μορφή. Υψίκορμα ανοίγματα με φεγγίτες, τα οποία πλαισιώνονται περιμετρικά με γύψινες λευκές ταινίες τονίζοντας την κατακορυφότητα της σύνθεσης και κιγκλιδώματα νεωτεριστικής διάθεσης στους εξώστες με στοιχεία Art Deco.

112

Ν. Φωκά 9

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία του μοντερνισμού και επιρροές Art Deco. Παρατηρείται κεντρικό προεξέχον διευρυμένο έρκερ σε συνδυασμό με εξώστες, συμμετρία εκατέρωθεν ενός κεντρικού άξονα και μία έντονα προβαλλόμενη γραμμική διάθεση που τονίζει τα δομικά στοιχεία της όψης π.χ. γραμμικά διακοσμητικά στοιχεία - γείσα ενοποιούν το άνω μέρος των παραθύρων των δύο ακμών του έρκερ και των εξωστοθυρών του κάθε εξώστη, ενώ διακοσμητική γραμμή στο άνω μέρος των διάτρητων στηθαίων προεξέχει και ενοποιεί το τμήμα των εξωστών με το κάτω μέρος των ανοιγμάτων των ακμών του έρκερ. Πάνω από το έρκερ στη στάθμη του 3ου ορόφου διαμορφώνεται ενιαίος εξώστης. Επίσης, διακοσμητικές γραμμές τονίζουν τη βάση και το άνω μέρος του διώροφου συστήματος έρκερ και εξωστών πάνω από το ισόγειο, ενώ τονίζουν και τη γραμμικότητα των εξωστών. Στο εσωτερικό του, παρατηρείται κλιμακοστάσιο με εργονομικό σχεδιασμό, διακοσμητικά πλακάκια στα πλατύσκαλα των ορόφων με χαρακτηριστικά μοτίβα της εποχής και εξώθυρες των διαμερισμάτων με γεωμετρικό σχεδιασμό που ακολουθεί τη μοντερνιστική διάθεση της εξωτερικής όψης. Αποτελεί σύνολο δύο ομοειδών κτηρίων με το κτήριο επί της οδού Ν. Φωκά 11.

113

Ναυάρχου Βότση -Υγειονομείο (κτήριο λιμανιού)

Αξιόλογο διώροφο κτήριο (με κεραμοσκεπή στέγη) εντός του λιμανιού (δίπλα στο κτήριο του Ερυθρού Σταυρού) με μορφολογικά χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής ενός απλοποιημένου εκλεκτικισμού των αρχών του 20ου αιώνα. Γραμμικά διακοσμητικά πλαίσια γύρω από τα ανοίγματα και οριζόντιες ζώνες στο στηθαίο. Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο το σύνολο του κτηρίου (διώροφο κεραμοσκεπές και ισόγειο με δώμα). Η διατήρησή του θα συμβάλλει στην προστασία της κλίμακας των κτηρίων του λιμανιού και της μνήμης από όλες τις φάσεις ανάπτυξης του. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η εσωτερική κλίμακα ανόδου που αποτελεί ενδιαφέρον στοιχείο της εποχής κατασκευής του κτηρίου.

114

Ολ. Διαμαντή 5 & Ναυμαχίας Λήμνου 11 (Πυθαγόρας)

Αξιόλογο κτήριο καπναποθήκης με επιρροές μοντερνισμού και Art Deco που αποτελεί δείγμα βιομηχανικής κληρονομιάς. Αξιόλογα χαρακτηριστικά αποτελούν η οργάνωση των όψεων σε οριζόντιες και κατακόρυφες ζώνες και ο τονισμός της εισόδου επί της οδού Ναυμαχίας Λήμνου 11 με ανάγλυφες κατακόρυφες ταινίες ομαδοποιημένες μεταξύ των ανοιγμάτων και εκατέρωθεν της θύρας εισόδου, που δημιουργούν μια διαφοροποιημένη ζώνη στο σημείο εκείνο. Η θύρα της εισόδου τονίζεται με απλά γεωμετρικά πλαίσια και στέγαστρο. Ο χρωματισμός, η εναλλαγή κενών - πλήρων, η διαφοροποίηση υλικών (ανάγλυφες ταινίες, ποδιές ανοιγμάτων, τοιχοποιίες, παράθυρα/φεγγίτες) δημιουργούν ένα ενδιαφέρον σύνολο.

Επιτρέπονται εσωτερικές διαρρυθμίσεις μεγάλης κλίμακας στο εν λόγω κτήριο (π.χ. διάσπαση της ενιαίας κάτοψης κ.λ.π.). Απαιτείται ο έλεγχος της μελέτης από το αρμόδιο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής και η έγκριση αυτής από την αρμόδια Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Πολιτισμού του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης (π. Υ.ΜΑ.Ο.).

115

Ολύμπου 51

Αξιόλογο κτήριο με επιρροές Art Deco. Έχει μία κύρια όψη επί της οδού Ολύμπου που διαμορφώνεται με την τοποθέτηση των ανοιγμάτων σε κατακόρυφες και οριζόντιες στήλες. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα γεωμετρικά διακοσμητικά στοιχεία της όψης που πλαισιώνουν τα ανοίγματα, τα κιγκλιδώματα των εξωστών, η τοποθέτηση σε χαμηλότερο επίπεδο του κεντρικού τμήματος της στέψης υποστηριζόμενο από ορθογωνικά φουρούσια στο ύψος του στηθαίου του δώματος και η διαμόρφωση της εισόδου με ξύλινη θύρα και προεξέχον ημικυκλικό στέγαστρο. Αποτελεί αξιόλογο σύνολο με το κτήριο επί της οδού Ολύμπου 53.

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη στο δώμα του κτηρίου.

116

Ολύμπου 52 & Ίωνα Δραγούμη 64

Αξιόλογο κτήριο σε περίοπτη θέση, με ενδιαφέρουσα οργάνωση και μορφολογικά χαρακτηριστικά με αναφορές Art Deco και μοντέρνας αρχιτεκτονικής. Κυρίαρχα στοιχεία η καμπυλόμορφη διαμόρφωση της γωνίας στη συμβολή των οδών Ολύμπου και Ίωνα Δραγούμη και τα έρκερ, τα οποία σε συνδυασμό με τους εξώστες, δημιουργούν μια ιδιαίτερη ογκοπλασία.

117

Ολύμπου 53

Αξιόλογο κτήριο με επιρροές Art Deco, έργο του αρχιτέκτονα Γ. Μανούσου (δεκαετία 1930) (Παπαδόπουλος, 1999). Ενδιαφέρον παρουσιάζει η πολυγωνική διαμόρφωση της γωνίας του κτηρίου, η διαμόρφωση της απόληξης της και ο καμπύλος εξώστης που προβάλλει από το επίπεδο της όψης σε όλους τους ορόφους. Χαρακτηριστικό είναι το έρκερ στην όψη επί της οδού Ολύμπου και η συνολική διαμόρφωση των όψεων με τη διακοσμητική χρήση γεωμετρικών γραμμών. Αποτελεί αξιόλογο σύνολο με τα κτήρια επί της οδού Ολύμπου 51 και πλατείας Αγωνιστών 3. Στο εσωτερικό του κτηρίου ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι δίφυλλες ξύλινες πόρτες των διαμερισμάτων, το κλιμακοστάσιο με σιδηρό κιγκλίδωμα και ξύλινο χειρολισθήρα και τα παλιά χρωματιστά πλακίδια στο χώρο της κυρίας εισόδου.

118

Ολύμπου 54

Αξιόλογο κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου. Το κτήριο έχει μία - μικρού πλάτους - κύρια όψη επί της οδού Ολύμπου με παρόμοια μορφολογικά στοιχεία με το όμορο κτήριο επί της οδού Ολύμπου 52 (στηθαία εξωστών κιγκλιδώματα). Αποτελεί σύνολο με τα όμορα κτήρια επί των οδών Ολύμπου 52 & Ίωνος Δραγούμη και Ολύμπου 56.

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη πάνω από τον 5ο όροφο.

119

Ολύμπου 55

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία ενός απλοποιημένου εκλεκτικισμού. Έχει δύο κύριες όψεις επί της οδού Ολύμπου και της πλατείας Αγωνιστών που διαμορφώνονται με την εναλλαγή των έρκερ, των ανοιγμάτων και των εξωστών (εξωστοθυρών). Βρίσκεται σε οπτική συνέχεια με τα κτήρια επί των οδών Ολύμπου 53, Πλατείας Αγωνιστών 3 και το Διοικητήριο.

120

Ολύμπου 56

Αξιόλογο κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου με στοιχεία εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής. Αποτελείται από ισόγειο, ημιώροφο και τέσσερις ορόφους (δύο τελευταίοι όροφοι μεταγενέστερη προσθήκη). Η διαμόρφωση της κύριας όψης επιτυγχάνεται με τη διάκριση σε βάση, κορμό και στέψη, την ελαφριά προβολή των ακραίων τμημάτων της (έρκερ), στον 2ο και τον 3ο όροφο και τη συμμετρική οργάνωση των στοιχείων στο ενδιάμεσο τμήμα της όψης (εξωστόθυρες που αντιστοιχούν σε έναν μικρό εξώστη). Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι ο κεντρικός εξώστης του 3ου ορόφου με τα τρία ζεύγη κιόνων που υποστηρίζουν γείσο με γεισίποδες και ταινία με σταγόνες. Αξιόλογα είναι και επιμέρους στοιχεία του κτηρίου όπως η ξύλινη θύρα εισόδου, η διακοσμητική ταινία που χωρίζει τον ημιώροφο από τους ορόφους, τα γεωμετρικά διακοσμητικά πλαίσια στην ποδιά των παραθύρων του έρκερ, τα σιδηρά κιγκλιδώματα των εξωστών.

121

Ολύμπου 59

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία απλοποιημένου εκλεκτικισμού και επιρροές Art Nouveau. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η προβολή του κεντρικού τμήματος της όψης που διατρέχει τους τρεις ορόφους και η συμμετρική διάταξη των ανοιγμάτων εκατέρωθεν αυτού. Αποτελεί αξιόλογο σύνολο με τα κτήρια επί της οδού Ολύμπου 64, 66, 68, 70.

122

Ολύμπου 60

Κτήριο με αξιόλογα μορφολογικά στοιχεία και μία κύρια όψη επί της οδού Ολύμπου. Η οργάνωση της όψης ανήκει στην αρχιτεκτονική του μεσοπολέμου με στοιχεία του μοντερνισμού (έρκερ με γωνιακό παράθυρο) και Art Deco (κιγκλιδώματα, εξώστες με καμπυλωμένα άκρα). Τα ανοίγματα διατάσσονται σε οριζόντιες και κατακόρυφες ζώνες και ομαδοποιούνται σε δύο κατακόρυφες στήλες με τους εξώστες σε όλους τους ορόφους και τα έρκερ στον 2ο όροφο.

123

Ολύμπου 66

Αξιόλογο κτήριο, δείγμα της αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου, με στοιχεία μοντερνισμού. Η οργάνωση της κύριας όψης επί της οδού Ολύμπου επιτυγχάνεται με τονισμό του κεντρικού κατακόρυφου άξονα με προεξοχή τύπου έρκερ (με κατακόρυφη προεξέχουσα ταινία στο επίχρισμα), την οργάνωση των ανοιγμάτων συμμετρικά σε τέσσερις κατακόρυφες στήλες και την τοποθέτηση της εισόδου κεντρικά και τη διαμόρφωση της με μαρμάρινο πλαίσιο, οριζόντιο καμπύλο στέγαστρο και φεγγίτη. Αποτελεί αξιόλογο σύνολο με το όμορο κτήριο επί των οδών Βενιζέλου 76 & Ολύμπου 64.

124

Ολύμπου 67

Αξιόλογο κτήριο που παρουσιάζει μορφολογικές ομοιότητες με τα όμορο διατηρητέο κτήριο επί της οδού Τάσκου Παπαγεωργίου 2. Διαθέτει στοιχεία Art Deco όπως η συνολική διαμόρφωση της όψης με τη διακοσμητική χρήση της γραμμής, αλλά και τα κιγκλιδώματα των εξωστών και η μεταλλική θύρα εισόδου. Αποτελεί αξιόλογο σύνολο με το όμορο διατηρητέο κτήριο επί της οδού Τάσκου Παπαγεωργίου 2.

125

Ολύμπου 75 & Αριστοτέλους 29

Αξιόλογο κτήριο, σε περίοπτη θέση στη συμβολή της οδού Ολύμπου με την Αριστοτέλους, με συνδυασμό στοιχείων Art Deco και μοντέρνου κινήματος. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα έρκερ με τα γωνιακά παράθυρα από τον 2ο ως τον 4ο όροφο και η εναλλαγή τους με τους εξώστες, που δίνουν έντονη πλαστικότητα στις όψεις, καθώς και επιμέρους στοιχεία, όπως τα κιγκλιδώματα των εξωστών με τα γραμμικά στοιχεία, ο τονισμός των ανοιγμάτων με γραμμικά πλαίσια, η σιδηρά θύρα εισόδου.

126

Ολύμπου 84 & Αγνώστου Στρατιώτη 12

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία μοντερνισμού και Art Deco. Αποτελείται από ισόγειο και τρεις ορόφους με δύο κύριες όψεις σε περίοπτη θέση στη συμβολή της οδού φιλίππου με την οδό Αγνώστου Στρατιώτου, απέναντι από την Αρχαία Αγορά. Οι όψεις οργανώνονται σε δύο ζώνες (τη ζώνη των καταστημάτων του ισογείου και τη ζώνη των ορόφων) που διαχωρίζονται λόγω της μορφολογίας τους. Εμφανίζουν την ίδια λιτή οργάνωση με τις κατακόρυφες στήλες των έρκερ και των εξωστών να προβάλλουν από το επίπεδο της όψης δίνοντας πλαστικότητα στη σύνθεση. Χαρακτηριστικό στοιχείο είναι ο τονισμός της γωνίας με μεγαλύτερο εξώστη, τα στηθαία των εξωστών που πλαισιώνονται από κτιστά τμήματα και φέρουν κιγκλιδώματα με γεωμετρικά στοιχεία και η διαμόρφωση της επιφάνειας των έρκερ με κατακόρυφες ανάγλυφες ταινίες που πλαισιώνουν τις στήλες των ανοιγμάτων.

127

Ολύμπου 91

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία απλοποιημένου εκλεκτικισμού και επιρροές μοντέρνου κινήματος. Κτισμένο το 1929 από τους μελετητές Γ. Μαλάκη- Γ. Ζωγράφο (Παπαδόπουλος, 1999). Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τονισμός του κεντρικού κατακόρυφου άξονα με το μικρού πλάτους έρκερ που διατρέχει τους ορόφους και η οργάνωση των ανοιγμάτων (εξωστόθυρες με τους αντίστοιχους εξώστες) συμμετρικά εκατέρωθεν αυτού.

128

Ολύμπου 96

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία μοντερνισμού και Art Deco. Αποτελείται από ισόγειο, ημιώροφο και δύο ορόφους. Η όψη του ιδιαίτερα λιτή, οργανώνεται σε δύο ζώνες: τη ζώνη του ισογείου και ημιώροφου που οργανώνεται με απλά ορθογωνικά ανοίγματα και το άνοιγμα της κύριας εισόδου και τη ζώνη των ορόφων που χαρακτηρίζεται από την προβολή του έρκερ σε συνδυασμό με εξώστη. Η είσοδος τοποθετείται στο αριστερό τμήμα της όψης και τονίζεται με ανάγλυφες κατακόρυφες ταινίες στο επίχρισμα και στενά κατακόρυφα ανοίγματα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η μεταλλική θύρα εισόδου. Κτήριο παρόμοιας μορφολογίας με το όμορο επί της οδού Ολύμπου 98 με το οποίο συγκροτούν ένα αξιόλογο σύνολο.

129

Ολύμπου 98 & Πλάτωνος 39

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία μοντερνισμού και Art Deco. Αναπτύσσεται σε ισόγειο, ημιώροφο και τρεις ορόφους με δύο κύριες όψεις επί της οδού Ολύμπου και Πλάτωνος. Στη σύνθεση των στοιχείων των όψεων επικρατεί η προβολή των έρκερ που συνδυάζονται με εξώστες ( που καμπυλώνονται στις γωνίες), δίνοντας έντονη πλαστικότητα στη σύνθεση. Τα ανοίγματα περιβάλλονται με πλαίσια, τα οποία διατρέχουν τις όψεις και οργανώνουν σε ομάδες τα επιμέρους ανοίγματα. Μαζί με τα γειτονικά του κτήρια επί των οδών Ολύμπου 96 και Πλάτωνος 37 συγκροτούν ένα αξιόλογο σύνολο στη γωνία του οικοδομικού τετραγώνου απέναντι από το Πειραματικό Σχολείο της Θεσσαλονίκης (έργο του Δ. Πικιώνη).

130

Π. Μελά 12

Αξιόλογο κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου με στοιχεία εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής. Η σύνθεση των στοιχείων της όψης βασίζεται στη γενική αρχή της διαίρεσης σε βάση (ισόγειο και 1ος όροφος), κορμό (2ο, 3ο και 4ο όροφο) και στέψη (5ος όροφος, γείσο και στηθαίο). Ιδιαίτερη επεξεργασία διακρίνεται στην οργάνωση του κορμού, ο οποίος διαμορφώνεται με οριζόντια διακοσμητική ταινία πάνω από την βάση και καταλήγει σε προεξέχον οριζόντιο γείσο στο άνω μέρος του κάτω από τη στέψη. Η οργάνωση της όψης του κορμού διαιρείται σε τέσσερις κατακόρυφους άξονες: οι δύο ενδιάμεσοι άξονες αποτελούνται από εξωστόθυρες με εξώστες, οι οποίες περικλείονται από κατακόρυφα συνεχή γραμμικά στοιχεία που καταλήγουν σε φουρούσια κάτω από το άνωθεν γείσο. Οι πλαϊνοί άξονες τονίζονται με έρκερ με καμπυλωμένες τις πλαϊνές πλευρές τους, κλιμακωτή βάση στο κάτω μέρος τους και διάτρητο χτιστό στηθαίο στην απόληξή τους. Και στις τρεις πλευρές των έρκερ διαμορφώνονται ανοίγματα ή εξωστόθυρες με εξώστες (στην όψη του 3ου και 4ου ορόφου). Ιδιαίτερος διάκοσμος με επιμήκεις (οριζόντιους) καμπυλωμένους ή ορθογωνικούς γεισίποδες στο κάτω μέρος των εξωστών, ανάγλυφες ταινίες, κιγκλιδώματα μοντερνιστικής διάθεσης, ξύλινη πόρτα εισόδου με επιρροές Art Nouveau κ.λ.π. Βρίσκεται στο ευρύτερο περιβάλλον άλλων αξιόλογων κτηρίων επί της οδού Π. Μελά.

131

Π. Μελά 17

Αξιόλογο εκλεκτικιστικά κτήριο με στοιχεία Art Deco. Κτισμένο το 1930 από τον μελετητή Α. Τζώνη (Παπαδόπουλος, 1999). Ο κεντρικός άξονας της όψης προεξέχει δημιουργώντας ένα κατακόρυφο συνεχές έρκερ με κυρτές τις πλαϊνές πλευρές του και ανοίγματα και στις τρεις επιμέρους όψεις. Η όψη οργανώνεται σε συμμετρικούς κατακόρυφους άξονες το άνω μέρος των οποίων καταλήγει σε αετωματικές απολήξεις. Ιδιαίτερα τονίζεται το τοξωτό αέτωμα στο κέντρο της όψης με το τοξωτό διακοσμητικό πλαίσιο στο επίχρισμα.

Αξιόλογα χαρακτηριστικά αποτελούν επίσης τα κιγκλιδώματα των εξωστών, τα διακοσμητικά γραμμικά στοιχεία στο έρκερ (ποδιές παραθύρων, πλαίσια ανοιγμάτων, γείσα) και τα φουρούσια στήριξης του έρκερ και των εξωστών, η διακοσμητική κορνίζα στη στέψη του κτηρίου που προεξέχει ακολουθώντας τη μορφολογική συνέχεια της όψης με πλούσιο ανάγλυφο διάκοσμο.

Μελετητές: Τζώνης Α. και Παλαιολόγος Α., πολυκατοικία του 1930 (Παπαδόπουλος, 1999).

132

Π. Μελά 21

Αξιόλογο κτήριο του μεσοπολέμου με εκλεκτικιστικά στοιχεία (βάση, κορμός, στέψη, ισοϋψείς χαράξεις στο επίχρισμα, φουρούσια). Στο κέντρο της όψης προεξέχει έρκερ με καμπυλωμένη όψη. Αξιόλογα στοιχεία αποτελούν οι διακοσμητικές γραμμικές λωρίδες που προεξέχουν ελαφρώς, δημιουργώντας γεωμετρικά σχήματα γύρω από τα ανοίγματα, τα φουρούσια, η διακοσμητική ταινία με σταγόνες στη ζώνη πάνω από το έρκερ, ο τονισμός της εισόδου με γείσο στο άνω μέρος της με μικρά φουρούσια και φεγγίτη, καθώς και η ξύλινη θύρα εισόδου με επιρροές Art Deco.

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο ολόκληρο το κτήριο, μαζί με την προσθήκη πάνω από τον 2ο όροφο.

133

Π. Μελά 22

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία του μοντερνισμού του μελετητή Μ. Ρούμπενς (1936) (Κολώνας, 2012). Ιδιαίτερη ογκοπλαστική σύνθεση της όψης με κυρίαρχο στοιχείο τα δύο κατακόρυφα έρκερ εκατέρωθεν του κεντρικού τμήματος της, το οποίο διαμορφώνεται σε εσοχή με μικρούς εξώστες σε κατακόρυφη ζώνη. Τα έρκερ συνδυάζονται με εξώστες με καμπυλόμορφη απόληξη. Στοιχεία όπως η κατακορυφότητα, η καθαρότητα γεωμετρικών σχημάτων και γραμμών, η χρήση ορθογωνικών και καμπύλων στοιχείων η συμμετρία και οι αρμονικές αναλογίες αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά στη σύνθεση του κτηρίου.

134

Π. Μελά 4

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία του μοντερνισμού και της διακοσμητικής επιρροής της Art Deco. Ιδιαίτερη ογκοπλαστική σύνθεση της όψης με κυρίαρχα στοιχεία το έρκερ στη μία άκρη της πρόσοψης που συνδυάζεται με συνεχόμενους εξώστες και το στρογγυλό υποστύλωμα στην άλλη άκρη της πρόσοψης που διαπερνά τους οριζόντιους αυτούς εξώστες. Κάθετα γραμμικά χτιστά στοιχεία οριοθετούν, μπροστά από το έρκερ, την άκρη των συμπαγών χτιστών στηθαίων των εξωστών και των άνωθεν οριζόντιων κιγκλιδωμάτων τους. Τονισμός του άξονα της εισόδου με το έρκερ πάνω από αυτήν, το οποίο καταλήγει σε κλιμακωτό γείσο σε ικανή προεξοχή. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι καμπύλες γωνίες του έρκερ, τα στρογγυλά ανοίγματα φινιστρίνια στη μία πλαϊνή του όψη, η διαμόρφωση της εισόδου σε εσοχή, το στέγαστρο πάνω από αυτήν, η συνθετική επεξεργασία καμπύλων και ορθογωνικών σχημάτων, τα διακοσμητικά στοιχεία των κιγκλιδωμάτων και της πόρτας εισόδου επιρροών Art Deco. Πολυκατοικία Αδελφών Γεωργόπουλου, μελετητής Γ. Μανούσος (1935) (Κολώνας, 2012).

135

Π. Μελά 46

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία του μοντερνισμού που συνδυάζονται και με εκλεκτικιστικά στοιχεία (τονισμός του κεντρικού άξονα, διακοσμητικά ανάγλυφα στο πάνω μέρος των ανοιγμάτων, ανάγλυφες σταγόνες και κλειδιά στο κέντρο των ανοιγμάτων του ισογείου που συνδυάζονται με μικρά καμπυλοειδή φουρούσια, ισοϋψείς χαράξεις στο επίχρισμα κάτω από το έρκερ με την πρισματική βάση).

136

Παλαιών Πατρών Γερμανού 26

Αξιόλογο κτήριο με εκλεκτικιστικά αρχιτεκτονικά στοιχεία με τριμερή διάταξη σε βάση, κορμό και στέψη και προσθήκη ενός ορόφου. Χαρακτηριστικά στοιχεία αποτελούν η συμμετρία, τα περιγράμματα των υψίκορμων ανοιγμάτων, τα κιγκλιδώματα, οι ψευδοπεσσοί, η καμπυλότητα και τα φουρούσια των κεντρικών εξωστών, τα διακοσμητικά κλειδιά των ανοιγμάτων. Βρίσκεται στο ευρύτερο περιβάλλον άλλων διατηρητέων και αξιόλογων κηρίων επί της οδού Π. Π. Γερμανού.

137

Παλαιών Πατρών Γερμανού 31 & Αλεξάνδρου Σβώλου 16

Αξιόλογο κτήριο με ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα οργάνωση δομικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών με στοιχεία του μοντερνισμού. Τα καμπυλόμορφα έρκερ επί της οδού Παλαιών Πατρών Γερμανού που ενοποιούνται με συνεχείς εξώστες, η ενδιαφέρουσα διαμόρφωση της γωνίας του κτηρίου και το ορθογώνιο έρκερ στην πλαϊνή όψη επί της Αλεξάνδρου Σβώλου, καθώς και τα διακοσμητικά γραμμικά στοιχεία που αναπτύσσονται σε οριζόντιες και κατακόρυφες ζώνες, δημιουργούν μία ιδιαίτερη ογκοπλασία οριζοντιότητα, κατακορυφότητα και αρμονικές αναλογίες. Βρίσκεται στο ευρύτερο περιβάλλον άλλων διατηρητέων και αξιόλογων κηρίων της περιοχής.

138

Παλαιών Πατρών Γερμανού 37 (Ευαγγελική Εκκλησία)

Αξιόλογο κτήριο που ανήκει στην κατηγορία των κτηρίων ειδικών χρήσεων (κτήριο θρησκευτικής χρήσης, πολιτιστικά κτήρια κ.λ.π.). Αυστηρή γεωμετρία του κελύφους με στοιχεία μοντερνισμού, με διακοσμητικά οριζόντια και κατακόρυφα πλαίσια. Ο εσωστρεφής χαρακτήρας του κεντρικού χώρου εκφράζεται με την επανάληψη σε καναβοειδή διάταξη μικρών φεγγιτών στην επιφάνεια της όψης. Η οριζοντιότητα της κατασκευής συνδυάζεται με την κατακόρυφη απόληξη της γωνίας του κτηρίου. Στο άνω μέρος του ζώνη με διάτρητα δομικά στοιχεία. Το κτήριο διακρίνεται για πρωτοτυπία στο σχεδιασμό της όψης με κυψελωτή κατασκευή που ενισχύει την αναγνωρισιμότητά του, ενδιαφέρουσα χρήση των οικοδομικών υλικών και τεχνικών της εποχής κατασκευής του και ποιότητα αρχιτεκτονικού σχεδιασμού που τονίζει την διαφορετική χρήση του κτηρίου (ειδικό κτήριο).

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο λόγω της ειδικής χρήσης που έχει, των στοιχείων ρασιοναλισμού, της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής ταυτότητας και της διατήρησης του συνόλου της αρχικής σύλληψης.

139

Παλαιά Λαχαναγορά (Αγίου Δημητρίου, Γυμνασιάρχη Μπουντώνα, πλατεία Μουσχουντή, Φιλώτα)

Αξιόλογο κτιριακό συγκρότημα μικρών καταστημάτων που παλαιότερα είχε τη δική του συμβολή στην ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης, καθώς ήταν το κεντρικό κτήριο της Παλιάς Λαχαναγοράς, που μαζί με τα Λεμονάδικα και με ένα άλλο τμήμα της αγοράς που λειτουργούσε στην περιοχή, αποτελούσαν την καρδιά του χονδρεμπορίου της πόλης. Το κτιριακό συγκρότημα της παλαιάς Λαχαναγοράς παραμένει ανεκμετάλλευτο και αποτελεί ένα σημαντικό χώρο του πυκνοκατοικημένου πολεοδομικού συγκροτήματος που διατηρεί χαμηλή δόμηση και πρέπει να διατηρηθεί για λόγους μνήμης και ιστορίας της πόλης. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η περιμετρική ανάπτυξη ισόγειων καταστημάτων γύρω από ένα ευρύχωρο ανοικτό χώρο, οι τέσσερις πύλες εισόδου που εντάσσονται σε συμμετρική διάταξη στις όψεις, οι κλιμακωτές όψεις των καταστημάτων που ακολουθούν την κλίση των πλευρικών οδών Φιλώτα και Γ. Μπουντώνα, τα μεταλλικά κεπέγκια, τα στηθαία στο άνω μέρος τους με τα προεξέχοντα γείσα, η λιτότητα και ομοιομορφία της κατασκευής σε ενιαίο κτιριακό σύνολο.

Α) Επιτρέπονται:

1)        εσωτερικές διαρρυθμίσεις μεγάλης κλίμακας (π.χ. συνενώσεις καταστημάτων)

2)        περιορισμένης κλίμακας τροποποιήσεις στα ανοίγματα στις εξωτερικές όψεις των καταστημάτων, όπου αυτές κριθούν αναγκαίες προκειμένου να προσαρμοστεί η νέα ή νέες χρήσεις του συνόλου των καταστημάτων

Β) Είναι δυνατή μετά από σχετική μελέτη η έγκριση ή μη περιορισμένων προσθηκών κατ' επέκταση στον αύλειο χώρο ή καθ' ύψος χωρίς υπέρβαση των ισχυόντων στην περιοχή όρων δόμησης και εφόσον αυτές δεν παραβλάπτουν την ανάδειξη του συνόλου και δεν αλλοιώνουν την αρχιτεκτονική του φυσιογνωμία. Κατά τα λοιπά ισχύουν τα αναφερόμενα της παραγράφου 10 της απόφασης.

Γ) Εκτός της χρήσης της εκπαίδευσης καθορίζονται και νέες χρήσεις ως εξής: συνάθροιση κοινού, εμπορικά καταστήματα, εργαστήρια μικροτεχνίας, εστιατόρια, αναψυκτήρια, πολιτιστικές και αθλητικές εγκαταστάσεις, γραφεία, ασφάλειες, κοινωφελείς οργανισμοί και εκθέσεις.

140

Παλιά Ψυγεία-Αποθήκη (κτήριο λιμανιού)

Πρόκειται για ισόγεια αποθήκη (παλιά ψυγεία) του λιμανιού, δίπλα στο κτήριο του Κεντρικού Λιμεναρχείου, της οποίας τα μορφολογικά και κατασκευαστικά χαρακτηριστικά αποτελούν δείγμα της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής και εντάσσονται σε ένα ευρύτερο σύνολο κτηρίων του λιμανιού με παρόμοια χαρακτηριστικά. Διακρίνεται τριμερής οργάνωση της στέγης με υπερυψωμένο το κεντρικό τμήμα στο οποίο εντάσσεται συνεχή ζώνη φεγγιτών κατά μήκος του κτηρίου. Το κεντρικό τμήμα της μίας στενής όψης τονίζεται με τριμερή διάταξη κατακόρυφων ανοιγμάτων που καταλαμβάνουν σχεδόν όλο το ύψος του κτηρίου. Το κτήριο παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον στο εσωτερικό του, καθώς διατηρεί μεγάλο μέρος του μηχανολογικού εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων ψύξης και διαθέτει εμφανή στοιχεία της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής (στέγες, εσωτερικές θύρες, κλίμακες).

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο στοιχείο της βιομηχανικής κληρονομιάς το κτήριο με τον τεχνολογικό εξοπλισμό του.

141

Παπαζώλη 17

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία εκλεκτικισμού και επιρροές Art Deco. Τριμερής οργάνωσης της όψης σε βάση, κορμό, στέψη και συμμετρία με τρεις κατακόρυφες στήλες ανοιγμάτων με εξώστες. Διακρίνονται αξιόλογα στοιχεία, όπως το διακοσμητικό ανάγλυφο γείσο στη στέψη του κτηρίου με ανάγλυφες παραστάσεις και γεωμετρικά μοτίβα, περίτεχνα καμπυλοειδή φουρούσια στους εξώστες, περίτεχνα κιγκλιδώματα νεωτεριστικής διάθεσης και υψίκορμα ανοίγματα με φεγγίτη.

142

Παπαζώλη 2

Αξιόλογο κτήριο επί της οδού Παπαζώλη 2 και της πλατείας Αντιγονιδών με στοιχεία απλοποιημένου εκλεκτικισμού. Έχει γίνει προσθήκη δύο ορόφων (3ος και 4ος) σε τμήμα της όψης με επανάληψη των ανοιγμάτων των ορόφων που βρίσκονται κάτω από αυτήν. Αξιόλογα χαρακτηριστικά αποτελούν η συμμετρική διάταξη των ανοιγμάτων ως προς δύο άξονες, τα υψίκορμα ανοίγματα των εξωστών-θυρών (τα οποία στους άξονες συμμετρίας είναι τριμερή), τα φουρούσια των εξωστών, η διακοσμητική οριζόντια ζώνη κάτω από το γείσο του αρχικού κτηρίου που συνδυάζεται με μεγάλους γεισίποδες στο τμήμα στο οποίο δεν έχει γίνει προσθήκη, η διαμόρφωση της εισόδου του ισογείου με μεταλλική θύρα με διακοσμήσεις που μιμούνται ξύλινες ταμπλαδωτές πόρτες με ενδιάμεσα υαλοστάσια και φεγγίτη και διακοσμημένο ανάγλυφο επίκρανο. Αποτελεί μέρος του ενδιαφέροντος συνόλου αξιόλογων κτηρίων επί της πλατείας Αντιγονιδών.

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα και η προσθήκη και η διαμόρφωση της κορυφογραμμής του μετώπου των όψεων του συνόλου των κτηρίων επί της πλατείας Αντιγονιδών.

143

Π αστέ ρ 13

Αξιόλογο κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου με διακοσμητική διάθεση και ανάγλυφες παραστάσεις στην πρόσοψη. Αξιόλογα μορφολογικά στοιχεία είναι τα συμμετρικά τοποθετημένα έρκερ, τα υψίκορμα ανοίγματα, τα κιγκλιδώματα των εξωστών. Χαρακτηριστική είναι η τριμερής διάρθρωση της κύριας όψης επί της οδού Παστέρ, τόσο καθ' ύψος (βάση, κορμό, στέψη) όσο και κατά πλάτος (κεντρικός εξώστης και συμμετρικά τοποθετημένα έρκερ). Το κτήριο διασώζει τα διακοσμητικά πλακίδια και τα ξύλινα κουφώματα στους κοινόχρηστους χώρους. Τα διαμερίσματα έχουν ανακαινιστεί αλλά διατηρούν τα ξύλινα κουφώματα και απλοϊκές γύψινες διακοσμήσεις.

144

Π αστέ ρ 4

Αξιόλογο κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου με στοιχεία των νέων ευρωπαϊκών ρευμάτων. Στην οργάνωση των όψεων κυριαρχεί η καμπύλη γραμμή (έρκερ, εξώστες, διαμόρφωση εισόδου). Αποτελεί μέρος συνόλου αξιόλογων κτηρίων επί της οδού Παστέρ.

145

Π αστέ ρ 6

Αξιόλογο κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η πρόσοψη του κτηρίου με διακοσμητική διάθεση και ανάγλυφες γεωμετρικές παραστάσεις (κιγκλιδώματα εξωστών, ποδιές παραθύρων, είσοδος κτηρίου). Αποτελεί μέρος συνόλου αξιόλογων κτηρίων επί της οδού Παστέρ.

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη.

146

Πλατεία Κυπρίων Αγωνιστών 3

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία μοντέρνου κινήματος και Art Deco. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαμόρφωση της στενομέτωπης όψης με έρκερ σε συνδυασμό με εξώστη που διατρέχει τους ορόφους - εκτός από τον 4ο όροφο - με τη χαρακτηριστική καμπυλόμορφη διαμόρφωση των γωνιών τους. Η είσοδος του κτηρίου διαμορφώνεται με κτιστό πλαίσιο, ελαφριά προεξέχον στέγαστρο και δύο φεγγίτες και φέρει αξιόλογη σιδηρά θύρα με γραμμικά στοιχεία. Αποτελεί αξιόλογο σύνολο με τα κτήρια επί της οδού Ολύμπου 51 και Ολύμπου 53.

147

Πλάτωνος 37

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία μοντερνισμού (καμπύλο τελείωμα εξωστών και ανοίγματα στις γωνίες των έρκερ). Το κτήριο αναπτύσσεται σε ημιυπόγειο, ημιώροφο και τέσσερις ορόφους. Χαρακτηριστικός είναι ο τονισμός του κεντρικού κατακόρυφου άξονα πάνω στον οποίο βρίσκεται η είσοδος και η κλειστή προεξοχή (έρκερ) που διατρέχει την όψη και την οργανώνει συμμετρικά με τους εξώστες εκατέρωθεν. Χαρακτηριστικά μορφολογικά στοιχεία είναι το καμπύλο τελείωμα των εξωστών και τα γωνιακά ανοίγματα στο έρκερ. Διατηρεί ορισμένα από τα αρχικά ξύλινα κουφώματα και γαλλικά παντζούρια αλλά ορισμένα έχουν αντικατασταθεί αλλοιώνοντας τη μορφή των ανοιγμάτων. Μαζί με το γειτονικό του επί της οδού Πλάτωνος 39 δημιουργεί ένα αξιόλογο σύνολο στη γωνία του οικοδομικού τετραγώνου απέναντι από το Πειραματικό Σχολείο Θεσσαλονίκης (έργο Δ. Πικιώνη).

148

Πλάτωνος 43

Αξιόλογο κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου με στοιχεία εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το τρίπλευρο έρκερ στο κεντρικό τμήμα (με ανοίγματα και στις μικρές όψεις) που καταλαμβάνει δύο ορόφους, η συμμετρική οργάνωση των ανοιγμάτων σε δύο κατακόρυφες στήλες εκατέρωθεν αυτού, τα κιγκλιδώματα των εξωστών με γεωμετρικά φυτικά μοτίβα και η συνεχής οριζόντια ταινία στη βάση των ανοιγμάτων του ισογείου. Αποτελεί αξιόλογο σύνολο με το γειτονικό κτήριο επί της οδού Πλάτωνος 45.

Δεν χαρακτηρίζονται ως διατηρητέες οι προσθήκες πάνω από τον 3ο όροφο.

149

Πλάτωνος 45

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία εκλεκτικισμού. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν η διαίρεση της όψης σε βάση, κορμό, στέψη και τα επιμέρους διακοσμητικά στοιχεία (διακοσμητικό κλειδί πάνω από τα ανοίγματα, απομίμηση ισόδομου συστήματος στο επίχρισμα, κιγκλιδώματα των εξωστών, απλοποιημένα φουρούσια κάτω από τους εξώστες του 2ου και 3ου ορόφου, υψίκορμη είσοδος με περίτεχνη ξύλινη θύρα με διπλό φεγγίτη στο άνω μέρος). Αποτελεί σύνολο με το γειτονικό κτήριο επί της οδού Πλάτωνος 43.

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο το ημιυπόγειο, ο ημιώροφος και δύο όροφοι.

150

Πρ. Κορομηλά 30 & Βογάτσικου 5

Αξιόλογο γωνιακό κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου. Οι δύο κύριες όψεις εμφανίζουν παρόμοια συνθετική οργάνωση με την επανάληψη κατακόρυφων αξόνων. Οι γωνιακοί άξονες προεξέχουν από το επίπεδο των όψεων δίνοντας πλαστικότητα στη σύνθεση και ιδιαίτερη έμφαση στην οριοθέτηση της κάθε όψης, δημιουργώντας έρκερ. Ιδιαίτερος σχεδιασμός της εισόδου με επιρροές Art Deco. Κιγκλιδώματα νεωτεριστικής διάθεσης στους εξώστες των έρκερ με στοιχεία Art Deco. Το εσωτερικό του κτηρίου, παρουσιάζει αξιόλογα χαρακτηριστικά, όπως γύψινες περίτεχνες διακοσμήσεις στις οροφές των κοινόχρηστων χώρων (κύρια είσοδος, πλατύσκαλα ορόφων) αλλά και στο εσωτερικό των διαμερισμάτων. Ιδιαίτερα αξιόλογες είναι και οι παλιές ξύλινες θύρες εισόδου στα διαμερίσματα (έχει αντικατασταθεί μόνο η μία του 3ου ορόφου). Έχουν διατηρηθεί στον 1ο και 2ο όροφο τα παλιά ξύλινα κουφώματα (εσωτερικά και εξωτερικά). Ενδιαφέρον στοιχείο αποτελεί και η πλακόστρωση με πολύχρωμα πλακίδια του χώρου της εισόδου και των πλατύσκαλων των ορόφων.

Επιβάλλεται η αποκατάσταση του ημιώροφου με τρόπο που θα αποκαθιστά την ενότητα των όψεων και θα αναδεικνύει συνολικά το κτήριο.

151

Πρασακάκη 5

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία του εκλεκτικισμού. Αξιόλογα στοιχεία αποτελούν η τριμερής οργάνωση της όψης με προσαρμογή της εισόδου στην κλίση του εδάφους της οδού, η πυκνή διάταξη των μικρών εξωστών με απλοποιημένης μορφής φουρούσια και τα γεωμετρικά σχέδια των κιγκλιδωμάτων, η οριζόντια ανάγλυφη διακοσμητική ταινία στα ακριανά ανοίγματα του 2ου ορόφου, το πλαίσιο και το οριζόντιο γείσο πάνω από τη θύρα εισόδου που διατηρεί το παλαιότερο ξύλινο κούφωμα.

152

Πτολεμαίων 35 & Συγγρού 23

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία εκλεκτικισμού, συμμετρία και πλούσια διακόσμηση των όψεων. Ιδιαίτερη επεξεργασία της γωνίας του κτηρίου με έρκερ στην απότμηση της γωνίας, που προεξέχει στους δύο τελευταίους ορόφους και στηρίζεται σε διακοσμητικά φουρούσια. Χαρακτηριστική είναι η ασύμμετρη διαμόρφωση των όψεων εκατέρωθεν της γωνίας με τη διάταξη των ανοιγμάτων σε τέσσερις κατακόρυφες στήλες επί της οδού Πτολεμαίων και τον ημιυπαίθριο και μία στήλη ανοιγμάτων επί της οδού Συγγρού. Χαρακτηριστική είναι και η οργάνωση των όψεων με βάση (ισόγειο και ημιώροφος), κορμό (δύο όροφοι) και στέψη (γείσα). Ο τονισμός της βάσης γίνεται με απομίμηση ισόδομου συστήματος στο επίχρισμα και μεγαλύτερο μέγεθος φουρουσιών κάτω από τους εξώστες του 1ου ορόφου και της στέψης, με διακοσμημένη ζώνη κάτω από το γείσο και διακοσμητικούς γεισίποδες - κλειδιά στο άνω μέρος των ανοιγμάτων του 2ου ορόφου.

153

Πύλη Λιμανιού (κτήριο λιμανιού)

Ισόγεια κτίσματα (με δώμα) εκατέρωθεν της εισόδου στην α' προβλήτα του λιμανιού, με χαρακτηριστικούς πύργους που σηματοδοτούν το σημείο της πύλης εισόδου. Οι όγκοι των δυο διαφορετικού μεγέθους κτισμάτων, βρίσκονται σε άμεση σχέση με το γειτονικό κτήριο του Ερυθρού Σταυρού. Οι όψεις είναι λιτές και οργανώνονται με τη συμμετρική τοποθέτηση και επανάληψη των ανοιγμάτων, τον τονισμό τους με ανάγλυφα οριζόντια στοιχεία στο άνω και κάτω μέρος τους και τον τονισμό της οριζόντιας ζώνης στο ύψος του στηθαίου του δώματος (το οποίο συνεχίζεται ως στέγαστρο στην εσωτερική πλευρά της πύλης). Αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση διαμόρφωσης πύλης εισόδου στο χώρο του λιμανιού και ενδιαφέρον τμήμα συνόλου κτηρίων με μορφολογικά χαρακτηριστικά αντίστοιχα της χρήσης του (μικρή κλίμακα, διαμόρφωση της εισόδου με φυλάκια που σηματοδοτούν και οριοθετούν την προσπέλαση στο χώρο, λιτή αισθητική χαρακτηριστική του πρώιμου μοντερνισμού, κτήριο αναφοράς που διαφοροποιείται ριζικά από την αστική περιοχή που το περιβάλλει). Το εσωτερικό του κτηρίου δεν παρουσιάζει αξιόλογα στοιχεία.

154

Ρακτιβάν 9, 11, 13 & Ολυμπιάδος 22, 24, 26, 28

Αξιόλογο συγκρότημα κτηρίων με ενιαίο σχεδιασμό με απλοποιημένα μορφολογικά στοιχεία μοντερνισμού (κεντρικό έρκερ, συμμετρική διάταξη εξωστών και ανοιγμάτων, τονισμός της κεντρικής εισόδου με προεξοχή του όγκου) που καταλαμβάνει ολόκληρο το μήκος του οικοδομικού τετραγώνου επί της οδού Ολυμπιάδος και μέρος του οικοδομικού τετραγώνου επί της οδού Ρακτιβάν. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αντιμετώπιση της γωνίας (Ρακτιβάν και Ολυμπιάδος) και το ογκομετρικό περίγραμμα του συγκροτήματος με τη διαδοχική εναλλαγή όμοιων μονάδων που ακολουθούν το φυσικό ανάγλυφο. Πρόκειται για αξιόλογο δείγμα σχεδιασμού συγκροτήματος προσφυγικών κατοικιών και μοναδική περίπτωση τοποθέτησής του εντός των τειχών της πόλης της Θεσσαλονίκης. Αποτελεί ιστορικό, αρχιτεκτονικό και κοινωνικό τεκμήριο της στέγασης των προσφύγων της μικρασιατικής καταστροφής και της ιστορικής και κοινωνικής εξέλιξης της πόλης αλλά και της εξέλιξης της αρχιτεκτονικής (εφαρμογή αρχών του μοντέρνου κινήματος).

Διατήρηση του κελύφους και της τυπολογίας του συγκροτήματος (συγκρότημα 6 τριώροφων πολυκατοικιών- με κλιμακοστάσιο κεντρικά τοποθετημένο και κατοικίες εκατέρωθεν- εν σειρά τοποθετημένων σε μία συστοιχία κατοικιών σε σχήμα Γ που κλείνει το οικοδομικό τετράγωνο) με δυνατότητα καθορισμού συμπληρωματικών όρων δόμησης για την προσαρμογή στις σημερινές συνθήκες και έγκρισης προσθηκών. Επιτρέπονται νέες χρήσεις σύμφωνα με την υπ' αριθμ. 1714/2011 εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Μακεδονίας- Θράκης (νυν ΥΠΕΣΔΑ) (ΑΔΑ: 4Α32Φ-ΥΛ)

155

Ρογκότη 4 (Στοά Λεβί)

Αξιόλογο κτήριο (με ισόγειο μεγάλου ύψους, όροφο και ένα όροφο σε εσοχή) σε επαφή με το διατηρητέο κτήριο επί της οδού Βενιζέλου 3 (με κοινό κλιμακοστάσιο στο εσωτερικό της στοάς Λεβί). Η διαμόρφωση της όψης χαρακτηρίζεται από τις εκλεκτικιστικές τάσεις της εποχής με συμμετρική οργάνωση. Αξιόλογα χαρακτηριστικά της όψης αποτελούν οι παραστάδες στο ισόγειο (με επίστεψη με έντονα ανάγλυφα φυτικά διακοσμητικά στοιχεία), που επεκτείνονται μέχρι το ύψος του ημιώροφου τονίζοντας τα κατακόρυφα ανοίγματα του ισογείου. Στον 1ο όροφο διαμορφώνονται (έρκερ) με τοξωτή απόληξη σε συμμετρική θέση ως προς την όψη με ενδιάμεσο συνεχόμενο μικρού πλάτους εξώστη. Γεωμετρικά πλαίσια, ανάγλυφες απομιμήσεις φουρουσιών στα ανοίγματα του ορόφου και στέγη του κτηρίου με έντονα διακοσμημένο γείσο, περίτεχνα κιγκλιδώματα με γεωμετρικά φυτικά μοτίβα κ.λ.π.

156

Σελευκιδών 10

Αξιόλογο κτήριο με νεοκλασικά στοιχεία και τάση για απλούστευση των μορφών των επιμέρους στοιχείων (φουρούσια, επίκρανα παραστάδων, γείσο, πλαίσια ανοιγμάτων). Έχει μία κύρια όψη επί της οδού Σελευκιδών με κύριο χαρακτηριστικό την τριμερή διάβρωση σε βάση, κορμό και στέψη και συμμετρικά εκατέρωθεν του κεντρικού άξονα, που τονίζεται με ανεπαίσθητη προεξοχή του κεντρικού τμήματος και τους μεγαλύτερους σε πλάτος εξώστες. Χαρακτηριστική είναι η διάσπαση της συμμετρίας με την τοποθέτηση της εισόδου έκκεντρα και τη λειτουργική οργάνωση της ζώνης του ισογείου. Η όψη, λιτή και με αρμονικές αναλογίες, οργανώνεται με ορθογωνικά ανοίγματα πάνω στους ίδιους κατακόρυφους άξονες, στο καθένα από τα οποία αντιστοιχεί ένας μικρός εξώστης και στέφεται με ελαφριά προεξέχον γείσο στην απόληξή της.

157

Στεφάνου Δραγούμη 6

Αξιόλογο κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου. Αξιόλογα μορφολογικά στοιχεία είναι η συμμετρία στην κύρια όψη, το έρκερ και ο κιονοστήρικτος εξώστης με ιωνικά κιονόκρανα στο πρώτο επίπεδο του έρκερ. Αποτελεί αξιόλογο σύνολο με τα διατηρητέα κτήρια επί της οδού Φιλήμων Δραγούμη 2 και 4.

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο το τμήμα πάνω από τον ενιαίο εξώστη.

158

Στρατηγού Δουμπιώτη 1 & Αγίου Δημητρίου 55

Αξιόλογη πολυκατοικία σε περίοπτη θέση, με στοιχεία μοντερνισμού της εποχής του μεσοπολέμου. Λιτή οργάνωση όψεων, χωρίς διάθεση διακοσμητικών στοιχείων, με τη συνεχή επανάληψη κατακόρυφων αξόνων, στις οποίες κυριαρχούν εξωστόθυρες με εξώστες και το κεντρικό υαλοστάσιο στον άξονα πάνω από την κύρια είσοδο του κτηρίου επί της οδού Στρατηγού Δουμπιώτη. Επαναληπτικότητα του ορόφου, καθαρές γεωμετρικές φόρμες, κιγκλιδώματα νεωτεριστικής διάθεσης επιρροών Art Deco και αξιόλογος ο εσωτερικός χώρος του κλιμακοστασίου, με περίτεχνες δίφυλλες ξύλινες πόρτες, διακοσμητικά πλακίδια στα δάπεδα, ξύλινες επενδύσεις στην ποδιά των παραθύρων του κλιμακοστασίου και ανάγλυφα γύψινα διακοσμητικά στοιχεία σε τοίχους και οροφές. Βρίσκεται στο ευρύτερο περιβάλλον άλλων αξιόλογων κτηρίων στην περιοχή. Πολύ ιδιαίτερος ο κοινόχρηστος χώρος του κλιμακοστασίου και οι θύρες εισόδων διαμερισμάτων.

159

Στρατηγού Δουμπιώτη 17 & Σουρή 24

Αξιόλογη πολυκατοικία μοντερνισμού με επιρροές Art Deco. Χαρακτηριστική η διαμόρφωση της γωνίας στη συμβολή των οδών Στρατηγού Δουμπιώτη & Σουρή, με το καμπύλο έρκερ που συνδυάζεται με το ορθογωνικό έρκερ επί της οδού Στρατηγού Δουμπιώτη. Αξιόλογο στοιχείο αποτελούν οι εξώστες στη συμβολή των δύο έρκερ που μορφολογικά συνεχίζουν τους εξώστες επί της οδού Στρατηγού Δουμπιώτου, λειτουργώντας ενοποιητικά για τα επιμέρους στοιχεία της σύνθεσης. Ιδιαίτερη έμφαση στη μορφή και γεωμετρία των δομικών στοιχείων (ορθογώνιες και καμπύλες επιφάνειες, γραμμικά διακοσμητικά πλαίσια, οριζόντια και κατακόρυφη διάταξη παραθύρων κ.λ.π.). Οι ορθογώνιες και καμπύλες επιφάνειες δημιουργούν μία ιδιαίτερη πλαστικότητα στον όγκο του κτηρίου.

160

Στρατηγού Δουμπιώτη 6

Αξιόλογο εκλεκτικιστικά κτήριο με στοιχεία Art Deco. Ο κεντρικός άξονας της όψης από τη στάθμη του 2ου ορόφου έως και την στάθμη του 4ου ορόφου, προεξέχει δημιουργώντας ένα κατακόρυφο τρίπλευρο έρκερ που δεσπόζει στην όψη του κτηρίου. Διάκοσμος καμπύλων και γραμμικών στοιχείων, περίτεχνα κιγκλιδώματα και φουρούσια με φυτικά μοτίβα, ανάγλυφα διακοσμητικά στοιχεία στη στέψη του κτηρίου και στη ζώνη της στάθμης του ισογείου. Επιμέρους διακοσμητικά στοιχεία στα ανοίγματα (π.χ. πλαίσια με ένθετα διακοσμητικά μοτίβα, ανάγλυφα στο πάνω μέρος τους, κλειδιά στο κέντρο τους κ.λ.π.). Αξιόλογα είναι τα ανάγλυφα διακοσμητικά στοιχεία στην πρισματική βάση του έρκερ και η θύρα εισόδου με τα γεωμετρικά διακοσμητικά στοιχεία της και φεγγίτη στο άνω μέρος της. Βρίσκεται στο ευρύτερο περιβάλλον άλλων αξιόλογων κτηρίων στην περιοχή. Το κτήριο διασώζει τον εσωτερικό χώρο όπως διαμορφώθηκε κατά την εποχή κατασκευής του (απομίμηση μαρμάρου, τεχνοτροπία ζωγραφικού διακόσμου στην είσοδο, ξύλινα κουφώματα, γύψινες διακοσμήσεις, διακοσμητικά πλακίδια, δάπεδα, κλιμακοστάσιο κ.α)

161

Στρατηγού Καλλάρη 11 & Λ. Μαργαρίτη 13

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία μοντερνισμού. Χαρακτηριστική η χρήση της καμπυλότητας στους συνεχείς ανοιχτούς εξώστες των όψεων και στα κιγκλιδώματα αυτών. Εναλλαγή καμπύλων και ευθύγραμμων στοιχείων, επαναληπτικότητα του ορόφου, λιτή οργάνωση όψεων. Η γωνία του κτηρίου διαμορφώνεται με κατακόρυφα προεξέχοντα γραμμικά στοιχεία και σειρά ανοιγμάτων που τονίζουν την κατακορυφότητα. Αποτελεί κτήριο συνοδείας με το όμορό του κτήριο επί της οδού Στρατηγού Καλλάρη 13.

162

Στρατηγού Καλλάρη 13

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία του μοντερνισμού και επιρροών της εποχής Art Deco. Επαναληπτικότητα του ορόφου και διαμόρφωση της όψης με τον τονισμό γραμμικών στοιχείων, τα οποία διατρέχουν οριζόντια το κτήριο διαχωρίζοντας τις ομάδες των ανοιγμάτων. Ενδιαφέρουσα πλαστικότητα δημιουργεί η σχέση των ημικυκλικών προεξεχόντων δομικών στοιχείων (έρκερ, εξώστες) στη συμβολή της οδού Στρατηγού Καλλάρη και πλατείας Φαναριωτών με τις επίπεδες υπόλοιπες επιφάνειες των όψεων, καθώς και η ενσωμάτωση των ανοιγμάτων στα καμπύλα έρκερ. Αποτελεί σύνολο με τα όμορό του κτήριο επί των οδών Στρατηγού Καλλάρη 11 & Λ. Μαργαρίτη και με το διατηρητέο κτήριο επί της οδού Π. Μελά 5. Επίσης το σύνολο αυτών των κτηρίων βρίσκεται απέναντι από το χαρακτηρισμένο ως μνημείο επί της οδού Π. Μελά 8.

Πολυκατοικία Τ. Τομόπουλου του μελετητή Δ. Βαρβέρη (1934) (Κολώνας, 2012).

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέος ο τελευταίος όροφος.

163

Στρατηγού Καλλάρη 3

Αξιόλογο κτήριο με επαναληπτικότητα του ορόφου και ιδιαίτερη διαμόρφωση της όψης, με κυρίαρχα στοιχεία τις γραμμικές κατακόρυφες και οριζόντιες γύψινες ταινίες που προεξέχουν στο επίχρισμα δείχνοντας διάθεση διακόσμησης. Αξίζει να τονιστεί η διαμόρφωση της ακριανής πλευράς της όψης του κτηρίου πάνω και στον άξονα της κύριας εισόδου με τους ημικυκλικούς μικρούς εξώστες, τα υψίκορμα ανοίγματα και τα προεξέχοντα κατακόρυφα και οριζόντια γραμμικά στοιχεία. Στην όψη του κυριαρχεί καθαρότητα γεωμετρικών σχημάτων και γραμμών.

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη σε εσοχή.

164

Συγγρού 13 & Βαλαωρίτου 31

Αξιόλογο διώροφο κτήριο ως προς τον όγκο και τη σχέση του με το σύνολο των διατηρητέων κτηρίων στο άμεσο περιβάλλον του, με σειρά επαναλαμβανόμενων ανοιγμάτων στον όροφο και στοά στο ισόγειο, χαρακτηριστική των κτηρίων της περιοχής.

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο το κέλυφος του κτηρίου με την τυπολογία της στοάς.

165

Συγγρού 16

Αξιόλογο κτήριο με εκλεκτικιστικά στοιχεία και μία κύρια όψη επί της οδού Συγγρού. Χαρακτηριστική είναι η διαίρεση της όψης σε βάση (ισόγειο), κορμό και στέψη και η διάταξη των ανοιγμάτων (εξωστόθυρες με τους αντίστοιχους εξώστες) σε τέσσερις κατακόρυφες στήλες. Αξιόλογη είναι η διαμόρφωση της στέψης του κτηρίου (γείσο με σταγόνες, κλειδιά ανοιγμάτων και διακοσμημένη ζώνη ανάμεσα στα ανοίγματα του 2ου ορόφου με κατακόρυφες γλυφές). Αξιόλογα είναι και επιμέρους στοιχεία όπως η απομίμηση ισόδομου συστήματος στο επίχρισμα, τα πλαίσια και τα κλειδιά των ανοιγμάτων, τα κιγκλιδώματα των εξωστών.

166

Συγγρού 3

Αξιόλογο χαμηλό κτήριο στο τελείωμα της οδού Ερμού και ανάμεσα σε δύο πολυώροφα κτήρια. Το ισόγειο οργανώνεται με τα μεγάλα ορθογωνικά ανοίγματα των καταστημάτων και ενδιάμεσους πεσσούς με κυφώσεις και ο όροφος με ελαφριά προεξέχουσες ιωνικές παραστάδες σε τρία τμήματα στα οποία τοποθετούνται κεντρικά τα ανοίγματα. Το κτήριο στέφεται με ελαφριά προεξέχον γείσο με σταγόνες κάτω από το οποίο υπάρχει ταινία με διακοσμητικά / συμβολικά θέματα (άγκυρες, μισοφέγγαρα, κ.α.). Αξιόλογα είναι και επιμέρους στοιχεία όπως οι καλοδουλεμένες σιδεριές στα ανοίγματα του ορόφου, η διακοσμημένη ζώνη κάτω από το γείσο και τα ανάγλυφα γεωμετρικά διακοσμητικά στην τοιχοποιία μεταξύ των ανοιγμάτων του ορόφου.

167

Συγγρού 35

Αξιόλογο κτήριο της ισραηλιτικής κοινότητας Θεσσαλονίκης (Συναγωγή) με ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικά και μορφολογικά στοιχεία. Συμμετρική οργάνωση της όψης με εκλεκτικιστικά διακοσμητικά στοιχεία, τοξωτά ανοίγματα και τριπλή τοξωτή επίστεψη που διαμορφώνει το τελείωμα του κτηρίου. Τριπλό τοξωτό άνοιγμα στο ισόγειο πίσω από το οποίο διαμορφώνεται ημιυπαίθριος, δύο στήλες από κυκλικά ανοίγματα εκατέρωθεν και δύο εισόδους. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και επιμέρους στοιχεία του κτηρίου όπως τα κιονόκρανα και οι βάσεις των κιόνων στο κεντρικό άνοιγμα του ισογείου, η απομίμηση ισόδομου συστήματος με οριζόντιες ταινίες στο επίχρισμα, ο επιμερισμός των ανοιγμάτων με μαρμάρινα στοιχεία.

168

Τάσκου Παπαγεωργίου 12

Αξιόλογο κτήριο, δείγμα εκλεκτικισμού της εποχής του μεσοπολέμου στη Θεσσαλονίκη. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το τρίπλευρο έρκερ, το οποίο διατάσσεται κεντρικά και οργανώνει συμμετρικά την όψη και στους υψηλότερους ορόφους διαφοροποιείται με εξώστη. Το χαμηλότερο τμήμα της όψης (ημιυπόγειο και ημιώροφος) οργανώνεται με απομίμηση ισόδομου στο επίχρισμα, τριπλό κεντρικό άνοιγμα και την τοποθέτηση της εισόδου στο δεξιό τμήμα της όψης. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και επιμέρους στοιχεία όπως τα επίκρανα ανάμεσα στα ανοίγματα, τα φυτικά κοσμήματα στη βάση των ανοιγμάτων στο χαμηλότερο τμήμα της όψης και στη βάση του έρκερ.

169

Τάσκου Παπαγεωργίου 5

Αξιόλογο κτήριο, δείγμα του εκλεκτικισμού στην πόλη της Θεσσαλονίκης την περίοδο του μεσοπολέμου/Έχει μία κύρια όψη επί της οδού Τάσκου Παπαγεωργίου που διαμορφώνεται συμμετρικά με τονισμό του κεντρικού τμήματος με ελαφριά προεξοχή και διπλούς εξώστες με τις αντίστοιχες εξωστόθυρες στο κεντρικό τμήμα και εκατέρωθεν αυτού από μία σειρά ανοιγμάτων (εξωστόθυρες) με τους αντίστοιχους εξώστες. Το αρχικό κτήριο (ημιυπόγειο, ισόγειο και δύο ορόφους) έχει δεχθεί μεταγενέστερη προσθήκη δύο ορόφων. Αποτελεί αξιόλογο σύνολο με το διατηρητέο κτήριο επί της οδού Τάσκου Παπαγεωργίου 7 και με άλλα διατηρητέα και αξιόλογα κτήρια επί της οδού Τάσκου Παπαγεωργίου. Το κτήριο στο εσωτερικό του διασώζει τα ξύλινα κουφώματα, τα διακοσμητικά πλακίδια στους κοινόχρηστους χώρους, το κλιμακοστάσιο, τη διαρρύθμιση του εσωτερικού χώρου, γύψινες διακοσμήσεις στις οροφές.

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη πάνω από το 2ο όροφο.

170

Τάσκου Παπαγεωργίου 6

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία ενός απλοποιημένου εκλεκτικισμού (συμμετρία στην όψη, στέψη κτηρίου με παραστάδες και απλουστευμένους γεισίποδες) και επιρροές Art Deco (διαμόρφωση εισόδου, τονισμός των ανοιγμάτων). Έχει μία κύρια όψη επί της οδού Τάσκου Παπαγεωργίου η οποία διαμορφώνεται συμμετρικά με την τοποθέτηση των ανοιγμάτων σε οριζόντιους και κατακόρυφους άξονες. Αποτελεί αξιόλογο σύνολο με το διατηρητέο κτήριο επί της οδού Τάσκου Παπαγεωργίου 2 και με άλλα διατηρητέα και αξιόλογα κτήρια επί της οδού Τάσκου Παπαγεωργίου. Το κτήριο διασώζει σε μεγάλο βαθμό στοιχεία του εσωτερικού του χώρου, όπως: ξύλινα κουφώματα, γύψινες διακοσμήσεις, διακοσμητικά πλακίδια, δάπεδα, κλιμακοστάσιο, διαρρύθμιση εσωτερικού χώρου κ.α.

171

Τάσκου Παπαγεωργίου 9

Αξιόλογο κτήριο με χαρακτηριστικά εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής της περιόδου του μεσοπολέμου. Κτισμένο το 1929 από τους μελετητές Γ. Μαλάκη- Γ. Ζωγράφο (Παπαδόπουλος, 1999). Το αρχικό κτήριο (ισόγειο και τρεις ορόφους) έχει δεχθεί μεταγενέστερα δύο ορόφους προσθήκη/Έχει μία κύρια όψη επί της οδού Τάσκου Παπαγεωργίου, η οποία διαμορφώνεται συμμετρικά με ελαφριά προεξοχή του κεντρικού τμήματος όπου τοποθετούνται δύο εξωστόθυρες με τον αντίστοιχο εξώστη και μία σειρά ανοιγμάτων (εξωστόθυρες) με τους αντίστοιχους εξώστες εκατέρωθεν. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν επιμέρους στοιχεία του κτηρίου όπως οι κτιστοί εξώστες με τις μπαλούστρες στο πρώτο επίπεδο, οι παραστάδες με τα επίκρανα με φυτικά κοσμήματα. Αποτελεί σύνολο με το διατηρητέο κτήριο επί της οδού Τάσκου Παπαγεωργίου 7 και το αξιόλογο κτήριο επί της οδού Τάσκου Παπαγεωργίου 11.

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη πάνω από τον 3ο όροφο.

172

Τάσκου Παπαγεωργίου 110

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία του μοντέρνου κινήματος και επιρροές Art Deco. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν: η πλαστικότητα του όγκου (συνδυασμός έρκερ, εξωστών και τμήματος του ημιώροφου), η διάταξη των ανοιγμάτων του ημιώροφου, τα κιγκλιδώματα των εξωστών με οριζόντια στοιχεία και η μεταλλική θύρα της εισόδου. Αποτελεί αξιόλογο σύνολο με τα κτήρια επί των οδών Αγίου Δημητρίου 68 και 66 και Τάσκου Παπαγεωργίου 9, 7 και 5.

173

Τοσίτσα 10

Αξιόλογο κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου, όμορο του κτηρίου επί των οδών Τοσίτσα 8 και Γκαρμπολά 1. Αποτελείται από ισόγειο και πέντε ορόφους. Η όψη επί της οδού Τοσίτσα οργανώνεται σε κατακόρυφες ζώνες με το κεντρικό έρκερ (με δύο στήλες ανοιγμάτων στην κύρια όψη και στήλη ανοιγμάτων στις στενές πλευρές) και στήλες εξωστών (με τις αντίστοιχες εξωστόθυρες) εκατέρωθεν κεντρικού άξονα όπου τοποθετείται και η είσοδος του κτηρίου. Ενδιαφέρον στοιχείο των όψεων αποτελούν οι γραμμικές ανάγλυφες ταινίες περιμετρικά των ανοιγμάτων, ο τονισμός της εισόδου με τη διαμόρφωση του στεγάστρου σε διαφορετικά επίπεδα, τα μεταλλικά κιγκλιδώματα. Στο εσωτερικό του κτηρίου ενδιαφέρον παρουσιάζουν: οι γύψινες διακοσμήσεις στις οροφές, οι πλακοστρώσεις με διακοσμητικά χρωματιστά πλακίδια του κοινόχρηστου χώρου εισόδου και των πλατύσκαλων του κλιμακοστασίου, το κλιμακοστάσιο με κιγκλιδώματα με φυτικά μοτίβα και ξύλινη κουπαστή, οι ξύλινες θύρες εισόδου των διαμερισμάτων, η μεταλλική θύρα της κεντρικής εισόδου. Διατηρούνται χωρίς αλλοιώσεις τα παλιά ξύλινα κουφώματα με φεγγίτες στους 4 πρώτους ορόφους.

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο όλο το κτήριο (ισόγειο και πέντε όροφοι)

174

Τοσίτσα 8 & Γκαρμπολά 1

Αξιόλογο κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου σε περίοπτη θέση στη συμβολή των οδών Τοσίτσα και Γκαρμπολά. Αποτελείται από ισόγειο και τέσσερις ορόφους και δύο ορόφους προσθήκη. Η όψη επί της οδού Γκαρμπολά οργανώνεται σε κατακόρυφες ζώνες με τα έρκερ και τις στήλες εξωστών συμμετρικά εκατέρωθεν της εισόδου του κτηρίου. Στην όψη επί της οδού Τοσίτσα προβάλλεται ο κεντρικός εξώστης με τα κατακόρυφα στηρίγματα και στήλες εξωστών και ανοίγματα εκατέρωθεν. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τονισμός της στέψης του αρχικού κτηρίου (στον 4ο όροφο) με ανάγλυφη οριζόντια ταινία με κατακόρυφες γλυφές. Χαρακτηριστικό στοιχείο των όψεων αποτελούν οι εξώστες με τα γεωμετρικά στηρίγματα (απλά ορθογωνικά φουρούσια) με απλά μεταλλικά κιγκλιδώματα. Επίσης οι ανάγλυφες ποδιές των παραθύρων στα έρκερ με κατακόρυφες γλυφές και τα γεωμετρικά ανάγλυφα στοιχεία κάτω από τα μικρά ανοίγματα στις γωνίες των έρκερ.

Το κτήριο διατηρεί την διάρθρωση των εσωτερικών χώρων, τα ξύλινα κουφώματα, διακοσμητικά πλακίδια στα δάπεδα, γύψινες διακοσμήσεις, το κλιμακοστάσιο, το χώρο εισόδου, κ.α. Επιπλέον αποτελεί σύνολο με τα κτήρια επί της οδού Γκαρμπολά 3, Τοσίτσα 10, Μπιτ - Παζάρ, Βενιζέλου και Τοσίτσα 1 (κλινική Ανδρεάδη).

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη πάνω από τον 4ο όροφο.

175

Τσιμισκή 10, Ρογκότη & Βενιζέλου 5

Αξιόλογο επιβλητικό δις γωνιακό κτήριο. Πρόκειται για το μέγαρο Κόφφα-Τσαννίδου (1924 ή 1925). Μελετητές Κ. Κοκορόπουλος-Ι. Ζαχαριάδης (Παπαδόπουλος, 1999, Κολώνας, 2012). Βρίσκεται σε πολύ σημαντική θέση στον ιστό της πόλης, στο άμεσο περιβάλλον πολλών διατηρητέων και αξιόλογων κτηρίων που αναπτύσσονται στους άξονες της οδού Βενιζέλου και της οδού Τσιμισκή και αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου συνόλου, που αναδεικνύει την εξέλιξη της ιστορίας της αρχιτεκτονικής της πόλης της Θεσσαλονίκης. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι συνθετικές αρχές οργάνωσης των όψεων σε βάση - κορμό - στέψη με ταυτόχρονη διαμόρφωση κατακόρυφων ζωνών με τη χρήση δομικών και μορφολογικών στοιχείων, η δημιουργική χρήση της επανάληψης όμοιων στοιχείων, η χρήση της συμμετρίας, οι αναλογίες και τρόπος ομαδοποίησης των ανοιγμάτων, ο τονισμός επιμέρους τμημάτων για τη δημιουργία ενός αξιόλογου συνόλου. Χαρακτηριστική είναι η διακοσμητική χρήση των έντονα προεξεχόντων γραμμών στις όψεις που λειτουργούν ενοποιητικά για επιμέρους στοιχεία και διαμορφώνουν το κεντρικό τμήμα των όψεων επί των οδών Τσιμισκή και Βενιζέλου και το ακριανό επί της οδού Ρογκότη. Οι διακοσμητικές αυτές γραμμές καταλήγουν στο άνω μέρος του κτηρίου σε κεντρικές κλιμακωτές απολήξεις. Το σύνολο του σχεδιασμού συμπληρώνεται με πλούσιο διάκοσμο με επιρροές Art Deco. Στο εσωτερικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι κοινόχρηστοι χώροι με εξασφάλιση φυσικού φωτισμού από τα παράθυρα, τον πίσω ακάλυπτο χώρο και τους πλευρικούς φωταγωγούς του κτηρίου. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο χώρος της κύριας εισόδου με προθάλαμο και ανεμοφράκτη. Επίσης το κλιμακοστάσιο με ξύλινη κουπαστή και γραμμικά κιγκλιδώματα, με ενδιαφέρουσα και εργονομική χάραξη, οι ξύλινες ταμπλαδωτές θύρες εισόδου στους χώρους γραφείων και τα γύψινα ανάγλυφα διακοσμητικά πλαίσια στις οροφές. Η οργάνωση των χώρων στο εσωτερικό και η λιτή αισθητική των υλικών βρίσκεται σε αρμονία με τον εξωτερικό σχεδιασμό των όψεων και τη συνολική αισθητική του κτηρίου.

176

Τσιμισκή 105 & Ισαύρων 4

Αξιόλογο κτήριο με δύο όψεις και δύο εισόδους, μία επί της οδού Τσιμισκή 105 και μία επί της οδού Ισαύρων 4. Στις δύο όψεις διακρίνονται στοιχεία του μοντερνισμού και της διακοσμητικής επιρροής της Art Deco, η οποία εκφράζεται στα δομικά στοιχεία (εξώστες, προεξοχή του κεντρικού έρκερ, εξώστες με έρκερ, γραμμικά πλαίσια, γωνιακά ανοίγματα). Η όψη του κτηρίου επί της οδού Τσιμισκή αποτελείται από ισόγειο και τρεις ορόφους, ενώ η όψη του κτηρίου επί της οδού Ισαύρων αποτελείται από ισόγειο και δύο ορόφους. Στη σύνθεση των όψεων εντάσσεται το κεντρικό έρκερ με γωνιακό άνοιγμα που συνδυάζεται με εξώστη. Επιμέρους κατακόρυφα γραμμικά προεξέχοντα πλαίσια ενοποιούν την κατακόρυφη ζώνη εξωστοθυρών και εξωστών αριστερά του έρκερ, ενώ οριζόντια γραμμικά πλαίσια ενοποιούν τα ανοίγματα του έρκερ με την εξωστόθυρα του συνεχόμενου εξώστη. Αποτελεί σύνολο όμορων κτηρίων με το κτήριο επί της οδού Τσιμισκή 105 και βρίσκεται σε περιοχή με πολλά αξιόλογα και διατηρητέα κτήρια.

177

Τσιμισκή 115 & Δ. Γούναρη 10

Αξιόλογη πολυκατοικία του μοντερνισμού. Χαρακτηριστική η καμπυλότητα της γωνίας στη συμβολή των οδών Τσιμισκή & Δημητρίου Γούναρη, που δημιουργεί ιδιαίτερη σχεδιαστική επεξεργασία με τις πλαϊνές όψεις. Η κυκλική διαμόρφωση της γωνίας διαμορφώνεται λιτή με την τοποθέτηση τριών στηλών ανοιγμάτων σε οριζόντιες παράλληλες σειρές και τη διακριτική χάραξη κάθετων γραμμών στο επίχρισμα. Η όψη επί της οδού Δ. Γούναρη διαμορφώνεται με έρκερ με κατακόρυφη στήλη εξωστοθυρών και στενών εξωστών, ενώ παρόμοιο έρκερ διαμορφώνεται στη δεξιά γωνία της όψης επί της οδού Τσιμισκή, το οποίο συνδυάζεται με χτιστά στηθαία εξωστών στους ορόφους. Η όψη της οδού Τσιμισκή παρουσιάζει εναλλαγή συμπαγών και διάτρητων στοιχείων στους εξώστες με κιγκλιδώματα νεωτεριστικής μορφής Art Deco που δημιουργούν ενδιαφέρουσα συνθετική επεξεργασία.

178

Τσιμισκή 123 & Γ. Θεοχάρη 1

Αξιόλογη πολυκατοικία με τρεις όψεις, μία επί της οδού Τσιμισκή, μία επί της οδού Θεοχάρη και μία στην απότμηση της συμβολής των δύο αυτών δρόμων. Στην όψη επί της οδού Τσιμισκή παρατηρούνται δύο έρκερ διευρυμένου πλάτους με γωνιακά ανοίγματα εκατέρωθεν ενός κεντρικού άξονα με εξωστόθυρες και εξώστες. Ενδιαφέρουσα μορφολογία διακρίνεται στην καμπυλότητα των έρκερ, των εξωστών τονίζοντας επιπλέον τον κεντρικό άξονα της εισόδου του κτηρίου. Επίσης ορθογωνικοί εξώστες συνδυάζονται με τα έρκερ και επεκτείνονται στην επιφάνεια της απότμησης του κτηρίου περικλείοντας και ενοποιώντας τις τρεις όψεις. Το κτήριο εντάσσεται σε ένα νεώτερο μεταβατικό στάδιο μορφολογικών επιρροών με δημιουργική αναφορά στο μοντερνισμό της εποχής του μεσοπολέμου και αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου συνόλου αξιόλογων και διατηρητέων κτηρίων της περιοχής.

179

Τσιμισκή 127 & Φιλικής Εταιρείας 21

Αξιόλογη πολυκατοικία με δύο όψεις, στις οποίες παρατηρείται απλοποιημένη επεξεργασία έρκερ με εξώστη. Στη στενή όψη επί της οδού Τσιμισκή ενδιαφέρον παρουσιάζει το κεντρικό έρκερ με την κατακόρυφη στήλη διπλών ανοιγμάτων με φεγγίτη που προβάλλονται στο κέντρο του και τους εξώστες εκατέρωθεν αυτού. Στην πλαϊνή όψη επί της οδού Φιλικής Εταιρείας επικρατεί η οριζόντια επιμήκης διάταξη του εξώστη, ο οποίος συνδυάζεται με έρκερ με διπλά ανοίγματα σε απόσταση μεταξύ τους. Το κτήριο εντάσσεται σε ένα νεώτερο μεταβατικό στάδιο μορφολογικών επιρροών με δημιουργική αναφορά στο μοντερνισμό της εποχής του μεσοπολέμου και αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου συνόλου αξιόλογων και διατηρητέων κτηρίων της περιοχής.

180

Τσιμισκή 130 & Φιλικής Εταιρείας 19

Αξιόλογη πολυκατοικία με δύο όψεις, μία επί της οδού Τσιμισκή και μία επί της οδού Φιλικής Εταιρείας. Εξώστες που συνδυάζονται με χτιστό στηθαίο και οριζόντιο κιγκλίδωμα δημιουργούν οριζοντιότητα στον σχεδιασμό, η οποία διακόπτεται από κατακόρυφες προεξοχές τύπου έρκερ, στα οποία προβάλλονται παράθυρα ή εξωστόθυρες. Οριζόντια διακοσμητικά πρέκια των παραθύρων επί της οδού Φ. Εταιρείας δημιουργούν οριζόντια ενοποιητική διάθεση με τους εξώστες, ενώ έντονη κατακορυφότητα δημιουργεί το προεξέχον γραμμικό πλαίσιο στην άκρη της όψης που περικλείει στήλη παραθύρων. Το κτήριο εντάσσεται σε ένα νεώτερο μεταβατικό στάδιο μορφολογικών επιρροών με δημιουργική αναφορά στον μοντερνισμό της εποχής του μεσοπολέμου και αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου συνόλου αξιόλογων ή διατηρητέων κτηρίων.

181

Τσιμισκή 35

Αξιόλογο κτήριο με ισόγειο, πατάρι και μία κύρια όψη επί της οδού Τσιμισκή. Στη σύνθεση των στοιχείων της όψης επικρατεί η προβολή του κεντρικού τμήματος (έρκερ) και η συμμετρική διάταξη των στοιχείων της. Τα ανοίγματα (εξωστόθυρες με τους αντίστοιχους εξώστες) διατάσσονται σε δύο κατακόρυφες στήλες εκατέρωθεν του έρκερ, στο έρκερ διατάσσονται κεντρικά, ενώ χαρακτηριστικά είναι τα μικρά ανοίγματα πλευρικά του έρκερ. Το ισόγειο διαμορφώνεται με τα μεγάλα ανοίγματα των καταστημάτων ενώ η είσοδος τοποθετείται στο δεξιό τμήμα της όψης. Το κτήριο διαθέτει στοιχεία Art Deco όπως τα κιγκλιδώματα των εξωστών και η διακοσμητική χρήση της γραμμής στη στέψη του κτηρίου και στη στήλη των ανοιγμάτων του έρκερ.

Επιτρέπονται οι τέντες, σύμφωνα με τη μορφή που έχουν στην υπάρχουσα κατάσταση.

182

Τσιμισκή 47 & Κ. Ντηλ 19

Εκλεκτικιστικά κτήριο με επιμέρους γεωμετρικές μορφές και λεπτομέρειες διακόσμου από επιρροές Art Deco. Ιδιαίτερη διαμόρφωση της γωνίας του κτηρίου στη συμβολή των δρόμων Τσιμισκή και Κ. Ντηλ. Στο ισόγειο μεγάλο τοξωτό άνοιγμα με φεγγίτη στο άνω μέρος του και ογκοπλαστική προεξέχουσα τοξωτή διαμόρφωση του υπέρθυρου με γλυπτικό εκλεκτικιστικά διάκοσμο. Πάνω από αυτό καμπυλοειδής διαμόρφωση της γωνίας, η οποία οργανώνεται σε τρεις επιμέρους κατακόρυφες στήλες. Οι στήλες αυτές ενσωματώνουν τα ανοίγματα και πλαισιώνονται από κάθετη γραμμική διακόσμηση, η οποία ακολουθείται και στο σύνολο των όψεων.

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη πάνω από τον 2ο όροφο.

183

Τσιμισκή 52

Αξιόλογο κτήριο με εκλεκτικιστικά διακοσμητικά στοιχεία (διακοσμήσεις με φυτικά μοτίβα κάτω από το γείσο του αρχικού κτηρίου, μικροί εξώστες με περίτεχνα φουρούσια). Συμμετρική οργάνωση της όψης σε βάση - κορμό - στέψη και σε οριζόντιες και κατακόρυφες ζώνες υψίκορμων ανοιγμάτων. Τονισμός του κεντρικού τμήματος με ελαφριά προεξοχή και πυκνή διάταξη των ανοιγμάτων σ' αυτό. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα κιγκλιδώματα των εξωστών και η μεταλλική θύρα της εισόδου. Αξιόλογα στοιχεία στο εσωτερικό αποτελούν οι ξύλινες, ταμπλαδωτές και πλούσια διακοσμημένες θύρες εισόδου στα διαμερίσματα των ορόφων (1ου, 2ου, 3ου), η σκάλα με ξύλινη κουπαστή, μεταλλικά κιγκλιδώματα και ανάγλυφη διακόσμηση στον τοίχο που ακολουθεί την κλίση του κλιμακοστασίου και πολύχρωμη γεωμετρική διακόσμηση των δαπέδων στα πλατύσκαλα του. Στο εσωτερικό των διαμερισμάτων υπάρχουν πλούσιες γύψινες διακοσμήσεις στις οροφές με απεικονίσεις φυτικών και γεωμετρικών μοτίβων και ερωτιδέων.

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη πάνω από τον 4ο όροφο.

184

Τσιμισκή 57

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία του μοντερνισμού, που αποτελεί σύνολο κτισμάτων με το γειτονικό επί της οδού Τσιμισκή 59. Επαναληπτικότητα του ορόφου και διαμόρφωση της όψης με τον τονισμό των οριζόντιων στοιχείων των εξωστών. Στη σύνθεση της όψης εντάσσεται το κεντρικό - διευρυμένου πλάτους - έρκερ το οποίο συνδυάζεται με τους εκατέρωθεν εξώστες. Τα ανοίγματα του έρκερ ομαδοποιούνται με αυτά των εξωστών. Στην όψη κυριαρχεί καθαρότητα γεωμετρικών σχημάτων και γραμμών (στηθαία, κιγκλιδώματα). Μελετητές: Μαλάκης Γ.- Ζωγράφος Γ. (1932) (Παπαδόπουλος, 1999).

185

Τσιμισκή 59

Αξιόλογο εκλεκτικιστικό κτήριο με επιρροές Art Deco. Ο κεντρικός άξονας της όψης προεξέχει δημιουργώντας ένα τρίπλευρο έρκερ με ανοίγματα που ενσωματώνονται σε κάθε ένα από τα τρία επιμέρους τμήματα. Εκατέρωθεν του κεντρικού έρκερ, οργανώνονται σε συμμετρική οργάνωση, δύο κατακόρυφες στήλες ανοιγμάτων (εξωστόθυρες) με εξώστες. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα επιμέρους διακοσμητικά στοιχεία, όπως τα κιγκλιδώματα των εξωστών με γεωμετρικές αναφορές και τα διακοσμητικά γραμμικά στοιχεία που περιβάλλουν τις στήλες των ανοιγμάτων με τονισμό της κατακορυφότητας. Τα ανοίγματα είναι υψίκορμα με φεγγίτες. Στο τελευταίο όροφο του κτηρίου και ειδικότερα πάνω από το έρκερ παρατηρείται αλλοίωση της όψης.

Το κτήριο διασώζει σε μεγάλο βαθμό τον εσωτερικό χώρο της εποχής κατασκευής του με ορισμένες τροποποιήσεις, τα ξύλινα κουφώματα, γύψινες διακοσμήσεις, διακοσμητικά πλακίδια στα δάπεδα, τη διάρθρωση του εσωτερικού, το κλιμακοστάσιο, τους κοινόχρηστους χώρους σε δύο επίπεδα κ.α . Το κτήριο σχηματίζει αξιόλογο σύνολο με το όμορο κτήριο επί της οδού Τσιμισκή 57 και με άλλα αξιόλογα και διατηρητέα κτήρια επί της οδού Τσιμισκή.

Επιβάλλεται η αποκατάσταση του κεντρικού τμήματος του τελευταίου ορόφου.

185

Τσιμισκή 60 & Αγίας Σοφίας 14

Αξιόλογο κτήριο με συμμετρία και καθαρότητα γεωμετρικών όγκων χωρίς διακοσμητική διάθεση. Χαρακτηριστική είναι η διαμόρφωση της γωνίας με τους καμπυλόμορφους εξώστες καθώς και η οργάνωση των όψεων με τα έρκερ σε συνδυασμό με τους εξώστες στα ακριανά τμήματά τους. Λιτότητα, χωρίς ιδιαίτερα διακοσμητικά στοιχεία στις όψεις.

187

Τσιμισκή 68

Αξιόλογο εκλεκτικιστικά κτήριο. Ο κεντρικός άξονας της όψης από τη στάθμη του 2ου ορόφου έως και την στάθμη του 4ου ορόφου, προεξέχει δημιουργώντας ένα κατακόρυφο έρκερ με κυρτές τις πλαϊνές πλευρές του. Πλούσιος διάκοσμος εκλεκτικιστικών στοιχείων (π.χ. αξιόλογα κιγκλιδώματα, φουρούσια, θωράκια των παραθύρων στο έρκερ κ.λ.π.). Ξεχωρίζουν τα περίτεχνα φουρούσια στήριξης του έρκερ, καθώς και οι μπαλούστρες στην 1η στάθμη του, οι οποίες συνεχίζουν και στις κυρτές πλαϊνές πλευρές του. Το κτήριο καταλήγει σε ενιαίο εξώστη με μπαλούστρες. Βρίσκεται στο ευρύτερο περιβάλλον άλλων αξιόλογων κτηρίων επί της οδού Τσιμισκή.

Δεν χαρακτηρίζεται ως διατηρητέα η προσθήκη πάνω από τον 5ο όροφο.

188

Τσιμισκή 72

Αξιόλογο εκλεκτικιστικά κτήριο με στοιχεία Art Deco. Ο κεντρικός άξονας της όψης από τη στάθμη του 2ου ορόφου έως και την στάθμη του 4ου ορόφου, προεξέχει δημιουργώντας ένα κατακόρυφο τρίπλευρο έρκερ με ανοίγματα που ενσωματώνονται σε κάθε μία από τις τρεις επιμέρους όψεις του. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα επιμέρους διακοσμητικά στοιχεία, όπως τα κιγκλιδώματα των εξωστών, τα διακοσμητικά γραμμικά στοιχεία που περιμετρικά πλαισιώνουν τα ανοίγματα, τα φουρούσια, τα υψίκορμα ανοίγματα με φεγγίτες κ.λ.π. Αποτελεί σύνολο με το όμορο κτήριο επί της οδού Τσιμισκή 74. Το κτήριο στο εσωτερικό του διασώζει τη σιδερένια θύρα εισόδου, γύψινες διακοσμήσεις στις οροφές, ξύλινα κουφώματα, τη διαμόρφωση του χώρου εισόδου κ.α

Δεν χαρακτηρίζονται ως διατηρητέες οι προσθήκες πάνω από τον 5ο όροφο.

189

Τσιμισκή 74 & Κούσκουρα 7

Αξιόλογο κτήριο σε περίοπτη θέση, με στοιχεία του μοντερνισμού. Ενδιαφέρον στοιχείο είναι η πρισματική διαμόρφωση της γωνίας της όψης στη συμβολή των οδών Τσιμισκή και Κούσκουρα με καμπυλωμένες γωνίες. Σε αυτήν εντάσσεται ο σύνθετος τύπος έρκερ - εξώστη, που αναπτύσσεται στον 1ο και 2ο όροφο του κτηρίου, δημιουργώντας μια ενδιαφέρουσα πλαστικότητα ορθογωνικών μορφών σε εσοχή και εξοχή. Αποτελεί σύνολο με το όμορο κτήριο επί της οδού Τσιμισκή 72.

190

Τσιμισκή 79 & Ικτίνου 1

Αξιόλογο κτήριο με μορφολογικά χαρακτηριστικά επιρροών Art Deco. Αξιόλογα χαρακτηριστικά αποτελούν η διαμόρφωση της αποτετμημένης γωνίας του με τις διπλές μπαλκονόπορτες και τον ημικυκλικό εξώστη σε κάθε όροφο, η συμμετρική οργάνωση των δύο όψεων εκατέρωθεν της γωνίας (κατακόρυφες στήλες ανοιγμάτων, έρκερ κ.λ.π.), οι τριγωνικές απολήξεις των υπερθύρων των ανοιγμάτων της γωνίας, η διαμόρφωση της βάσης των ημικυκλικών εξωστών, καθώς και η είσοδος του κτηρίου. Το τμήμα πάνω από τον 3ο όροφο αποτελεί μεταγενέστερη προσθήκη που εντάσσεται αρμονικά στο σύνολο του κτηρίου.

Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο και το τμήμα πάνω από τον 3ο όροφο.

191

Τσιμισκή 81, Παλαιών Πατρών Γερμανού 1 & Ικτίνου 2

Αξιόλογο κτήριο σε περίοπτη θέση, με είσοδο από την οδό Τσιμισκή. Οι όψεις του επί των οδών Παλαιών Πατρών Γερμανού και Ικτίνου διαμορφώνονται με κεντρικά τρίπλευρα έρκερ που καταλαμβάνουν τρεις ορόφους και συμμετρική οργάνωση των ανοιγμάτων με εξώστες. Αξιόλογα χαρακτηριστικά αποτελούν η διαμόρφωση των κυρτών άκρων των έρκερ, η έντονη διακοσμητική διάθεση στα ανοίγματα με ανάγλυφα διακοσμητικά στοιχεία στη στέψη και στην ποδιά των παραθύρων. Επίσης τα φουρούσια που υποβαστάζουν τους εξώστες, το μεταλλικό στέγαστρο της ζώνης του ισογείου, τα κιγκλιδώματα των εξωστών, η τρίφυλλη ξύλινη πόρτα της εισόδου, καθώς και το προεξέχον γείσο. Εσωτερικά διατηρούνται οι παλιές ξύλινες εξώπορτες των διαμερισμάτων καθώς και τα παλιά δάπεδα από χρωματιστά διακοσμητικά πλακίδια.

192

Τσιμισκή 83 & Παλαιών Πατρών Γερμανού 2

Αξιόλογο κτήριο σε περίοπτη θέση, με είσοδο από την Παλαιών Πατρών Γερμανού. Στις όψεις του κυριαρχεί η κατακόρυφη οργάνωση, η απόλυτη συμμετρία και καθαρότητα γεωμετρικών όγκων, χωρίς διακοσμητική διάθεση. Τα ανοίγματα αναπτύσσονται σε οριζόντιες και κατακόρυφες στήλες με δύο έρκερ στα ακριανά τμήματα των όψεων με χαρακτηριστική απόληξη στο δώμα. Αξιόλογο στοιχείο αποτελεί η δίφυλλη ξύλινη πόρτα της εισόδου.

193

Τσιμισκή 87A & Γ. Παλαμά 1

Αξιόλογο κτήριο που συνδυάζει στοιχεία εκλεκτικιστικά και στοιχεία του μοντερνισμού της εποχής του μεσοπολέμου. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αποτελούν η μορφολογική αντιμετώπιση και ογκοπλασία του κτηρίου, στην οποία τονίζεται η καμπυλωμένη απόληξη της όψης στη συμβολή των οδών Τσιμισκή και Γρηγορίου Παλαμά. Παρατηρείται υπερύψωση της πλευράς του κτηρίου που βρίσκεται επί της οδού Τσιμισκή. Επίσης, τα επιμέρους διακοσμητικά στοιχεία (γραμμικά ορθογωνικά φουρούσια, φουρούσια καμπύλου τμήματος, μεταλλικά κιγκλιδώματα, διακοσμητικά κλειδιά στις καμπύλες απολήξεις των ανοιγμάτων του 3ου ορόφου, τοξωτές γραμμικές διακοσμήσεις, γραμμικές χαράξεις στο επίχρισμα). Αποτελεί μία σύγχρονη προσέγγιση της προηγούμενης εκλεκτικιστικής περιόδου της αρχιτεκτονικής της πόλης. Στο εσωτερικό του, το κτήριο έχει δεχθεί σοβαρές τροποποιήσεις στο ημιυπόγειο και τον ημιώροφο και μικρότερες στους υπόλοιπους ορόφους που σχετίζονται με τη λειτουργία του ως χώροι εμπορικής ή επαγγελματικής χρήσης.

Με δυνατότητα προσθήκης δύο (2) ορόφων στο τμήμα της όψης επί της οδού Παλαμά & μέχρι το συνολικό ύψος σε συμμετρία με το τμήμα της όψης επί της οδού Τσιμισκή, χωρίς υπέρβαση των όρων δόμησης της περιοχής.

194

Τσιμισκή 95 & Χρυσοστόμου Σμύρνης 22

Αξιόλογο εκλεκτικιστικό κτήριο με βάση, κορμό και στέψη. Κυρίαρχο στοιχείο η καμπυλωμένη διαμόρφωση της γωνίας της όψης στη συμβολή των οδών Τσιμισκή και Χρυσοστόμου Σμύρνης με τον τρούλο στην απόληξη της, στοιχείο που προσδίδει στο κτήριο μια επιβλητικότητα/Έντονη κατακορυφότητα με τις υψίκορμες εξωστόθυρες που επαναλαμβάνονται σε κάθε όροφο. Παρουσιάζει τριμερή οργάνωση των όψεων με κατακόρυφες συστοιχίες ανοιγμάτων, με έμφαση στο κεντρικό τμήμα τους, όπου διαμορφώνονται τριπλά ανοίγματα και μεγαλύτεροι ορθογωνικοί εξώστες και εκατέρωθεν εξωστόθυρες με καμπυλωμένους εξώστες. Οι όψεις διέπονται από καθαρή γεωμετρία και συμμετρία και επαναληπτικότητα ορόφου, καθώς και ιδιαίτερο διάκοσμο με μπαλούστρες, ανάγλυφες ταινίες με γεωμετρικά και φυτικά μοτίβα, γεισίποδες, κιγκλιδώματα κ.λ.π. Βρίσκεται στο ευρύτερο περιβάλλον άλλων αξιόλογων κτηρίων επί της οδού Τσιμισκή.

195

Φιλικής Εταιρείας 31

Αξιόλογο κτήριο με στοιχεία του μοντερνισμού της εποχής του μεσοπολέμου. Στη σύνθεση της όψης εντάσσεται το κεντρικό έρκερ, με οριζόντια συνεχή σειρά παραθύρων και στις τρεις πλευρές του, το οποίο συνδυάζεται με εκατέρωθεν εξώστες με εξωστόθυρες. Ενοποιητική σχέση παρατηρείται στη διάταξη των χτιστών στηθαίων και των άνωθεν οριζόντιων κιγκλιδωμάτων των εξωστών με την επιφάνεια του έρκερ. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα κυκλικά υποστυλώματα στις γωνίες του έρκερ, το προεξέχον κεντρικό στέγαστρο στο ανώτερο μέρος του και τα επιμέρους στέγαστρα στους εξώστες, τα γραμμικά μεταλλικά στοιχεία στα κιγκλιδώματα και στη θύρα εισόδου.

195

Φιλίππου 11

Αξιόλογο κτήριο της εποχής του μεσοπολέμου με στοιχεία μοντερνισμού και Art Deco. To κτήριο έχει μία κύρια όψη επί της οδού φιλίππου που οργανώνεται σε δύο τμήματα (κατακόρυφη στήλη με ημικυκλικούς εξώστες και έρκερ σε συνδυασμό με εξώστη με καμπυλωμένη γωνία) και αντίστοιχη διαμόρφωση της στέψης. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και επιμέρους στοιχεία του κτηρίου όπως η διαμόρφωση του χαμηλότερου τμήματος του έρκερ με γραμμικά στοιχεία, η κατακόρυφη προεξέχουσα γραμμή στο έρκερ που διατρέχει όλους τους ορόφους, η διαμόρφωση της εισόδου του κτηρίου σε υποχώρηση από την οικοδομική γραμμή. Αποτελεί αξιόλογο σύνολο με το όμορο κτήριο επί των οδών Ίωνα Δραγούμη 54 και φιλίππου 9.

197

Φιλίππου 31

Αξιόλογο κτήριο με εκλεκιστικά στοιχεία της εποχής του μεσοπολέμου. Αποτελείται από ημιυπόγειο, ανώγειο και τέσσερις τυπικούς ορόφους και μία εσοχή στο δώμα. Η οργάνωση της όψης γίνεται σε τρεις κατακόρυφους άξονες με κατακόρυφες ζώνες ανοιγμάτων και εξωστών και τονισμό του κεντρικού άξονα με μικρή προεξοχή, με καμπύλες απολήξεις και μεγαλύτερο πλάτος ανοιγμάτων (έρκερ το οποίο φτάνει μέχρι τον 3ο όροφο, ενώ στον 4ο διαμορφώνεται εξώστης). Διατηρεί τα παλιά ξύλινα κουφώματα. Ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά αποτελούν τα μεταλλικά κιγκλιδώματα με φυτικά μοτίβα, τα φουρούσια στους μικρούς εξώστες, καθώς επίσης και η συνεχής οριζόντια προεξοχή στο ύφος του εξώστη του τετάρτου ορόφου (γείσο). Η προεξοχή αυτή τονίζει την οριζόντια ζώνη του τελευταίου ορόφου, σε συνδυασμό με τις ανάγλυφες διακοσμητικές ζώνες στον 3ο και 4ο όροφο. Το κτήριο διασώζει τον εσωτερικό χώρο όπως διαμορφώθηκε κατά την εποχή κατασκευής του (γύψινες διακοσμήσεις στο χώρο της εισόδου, διακοσμητικά πλακίδια, δάπεδα, κλιμακοστάσιο με άπλετο φυσικό φωτισμό, ταμπλαδωτές ξύλινες πόρτες με πλούσιο ανάγλυφο διάκοσμο, κ.α. Τα πλακάκια δαπέδου στα πλατύσκαλα των εισόδων των διαμερισμάτων καθώς και στα πλατύσκαλα είναι αξιόλογα με μοτίβα της εποχής του Μεσοπολέμου, που η ύπαρξή τους αναδεικνύει την εσωτερική διακόσμηση των κτηρίων της εποχής αυτής.

198

Φιλίππου 33

Αξιόλογο κτήριο με ενδιαφέροντα εκλεκτικιστικά στοιχεία της εποχής του μεσοπολέμου. Αναπτύσσεται σε ημιυπόγειο, ημιώροφο και τέσσερις ορόφους με μία κύρια όψη επί της οδού Φιλίππου. Βρίσκεται σε περίοπτη θέση στο μέτωπο της οδού Φιλίππου επί της πλατείας Αριστοτέλους και μαζί με το όμορο κτήριο της οδού Φιλίππου 31, συγκροτούν ένα αξιόλογο σύνολο, χαρακτηριστικό των εκλεκτικιστικών τάσεων της εποχής. Η σύνθεση των στοιχείων της όψης βασίζεται στη γενική αρχή της διαίρεσης σε βάση, κορμό και στέψη. Η οργάνωση της όψης επιτυγχάνεται με τον τονισμό του κεντρικού κατακόρυφου άξονα και τα ανοίγματα (εξωστόθυρες) των ορόφων να οργανώνονται σε τρεις κατακόρυφες στήλες. Η ελαφριά προεξοχή στο ύφος των τριών ορόφων με καμπύλη διαμόρφωση του κεντρικού τμήματος και με τριπλό άνοιγμα, είναι το πιο χαρακτηριστικό και διακοσμημένο τμήμα του κτηρίου. Αξιόλογα είναι επιμέρους στοιχεία του κτηρίου όπως τα φουρούσια που υποστηρίζουν τους καμπύλους εξώστες, τα κιγκλιδώματα των εξωστών, η ζώνη με τα ανάγλυφα κοσμήματα στο τελειωμάτων ανοιγμάτων του 3ου ορόφου (πιθανόν η στέψη του αρχικού κτηρίου), η στήριξη του καμπύλου έρκερ.

199

Φιλίππου 69, Χριστοπούλου 7 & Δελμούζου

Αξιόλογο κτήριο με παραδοσιακά τυπολογικά χαρακτηριστικά (πλατυμέτωπο ισόγειο κτήριο με κατοικίες στη σειρά) και εκλεκτικιστικές διακοσμητικές επιρροές (ψευδοπεσσοί, διακοσμητικά πλαίσια παραθύρων, περίτεχνα κιγκλιδώματα και φουρούσια). Το κτήριο είναι από τα λιγοστά του τέλους του 19ου αιώνα που διατηρούνται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Όπως αναφέρεται σε βιβλιογραφία στην αρχική του μορφή απαρτιζόταν από τέσσερις όμοιες διαδοχικές κατοικίες της οικογένειας Πετρώφ που οικοδομήθηκαν μεταξύ του 1896 και του 1906. Χρησιμοποιήθηκε ως Τμήμα Μεταγωγών της Χωροφυλακής (1935-1971) στις περιόδους της Κατοχής και της Δικτατορίας, γεγονός που βαραίνει την πέμπουσα ιστορική του μνήμη (Βασιλειάδης, 2009).

Πρόκειται για τμήμα του αρχικού συγκροτήματος καθώς στη δεκαετία του 1950 κατεδαφίστηκε η τέταρτη κατοικία για την ανοικοδόμηση πολυώροφου κτηρίου κατοικιών. Το κτήριο δεν είναι συντηρημένο και η εντατική χρήση του, το έχει επιβαρύνει λειτουργικά και μορφολογικά.

Η σχετική βιβλιογραφία που αναφέρεται παραπάνω στο κείμενο του Παραρτήματος περιέχεται στο κεφάλαιο Δ. Βιβλιογραφία της από 7-4-15 αιτιολογικής έκθεσης του ΥΠΕΣΔΣΑ (π ΥΜΑΘ).